همه چیز درباره تستوسترون | تستوسترون و بدنسازی
آنچه در این مقاله میخوانید
در این مطلب همه چیز را درباره تستوسترون بیان خواهیم نمود، با ما همراه باشید…
آن چیزهایی که شبکه‌های ماهواره‌ای در مورد تستوسترون به شما می‌گویند را باور نکنید. در این مقاله همه آن چیزی را که باید درباره تستوسترون و بدنسازی بدانید را به شما می‌گوییم. نکاتی مانند کار آن در بدن، سطح مناسب آن، روش‌های افزایش ترشح و بسیاری نکات دیگر.
تستوسترون یکی از مهم‌ترین ابزارها در بدن برای رشد و بازسازی است. تستوسترون درمانی امروزه به یکی از روش‌های درمانی مردان تبدیل‌شده است. اگر قصد دارید که سطح تستوسترون بدنتان را به‌صورت طبیعی و یا از طریق مکمل‌ها افزایش دهید، چشم‌بسته عمل نکنید. در این مقاله همه نکات در مورد شاه هورمون‌ها را به شما آموزش می‌دهیم.
تاریخچه تستوسترون
تجسم کنید که در یک کنفرانس علمی که در سال ۱۸۸۹ در پاریس برگزار می‌شود نشسته‌اید. ناگهان همکار پیرمرد ۷۲ ساله‌تان دکتر چارلز براون-سکوارد ادعا می‌کند که موفق شده دارویی بسازد که توانایی فیزیکی و روانی‌اش و حتی طول پرتاب ادرارش را چند برابر کند! طبق ادعای وی این دارو از خون، منی و مایع بیضه‌های سگ و خوک استخراج‌شده است. چندش‌آور است نه؟ ظاهراً در سال ۱۸۸۹ این موضوع اصلاً حال به هم زن نبوده است.
«اکسیر حیات» براون در آن سال توسط بیش از ۱۲۰۰۰ پزشک برای بیماران تجویز می‌شد. جالب است بدانید که این هورمون کارآمد باقابلیت‌های ضد پیری، افزایش انرژی و کارایی در سال ۱۹۳۵ تستوسترون نام گرفت. در همان سال دو پژوهشگر یکی لئو پولد روزیکا از سوئیس و دیگری آدولف باتفانت از آلمان توانستند روش سنتز آن را کشف کرده و راه تجاری‌سازی آن را هموار نمایند. هر دو پژوهشگر توانستند جایزه نوبل را در شیمی به خاطر این کشف دریافت کنند.
از آن موقع به بعد، این شاه هورمون‌ها به یک داروی کارآمد در حوزه سلامتی، فیتنس و ورزش تبدیل‌شده است. خوشبختانه دیگر لازم نیست این هورمون‌ها را از سگ‌ها استخراج کنند.
تستوسترون چیست و چگونه تولید می‌شود؟
تستوسترون چیست
ازنظر شیمیایی، تستوسترون یک آستروئید است. ازنظر بیولوژیکی یک آندروژنیک محسوب می‌شود. ازنظر قانون تستوسترون یک داروست که بدون نسخه امکان فروش ندارد (در بیشتر کشورها)؛ اما اگر دنبال فروش آزاد آن هستید می‌توانید به کشورهایی مثل مکزیک و تایلند مراجعه نمایید.
مردان و زنان هر دو تستوسترون تولید می‌کنند، یک مرد بالغ معمولی در هرروز ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم و یک زن بالغ حداقل ۱۰ برابر کمتر از مردان در روز تستوسترون تولید می‌نماید. در مردان، تقریباً ۹۵ درصد تستوسترون در گروه سلول‌های موجود در بیضه‌ها تولید می‌شود. در زنان هم نزدیک ۵۰ درصد آن در تخمدان‌ها تولید می‌گردد. غدد فوق کلیوی که در بالای کلیه وجود دارند بخش ناچیزی از تستوسترون مردان و مابقی تستوسترون زنان را تولید می‌نماید.
بدون در نظر گرفتن نحوه و مکان تولید در هر دو جنسیت، ترکیبی که هورمون‌های جنسی از آن ایجاد می‌شود دشمن قسم‌خورده هر متخصص تغذیه یعنی کلسترول است.
