جراحی چاقی چیست و انواع آن کدامند؟ + عوارض جراحی چاقی

تمام آنچه در مورد جراحی چاقی باید بدانید

جراحی بای پس معده و سایر جراحی‌ها برای کاهش وزن؛ جراحی چاقی یا جراحی برای لاغری نامیده می‌شود، جراحی‌های چاقی با تغییراتی در سیستم گوارش بدن انجام می‌شود.

برای انجام جراحی چاقی در ابتدا واجد شرایط بودن فرد بررسی می‌شود همچنین باید تغییرات دائمی برای رژیم غذایی خود و سبک زندگی سالم ایجاد کنید. به خاطر داشته باشید جراحی چاقی هزینه بردار است و مانند هر روش دیگری، جراحی چاقی خطرات بالقوه سلامتی در کوتاه مدت و بلند مدت دارد. جراحی چاقی به شرایط فردی، نوع جراحی کاهش وزن و روشهای جراحی پزشک بستگی دارد.

امروزه بیشتر انواع جراحی‌های چاقی به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود. لاپاراسکوپ ابزاری کوچک و لوله‌ای است که دوربین به آن متصل می‌شود. لاپاراسکوپ از طریق برش‌های کوچک شکم وارد می‌شود و دوربین به جراح اجازه می‌دهد بدون ایجاد برش‌های سنتی با چاقو، داخل شکم را ببیند و جراحی کند.

اگر قصد جراحی کاهش وزن دارید، بهتر است قبل از عمل اطلاعات خود را در این زمینه کامل کنید و این نکته را در نظر داشته باشید که زندگی پس از جراحی بسیار سخت‌تر است و نیاز به مراقبت بیشتری دارید.

انواع جراحی چاقی

1. عمل بای پس معده Roux-en-Y (ro-en-wy)

نحوه جراحی لاغری بای پس معده

بای پس معده یکی از متداول‌ترین روش‌های جراحی چاقی است. این جراحی معمولاً برگشت پذیر نیست و میزان خوردن مواد غذایی و جذب مواد مغذی را کاهش می‌دهد.

در این جراحی، جراح قسمت بالای معده شما را برش داده و آن را از بقیه معده جدا می‌کند، سپس جراح روده کوچک را برش می‌دهد و بخشی از آن را مستقیم روی کیسه معده می‌دوزد، به این ترتیب معمولاً، معده فقط می‌تواند حدود 3 پیمانه غذا نگه دارد و مستقیماً به روده کوچک وارد می‌شود.

2. گاسترکتومی آستینی

نحوه جراحی لاغری گاسترکتومی آستینی

با گاسترکتومی آستینی، حدود 80٪ معده برداشته می‌شود و کیسه‌ای لوله مانند باقی می‌ماند. در این جراحی معده چنان کوچک‌ می‌شود که نمی‌تواند به اندازه کافی غذا نگه دارد در نتیجه معده کمتر هورمون تنظیم کننده اشتها گرلین تولید می‌کند و میل به غذا خوردن کاهش می‌یابد.

از مزایای این روش می‌توان به کاهش وزن قابل توجه و عدم تغییر مسیر روده‌ها اشاره کرد. گاسترکتومی آستینی نیز نسبت به سایر روش‌ها نیاز به بستری در بیمارستان دارد.

3. انحراف بیلیوپانکراس با کلید دوازدهه

این عمل جراحی دو بخشی که در مرحله اول شامل انجام روشی مشابه گاسترکتومی آستین می‌باشد. جراحی دوم با اتصال قسمت انتهایی روده به دوازدهه در نزدیکی معده (اثنی عشر و انحراف بیلیوپانکراس)، انجام می‌شود. این جراحی هم میزان خوردن را محدود می‌کند و هم باعث کاهش جذب مواد مغذی می‌شود. البته سوء تغذیه و کمبود ویتامین در کمین افرادی است که تحت این جراحی قرار می‌گیرند.

