چه بخوریم تا شیرمان زیاد شود
در این مطلب بیان خواهیم نمود که مصرف چه غذاهایی برای افزایش شیر مادر مفید است، باما همراه باشید 🙂
بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی، تغذیه نوزاد باید تا شش ماه اول بهصورت انحصاری با شیر مادر باشد. غذاهای جامد میتوانند بعد از شش ماه بهتدریج به برنامه غذایی نوزاد اضافه شوند. در کنار مصرف غذاهای جامد، شیردهی به نوزاد باید تا دوسالگی ادامه پیدا کند. شیر مادر بهترین غذا برای نوزاد است، زیرا حاوی مقادیر کافی و متعادلی از انواع مواد غذایی و ترکیبات زیست فعال است که رشد و نمو مطلوب نوزاد و تماماندامهای بدن او را تضمین میکند. ترکیبات زیست فعال موجود در شیر مادر ترکیبات طبیعی با فعالیت بیولوژیکی هستند که ارزش تغذیهای نیز دارند. شیر مادر بهواسطه داشتن این مواد، تنها غذایی است که سیستم ایمنی و فلور طبیعی دستگاه گوارش نوزاد را به بهترین شکل تقویت کرده و از او در برابر بیماریها محافظت میکند.
با توجه به اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر، دغدغه بسیاری از مادران در دوره شیردهی این است که بتوانند شیر کافی برای تغذیه کودکشان داشته باشند؛ اینکه نوزادشان روزانه چه مقدار شیر میخورد و آیا این مقدار شیر برای برطرف کردن نیازهای غذایی او کافی است یا خیر.
چگونه بفهمیم نوزاد شیر کافی میخورد؟
درواقع هیچ راهی برای تعیین اینکه در هر نوبت شیردهی نوزاد چه مقدار شیر میخورد، وجود ندارد؛ اما با نشانههای زیر میتوان مشخص کرد که آیا شیری که نوزاد میخورد برایش کافی است یا خیر:
✓ افزایش تدریجی وزن نوزاد طبق معیارهای علمی
✓ شنیدن صدای بلعیدن شیر توسط نوزاد هنگام شیردهی
✓ شیردهی بین هشتتا دوازده نوبت در روز و سیر بودن نوزاد بین دفعات شیردهی
✓ دفع مدفوع متناسب با تعداد دفعات شیردهی
✓ احساس پر بودن سینهها پیش از شیردهی و احساس سبکی آنها پس از شیردهی
اگر علائم و نشانهها حاکی از این باشد که شیر بهاندازه کافی تولید نمیشود، خانمها ناگزیر هستند به دنبال راههای افزایش شیر خود باشند. اگر کم بودن شیر باعث گرسنگی نوزاد شود، با افزایش شیر مادر کودک سالمتر و شادابتر خواهد شد.
نقش تغذیه سالم در افزایش شیر مادر
افزایش شیر مادر با تغذیه سالم
داشتن تغذیه کافی در دوران شیردهی، یکی از اصلیترین راههای افزایش شیر مادر است. مادران در دوران شیردهی باید کالری بیشتری دریافت کنند تا بتوانند شیر کافی برای کودکشان فراهم کنند. سه وعدهغذای اصلی حتماً باید با دو میان وعده مغذی همراه باشد تا علاوه بر کالری، تمام ریزمغذیهای موردنیاز مادر تأمین شود. باید توجه داشت که نیاز مادران به کالری، املاح معدنی و ویتامین در دوران شیردهی متفاوت از دوران بارداری است. با داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم در دوره شیردهی شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخممرغ، حبوبات و شیر گاو، علاوه بر پروتئین موادی مانند ویتامین D، کلسیم، امگا ۳ و امگا ۶ به بدن مادر میرسد.
مطالعات ثابت کرده است که تغذیه مادر نهتنها در سلامتی او، بلکه در مقدار و کیفیت شیر او نیز تأثیرگذار است. ازاینرو تلاشهای جدی برای تأمین نیازهای تغذیهای و حمایت از مادران در دوره شیردهی صورت گرفته است. یکی از دستاوردهای این مطالعات و تلاشها، شیرهای غنیشده است که خلأهای ریزمغذیهای شیر گاو را جبران میکند.
