بارداری در دوران کرونا؛ زایمان و شیردهی در دوران کرونا
آیا زنان باردار در مقایسه با دیگر افراد، بیشتر مستعد ابتلا به کروناویروس کووید-۱۹ هستند؟ آیا زنان باردار ریسک بالاتری برای شدید بودن بیماری، یا مرگومیر به علت ابتلا به کووید-۱۹ دارند؟ در این مطلب میتوانید با پاسخهایی از اطلاعات بهروز منابع علمی دنیا، به این سؤالات و دیگر سؤالات مشابه مادران باردار در دوران بارداری، هنگام زایمان و در دوران شیردهی آشنا شوید.
آیا زنان باردار، بیشتر مستعد ابتلا به کروناویروس جدید یا کووید-۱۹ هستند؟
در حال حاضر، پژوهشهای علمی منتشرشدهای دربارهٔ مستعد بودن زنان باردار نسبت به کروناویروس جدید یا کووید-۱۹ وجود ندارد؛ اما زنان باردار تغییراتی در سیستم ایمنی و فیزیولوژیکی بدن خود دارند که ممکن است آنها را بیشتر مستعد ابتلا به عفونتهای تنفسی ویروسی، ازجمله کووید-۱۹ کند.
از طرفی، با توجه به این موضوع که کووید-۱۹ اکنون در تمام دنیا وجود دارد، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) اعلام کرده است که تا اینجا هیچ مدرکی مبنی بر اینکه زنان باردار در مقایسه با جمعیت کلی، ریسک بالاتری برای ویروس داشته باشند، وجود ندارد؛ اما طبق نظر آکادمی متخصصان زنان و زایمان امریکا، زنان باردار باید یک گروه در معرض خطر تلقی شوند.
زنان باردار همچنین ممکن است در مقایسه با عموم جامعه ریسک شدیدتر بودن بیماری را در صورت ابتلا داشته باشند؛ همانطور که در موارد گزارششده از دیگر عفونتهای مرتبط به کروناویروس، ازجمله کروناویروس سندرم تنفسی حاد یا همان سارس (SARS-CoV) و کروناویروس سندرم تنفسی خاورمیانه یا همان مرس (MERS-CoV) و سایر عفونتهای تنفسی ویروسی، مانند آنفلوانزا، در طول بارداری مشاهده شده است.
با تمام اینها، اگرچه زنان باردار و کودکان خردسال معمولاً سیستم ایمنی ضعیفتری دارند که باعث میشود نسبت به ابتلا به بیماریها آسیبپذیرتر باشند، اما فعلاً این کروناویروس جدید بیش از همه در سالمندها و مبتلایان به بیماریهای زمینهای قبلی، به شکل شدید دیده شده است.
زنان باردار، بهویژه زنان باردار شاغل، برای پیشگیری از ابتلا به عفونت باید اقدامات پیشگیرانه مانند شستن دستها و پرهیز کامل از تماس با افراد بیمار را بیشتر از دیگران دنبال و رعایت کنند.
آیا زنان باردار مبتلا به کووید-۱۹ ریسک بالاتری برای عوارض دیگر بارداری دارند؟
علم پزشکی هنوز در مورد پیامدهای نامطلوب بارداری در زنان باردار مبتلا به کووید ۱۹ اطلاعاتی ندارد. از دست دادن جنین، شامل سقط جنین و زایمان جنین مرده، در مواردی از ابتلا به سایر کروناویروسهای مرتبط، یعنی سارس و مرس، در طول بارداری مشاهده شده است. همچنین تب بالا در سه ماههٔ اول بارداری میتواند ریسک بروز برخی نقصهای مادرزادی هنگام تولد را افزایش دهد.
آیا پرسنل باردار مراکز درمانی در صورت مراقبت از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در معرض خطر قرار دارند؟
افراد باردار شاغل در مراقبتهای بهداشتی درمانی باید دستورالعملهای ارزیابی ریسک و کنترل عفونت مخصوص پرسنل بهداشتی درمانی دارای تماس با بیماران مشکوک یا تأییدشدهٔ کووید-۱۹ را دنبال کنند. رعایت راهکارهای توصیهشده برای پیشگیری و کنترل عفونت، بخش مهمی از محافظت تمام کارکنان در محیطهای درمانی است.