سطح استاندارد تستوسترون چقدر است؟
سطح این هورمون در طول روز متغیر است. در مردان صبح‌ها بیشترین سطح تستوسترون گزارشی شده است، به‌تدریج و در طول روز این مقدار کاهش می‌یابد. تولید معمولی تستوسترون به‌طورکلی توسط یک هورمون دیگر که هر ۱ تا ۳ ساعت ترشح می‌شود کنترل می‌گردد. نام هورمون کنترل‌کننده گنادوتروپین (GNRH) است. میانگین رنج تستوسترون کل در مردان ۱۹ تا ۳۹ ساله بین ۲۶۴ تا ۹۱۶ نانوگرم در هر دسی لیتر است. در زنان بالای ۱۹ سال این نرخ بین ۸ تا ۶۰ نانوگرم در هر دسی لیتر است. از این مقدار فقط ۲۵ درصد از نوع بیولوژیکی فعال، بین ۲ تا ۳ درصد به‌عنوان تستوسترون آزاد و مابقی در پیوند با آلبومین است. هر چه که باقی بماند با یک پیوند سخت به پروتئینی بانام SHBG می‌چسبد.
استروژن SHBG را در بدن افزایش می‌دهد، این در حالی است که تستوسترون و سایر آندروژنها معمولاً SHBG را کاهش می‌دهند؛ بنابراین می‌توان سطح تستوسترون کل را در یک رنج سالم و طبیعی نگه داشت؛ اما اگر درصد بالایی از آن در پیوند با SHBG باشد، سطح تستوسترون کلی بدن کاهش می‌یابد.
تست تستوسترون با اندازه انگشتان
یک روش غیرمعمول و تا مقدار زیادی درست برای پیدا کردن سطح این هورمون ارثی بدن، نگاه کردن به دست راست است.
کف دستتان را تخت روی یک میز قرار دهید، ببینید که آیا انگشت انگشتر شما از انگشت اشاره بلندتر است یا خیر. اگر این‌گونه است هنگام رشد به‌اندازه کافی تستوسترون دریافت نموده و دریافت‌کننده‌های آندوژنتان به‌خوبی کار کرده‌اند.
تستوسترون چه‌کاری انجام می‌دهد؟
تستوسترون به‌راحتی می‌تواند وارد سلول‌ها شود و با گیرنده‌های آندروژن موجود در سلول ترکیب گردد. همچنین این هورمون می‌تواند در نقش یک پرو هورمون در اندام جنسی و بافت‌ها مانند پوست، فولیکول‌های مو و چربی ظاهر شود. به‌عنوان‌مثال وقتی‌که آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز موجود باشد مثلاً در پروستات یا پوست، تستوسترون به یک آندروژن دیگر یعنی دی هیدروتستسترون تبدیل می‌گردد.
در بافت چربی، تستوسترون به استروژن تبدیل می‌شود. به‌عبارت‌دیگر هر چه بافت چربی بیشتر باشد، بدن شما استروژن بیشتری از تستوسترون تولید می‌کند.
در بزرگ‌سالان، تستوسترون تأثیرات مختلفی روی بدن می‌گذارد:
عضلات: افزایش سنتز پروتئین و افزایش حجم و قدرت عضلانی.
چربی بدن: جلوگیری از جذب بیش‌ازحد چربی و ذخیره آن و افزایش تعداد گیرنده‌های بتاآدرنرژیک چربی سوز.
مغز: افزایش قدرت شناخت، حافظه، میل جنسی و احساسات.
قلب: بهبود جریان خون و سلامت سیستم قلبی و عروقی.
استخوان: افزایش سلول‌های قرمز خون و بهبود رشد استخوان‌ها و کنترل تراکم آن‌ها.
اندام جنسی مردان: پشتیبانی از تولید اسپرم و باروری، بهبود رشد آلت جنسی و توانایی نعوظ.
پوست: بهبود تولید کلاژن و مو.
کلیه‌ها: تولید اریتروپویتین (EPO) که باعث ساخت سلول‌های قرمز خون می‌شود. به‌علاوه تستوسترون باعث افزایش فاکتور رشد شبیه انسولین (IGF-1) شده و داشتن سطح تستوسترون مناسب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش مرگ ناگهانی، چربی بدن پایین و افزایش نرخ متابولیسم می‌شود.