چه بخوریم تا شیرمان زیاد شود؟
مواد غذایی خاصی وجود دارند که باعث افزایش شیر مادر و تغذیه کودک، تنها با شیر مادر میشوند. شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی موردنیاز برای رشد کودک بوده و باعث فعالیت کلی مغز یک نوزاد تازه متولدشده میشود. در اینجا لیستی از 25 ماده غذایی که برای افزایش شیر مادر باید در رژیم غذایی او قرار بگیرد، آورده شده است. این غذاها، برای افزایش شیر مادر مفید بوده و شرایط لازم برای رشد سالم کودک را فراهم میکند.
1. بلغور جو دوسر برای افزایش شیر مادر
جو دوسر افزایش دهنده شیر مادر
آماده کردن جو دو سر بهعنوان یک وعدهغذایی، بسیار آسان است.
✓ بلغور جو دو سر برای کنترل دیابت پس از حاملگی مفید است.
✓ بلغور جو دوسر انرژیزا است.
✓ این ماده غذایی شامل فیبر بوده و بهراحتی هضم میشود.
✓ یککاسه جو دو سر، غذای کاملی برای صبحانه است. اگر فکر میکنید که بلغور جو دوسر برای شما اشتهاآور نیست، شما میتوانید بهجای آن از کوکیهای جو دو سر استفاده کنید.
2. ماهی قزلآلا افزایشدهنده شیر مادر:
ماهی قزلآلا یک منبع غنی از EFA (اسیدهای چرب ضروری) و امگا 3 است.
✓ هردوی EFA و امگا 3 بسیار مغذی بوده و مصرف آنها برای مادران شیرده ضروری است.
✓ قرار دادن ماهی قزلآلا در منوی غذایی مادران در دوران شیردهی منجر به افزایش هورمون شیردهی شده و همچنین شیر مادر را مغذیتر میکند.
✓ ماهی قزلآلا را بهصورت بخارپز، آب پز و یا حتی کبابی میتوانید استفاده کنید.
3. هویج برای افزایش شیر مادر:
افزایش شیر مادر با مصرف هویج
مصرف یک لیوان آب هویج در وعده صبحانه یا ناهار افزایش شگفتانگیزی در میزان شیر مادر خواهد داشت.
✓ مانند اسفناج، مصرف هویج کیفیت شیر مادر را بهبود میبخشد.
✓ این ماده غذایی شامل ویتامین A است که مکمل شیردهی بوده و موجب افزایش کیفیت شیر مادر میشود.
✓ شما میتوانید هویج را بهصورت خام، بخارپز و یا حتی پوره و یا سوپ استفاده کنید.
✓ در زمستان، سعی کنید با هویج و شیر گرم و شکر، پوره درست کرده و در میز غذایی خانواده خود قرار دهید.
4. کدو تأمین آب بدن و افزایش شیر مادر:
کدو یکی از سبزیها با مقدار مواد مغذی بالایی است.
✓ این سبزی تابستانی محتوای مقدار زیادی آب است، بنابراین در تأمین آب بدن مادر در دوران شیردهی مؤثر است.
✓ همچنین کدو به افزایش مقدار شیر مادر نیز کمک میکند.
✓ هضم آن آسان است.
✓ اگر بهعنوان سبزی، طعم کدو را دوست ندارید، شما میتوانید آن را بهصورت یک پودینگ شیرین استفاده کنید.
✓ نوشیدن آب تازه کدو برای کمک به سطح قند خون مفید است، البته اطمینان حاصل کنید که کدوهای مصرفی شما تازه هستند.
5. برگ ریحان مؤثر در دوران شیردهی:
ریحان افزایش دهنده شیر مادر
برگ ریحان یک منبع غنی از آنتیاکسیدانها میباشد.
✓ برگ ریحان اثر آرامبخشی داشته و یکی از مواد غذایی مهم برای دوران شیردهی مادران است.
✓ مصرف برگ ریحان باعث افزایش سطح ایمنی نوزادو مادر میشود.
✓ چند برگ ریحان را در چای خود بریزید و یا آن را در آب داغ ریخته و صبحها بهصورت ناشتا استفاده کنید.
6. اسفناج و برگ چغندر مفید برای افزایش شیر مادر:
اسفناج و برگ چغندر حاوی آهن، کلسیم و اسیدفولیک است.
✓ اسفناج و برگ چغندر برای درمان مادران مبتلابه کمخونی ضروری است.
✓ این ماده غذایی در قویتر ساختن بدن کودکان مفید است.
