با ورود به دهه 50 از زندگی خود، در واقع به یک مرحله بسیار پرچالش وارد می‌شویم که می‌تواند فرصتی برای رشد و آرامش در دوران کهولت ایجاد کند و یا به یک تهدید برای سختی دوران سالمندی تبدیل شود. اینکه کدام یک از این مسیرها را برویم به انتخاب‌ها و نوع کیفیت زندگی ما در دوران میانسالی بستگی دارد. اگر دوست داریم که به رضایت و حس خوشایند سال‌های آخر دست پیدا کنیم، باید با آگاهی بیشتر، دوران میانسالی را پشت سر گذاشته و توجه خود را نسبت به سلامت جسم و روان دوچندان کنیم.
با ترک عادات ناسالم مثل استفاده مواد مخدر و مشروبات الکلی، انجام فعالیت‌های منظم بدنی، برنامه تغذیه درست و سالم و غنی‌تر از مواد مغذی، قرارگیری بیشتر در جمع‌های دوستانه و شاد و سالم و انتخاب شغلی سبک‌تر متناسب با توان خود، می‌توانید تغییرات مثبتی را در زندگی خود ایجاد کرده و مسیر رضایتمندی را با زندگی فعال و پویا و سرشار از سلامتی برای خود رقم بزنید. در ادامه راهکارهای بیشتری را برای این تغییرات زیبا به شما ارائه می‌دهیم.
اگر بازنشسته هستید این کارها برای شما مفید است
علاوه‌بر موارد ذکر شده، کارهایی هستند که انجام آنها در دوران بازنشستگی و نزدیک به سالمندی، بسیار می‌تواند به افزایش سطح سلامت و شادابی این افراد کمک کند. توصیه می‌شود حتما برای این امور وقت بگذارید.
- بیشتر از گذشته در جمع هم سالان خود قرار بگیرید و از انزوا و گوشه‌گیری به شدت پرهیز کنید. گروه‌های دوستانه، بسیار در کاهش افسردگی و از بین بردن مشکلات روانی موثر هستند.
- اگر حس می‌کنید به مشکلات حرکتی و جسمی مبتلا شدید حتما از خدمات کاردرمانی استفاده کنید. این خدمات به سالمندان کمک می‌کند توانایی جسمی خود را افزایش داده، در نتیجه سطح کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشند. برای آگاهی بیشتر در مورد کاردرمانی برای سالمندان و شناخت مراکز معتبر این خدمات، این صفحه را مطالعه فرمایید.
- سعی کنید برای خوردن غذا از وعده‌های غذایی بیشتر ولی کم‌حجم استفاده کنید. زیرا افزایش سن، باعث تضعیف دستگاه گوارش شده و سنگینی غذا هضم آن را دچار اختلال می‌کند.
- به مسافرت بروید و از طبیعت و گشت و گذار لذت ببرید. مسافرت بهترین روش برای تقویت روحیه و تجدید قوا است. پس حتما آنرا در برنامه زندگی خود قرار دهید. خصوصا برای سفرهای طبیعت‌گردی با تور و به طور دسته جمعی برنامه‌ریزی داشته باشید و به نشاط و سرزندگی خود کمک کنید.
- خوش‌پوش باشید و همیشه لباس‌های شیک به تن کنید و به ظاهر خود خیلی اهمیت دهید. این کار باعث افزایش اعتمادبه‌نفس شما شده و به شما حس زیبای مهم بودن می‌دهد.
- از عصبانیت و استرس پرهیز کنید. در محیط‌هایی که شما را دچار تنش و حالت عصبی می‌کند دوری کنید و از افراد غرغرو و کسانی که کنترل اعصاب خود را ندارند فاصله بگیرید. با هر نوع خشونت و عصبانیتی، انگار یک سم مهلک به بدن خود تزریق کردید.
- به پوست و موی خود بسیار اهمیت بدهید. از مرطوب‌کننده استفاده کنید و یا اگر دچار مشکلات پوستی هستید حتما جدی بگیرید و به متخصص مراجعه نمایید.
