شروع زایمان علائم مختلفی دارد که انقباضات متناوب، قابلاعتمادترین علامت آن است؛ اما انقباضات نیز انواع متفاوتی دارد و وقوع هرکدام، الزاماً نشانهٔ شروع زایمان نیست. با شناخت انقباضات رحم، شما میتوانید دردها و انقباضات واقعی زایمان را بشناسید و در زمان مناسب به بیمارستان مراجعه کنید. همچنین شناخت این علائم به شما کمک میکند تا در صورت شروع زایمان زودرس، آن را تشخیص دهید و برای رفتن به بیمارستان اقدام کنید. در این مطلب با زمان شروع انقباضات، مدت آن و شناخت انقباضات زایمان آشنا خواهید شد.
زمان شروع درد و انقباضات
زمان شروع دردهای زایمان برای خانمهای مختلف میتواند متفاوت باشد. در برخی خانمها زایمان بهطور طبیعی در پایان هفتهٔ ۳۷ اتفاق میافتد و در برخی دیگر ممکن است تا پایان هفتهٔ ۴۱ نیز طول بکشد. پس طبیعی است که زمان شروع دردها برای همهٔ خانمهای باردار یک زمان مشخص نباشد. برای تشخیص این موضوع که دردهای انتهای بارداری، دردهای واقعی زایمان است، خانم باردار ابتدا باید بتواند دردهای واقعی و دردهای کاذب را از یکدیگر تشخیص دهد. همچنین برای اینکه بهطور تقریبی بدانید دردهایتان از چه زمانی آغاز میشود، میتوانید به جواب سونوگرافی سهماههٔ اول خود نگاهی بیندازید. در سهماههٔ اول، پزشک یا ماما از روی اولین روز آخرین قاعدگیتان تاریخ زایمان را مشخص میکنند. تاریخ زایمانتان هر تاریخی که بود، شما میتوانید از دو هفته قبل منتظر دردهای زایمان باشید. توجه داشته باشید که اگر دردها و انقباضات شما شبیه درد و انقباض زایمان است، اما سن بارداری شما به ۳۷ هفته نرسیده، بهتر است سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. ازآنجاکه در برخی موارد، پیشگیری از زایمان زودرس امکانپذیر است، درصورتیکه احساس کردید دردهای زایمان شما، قبل از هفتهٔ ۳۷ شروع شده است، به بیمارستان مراجعه کنید.
انقباضات میتواند کمی زودتر هم وجود داشته باشد. در ماه چهارم بارداری، ممکن است انقباضات بدون دردی در رحم خود احساس کنید. بهمرور و با نزدیک شدن زمان زایمان، این انقباضات باعث بروز درد میشود و مانند دردهای قاعدگی، حالت گرفتن و ول کردن دارد. با رسیدن زمان زایمان، مدتزمان منقبض شدن ماهیچههای شما نیز تغییر میکند. در فاز نهفتهٔ زایمان، یعنی زمانی که دهانهٔ رحم شروع به باز و نازک شدن میکند، هر انقباض حدود ۳۰ تا ۴۵ ثانیه طول میکشد و در فاز فعال، یعنی زمانی که سرعت باز شدن دهانهٔ رحم افزایش مییابد، این زمان به حدود ۴۰ تا ۶۰ ثانیه میرسد. به این معنی که شما ۶۰ ثانیه درد احساس میکنید، سپس درد برای یک یا دو دقیقه آرام میشود و پسازآن، دوباره ۶۰ ثانیه درد خواهید داشت. در فاز انتقالی زایمان، شدت انقباضات بهطور ناگهانی افزایش مییابد و ۶۰ تا ۹۰ ثانیه طول میکشد. پس از خروج سر جنین بهتدریج انقباضات بیشتر میشود و درد نیز احتمالاً کاهش مییابد.