اطلاعات در مورد کووید-۱۹ در طول بارداری بسیار محدود است؛ شاید بهتر باشد مراکز درمانی در صورت امکان و در دسترس بودن پرسنل، قرار گرفتن پرسنل باردار در معرض بیماران تأییدشده یا مشکوک کووید-۱۹ را محدود یا قطع کنند.
آیا زنان باردار مبتلا به کووید-۱۹ میتوانند ویروس را به جنین یا نوزاد خود منتقل کنند؟
انتقال ویروس کرونا از مادر به جنین
تصور میشود ویروسی که کووید-۱۹ را ایجاد میکند، عمدتاً از طریق تماس نزدیک با شخص آلوده و بهوسیلهٔ ذرات تنفسی یا توسط سطوح آلوده به ویروس انتقال مییابد. این موضوع که آیا یک زن باردار مبتلا به کووید-۱۹ میتواند ویروسی را که باعث کووید-۱۹ میشود بهوسیلهٔ سایر مسیرهای انتقال عمودی یعنی قبل، حین یا بعد از زایمانش به جنین یا نوزاد خود منتقل کند یا نه هنوز به شکل قطعی مشخص نیست، چون به شکلی کامل بررسی نشده است اما گزارشی از تعدادی نوزاد متولدشده از مادران مبتلا به کووید-۱۹ وجود دارد که در آن گفته شده است تست کرونای این نوزادان مثبت شده ولی خبر خوب اینکه همهٔ آنها حالشان خوب است و ظرف یک هفته بهبودیافتهاند، ازجمله نوزادی که زودرس به دنیا آمده بود.
آیا نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به کووید-۱۹ در طول بارداری، ریسک بالاتری برای داشتن پیامدهای نامطلوب دارند؟
بر اساس گزارش موارد محدود، پیامدهای نامطلوب برای نوزادان، مثل زایمان زودرس، در بین نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به کووید-۱۹ در طول بارداری گزارش شده است. بااینحال، هنوز مشخص نیست که این پیامدها قطعاً مربوط به آلودگی مادر به این ویروس بوده است و در حال حاضر خطر پیامدهای نامطلوب برای نوزادان به شکل کامل مشخص نیست.
با توجه به دادههای محدودی که در مورد ابتلا به کووید-۱۹ در دوران بارداری در دسترس است و با دانشی که دربارهٔ پیامدهای نامطلوب سایر عفونتهای ویروسی تنفسی وجود دارد، ممکن است به زودی اطلاعاتی فراهم شود. بهعنوانمثال، ابتلا به دیگر عفونتهای ویروسی تنفسی، مانند آنفلوانزا در دوران بارداری، با پیامدهای جانبی برای نوزادان ازجمله وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس همراه بوده است. علاوه بر این، داشتن سرماخوردگی یا آنفلوانزا با تب بالا در اوایل بارداری ممکن است خطر ابتلا به برخی از نقصهای مادرزادی را افزایش دهد. در مادران مبتلا به سایر عفونتهای کروناویروس مثل سارس و مرس در دوران بارداری، نوزادان زودرس به دنیا آمدهاند یا نسبت به سن جنینی خود کوچک بودهاند.
آیا این خطر وجود دارد که ابتلا به کووید-۱۹ در یک زن باردار یا نوزاد بتواند اثرات درازمدتی روی سلامت و رشد نوزاد داشته باشد؟
برخی مادران بارداری نگراناند که ابتلا به کووید-۱۹ در یک زن باردار یا نوزاد بتواند اثرات درازمدتی روی سلامت و رشد نوزادانشان داشته باشد، به شکلی که باعث شود آنها احتمالاً بعد از دوران نوزادی هم نیازمند حمایت بالینی باشند. باید گفت که در حال حاضر، در مورد اثرات درازمدت روی سلامت نوزادان مبتلا به کووید-۱۹ یا نوزادانی که در دوران جنینی در معرض ویروس ایجادکنندهٔ کووید-۱۹ بودهاند، اطلاعات دقیقی وجود ندارد؛ اما بهطورکلی، زودرس بودن و داشتن وزن کم هنگام تولد میتواند با اثرات نامطلوب درازمدتی روی سلامت همراه باشد.