عادات ناسالم خود را ترک کنید
همه ما عادت به یک سبک زندگی خاص داریم که تا آخر عمرمان با آن زندگی می‌کنیم، غافل از اینکه بدانیم آیا این شیوه به سود ماست یا ضرر ما. یک‌سری عاداتی وجود دارد که در دوران سالمندی ضررهای جسمی و روانی برای ما دارد. پس چه بهتر که این موارد را شناسایی کرده و در بدو ورود به دوران میانسالی سعی در ترک آنها داشته باشیم تا بتوانیم دوران پیری و کهولت را با آرامش و سلامتی بیشتری زندگی کنیم.
شاید کنجکاو شدید که بدانید این عادت‌های بد چه چیزهایی هستند؟
این عادت‌ها شامل، اعتیاد به سیگار و مواد مخدر و مشروبات الکلی، پرخوری، خوردن غذاهای چرب و فست فودی، نشستن طولانی مدت پشت میز، خواب زیاد یا کم، نداشتن فعالیت منظم بدنی و خلق‌و‌خوی شخصی بسیاری هستند که باید بیشتر بر روی آنها تمرکز کرد. در کل اصلاح و بهبود کیفیت زندگی برای افراد بالای 50 سال بسیار اهمیت دارد.
غربالگری بدنی و روانی منظم داشته باشید
دوران 50 سالگی، یک دوره‌ای پر از تغییرات هورمونی و رفتاری است. بدن به واسطه تغییرات طبیعی خود، برای ورود انواع بیماری‌ها آماده‌تر است. بنابراین باید نسبت به قبل مراقبت‌های بیشتری از جسم و روان خود داشته باشیم. چک‌آپ پزشکی مرتب سالیانه، مراجعه به روانشناس و مشاور برای اطمینان از سلامت روان و واهمه نداشتن از مراجعه به پزشک در صورت بروز هر گونه درد یا علائم جسمی، از مهمترین اقداماتی است که باید بعد از 50 سالگی حتما به آن توجه داشته باشید. دقت کنید که بعد از 50 سالگی بدن توانایی دوران جوانی را ندارد و نیازمند مراقبت‌های بیشتری است.
فعالیت بدنی منظم ولی سبک را فراموش نکنید
اهمیت ورزش در هر سن و سالی بر کسی پوشیده نیست. اما وقتی از مرز 50 سالگی عبور می‌کنیم، به دلیل کاهش یافتن توانایی بدنی نسبت به جوانی، امکان انجام ورزش سنگین و حرفه‌ای برای بسیاری از افراد غیرممکن می‌شود. به جای آن ورزش‌های سبک دیگری وجود دارد که متناسب با توانایی این قشر باشد.
چرا بعد از سن 50 سالگی ورزش مهم است؟
از جمله دلایل قدرتمندی که ورزش و فعالیت منظم بدنی را برای افراد میانسال بالای 50 سال ضروری می‌سازد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفظ استقلال و جلوگیری از ناتوانی جسمی زودهنگام
- افزایش سطح انرژی و نشاط در زندگی
- داشتن اندام مناسب و کنترل وزن بدنی
- کاهش سطح استرس و اضطراب
- تقویت استخوان‌ها و کاهش خطر پوکی استخوان
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن
برخی از ورزش‌هایی که توصیه می‌شود در سن بالای 50 سال به طور منظم انجام شود شامل پیاده‌روی، شنا و راه رفتن در آب، دوچرخه‌سواری، گلف، یوگا، پیلاتس و رقص هستند که برای افزایش سلامت جسمانی و روحی بدن بسیار مفید است.