در مردان دارای سطح تستوسترون پایین، مصرف مکمل‌های حاوی هورمون باعث افزایش انرژی، حجم عضلانی، کارایی جنسی، تراکم استخوان، کاهش چربی بدن و جلوگیری از افسردگی می‌گردد.
تستوسترون چگونه روی چربی، وزن و ترکیب بدن تأثیر می‌گذارد؟
تستوسترون پایین در مردان باعث افزایش چربی و وزن، کاهش مصرف کالری و حساسیت به انسولین می‌شود. در زنان داشتن سطح تستوسترون بالا همین تأثیرات منفی را می‌گذارد. به‌طورکلی و در هر دو جنس، تستوسترون مستقیماً روی سیستم عصب مرکزی تأثیر گذاشته و باعث مدیریت متابولیسم، کالری سوزی بدن و حفظ سطح سالم گلوکز خون می‌شود. به‌عنوان‌مثال وقتی‌که هر هفته به مدت ۶ ماه به مردان بین ۲۱ تا ۳۷ سالهای که سالم بوده ولی ورزش نمی‌کردند، ۲۰۰ میلی‌گرم انسولین تزریق شد، سطح تستوسترون تا ۹۱٫۱ درصد افزایش پیدا کرد. وزن بدون چربی بدن تا ۹٫۶ درصد افزایش و توده چربی بدن تا ۱۶٫۲ درصد کاهش داشت.
نتایج ۵۹ مطالعه روی بیش از ۵۰۰۰ نفر نشان داد که افراد جوان‌تر بیشترین مقدار کاهش گلوکز خون را تجربه کرده‌اند. این تحقیقات همچنین نشان داده است که مصرف تستوسترون به‌صورت دارو به طرز چشمگیری باعث افزایش توده عضله بدن و کاهش چربی بدن شده است.
تستوسترون چگونه روی کارایی عضلات تأثیر می‌گذارد؟
اگرچه بسیاری از فواید تستوسترون که در بدن رخ می‌دهد به دلیل تبدیل آن به آندروژن یا استروژن است، اما در عضلات این‌گونه نیست. تستوسترون به‌صورت مستقیم روی رشد عضلات تأثیرگذار است، به همین دلیل به آن آستروئید آنابولیک می‌گویند.
نقش تستوسترون در بدنسازیتستوسترون و بدنسازی چگونه عضلات را بزرگ‌تر می‌کنند؟
تئوری پیش‌قدم در این زمینه این است که تستوسترون باعث فعال‌سازی و افزایش سلول‌های ماهواره‌ای در فیبرهای عضلانی می‌شود. با فعال شدن، این سلول‌ها به کمک فیبرهای عضلانی آمده و باعث بزرگ‌تر شدن آن‌ها می‌شود. همچنین این سلول‌ها با ترکیب شدن باهم می‌توانند فیبرهای عضلانی جدید ایجاد کنند.
به‌علاوه، تستوسترون تعداد مراکز کنترل را درون فیبرهای عضلانی بیشتر می‌کند. با بروز این حالت و تمرین بدنسازی به‌صورت مرتب حساسیت گیرنده‌های آندروژن افزایش‌یافته و تأثیر تستوسترون روی عضله و کارآمدی آن به طرز چشمگیری چند برابر می‌شود.
همچنین تستوسترون خاصیت ضد کاتابولیکی هم دارد چراکه جلوی قابلیت هورمون‌های کاتابولیکی مثل کورتیزول را برای اتصال به گیرنده‌های اصلی‌اش می‌گیرد. پس تستوسترون هم یک آستروئید آنابولیک و هم آنتی کاتابولیک است. این خواص باعث می‌شود که تستوسترون به سنگ بنای ساخت و حفظ حجم عضلانی تبدیل‌شده و سرعت ریکاوری بعد از تمرین را افزایش دهد.