✓ اسفناج و چغندر برگ حاوی عوامل میکروبزدا میباشد.
✓ اسفناج حاوی مواد شیمیایی گیاهی خاصی است که میتواند به پیشگیری از سرطان پستان کمک کند.
✓ برگ این گیاهان را در سوپ میتوانید استفاده کنید.
✓ ترکیب آنها با خمیر و نان هندی یا نانهای دیگر میتواند یک وعدهغذایی کامل باشد.
✓ به یاد داشته باشید که اسفناج را در حد اعتدال مصرف کنید، زیرا خوردن بیشازحد آن میتواند منجر به اسهال در نوزاد شما شود.
7. مارچوبه غذای ضروری در دوران شیردهی:
مارچوبه برای افزایش شیر مادر
مارچوبه ازجمله غذاهایی است که باید در دوران شیردهی، در رژیم غذایی مادران قرار بگیرد، چراکه باعث افزایش شیر میشود.
✓ این ماده غذایی حاوی فیبر بالایی است.
✓ مارچوبه سرشار از ویتامین A و K است.
✓ مارچوبه به تحریک هورمونهایی که برای شیردهی ضروری هستند، در مادران شیرده کمک میکند.
✓ مارچوبه را بهطور کامل شسته و ریز ریز خردکنید. سپس آن را با شیر بجوشانید. این نوشیدنی برای افزایش شیر مادر مفید است.
8. دانه رازیانه و افزایش شیر مادر:
مصرف دانه رازیانه باعث افزایش شیر مادر میشود.
✓ دانه رازیانه راحت الهضم بوده و به کنترل دردهای کودک هم کمک میکند.
✓ دانه رازیانه را میتوان همراه با ادویههای دیگر به سبزیجات و سایر غذاها اضافه کرد. همچنین می-توانید آن را به چای خود اضافه کرده و یا چند دانه از آن را با شیر جوشانده و نوشیدنی آن را مصرف کنید.
✓ همچنین چند دانه رازیانه را بعد از هر وعدهغذایی میتوانید دردهان خود قرار دهید.
9. دانه شنبلیله مؤثر در افزایش شیر مادر:
شنبلیله شیر مادر را افزایش میدهد
قرار دادن دانه شنبلیله در وعدههای غذایی مادران در دوران شیردهی برای افزایش شیر مادر مؤثر است.
✓ جویدن دانههای جوانهزده شنبلیله همراه با یک لیوان شیر برای جلوگیری از یبوست بعد از زایمان مفید است.
✓ این دانهها باعث افزایش مقدار شیر مادر میشوند.
✓ دانههای جوانهزده شنبلیله جزو چاشنیها و طعمدهندههای غذایی هستند.
✓ با مخلوط کردن دانه شنبلیله و برنج، نان شیرین و پهن برای صبحانه میتوانید درست کنید.
10. سیر بهترین ماده غذایی برای افزایش شیر مادر
✓ سیر دارای ترکیبات شیمیایی است که در دوران شیردهی به مادران کمک میکند.
✓ مصرف سیر، مادر و کودک را از هر نوع سرطان در امان نگه میدارد.
✓ چند حبه سیر را در روغن سرخکرده و در سوپ خود استفاده کنید.
✓ همچنین، شما میتوانید سیر را بهعنوان یک سبزی نیز مصرف کنید.
✓ یکی دیگر از روشهای استفاده از سیر این است که تعداد انگشتشماری از حبههای آن را در روغن سرخکرده و با برنج بخارپز مخلوطکنید، این ماده غذایی را بهصورت روزانه و میان وعده استفاده کنید.
11. جو مناسب مادران شیرده:
بهترین ماده غذایی برای افزایش شیر مادران
جو نهتنها در افزایش شیر مادر مؤثر است، بلکه به حفظ آب بدن مادر در دوران شیردهی نیز کمک میکند.
✓ شما میتوانید جو را جوشانده و در طول روز استفاده کنید.
✓ همچنین میتوانید جو را با سایر سبزیجات موردعلاقه خود ترکیب کرده و روزانه از آنها استفاده کنید.
12. نخود افزایشدهنده شیر مادر:
نخود یک میان وعده پروتئین دار بوده و باعث افزایش شیر مادران میشود.
✓ نخود یک منبع غنی از کلسیم، ویتامین B کمپلکس و فیبر است.