انجام فعالیت مغزی بسیار لازم است
با افزایش سن، سلولهای مغزی شروع به فرسودگی و از بین رفتن می‌کنند و در واقع از تعداد آنها کم می‌شود. همین مساله باعث بروز بیماری‌هایی همچون آلزایمر می‌شود. چیزی که از روند پیری مغز جلوگیری می‌کند، به کار گرفتن سلولهای مغزی و تحریک آنها به فکر کردن، حل مساله و در کل فعالیت‌های فکری و مغزی است. بنابراین یکی دیگر از کارهای لازم و حیاتی برای افراد بالای 50 سال، انجام کارهایی است که مغز را وادار به فعالیت می‌کند، مانند حل جدول، انجام بازی‌های فکری همچون درست کردن پازل، خواندن کتاب، مدیتیشن، نقاشی، یادگیری زبان جدید، انجام فعالیت‌های گروهی و کارهایی از این قبیل است. مغز از بیکاری، پیر و فرسوده می‌شود.
زیاد از حد وابسته به گوشی موبایل و فضای مجازی نباشید
استفاده از گوشی‌های هوشمند وابستگی شدیدی برای افراد ایجاد کرده و جلوی تحرک فیزیکی و فکری آنها را می‌گیرد. این مساله به مرور باعث انزوای آنها شده و از اجتماع و جمع دوستانه و خانوادگی دور می‌کند و به سمت افسردگی و اختلالات روانی سوق می‌دهد. در افراد بالای 50 سال به خصوص، این روند تشدید پیدا می‌کند و گذران دوران سالمندی را بسیار سخت می‌کند.
همچنین وابستگی به ابزارهای هوشمند ذهن را تنبل می‌کند و باعث کمرنگ شدن حافظه می‌شود.
تغذیه مناسب و غنی‌تر داشته باشید
وقتی سن بالاتر می‌رود نیاز بدن به مواد معدنی (مانند کلسیم)، ویتامین‌ها (مانند گروه B و D) و املاح (مانند عنصر روی و آهن)، بیشتر از گذشته می‌شود. در واقع در سنین بالا چون فعالیت و تحرک به اندازه دوران جوانی نیست، بدن نیاز کمتری به انرژی پیدا کرده و در عوض به جذب مواد مغذی بیشتر کشش پیدا می‌کند. بنابراین باید در نوع تغذیه خود در سن بالای 50 سال دقت بیشتری به عمل آوریم و از خوردن غذای چرب، پرکالری و بدون ارزش غذایی لازم اجتناب کنیم و بیشتر به خوردن سبزیجات تازه، لبنیات، خوردنی‌هایی با تراکم مواد مغذی بالا مثل مغز دانه‌ها و مایعات به حد کافی روی آوریم تا بدن بتواند مواد مورد نیاز خود را به راحتی جذب کند و انرژی لازم را بدست آورد.
به تناسب اندام خود اهمیت دهید
چاقی و اضافه وزن در هر سنی که باشیم می‌تواند دردسرساز باشد، اما این دردسرها در سنین بالاتر بیشتر نمود می‌کند و بدن را با سرعت بیشتری به سمت بیماری‌های مزمن مانند سکته قلبی، تنگی نفس و بیماری‌های کبد هدایت می‌کند. این موارد به این دلیل رخ می‌دهد که از سن میانسالی به بعد، متابولیسم بدن کاهش پیدا کرده و برتجمع چربی در بدن افزوده می‌شود و در نتیجه سوزاندن آن و کاهش وزن به سختی صورت می‌گیرد. اما این سختی نباید باعث شود که نسبت به تناسب اندام خود بی‌اهمیت باشیم و از آن گذر کنیم. در این دوران تغذیه و رژیم غذایی مناسب، همانطور که در قسمت قبل گفته شد، بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند و بسیار با سلامت افراد بالای 50 سال و کیفیت زندگی آنان رابطه مستقیم دارد. برای اینکه درگیر اضافه وزن و مشکلات ناشی از آن نباشید، حتما فعالیت‌های فیزیکی و ورزش‌های هوازی را سرلوحه زندگی خود قرار دهید و از متخصص تغذیه یک برنامه غذایی خوب، سرشار از مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد معدنی، با کالری مناسب و چربی پایین بگیرید تا جلوی هجوم بسیاری از امراض جسمی برای بدن شما گرفته شود.