شناخت انقباض و دردهای زایمان
در پایان بارداری به شکل طبیعی، هورمونهای پروستاگلاندین و اکسیتوسین در بدن مادر ترشح میشود. اکسیتوسین یک هورمون طبیعی است که فرایند زایمان را آغاز میکند. نوع صنعتی این هورمون برای القای زایمان کاربرد دارد و احتمالاً شما آن را تحت عنوان آمپول فشار میشناسید. اکسیتوسین به همراه پروستاگلاندین، دردهای زایمان را تداوم میبخشد و باعث باز شدن دهانهٔ رحم میشود. انقباضات زایمان معمولاً دردناک است. دردهای زایمان نیز ناشی از انقباضات ماهیچههای رحم و فشار روی دهانهٔ رحم است. این دردها ممکن است از کمر شروع شود و به زیر شکم برسد یا از بالای شکم شروع شود و تا لگن و کشالهٔ ران نیز امتداد یابد. انقباضات اولیه ممکن است با علائم گوارشی مانند اسهال همراه باشد. انقباضات طول بارداری شامل دو انقباض به نامهای انقباضات براکستون هیکس یا کاذب و انقباضات زایمان به شرح زیر است:
انقباضات براکستون هیکس یا کاذب:
انقباض براکستون هیکس معمولاً با درد همراه نیست و شما حس میکنید که رحم شما سفت شده است و بعد از چند ثانیه، دوباره به حالت قبل برمیگردد. انقباضات براکستون هیکس برخلاف انقباضات زایمان منظم نیست، با فعالیت کردن بیشتر نمیشود و شدت آن بهمرور افزایش نمییابد. انقباضات کاذب زایمان، زمانی بیشتر میشود که بدنتان دچار کمآبی است یا زیاد روی پاهای خود ایستادهاید. انقباضات کاذب زایمان معمولاً نامنظم است و در فواصل کوتاهی به وجود میآید. این انقباضات معمولاً ضعیف است. اگر هم شدید باشد، بهمرور از شدت آن کاسته میشود. این انقباضات اغلب در لگن یا جلوی شکم به وجود میآید و با استراحت برطرف میشود. انجام دادن موارد زیر میتواند برای کاهش انقباضات کاذب مفید باشد و اگر با انجام این حرکات، انقباضات بهتر نشد، میتوانید با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید:
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- تغییر وضعیت بدهید. اگر ایستادهاید، بنشینید و اگر نشستهاید، دراز بکشید.
- به پهلوی چپ دراز بکشید.
انقباضات زایمان:
انقباضات زایمان در هفتههای آخر بارداری شروع میشود و ویژگیهای خاصی دارد که شناخت این ویژگیها به شما کمک میکند تا بتوانید در زمان درستی به بیمارستان مراجعه کنید. این ویژگیها شامل موارد زیر است:
- ریتم منظمی دارد.
- با فعالیت تشدید میشود و با تغییر در موقعیت برطرف نمیشود.
- بهتدریج بیشتر و شدیدتر میشود و فواصل آنها کم خواهد شد.
- هنگام انقباضات ممکن است ترشحات واژن غلیظ آغشته به خون مشاهده شود که معمولاً صورتیرنگ است.
- ممکن است با اسهال و درد روده همراه باشد.
- کیسۀ آب پاره میشود.
- کمردرد آزاردهنده و احساس فشار در شکم و لگن وجود دارد.
زمانی که مطمئن شوید دردهای واقعی زایمان شروعشدهاند و این انقباضات منظم است، به بیمارستان بروید. مهم نیست که نیمههای شب باشد یا هر زمان دیگری از روز و اگر تشخیص شما در مورد زمان رفتن به بیمارستان درست نبود نیز ناراحت نشوید. این فرصتی برای بررسی سلامت شما و فرزندتان بوده است. اگر به زمان زایمان نزدیک هستید، میتوانید در محوطهٔ بیمارستان قدم بزنید تا زمان مناسب فرابرسد. هنگام ورود به بیمارستان ممکن است ماماها یا پزشکان از شما سؤالاتی بکنند. آنها در واقع علاوه بر کسب اطلاع در مورد وضعیت فعلی شما میخواهند با توجه به نحوهٔ پاسخگویی شما شدت دردتان را اندازهگیری کنند؛ بنابراین صادقانه در مورد شدت درد خود پاسخ بدهید.