تستوسترون چگونه عضلات را با بدنسازی قوی‌تر می‌کند؟
تا همین چند سال اخیر، دانشمندان معتقد بودند که تستوسترون در بدنسازی تنها با بزرگ‌تر کردن عضلات باعث قوی‌تر شدن آن‌ها می‌شود. بااین‌حال، مشخص‌شده است که تستوسترون باعث افزایش میزان کلسیم آزادشده درون سلول می‌شود که نتیجه آن افزایش قدرت انقباض عضله است. همچنین در یک مطالعه اخیر دیگر معلوم شده است که (DHT) (دی هیدرات تستوسترون) به‌صورت مستقیم باعث بهبود قدرت انقباض عضلات تا ۳۰ درصد می‌شود.
تستوسترون چگونه استقامت را بهبود می‌بخشد؟
مردم فقط دنبال خاصیت عضله سازی تستوسترون نیستند. تستوسترون با افزایش EPO، می‌تواند باعث تولید شدن سلول‌های قرمز خون بیشتری می‌شود. هرچه مولکول‌های قرمز بیشتر باشد، ظرفیت حمل اکسیژن در خون و عضله‌های تحت‌فشار بیشتر می‌گردد. تزریق تستوسترون در جوندگان مشخص کرده است که باعث افزایش کارخانه‌های چربی سوزی و تولید انرژی (میتوکندری) درون سلول‌ها می‌شود. اگر همین نتایج در انسان‌ها هم حاصل شود، می‌تواند ظرفیت عظیمی برای مطالعات در حوزه پیری و کهن‌سالی ایجاد کند.
تستوسترون چگونه عملکرد را در بدنسازی بهتر می‌کند؟
تا زمانی که سطح تستوسترون در رنج میانگین و معمولی باشد، به نظر می‌رسد که تأثیر مثبتی روی عملکرد ورزشکاران و بدنسازهای مرد ندارد. نمونه خون جمع‌آوری‌شده از مردان و زنان ورزشکار حرفه‌ای در سطح جهانی بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ نشان داده که در مردان، ورزش‌های دومیدانی مقداری تستوسترون را افزایش داده است، اما در ورزش‌های پرتابی این مقدار کاهش پیداکرده بود. در هیچ‌کدام از ورزش‌ها امکان پیش‌بینی عملکرد ورزشکار میسر نبود.
در زنان برخلاف مردان، افراد دارای تستوسترون آزاد بیشتر در رشته‌های دو ۴۰۰ متر، دو ۸۰۰ متر، پرتاب چکش و پرش ارتفاع نسبت به رقبای دارای سطح تستوسترون پایین‌تر بین ۱٫۸ تا ۴٫۵ درصد بهتر عمل کرده بودند.
تستوسترون چگونه روی سلامت جنسی و باروری تأثیر می‌گذارد؟
با در نظر گرفتن نقش هورمون تستوسترون در توسعه جنسی مردان و باروری آن‌ها، مکمل‌های حاوی تستوسترون نشان داده‌اند که باعث بهبود فعالیت‌های جنسی در مردان می‌شود. پژوهشگران فواید تستوسترون در سلامت جنسی مردان را در پنج گزینه خلاصه کرده‌اند:
روانی (Physiological): تستوسترون نیتریک اسید را تحریک نموده و فشارخون را افزایش می‌دهد.
ساختاری (Structural): تستوسترون باعث می‌شود که آلت تناسلی مردانه کارکرده و عملکرد صحیحی داشته باشد.
عصبی (Neural): تستوسترون بافت درگیر در فعالیت جنسی را بهبود بخشیده و جریان مورد نیاز را فراهم می‌کند.
رقابتی (Antagonistic): تستوسترون جلوی فعالیت آنزیم دخیل در از بین رفتن حالت نعوظ را می‌گیرد.
پشتیبانی (Supportive): تستوسترون کمک می‌کند که تأثیرات منفی ناشی از سالخوردگی و بیماری‌ها در فعالیت جنسی از بین بروند.
بااین‌حال مصرف تستوسترون با دوز بالا می‌تواند باعث ناباروری و عقیم شدن مردان گردد. جالب است بدانید که مصرف دوز بالای تستوسترون به‌عنوان یک‌راه ضدبارداری بین ۷۰ تا ۹۰ درصد قابل‌اطمینان است. این درصد اطمینان از سایر روش‌های ضدبارداری پایین‌تر است. اگرچه معمولاً ناباروری حاصل از مصرف تستوسترون باگذشت چند ماه یا چند سال از عدم مصرف از بین می‌رود، اما مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند باعث ناباروری دائمی گردد.