✓ نخود را در طول شب خیس کرده و سپس آن را بجوشانید. روزانه یک یا دو مشت از نخود آب پز شده را به سالاد سبزیجات اضافه کنید.
✓ نخود را بهسادگی میتوانید با سیر و آبلیمو چاشنیدار کرده و بهعنوان میان وعده استفاده کنید
13. برنج قهوهای برای تجدیدقوا بعد از زایمان:
برنج قهوه ای افزایش دهنده شیر مادر
برنج قهوهای به افزایش انرژی مادران پس از زایمان کمک میکند.
✓ برنج قهوهای حاوی مواد شیمیایی خاصی است که به نرمالسازی نوسانات خلقی و الگوی خواب کمک میکند.
✓ مصرف برنج قهوهای باعث افزایش اشتها میشود.
✓ این ماده غذایی محرک هورمونها بوده و منجر به افزایش شیر مادر در دوران شیردهی میشود.
✓ دانشمندان توصیه میکنند که برنج قهوهای را جایگزین برنج سفید کنید.
✓ همچنین، برنج قهوهای به حفظ سطح قند خون بدن نیز کمک میکند.
14. زیره و افزایش شیر مادر:
مصرف دانه زیره باعث افزایش شیر مادر میشود. البته مادران باید اطمینان حاصل کنند که زیره را در حد اعتدال مصرف میکنند.
✓ دانههای زیره چربی سوز بوده و باعث افزایش اشتها میشوند.
✓ مصرف آنها از تحرک دستگاه گوارش مانند اسیدی شدن معده جلوگیری میکند.
✓ برای استفاده کردن از زیره در وعدههای غذایی روزانه، پودر زیره را به شیر یا هر نوشیدنی دیگری میتوان اضافه کرد.
15. کنجد غنی از کلسیم برای افزایش شیر مادر:
مصرف کنجد در دوران شیردهی
کنجد منبع غنی از کلسیم بوده و در افزایش شیر مادران در دوران شیردهی نقش مؤثری دارد.
✓ دانههای کنجد را با شیر، شکر و بادام مخلوطکنید و همچنین توجه کنید که هرچند روز یکبار به مقدار محدودی کنجد مصرف کنید.
16. روغن و چربی در دوران شیردهی:
توصیه میشود برای حفظ وزن، مادران باید در دوران پس از بارداری مصرف چربیها و روغن را در رژیم غذایی خود به حداقل برسانند.
✓ از قرار دادن چربی و روغن در رژیم غذایی پس از زایمان خود اجتناب نکنید.
✓ چربی و روغن یک بخش اساسی از شیردهی هستند، مصرف آنها به جذب ویتامینها و مواد معدنی موجود در غذاهای دیگر کمک میکند.
✓ آنها همچنین حرکات مواد غذایی در روده را آسانتر میکنند.
✓ توصیه میشود از روغنزیتون، روغن سبوس برنج و یا هر روغنی که تضمینکننده سلامت قلب است، استفاده کنید، مصرف این نوع چربیها در تعادل عرضه چربی سالم به فرزندتان نیز کمک می-کند.
17. زردآلو برای افزایش شیر مادر:
افزایش شیر مادر با مصرف زردآلو
در طول دوران بارداری و بعدازآن، تعادل هورمونی در بدن مادران از بین میرود. زردآلو خشک حاوی مواد شیمیایی خاصی است که این تعادل را در سطح هورمونهای بدن برقرار میسازد.
✓ زردآلو یک منبع غنی از کلسیم و فیبر بوده و به افزایش شیر مادران کمک میکند.
✓ زردآلو و گردو را به همراه بلغور جو دوسر از رژیم غذایی دوران شیردهی خود حذف نکنید.
18. شیر گاو افزایشدهنده شیر مادر:
شیر گاو دارای کلسیم و EFA است و مصرف آن باعث افزایش شیر مادر در دوران شیردهی میشود.
✓ حداقل 2 تا 3 لیوان شیر گاو را روزانه به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
✓ شیر گاو را میتوانید در هر زمان از روز بهعنوان یک عنصر در رژیم غذایی خود قرار دهید.
19. شوید برای افزایش شیر مادر:
شوید افزایش دهنده شیر مادران
برگ شوید دارای ساقههای بلند، رنگ سبز تیره و موی ابریشمی است. همچنین این گیاه دارای بوی مشخصی است.
✓ محققان اعتقاددارند که مصرف برگ شوید به افزایش شیر مادران کمک میکند.