ابتلای مادر به کووید-۱۹ در دوران شیردهی برای کودک شیرخوار چه خطری دارد؟
تاثیر کرونا در بارداری مادر و شیردهی نوزاد
هیچ شواهدی از وجود این ویروس در شیر مادران مبتلا به کووید-۱۹ یافت نشده است و هیچ اطلاعاتی در مورد انتقال ویروس ایجادکنندهٔ کووید-۱۹ از طریق شیر مادر وجود ندارد.
در سری موارد محدودی که تا به امروز گزارش شده است، هیچ شواهدی از وجود ویروس در شیر مادران مبتلا به کووید-۱۹ یافت نشده است و هیچ اطلاعاتی در مورد انتقال ویروس ایجادکنندهٔ کووید-۱۹ از طریق شیر مادر وجود ندارد، یعنی، اینکه آیا این ویروس در شیر یک زن مبتلا به آن وجود دارد یا نه هنوز مشخص نیست!
در صورت ابتلا به کووید-۱۹ میتوان به نوزاد شیر داد؟
کارشناسان هنوز بهطورقطع نمیدانند که آیا کووید-۱۹ میتواند از طریق شیر مادر منتقل شود یا نه اما در مطالعات محدود روی زنان مبتلا به کووید-۱۹ و همچنین سارس-کوو (SARS-CoV) این ویروسها در شیر مادر پیدا نشده است و چیز دیگری که مشخص است اینکه ویروس آنفلوانزا از طریق شیر مادر منتقل نمیشود.
از طرفی، شیر مادر میتواند کودک را از بسیاری بیماریها محافظت کند و بهترین منبع تغذیه برای بیشتر کودکان است؛ اما اگر تست کووید-۱۹ شما مثبت شده است یا علائمی از این بیماری دارید، باید در مورد شروع یا ادامهٔ شیردهی با کمک پزشک خود تصمیمگیری کنید.
درهرصورت، شما باید تمام موارد احتیاطی را رعایت کنید تا از انتقال ویروس به کودک خود جلوگیری کنید، ازجمله شستن دستها قبل از تماس با کودک و پوشیدن ماسک در هنگام شیردهی. همچنین اگر شیر خود را میدوشید، قبل از تماس با هر قسمت پمپ شیردوشی یا شیشهشیر، دستهای خود را بشویید و توصیههای مربوط به تمیز کردن صحیح پمپ بعد از هر بار استفاده را دنبال کنید و در صورت امکان، خیلی بهتر است اگر شخص دیگری کودکتان را با شیر دوشیدهشده تغذیه کند.
نوزادان چقدر ریسک ابتلا به کووید-۱۹ دارند؟
در حال حاضر، مدرکی مبنی اینکه کودکان نسبت به سایر افراد مستعدترند وجود ندارد. در حقیقت، بیشتر موارد شدید کووید-۱۹ در بزرگسالان مشاهده شده است. بر اساس اطلاعات محدودی که در مورد شیوع کروناویروسهای قبلی مثل سارس-کوو (SARS-CoV) یا مرس-کوو (MERS-CoV) وجود دارد، عفونت جدی در کودکان نسبتاً غیرمعمول بوده است. در مورد نوزاد فوتشدهٔ مبتلا به کووید-۱۹ در امریکا نیز هنوز اطلاعات دقیقی از علت مرگ مشخص نیست.
اطلاعات کمی در مورد علائم کودکان مبتلا به کووید-۱۹ وجود دارد و گزارشهای محدود نیز حاکی از آن است که کودکان آلوده معمولاً علائم خفیفی شبیه سرماخوردگی، مانند تب، آبریزش بینی و سرفه دارند. در مواردی نیز عوارض شدید در کودکان مانند سندرم دیسترس تنفسی حاد یا شوک عفونی گزارش شده است، اما به نظر میرسد که غیرمعمول باشند، اما بچههایی که عارضههای زمینهای دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. درهرصورت، این اطلاعات موجود هم به معنای آن نیست که کودک شما میتواند بهراحتی نوزادتان را از خانه بیرون ببرید یا اقدامات بهداشتی را در مورد او رعایت نکنید!