افسردگی جنسی؛ علت و درمان افسردگی در روابط زناشویی
افسردگی یک بیماری بسیار شایع است که هر شخصی در هر سنی می‌تواند به آن مبتلا شود. مشکلات جنسی، مانند اختلال نعوظ (ED) یا عدم توانایی در ارگاسم، اغلب با افسردگی همراه هستند. خبر خوب این است که پزشکان معمولاً می‌توانند مشکلات جنسی و سلامت روان که مربوط به افسردگی جنسی است را درمان کنند.
علائم افسردگی جنسی و تفاوت‌های جنسیتی
زن و مرد هر دو به دلیل افسردگی می‌توانند در هنگام شروع و در زمان لذت بردن از رابطه جنسی دچار مشکل شوند. بااین‌وجود، تفاوت‌هایی در نحوه تأثیر افسردگی بر زنان و مردان وجود دارد.
زنان
طبق گفته NIMH، میزان افسردگی در زنان به دلیل تغییرات هورمونی بالاتر است. به همین دلیل ممکن است خطر افسردگی زنان در دوران زیر افزایش یابد:
- قبل و در دوران قاعدگی
- بعد از زایمان
- هنگام مشکلات در کار، خانه و زندگی خانوادگی
- در طول یائسگی
با افزایش سن، عوامل جسمی می‌توانند رابطه جنسی را کمتر لذت‌بخش کنند (و حتی گاهی دردناک). با تغییر در دیواره واژن فعالیت جنسی ناخوشایند میشود. همچنین، سطح پایین‌تر استروژن می‌تواند روان کاری طبیعی را مختل کند.
مردان
اضطراب، اعتمادبه‌نفس پایین و احساس گناه دلایل شایع اختلال نعوظ است. این‌ها همه علائم افسردگی است اما چنین مواردی می‌تواند به‌طور طبیعی با استرس و سن بروز کند. مردان نیز به‌احتمال‌زیاد علاقه خود را به فعالیت در هنگام افسردگی از دست می‌دهند. این همچنین می‌تواند به این معنی باشد که مردان ممکن است فعالیت جنسی را جذاب نبینند.
در مردان، داروهای ضدافسردگی به‌طور مستقیم با ناتوانی جنسی ارتباط دارند. همچنین ممکن است ارگاسم تأخیر یا انزال زودرس رخ دهد.
در هر دو زن و مرد، داشتن مشکل در سلامت جنسی می‌تواند احساس بی‌ارزشی و سایر علائم افسردگی را بدتر کند. این به‌نوبه خود می‌تواند باعث بدتر شدن افسردگی و اختلال عملکرد جنسی شود.
ارتباط بین مشکلات جنسی و افسردگی چیست؟
افسردگی و روابط زناشویی
به مغز به عنوان یک ارگان جنسی بسیار حساس فکر کنید. میل جنسی در مغز شروع میشود و در پایین عمل می‌کند. این به دلیل مواد شیمیایی مخصوص مغز است که به عنوان انتقال‌دهنده‌های عصبی شناخته می‌شوند. این مواد شیمیایی ارتباط بین سلول‌های مغزی را افزایش داده و جریان خون بیشتری را به اندام‌های جنسی وارد می‌کنند. مشکل این است که با افسردگی و سایر اختلالات خلقی، مدارهای مغزی که با استفاده از این مواد شیمیایی ارتباط برقرار می‌کنند به‌درستی کار نمی‌کنند.
بسیاری از مردان و زنان مبتلابه افسردگی می‌گویند که تمایل جنسی کم یا اصلاً دارند. و این فشار جدی به روابط صمیمی وارد می‌کند.
انواع افسردگی شامل موارد زیر است:
- اختلال افسردگی مداوم (علائم دو سال به طول انجامید)
- افسردگی روانی
- افسردگی شدید
- اختلال دوقطبی
- افسردگی پس از زایمان (در زنان بعد از تولد نوزاد رخ می‌دهد)
- اختلال عاطفی فصلی (در ماه‌های زمستان رخ می‌دهد)
- افسردگی همراه با اختلالات اضطرابی
برای مبتلایان، افسردگی می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم، ازجمله مشکلات سلامت جنسی شود.
علت افسردگی و عوامل خطر
علل افسردگی در روابط زناشویی چیست؟
عدم تعادل شیمیایی در مغز باعث افسردگی میشود که این به‌خودی‌خود درنتیجه ژنتیک و مسائل هورمونی ایجاد میشود. افسردگی همچنین می‌تواند با بیماری‌های دیگر همزیستی داشته باشد. مهم نیست که چه چیزی علت دقیق افسردگی باشد، این بیماری می‌تواند منجر به علائم جسمی و عاطفی متعددی شود. برخی از شایع‌ترین علائم افسردگی عبارت‌اند از:
- غم و اندوه مداوم
- عدم علاقه به فعالیت‌هایی که زمانی دوست داشته‌اید
- گناه و ناامیدی
- بی‌خوابی و خستگی
- تحریک‌پذیری و اضطراب
- ضعف، درد و دردها
- اختلال عملکرد جنسی
- مشکلات غلظت
- کاهش وزن یا افزایش وزن (معمولاً از تغییر در عادات غذایی)
- خودکشی
علائم افسردگی در هر سنی فراوانی و شدت آن متفاوت است. به‌طورکلی، هر چه افسردگی شدیدتر باشد، احتمالاً سلامت جنسی مشکل بیشتری خواهید داشت.