✓ برگ شوید حاوی فیبر بالا و ویتامین K است و این مواد مغذی به تأمین دوباره خون ازدسترفته مادر در هنگام زایمان کمک میکند.
✓ برگ شوید را میتوانید به ماکارونی و یا ماست بهعنوان چاشنی اضافه کنید.
20. ران مرغ:
ران مرغ حاوی مقدار زیادی آهن و کلسیم است.
✓ مصرف ران مرغ برای افزایش شیر مادر در دوران شیردهی مفید است.
✓ ران مرغ موجب افزایش ایمنی و تقویت سیستم عصبی شما میشود.
✓ ران مرغ را میتوانید بهصورت بخارپز استفاده کنید، همچنین برای طعم دار کردن آن میتوانید از مخلوط سبزیجات نیز استفاده کنید.
21. دانههای کوکنار برای افزایش شیر مادر:
افزایش شیر مادر با مصرف دانه کوکنار
بسیار مهم است که مادران در طول دوران شیردهی بهطور کامل استراحت کنند، دانههای کوکنار دارای خواص آرامبخش بوده و به استراحت و آرامش ذهن مادران کمک میکنند.
✓ احتیاط کنید دانههای کوکنار را در حداقل مقدار در رژیم غذایی خود قرار دهید.
✓ دانههای کوکنار به استراحت ذهن و بدن مادران در دوران شیردهی کمک میکنند.
✓ دانههای کوکنار را تفتداده و به پودینگ و آشهای مصرفی خود اضافه کنید.
22. آب و آبمیوه:
مصرف آب و آبمیوه در دوران شیردهی، به افزایش شیر مادر کمک میکند.
✓ مصرف آب و آبمیوه در دوران شیردهی مانع از دست دادن آب بدن مادر شده و جایگزین مایعات ازدسترفته در طول شیردهی میشود.
✓ توصیه میشود زمانی که تشنه شوید و یا حتی قبل از اینکه به فرزند خود شیر دهید، یک لیوان آب یا آبمیوه بنوشید.
23. مصرف پاپایای خام و افزایش شیر مادر:
پاپایا افزایش دهنده شیر مادر
پاپایای خام بخشی از غذاهای اصلی مناطق جنوب آسیا است.
✓ پاپایا بهعنوان یک آرامبخش طبیعی عمل میکند، شما با مصرف آن ممکن است استراحت آرامتری داشته باشید و درنتیجه فرزندتان هم تغذیه بهتری خواهد داشت.
✓ سعی کنید پاپایای خام را بهعنوان یک سالاد جنوب آسیا به همراه رشتهفرنگی سرو کنید.
24. افزایش شیر مادر با بادام:
بادام یک منبع غنی از امگا 3 و ویتامین E است.
✓ ویتامین E موجود در بادام به بهتر شدن خارشهای ناشی از کشش بارداری کمک میکند.
✓ امگا 3 موجود در آن به افزایش هورمون شیردهی و برای تولید شیر بیشتر کمک میکند.
✓ اگر بادام را بهصورت لهشده استفاده کنید یا شیر بادام را در وعدههای غذایی خود مصرف کنید، اثر آن بیشتر خواهد شد.
✓ سعی کنید بادام را در هر وعدهی غذایی، به مواد غذایی مصرفی خود اضافه کنید.
25. سیبزمینی شیرین:
افزایش شیر مادر با مصرف سیب زمینی شیرین
سیبزمینی شیرین منبع اصلی پتاسیم است. همچنین، کربوهیدرات موجود در آن به تولید انرژی و مبارزه با خستگی کمک میکند.
✓ سیبزمینی شیرین شامل ویتامین C و B کمپلکس و مواد معدنی شل کننده عضلانی مانند منیزیم است.
✓ سیبزمینی شیرین یک رژیم غذایی کم فیبر است.
✓ در دوران شیردهی، میتوانید پوره سیب و سیبزمینی پخته شیرین را در رژیم غذایی خود قرار دهید و یا سیبزمینی شیرین را بهعنوان یک پودینگ برای دسر استفاده کنید.