شغل مناسب سن خودتان را پیدا کنید
اگر به شغلی مشغول هستید که از شما انرژی زیادی می‌گیرد، سعی کنید یا زودتر خود را بازنشسته کنید و یا اینکه شغل خود را عوض کنید و کاری متناسب با شرایط سنی خود انتخاب کنید. بسیاری از مشاغل در جامعه ما وجود دارند که برای افراد بالای 50 سال و همینطور افراد سالمند بازنشسته، مناسب و قابل انجام است.
زنان بالای 50 سال به خود اهمیت بیشتری بدهند
سن میانسالی برای بانوان، یک سن هشدار دهنده است. چرا که تغییرات جنسی و هورمونی برای آنها در این دوران، بیشتر از قبل می‌شود. یائسگی یکی از مهمترین نشانه‌های دوران میانسالی است که تحولات زیادی در بانوان از نظر جسمی و روحی رخ می‌دهد که باید نسبت به آنها هوشیار بود. علائمی چون احساس گرمای شدید، اختلالات در خواب، تحلیل توده عضلانی، اضافه وزن، احتمال ابتلا به فشار خون، تغییرات اشتها، علائم افسردگی، بدخلقی و کاهش انرژی حاکی از شروع دوران یائسگی است که ممکن است چند سال به طول بیانجامد.
پس با آگاهی بیشتر از این تغییرات و علائم می‌توانید و مقابله مثبت با آنها این مرحله را با تنش و
سختی بسیار کمتری بگذرانید. برای اینکار باید:
- خیلی بیشتر از قبل برای خودتان وقت بگذارید
- از خود مراقبت بیشتری داشته باشید
- به تغذیه و جسم خود اهمیت بیشتری دهید و سبک تغذیه خود را بهبود ببخشید
- به خود افتخار کنید و برای خود جشن و شادی برپا کنید
- انجام یوگا و مدیتیشن برای شما بسیار سودمند است
- مصرف مایعات به خصوص آب را افزایش دهید
- ورزش‌های هوازی مانند شنا، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و ورزش‌های سبک دیگر را بیشتر توصیه می‌کنیم
- اگر علائم افسردگی در خود دیدید حتما جدی بگیرید و نزد مشاور یا روانپزشک بروید
- از زن بودن خود لذت ببرید و مثبت‌اندیشی را در خود تقویت کنید
- بودن در گروه‌های شاد و دوستانه را بیشتر تجربه کنید
کلام آخر
دوران میانسالی، یک دوران خاص از زندگی انسان است که نه توان جوانی وجود دارد و نه پیر و فرسوده هستیم. اما به واسطه تغییرات شدیدی که در جسم و روح رخ می‌دهد، نیاز به مراقبت‌های بیشتری احساس می‌شود. بنابراین این مرحله از زندگی خیلی حساس و مهم است، زیرا دریچه ورود به دوران سالمندی است و اگر با حس خوب و سلامتی بیشتر به پایان برسانید قطعا دوران کهنسالی لذت‌بخش‌تری خواهید داشت.
پس تا می‌توانید به خود اهمیت دهید و دوران بعد از 50 سالگی را جدی‌تر بگیرید. عاداتی که به سلامتی شما آسیب می‌زند را ترک کنید، فعالیت بدنی خود را منظم‌تر کنید، برنامه غذایی مناسب و سالم‌تری داشته باشید، شغل مناسب با توان و روحیه خود انتخاب کنید و خود را از زیر فشارهای موجود رها کنید، به تناسب اندام خود اهمیت بیشتری بدهید، در جمع‌های دوستانه و سالم بیشتر قرار بگیرید و بانوان نیز با آگاهی از شرایط جسمی خود و دوران یائسگی، حتما باید مراقبت‌های خود را بیشتر کنند تا این دوران را به راحتی سپری نمایند.
خودمراقبتی وظیفه و مسئولیت هر انسانی است.