میل جنسی در مغز پرورش می‌یابد. اندام‌های جنسی برای تقویت میل جنسی و همچنین تغییر در جریان خون موردنیاز برای عمل جنسی، به مواد شیمیایی موجود در مغز متکی هستند. افسردگی ترشح مواد شیمیایی مغز را مختل می‌کند که می‌تواند فعالیت جنسی را دشوارتر کند. این ممکن است در افرادی که قبلاً اختلال عملکرد جنسی داشته‌اند، بدتر شود.
آیا داروها باعث بروز مشکلات جنسی می‌شوند؟
به همان اندازه که داروهای ضدافسردگی در تقویت خلق‌وخوی فرد یا احساس خود ارزشی مفید هستند، برخی از داروهای ضدافسردگی – به‌عنوان‌مثال، مهارکننده‌های انتخابی بازگشت سروتونین (SSRI ها) – می‌توانند عوارض جانبی نامطلوبی داشته باشند. این عوارض جانبی می‌تواند منجر به مشکلات جنسی شود.
داروهای ضدافسردگی با تغییر عملکرد مواد شیمیایی مغز (انتقال‌دهنده‌های عصبی) به تقویت خلق‌وخوی در افراد مبتلابه افسردگی کمک می‌کنند. اما همین مواد شیمیایی در پاسخ جنسی نقش دارند. داروهای ضدافسردگی در مسیرهای عصبی که تنظیم‌کننده پاسخ جنسی هستند تأثیر می‌گذارد و به‌طور بالقوه باعث اختلال عملکرد جنسی میشود. عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی گاهی با افزایش دوز دارو افزایش می‌یابد. داروهای ضدافسردگی که بر سروتونین تأثیر می‌گذارند نیز اغلب در درمان انزال زودرس در مردان استفاده میشود.
مشکلات جنسی مربوط به داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ناتوانی در شروع یا لذت بردن از رابطه جنسی
- اختلال نعوظ (ED) یا انزال تأخیری در مردان
- کاهش میل جنسی
- عدم توانایی در رسیدن به ارگاسم
درمان افسردگی در روابط جنسی
افسردگی جنسی را چگونه درمان کنیم؟
درمان افسردگی تنها راه غلبه بر اختلال عملکرد جنسی است. در حقیقت، بر اساس مطالعه‌ای که در آمریکا منتشرشده است، 70 درصد از بزرگسالان که دچار افسردگی می‌شوند، با کاهش میل جنسی روبرو خواهند شد. احساس خوب دوباره ممکن است به شما کمک کند دوباره به یک زندگی جنسی عادی برگردید.
البته ممکن است این مشکل همیشه در بزرگسالانی که به دنبال درمان هستند برطرف نشود. اگر ارائه‌دهنده مراقبت‌های اولیه تشخیص دهد که اختلال عملکرد جنسی اثر جانبی یک داروی ضدافسردگی است که مصرف می‌کنید، ممکن است داروی شما را تغییر دهد. میرتازاپین (Remeron)، نفازودون (سرزون) و بوپروپیون (Wellbutrin) به‌طورمعمول عوارض جانبی جنسی ایجاد نمی‌کنند.
گذشته از درمان افسردگی معمولی، اقدامات دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید سلامت کلی جنسی را بهبود بخشید:
- داروی ضدافسردگی خود را پس از برقراری رابطه جنسی مصرف کنید.
- از داروهایی برای عملکرد جنسی استفاده کنید (مانند ویاگرا برای مردان).
- برای بهبود خلق‌وخوی و سلامت جسمی ورزش کنید.
- باهمسرتان در مورد چگونگی تأثیر افسردگی صحبت کنید. ارتباطات باز ممکن است به‌طور خودکار مسئله را برطرف نکند، اما می‌تواند به کاهش احساس گناه و بی‌فایده کمک کند.
حرف آخر
افسردگی و معالجه مرتبط با آن گاهی اوقات می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در رابطه با سلامت جنسی شود، اما امید به حل هر دو مسئله وجود دارد. با این حال، پیدا کردن تعادل مناسب می‌تواند به زمان و صبر نیاز داشته باشد. در ضمن، شما نباید هیچ‌گونه دارویی را به‌تنهایی و بدون مراجعه به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود و مشاوره سلامت روان تغییر دهید. علیرغم هرگونه تغییر در درمان، اختلال عملکرد جنسی بدتر میشود.
یادآوری این نکته نیز مهم است که، اگرچه افسردگی و اختلال عملکرد جنسی می‌توانند باهم پیش بروند، عوامل مختلفی نیز وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد مشکلات در سلامت جنسی شوند.
