طریقه خواندن نماز شب، فضیلت نماز شب

نماز شب از نمازهای مستحب می‌باشد که بر خواندن آن در اسلام بسیار تأکید شده است و بر پیامبر عظیم الشان واجب بوده است. این نماز یازده رکعتی به سه بخش تقسیم می‌شود. وقت نماز شب از نیمه‌شب شرعی تا اذان صبح می‌باشد اما بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود. در این بخش ما شمارا با طریقه خواندن نماز شب آشنا می‌کنیم.

نماز شب را چگونه می‌خوانند؟

چگونه نماز شب بخوانیم؟

نماز شب 11 رکعت می‌باشد که به سه بخش تقسیم می‌شود و به طریقه زیر خوانده می‌شود.

1) نیت:

دو رکعت نماز شب می‌خوانم قُربة اِلی الله

2) رکعت اول:

سوره حمد 1 مرتبه، سوره توحید امرتبه خوانده شود و به رکوع و سجود می‌رویم.

3) رکعت دوم:

مانند رکعت اول یک‌مرتبه حمد و توحید را می‌خوانیم سپس قنوت گرفته و دعای قنوت را می‌گوییم و بعدازآن به رکوع و سجده می‌رویم و تشهد و سلام می‌گوییم. این نماز را چهار بار تکرار می‌کنیم تا هشت رکعت نماز شب شود.

نماز شفع را چگونه بخوانیم؟

نحوه خواندن نماز شفع

نماز شفع در آخر نماز شب، یعنی پس از خواندن چهار نماز دورکعتی به‌صورت زیرخوانده می‌شود.

1) نیت:

رکعت نماز شَفْعْ می‌خوانم قُربة اِلی الله

2) رکعت اول:

سوره حمد و توحید و ناس را به ترتیب یک‌مرتبه می‌خوانیم و سپس به رکوع و سجده می‌رویم.

3) رکعت دوم:

مانند رکعت اول یک‌بار سوره حمد و توحید را می‌خوانیم اما به‌جای سوره ناس، سوره فلق را می‌خوانیم و قنوت می‌گیریم و سپس به رکوع و سجده می‌رویم و تشهد و سلام را به‌جای می‌آوریم.

طریقه خواندن نماز وتر

نماز وتر چگونه خوانده می‌شود؟

پس از نماز شفع یک‌رکعت، نماز وَتر خوانده می‌شود که نماز شب با آن پایان می‌یابد و این‌گونه خوانده می‌شود.

1) نیت:

یک‌رکعت نماز وَتْر می‌خوانم قُربة اِلی الله

2) رکعت اول:

در این رکعت یک‌مرتبه سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید را می‌خوانیم و سپس یک‌مرتبه سوره فلق و ناس را می‌خوانیم.

3) قنوت:

دعای قنوت را کامل می‌خوانیم وهمان طور که دست‌هایمان در حالت قنوت است، (با انگشتان دست راست یا با تسبیح) چهل بار بگویید (اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ)

«خدایا ببخش جمیع مؤمنین مرد و مؤمنین زن را»؛ و بعدازآن هفتاد بار (اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبی وَ اَتُوبُ اِلَیه) «آمرزش می‌طلبم از خدایی که پروردگارم است و به سویش بازمی‌گردم». بگویید. سپس هفت مرتبه (هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ اَلْنار) بگویید. «این است مقام کسی که از آتش قیامت به تو پناه می‌برد».

سپس سیصد مرتبه (اَلْعَفو) «ببخش» بگویید و سپس یک‌بار (رَبّ اغْفِرْلی وَ ارْحَمْنی وَ تُبْ عَلیَّ اِنَّکَ اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحیم) پروردگارا ببخش مرا و رحم کن به من و توبه مرا بپذیر به‌راستی‌که تو، توبه پذیرنده، بخشنده و مهربانی» بگویید و سپس به رکوع و سجده روید و تشهد و سلام را به‌جا آورید و تسبیحات حضرت فاطمه زهرا که (34 مرتبه، الله‌اکبر، 33 مرتبه، الحمد لله و 33 مرتبه، سبحان الله) است را بخوانید که ثواب آن نزد خدا از هزار رکعت نماز مستحب، بالاتر است.

احادیثی درباره فضیلت نماز شب

فضیلت نماز شب در کلام ائمه(ع)

در رابطه با نماز شب احادیث زیادی از امامان و پیامبر گرامی اسلام قابل‌ذکر است که چند نمونه از این احادیث را برایتان بازگو می‌کنیم.

