اسطوخودوس | خواص و موارد منع مصرف اسطوخودوس
آنچه در این مقاله میخوانید
در این مطلب بیان خواهیم نمود که اسطوخودوس چه خواصی برای سلامتی دارد و چه زمانی می تواند مضر باشد، با ماهمراه باشید…
اسطوخودوس، اسطوقدوس، سرده‌ای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونهٔ مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانوادهٔ نعناعیان است. اسطوخودوس گل‌های کوچک خوشه‌ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریک‌تر است. ساقه‌اش واحد و باریک و بی‌شاخ و در قد کمتر از شبری است. قبهٔ آن متراکم از اجزاء شبیه به جو، بی‌تخم و مایل به سرخی، تندطعم و با اندک تلخی است.
لاواندا گیاهی است از خانواده نعناسانان که برگ‌ها و قسمت سبز گیاه دارای اسانس روغنی فرار است. اسطوخودوس گیاهی چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر و بسیار پرشاخه است. این گیاه دارای ساقه‌های آن ۴ گوشه، برگ‌های کشیده و متقابل، پوشیده از کرک سفید پنبه‌ای می‌باشد. برگ‌های اسطوخودوس که در بهار ظاهر می‌شود به رنگ بنفش تیره به صورت سنبله و دارای کرک‌های معطر است. میوهٔ این گیاه ۴ فندقه‌ای است و هریک از آنان نیز پس از رسیدن، شکل بیضوی و رنگ قهوه‌ای شفاف پیدا می‌کنند.
همه چیز درباره اسطوخودوس
در سطح میوه ۳ زائده مشخص دیده می‌شود. از کلیه قسمت‌های این گیاه مخصوصاً شاخه‌های برگدار آن بوی قوی ولی مطبوع استشمام می‌گردد. در بعضی مناطق به دلیل ظاهر زیبایی که گیاه پس از گل دادن پیدا می‌نماید آن را به عنوان یک گیاه زینتی پرورش می‌دهند. قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه‌های برگدار و گلدار آن است که علاوه بر مصارف درمانی، اسانس‌گیری به عمل می‌آید.
نام‌های دیگر آن: خیر دشتی، آنس الارواح، لاوند، ممسک الارواح، ضُرم، زغلیل، رزالذهب، خیری، خرام، خرامی، آلاله تلخ، گل‌لاوند، شاه‌اسپرم رومی می‌باشد. در تنکابن آن را تروم می‌نامند.
خواص اسطوخودوس
طبیعت گیاه اسطوخودوس گرم و خشک است. برخی از مهم‌ترین خواص درمانی گیاه اسطوخودوس عبارت‌اند از:
درمان بی‌خوابی و مشکلات خواب
رفع مشکل بدخوابی بزرگ‌سالان: یکی از خواص اسطوخودوس رفع مشکلات بی‌خوابی و افسردگی است. استفاده از چای اسطوخودوس قبل از خواب کمک می‌کند که خوابی آرام و راحت داشت باشید. همچنین گذاشتن چند شاخه ازگل‌های اسطوخودوس در بالشت و بوییدن رایحه آن کمک می‌کند که خوابی آرام و دلپذیر را تجربه کنید، علاوه بر آن مصرف اسطوخودوس اضطراب و افسردگی را کاهش می‌دهد.
رفع مشکل بی‌خوابی نوزادان: از روغن اسطوخودوس می‌توان به‌عنوان روغن ماساژ برای نوزادان و کودکان استفاده نمود. روغن اسطوخودوس را و بعد از حمام کردن به بدن نوزاد خود بمالید. این روغن نوعی شل کننده و ریلکس کننده طبیعی است که سبب القای خواب به نوزاد می‌شود. امروزه اکثر شامپوهایی که برای نوزادان و کودکان تهیه‌شده حاوی روغن اسطوخودوس است.
رفع مشکلات خواب زنان باردار: استفاده از عرق اسطوخودوس زیر نظر پزشک یکی از بهترین عرقیات گیاهی است که زنان باردار می‌توانند در دوران بارداری خود از آن مصرف کنند. خوردن عرق اسطوخودوس و چای آن باعث شده اضطراب و نگرانی از زنان باردار دور شده و مشکل بی‌خوابی آن‌ها را رفع کند. همچنین در درمان خانگی سرماخوردگی به آنان کمک می‌کند.