مصرف تستوسترون در زنان با میل جنسی کم یک روش ایمن و کارآمد برای افزایش میل جنسی و لذت است. تنها تأثیر جانبی این درمان بروز آکنه می‌باشد.
تستوسترون چگونه روی مغز تأثیر می‌گذارد؟
معمول‌ترین تأثیر تستوسترون روی مغز افزایش روحیه پرخاشگری و تصمیم‌گیری پرخطر است. هر چه جنین بیشتر در معرض تستوسترون قرارگرفته و یا در سنین نوجوانی و بلوغ تستوسترون مصرف شود، احتمال اینکه فرد دچار کمبود مهارت‌های اجتماعی مانند هم دردی یا دلسوزی شود افزایش می‌یابد. این افراد همچنین ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهند.
به‌طورکلی، مردانی که دارای سطح طبیعی تستوسترون بالاتری نسبت به سایر افراد هستند، حافظه بهتری دارند. این خاصیت باعث شده است که پژوهشگران ارتباط بین تستوسترون و آلزایمر را موردمطالعه قرار دهند. نتیجه این تحقیقات نشان داد که تجویز تستوسترون در مردان دارای سطح پایین این هورمون، توانایی‌های مغز را ممکن است بهبود ببخشد.
بدنسازی چگونه روی سطح تستوسترون تأثیر می‌گذارد؟
به‌طورکلی، تمرینات بدنسازی بالاتر از توانایی فعلی شما می‌تواند تولید تستوسترون را تحریک کند.
اگر معمولاً با اجرای ۵ ست ۵ تکرار پرس سینه و استراحت ۲ دقیقه‌ای بین هر ست خسته می‌شوید، کاهش وزنه‌ها تا زمانی که بتوانید تکرارهای ۱۰ تا ۱۲ تایی در هر ست انجام دهید می‌تواند حجم نسبی تمرین بدنسازی و ترشح تستوسترون را افزایش دهد.
همین نگرش در تمرین‌های مثل دویدن یا دوچرخه‌سواری هم صدق می‌کند. تمرینات HIIT هم از این قاعده مستثنا نیستند. کار بیشتر در زمان کمتر انجام دهید تا تستوسترون بیشتری در بدنتان ترشح شود. بعدازاینکه بدنتان با شرایط سازگار شد باید در برنامه خود تغییری ایجاد کنید تا ترشح تستوسترون تغییر نکند. به‌عبارت‌دیگر، اگر می‌خواهید با تمرینات بدنسازی انجام‌شده خود بیشترین تأثیر را روی تستوسترون بگذارید باید به‌صورت منظم تمرینات خود را تغییر دهید.
بدنسازی چگونه روی سطح تستوسترون همچنین تحقیقات نشان داده است که تمرین بدنسازی در روز نسبت به صبح تحریک بهتری برای رشد تستوسترون محسوب می‌گردد. توصیه می‌کنیم زمانی تمرین کنید که سطح انرژی شما بالا بوده و بتوانید تمرینات را با حجم زیاد و شدت بالا انجام دهید.
سبک زندگی چگونه روی سطح تستوسترون تأثیر می‌گذارد؟
تستوسترون بی‌دلیل پادشاه هورمون‌ها نام‌گذاری نشده است. روحیه رقابتی، پیروزی یا احساس پیروزی، رسیدن به اهداف و یا حتی حس غلبه بر دیگران باعث افزایش تستوسترون می‌گردد. کافی است اعتمادبه‌نفس خود را از دست دهید تا سطح تستوسترون بدنتان کاهش یابد.