اینکه کدام نوع از جراحی‌های کاهش وزن برای هر فردی بهتر است به شرایط خاص آن بستگی دارد. جراح با توجه به شاخص توده بدنی، عادات غذایی، سایر موارد بهداشتی، جراحی‌های قبلی و خطرات مربوط به هر روش جراحی مورد نظر را انجام می‌دهد.

عوارض جراحی 

1. افسردگی حاد پس از جراحی

رابطه بین چاقی و افسردگی همیشه وجود داشته و اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی چاقی قرار می‌گیرند پس از عمل بهبود کلی در وضعیت سلامتی خود تجربه می‌کنند، اما احساس افسردگی، رفتارهای اختلال خوردن، عزت نفس و عملکرد اجتماعی آنها کمتر می‌شود.

2. جراحی‌ در پس جراحی

بهبودی بدن و پوست بعد از جراحی به تدریج انجام می‌شود و بعد از آن نیاز به جراحی زیبایی است و طبق گفته انجمن جراحان پلاستیک پس از تغییر شکل پستان، بازو، ران و معده – جراحی برای بیمارانی که مقدار قابل توجهی وزن از دست داده‌اند، باید انجام گیرد.

3. مشکلات گوارشی

بیمارانی که تحت عمل جراحی بای پس معده (RNYGB) بودند، در بعضی مواقع پس از جراحی دچار اسهال شدید شدند که به عنوان سندرم دامپینگ شناخته می‌شود و علائم خفیف تا شدیدی از قبیل تعریق، گرگرفتگی، سبکی سر، تمایل به دراز کشیدن، حالت تهوع و گرفتگی عضلات دارد. مدفوع شل، یبوست و گاز و نفخ معده از دیگر شکایات شایع مربوط به روده پس از جراحی است.

نکات مهم قبل از عمل جراحی چاقی

• در مورد هر دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد استفاده از آن را در طول دوره نقاهت دارید، به جراح خود اطلاع دهید. ممکن است برخی ویتامین‌ها، مواد معدنی و گیاهان با داروها تداخل داشته باشند. همچنین اطمینان حاصل کنید که تمام داروهای مورد نیاز پس از جراحی را در اختیار دارید.
• سعی کنید قبل از جراحی 5 تا 10 درصد از وزن خود را کم کنید. در هفته‌های منتهی به جراحی باید سبک زندگی سالمی را شروع کنید تا فرصتی برای عادت کردن به روال‌ جدید و شیوه زندگی متفاوت داشته باشید.
• عادات غذایی جدیدی مانند آهسته غذا خوردن، 15 بار جویدن و ننوشیدن نوشیدنی همزمان با غذا، را در خود تقویت کنید.
• قبل از جراحی، دستورالعمل ناشتایی را که به موجب آن قادر به خوردن یا آشامیدن نیستید، دنبال کنید.
• شب قبل از عمل توصیه می‌شود دوش بگیرید یا حمام کنید زیرا ممکن است برای چند روز پس از جراحی نتوانید حمام بروید.

نکات مهم بعد از عمل جراحی 

پس از جراحی کاهش وزن، به طور کلی یک تا دو روز بعد از جراحی برای بهبود معده و دستگاه گوارش اجازه غذا خوردن ندارید. هفته‌های بعد از آن نیز رژیم مایعات و محدودیت‌های غذایی باید بگیرید. همچنین در چند ماه اول پس از جراحی کاهش وزن، معاینات پزشکی مکرر برای نظارت بر سلامتی نیاز است. بعد از جراحی کاهش وزن، باید دوباره به خوردن غذاهای جامد عادت کنید. به طور معمول با 2 تا 4 هفته رژیم فقط با مایعات، 2 تا 4 هفته غذاهای پوره نیمه جامد و سپس مواد جامد را شروع به خوردن کنید. پرستار و متخصص تغذیه چاقی شما براساس روش کاهش وزن، شرایط و رژیم غذایی را به شما پیشنهاد می‌دهد.