روش های کمک کننده برای افزایش شیر مادر
1-شیردهی منظم:
افزایش شیرمادر با شیردهی منظم
یکی از آسانترین و راحتترین کارها این است که شما بهصورت منظم به نوزاد خود شیر بدهید. تقریباً هر 2 تا 3 ساعت یکبار بهتر است. هر چه شما بیشتر سینه خود را پمپاژ کنید شیر بیشتری ترشح میشود. زمانی شیر شما بیشتر تولید میشود که نوزادتان کاملاً گرسنه باشد. اگر شما خارج از منزل کار میکنید و مجبور هستید شیر خود را برای نوزاد بدوشید هر 15 دقیقه یکبار این کار را انجام دهید تا شیر بیشتری داشته باشید. دوشیدن همزمان هر دو سینه باعث ترشح بیشتر شیر از دو سینه میشود. در یک مطالعه انجامشده، نشان دادند که مادرانی که حداقل 8 بار در روز و یا در 100 دقیقه در 24 ساعت شبانهروز شیر خود را خالی میکند. دارای محدوده طبیعی داشتن شیر هستند.
2-خالی کردن سینهها:
تا جایی که امکان دارد وقتی شروع به دوشیدن شیر میکنید سعی کنید سینه کاملاً خالی شود. وقتی شروع به شیر دادن نوزاد میکنید مطمئن باشید سینه خالی شیر بیشتری را تولید میکند. حتی اگر شیر خوردن نوزاد تمام شد و احساس کردید که هنوز سینههای شما شیر دارد آن را کاملاً خالی کنید.
3-رژیم غذایی و سبک زندگی:
سبک زندگی موثر در میزان شیر مادر
تا آنجایی که میتوانید آب بخورید و از بیآب ماندن بدن جدا بپرهیزید. آب، شیر، آبمیوه نوشیدنیهای خوبی در دوران شیردهی هستند اما مواد کافیین دار مانند قهوه را استفاده نکنید. تنها زمانی که احساس تشنگی میکنید آب ننوشید زیرا در زمانهای دیگر هم حتی اگر احساسش را ندارید باید بهطور منظم آب بنوشید. خود نوشیدن آب باعث ترشح بیشتر شیر در سینههای شما میشود. رژیم غذایی متعادل داشته باشید (یک نمونه رژیم غذایی پس از زایمان). در برنامه غذایی خود غذاهایی مانند میوه، سبزیجات، غلات و حبوبات بهصورت روزانه مصرف شود. از مصرف مواد نفاق بپرهیزید. ورزش را فراموش نکنید. خوراکیهای افزایشدهنده شیر مادر را بخورید. سیگار و هر آنچه را که دود دارد پرهیز کنید. استراحت کنید زیرا شیر دادن باعث مصرف انرژی میشود. برخی از داروها با شیر دادن شما تداخل دارد آنها را بشناسید و قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
4-آرامش داشته باشید:
برای افزایش شیر مادر، آرامش لازم است
استرس با تولید شیر در بدن ارتباط مستقیم دارد. قبل از شیر دادن سعی کنید خود را آرام کنید. دوش آب گرم، حرف زدن با دوستان میتواند به شما کمک کند. ماساژ سینهها نیز میتواند هم به شما آرامش دهد و هم اینکه ذخایر شیر را در سینهها افزایش دهد.
این نکتهها را هم مدنظر داشته باشید: مکیدن نوزاد، شیر مادر را زیاد میکند، مادر در هنگام مکیدن باید اجازه دهد تا نوزادش تا زمانی که خود نخواهد سینه را رها نکند و به شیر خوردن ادامه دهد. درصورتیکه کودک نمیتواند کامل شیر بخورد، بعد از شیردهی، شیر خود را بدوشید تا تولید شیر ادامه یابد.
ماساژ سینه به افزایش جریان شیر مادر کمک میکند. نوزاد از هر دو سینه مادر در هر بار شیر خوردن بمکد.
5-مکملها:
از استفاده سرخود مکملها بپرهیزید. قبل از مصرف حتماً با پزشک مشورت کنید. برخی از ترکیبات چای گیاهی و یا رازیانه ممکن است برای کودک مضر باشد. یکی از مکملهای مفید برای مادران که شیر را زیاد میکند شنبلیله هست که در هر سنی قابلاستفاده است. معمولاً مادران برای افزایش شیر 3 بار در روز وقت صبحانه، ناهار و یا شام این مکمل را مصرف میکنند. برای مادران باردار و کسانی که داروی رقیقکننده خون مصرف میکنند، ممنوع است. قبل از مصرف این مکمل با پزشک تغذیه خود مشورت کنید.