همین‌که بخواهید یک مسابقه را ببرید به این معنا نیست که هورمون تستوسترون بدنتان افزایش می‌یابد، برای این حالت باید عصب‌هایی از جنس فولاد داشته باشید. قرارگیری در شرایط تنش‌زا و ترشح مقدار زیادی کورتیزول باعث می‌شود که واکنش تستوسترون شما افزایش یابد. به‌عنوان‌مثال، در ورزش تنیس داشتن اعتمادبه‌نفس قبل مسابقه باعث افزایش سطح تستوسترون خون می‌گردد. اگر نتیجه مسابقه برد باشد میزان این تستوسترون چند برابر می‌شود. همین شرایط در ورزش جودو هم نتایج مشابهی را ایجاد می‌کند.
رابطه جنسی هم باعث افزایش سطح تستوسترون می‌شود، جالب است بدانید که در مردان دیدن تصاویر تحریک‌کننده سبب ترشح بیشتر هورمون تستوسترون می‌گردد. متأسفانه فکر کردن در مورد مسائل جنسی این خاصیت را ندارد.
استفاده از تنباکو به دلیل داشتن نیکوتین باعث افزایش سطح تستوسترون کل و تستوسترون آزاد می‌شود. هنوز مشخص نیست که مصرف سیگارهای الکترونیکی، آدامس نیکوتین دار یا تنباکو جویدنی همین خاصیت را داراست یا خیر.
البته نباید ضررهای قلیان و سیگار را فراموش کرد و به دلیل افزایش نسبی تستوسترون آن‌ها را مصرف نمود. ضرر این موارد به‌مراتب بسیار بیشتر از فواید احتمالی آن‌هاست.
چگونه سطح تستوسترون را به‌صورت طبیعی کنترل کنیم؟
در مردان، افزایش سن یک عامل کاهنده تستوسترون محسوب می‌شود. به‌مرورزمان و با گذشتن از سن ۳۰ سال در هر دهه تستوسترون کل کاهش‌یافته و SHBG افزایش می‌یابد. مسلماً نمی‌توانید عددهای درج‌شده در قسمت تاریخ تولد شناسنامه خود را تغییر دهید اما با مدیریت چند جنبه از زندگی خود می‌توانید ترشح تستوسترون را افزایش دهید:
عدم مصرف الکل:
مصرف الکل تأثیر منفی روی سطح تستوسترون خون می‌گذارد، اما مصرف الکل باعث افزایش نسبت تستوسترون به کورتیزول می‌شود، دلیل آن‌هم این است که الکل حس اعتمادبه‌نفس کاذب ایجاد کرده و به‌صورت موقت استرس را کاهش می‌دهد.
کنترل استرس:
استرس کرونیک (Chronic) مثل تمرین بیش‌ازحد، باعث کاهش تستوسترون کل و افزایش نسبت آنابولیک به کاتابولیک هورمون‌های تستوسترون به کورتیزول می‌گردد. جالب است بدانید که تمرین بیش‌ازحد تأثیر منفی روی سطح تستوسترون دارد.
عدم رژیم گرفتن بیش‌ازحد:
برای نگه‌داشتن سطح تستوسترون در بالاترین حد خود، نباید برای مدت طولانی رژیم‌های کم‌کالری بگیرید. در این حالت برخی از چربی‌ها و پروتئین‌ها، گیرنده‌های آندروژن درون عضلات را افزایش داده که نتیجه آن حذف تستوسترون از جریان خون می‌باشد.
مصرف پروتئین بعد از تمرین بدنسازی:
تستوسترون در چه غذاهایی است
نتایج یک تحقیق منتشر نشده مشخص کرده است که مصرف پروتئین وی پس از تمرینات بدنسازی باعث می‌شود که تا مدت ۶ ساعت مقدار تستوسترون درون سلول‌های عضلانی افزایش پیدا کند.
عدم انجام تمرینات استقامتی بیش‌ازحد:
تمرینات استقامتی شدید و طولانی باعث کاهش سطح تستوسترون می‌شوند. این در حالی است که تمرینات استقامتی معمولی و مدیریت‌شده تأثیر خاصی روی تستوسترون ندارند. به‌صورت کلی با افزایش مسافت و انرژی در تمرینات استقامتی سطح تستوسترون کاهش می‌یابد.
لاغر بمانید:
تحقیقات روی دوقلوهای همسان نشان داده است که افزایش چربی بدن باعث می‌شود که سطح تستوسترون کل و در دسترس کاهش پیدا کند.