رفع مشکلات عصبی و افزایش تمرکز
از دیگر خواص اسطوخودوس رفع مشکلات عصبی نظیر افسردگی، اضطراب و استرس می‌باشد. چنانچه شما از دسته افرادی هستید که شغل پراسترسی دارید و در طول روز زیاد عصبانی می‌شوید، پیشنهاد می‌شود از چای اسطوخودوس میل کرده و با اسانس این گیاه حمام کنید. استحمام با روغن اسطوخودوس تأثیر زیادی در افزایش توان بدن، سیستم ایمنی و سیستم عصبی بدن دارد. به این منظور می‌توانید ۳ تا ۱۰ قطره از روغن اسطوخودوس را در آب وان حمام بچکانید و قبل از خواب یک حمام با بو و طعم اسطوخودوس داشته باشید.
با اضافه کردن روغن اسطوخودوس به وان حمام و قرار گرفتن در آن علاوه بر آنکه می‌توان از اثرات درمانی این گیاه در کنترل تحریکات عصبی و تنش‌های روزمره بهره برد، می‌توان به افزایش عملکرد مغز و میزان تمرکز بر فعالیت‌های روزمره و تقویت حافظه نیز پرداخت. نوشیدن یک فنجان عرق اسطوخودوس هر شب پیش از خواب، به مدت ۳۰ تا ۴۰ روز می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش توان مغز، بهبود عملکرد آن و تقویت حافظه داشته باشد.
اسطوخودوس چه خواصی دارد؟
درمان روماتیسم و بیماری‌های مفصلی
کمک به درمان روماتیسم، آرتروز و نقرس از دیگر خواص اسطوخودوس می‌باشد. به این منظور ۲ قطره روغن آن را با یک قاشق روغن بادام تلخ و یا روغن‌زیتون مخلوط کرده و عضو دردناک را با آن ماساژ دهید . همچنین استفاده از کمپرس اسطوخودوس نیز برای کاهش درد مفید است.
طریقه مصرف اسطوخودوس
به‌منظور استفاده دارویی از خواص اسطوخودوس می‌توان آن را به روش‌های زیر استفاده نمود:
چای اسطوخودوس: یکی از راهه‌ای استفاده از خواص این گیاه دارویی تهیه چای این گیاه است. به این منظور حدود ۵ گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم‌کنید. مقدار مصرف این دم‌کرده ۴-۳ فنجان در روز است .
روغن اسطوخدوس: از روغن این گیاه به‌عنوان روغن ماساژ همراه با روغن‌های دیگر استفاده می‌شود. این روغن را می‌توانید از عطاری‌ها و داروخانه‌ها تهیه کنید.
کمپرس اسطوخودوس: برای تهیه کمپرس این گیاه، ۳۰ گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آبجویش مخلوط کرده و به مدت ۱۰ دقیقه دم‌کنید . سپس آن را در کیسه‌ای تمیز ریخته و بر روی موضع موردنظر بگزارید.
مضرات اسطوخودوس (موارد احتیاطی و منع مصرف)
این گیاه دارویی تقریباً بی‌ضرر بوده و استفاده از آن درصورتی‌که حد اعتدال رعایت شود، عوارضی به همراه نخواهد داشت. ذکر این نکته ضروری است که ازآنجاکه طبع این گیاه گرم و خشک است، مصرف آن برای افراد دارای مزاج صفراوی مناسب نبوده و بهتر است این افراد آن را با سکنجبین یا کتیرا به‌عنوان مصلح استفاده کنند. همچنین در برخی افراد زمانی که از آن به‌عنوان ماساژ استفاده شود، ممکن است ایجاد حساسیت پوستی نماید.
کتاب الکترونیکی (182 صفحه)
فایل صوتی کتاب (132 دقیقه)
کتاب الکترونیکی 14 تمرین مکمل
برنامه تمرینی 4 هفته ای
موسیقی درمانی سابلیمینال