1. رسول خدا صلی‌الله علیه واله وسلم فرمودند: «فإنّ صلاة الیل مِنهاةٌ عنِ الاثم؛ نماز شب انسان را از گناه باز می‌دارد.»
2. امام باقر علیه السلام فرمودند: «إنما جُعِلَت النّافلةُ لِیُتَمِّ بها ما أفسَدَهُ من الفریضة؛ همانان (نماز) نافله را به خاطر این جهت قراردادند که جبران فساد نمازهای واجب را کند.»
3. رسول خدا صلی‌الله علیه واله وسلم می‌فرماید: «من کثرت صلاته بالیل حسن وجهه بالنهار؛ هر که بیشتر نماز شب بخواند هنگام روز زیبا و نورانی است.»
4. امام صادق (ع) فرمود: نمازشب، صورت را زیبا، خلق را نیکو و انسان را خوشبو می‌گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می‌کند، اندوه را برطرف می‌سازد و چشم را جلا می‌دهد
5. رسول خدا (ص) فرمود: نماز شب، وسیله‌ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه.
6. امام صادق علیه السلام فرمودند: «نماز شب روزی را جلب می‌کند.
7. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «صلاة المومن بالیل تذهب بما عمل من ذنب بالنهار؛ نماز شب گناهانی را که مؤمن در روز مرتکب شده است را از بین می‌برد.»
8. امام صادق (ع) فرمود: درخانه هایی که نماز شب، خوانده می‌شود و قرآن تلاوت می‌گردد، آن خانه‌ها نزد آسمانیان همچون ستاره‌ها درخشانند.

احکام و مسائل مربوط به نماز شب

احکام نماز شب

مسأله 1:

شما می‌توانید از نصف شب تا طلوع فجر نماز شب بخوانید اما بهتر است نماز شب را در ثلث سوم شب و نزدیک طلوع فجر بخوانید.

مسأله 2:

مستحب است که نماز شب را بلند بخوانید تا کسانی که در خواب هستند برای خواندن این نماز پرفضیلت بیدار شوند اما یقین حاصل کنید که صدای بلند شما موجب ریا و مزاحمت برای دیگران نشود.

مسأله 3:

بهتر است نماز شب ایستاده خوانده شود اما اگر برای کسی مشکل باشد می‌تواند این نماز را در حالت نشسته بخواند حتی می‌تواند این نماز را در حال راه رفتن و داخل ماشین و هواپیما و… نیز بخواند آن‌چنان‌که امام خمینی نماز شبش را در هواپیما و مرحوم تربتی نماز شبش را در حال مسافرت در حال راه رفتن خواند.

مسأله 4:

کسی که نماز شب را نشسته می‌خواند بهتر است نماز را دو برابر بخواند زیرا دو رکعت نشسته به‌جای یک‌رکعت ایستاده است و الزامی در کار نیست؛ بلکه 11 رکعت نشسته بخواند قبول است. اگر نمی‌تواند 11 رکعت را بخواند، دو رکعت شفع و یک‌رکعت وتر را بخواند و اگر آن را نیز نتوانست بخواند خواندن یک‌رکعت وتر کفایت می‌کند.

مسأله 5:

اگر کسی هنگام بیدار شدن از خواب وقت کافی برای نماز شب خواندن را نداشت می‌تواند نماز شفع و وتر را بخواند اما اگر او بعد از خواندن 4 رکعت از 11 رکعت بفهمد هنگام طلوع فجر است می‌تواند بقیه نماز شب را بعد از طلوع فجر بخواند و سپس نافله نماز صبح و نماز صبح را بخواند.

احکام و مسایل نماز شب

مسأله 6:

نماز شفع قنوت ندارد، اما اگر کسی خواست می‌تواند به‌قصد ثواب و رجاء قنوت بگیرد.

مسأله 7:

مسافر یا کسی که برایش مشکل است در نیمه‌شب نماز شب را به‌جا آورد می‌تواند این نماز را در اول شب بخواند.

مسأله 8:

کسی که نتوانسته باشد نماز شب را قبل از طلوع فجر بخواند می‌تواند قضای این نماز را بعد از نماز صبح تا بعد از طلوع آفتاب به‌جا آورد.

مسأله 9:

نمازهای مستحبی، همه دورکعتی‌اند به‌غیراز نماز وترکه یک‌رکعتی خوانده می‌شود.

مسأله 10:

وقت نافله صبح هم به اندازه 11 رکعت نماز شب از نصف گذشته است تا از طلوع آفتاب و حمره مشرقیه به اندازه ادای نماز صبح وقت است، بهتر است آن را قبل از نماز صبح و پس‌ازآن نماز صبح خوانده شود.