سایر فاکتورهای سبک زندگی چگونه سطح تستوسترون شمارا کاهش می‌دهند؟
چند فاکتور سبک زندگی دیگر هم‌روی سطح تستوسترون بدن شما تأثیر می‌گذارند، برخی از این موارد را نمی‌توانید و یا نمی‌خواهید تغییر بدهید.
تشکیل خانواده:
اگر شما یک زن هستید و از داروهای کنترل بارداری به‌صورت خوراکی استفاده می‌کنید به‌احتمال‌زیاد سطح تستوسترون پایین‌تری نسبت به زمان بدون دارو خواهید داشت. ازدواج و بچه داشتن هم‌روی سطح تستوسترون خانم‌ها تأثیرگذار بوده و آن را کاهش می‌دهد. حتی آرام کردن یک نوزاد شیرخوار گریان هم در بیشتر خانم‌ها سطح تستوسترون را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد؛ اما آیا این به آن معنا است که باید از همه این کارها خودداری کنید؟ مسلماً خیر. فقط از آن‌ها آگاه باشید، چراکه بزرگ‌تر شدن بچه‌ها تأثیر کاهنده تستوسترون روی شما کاهش می‌یابد.
در برخی از مطالعات (نه همه) همین تأثیر روی مردان هم مشاهده‌شده است. مردان مجرد و مردانی که در یک رابطه عاطفی نیستند بیشترین مقدار تستوسترون را دارا هستند، این در حالی است که مردان متأهل معمولاً سطح تستوسترون پایین‌تری دارند. به‌طورکلی ازدواج باعث کاهش سطح تستوسترون مردان شده و بچه داشتن آن را به حداقل میزان خود می‌رساند.
همه این شواهد نظریه «چالش» را تقویت می‌کند. نظریه‌ای که طبق آن در پرندگان میزان تستوسترون با ایجاد حس رقابت و غلبه بر سایر پرندگان نر افزایش می‌یابد.
این قضیه فقط مربوط به آقایان نمی‌شود. در خانم‌ها هم ازدواج و داشتن بچه‌های کوچک باعث کاهش تستوسترون نسبت به خانم‌هایی که چند سال از ازدواجشان گذشته و بچه‌های بزرگ‌تری دارند، می‌شود. به نظر می‌رسد که حس رقابت روی فرزند آوری بر سطح تستوسترون تأثیرگذار است.
یک خبر بد برای خانواده‌ها داریم و آن اینکه سطح تستوسترون مردان پس از طلاق افزایش می‌یابد.
ورزش‌های موردعلاقه:
مشاهده برد یا باخت تیم موردعلاقه‌تان هم‌روی میزان تستوسترون بدنتان تأثیرگذار است. دقیقاً همان‌طور که احساس برد یا باخت شخصی روی آن تأثیر می‌گذارد.
استرس، بیماری و آسیب‌دیدگی:
استرس داشتن باعث می‌شود که سطح تستوسترون کاهش یابد.
آسیب‌دیدگی‌های ورزشی، بیماری‌های جدی و عمل جراحی هم تأثیر منفی روی میزان ترشح این هورمون می‌گذارند. با توجه به همین موضوع تحقیقات نشان داده است که تجویز هورمون تستوسترون به‌صورت تزریقی در بیماران مبتلابه ناراحتی‌های ارتوپدی و جراحی‌های دیگر سبب می‌شود که سرعت ریکاوری و بهبود بافت آسیب‌دیده افزایش یابد.
آلودگی با مواد شیمیایی:
آخرین مورد هم اینکه مشخص‌شده است بسیاری از ترکیبات شیمیایی باعث کاهش تستوسترون و گیرنده‌های آندروژن می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، همه ترکیباتی که برای دفع اشعه UV مورداستفاده قرار می‌گیرند، تولید تستوسترون را کاهش می‌دهند. برخی از مواد اولیه معمول مانند پلاستیک، رزین‌ها و سایر ترکیبات پیوندی یافت شونده در مایع شستشو، رنگ و یا لباس باعث کاهش تستوسترون می‌گردند.
نشانه‌های سطح تستوسترون پایین چیست؟
برخی از نشانه‌های داشتن تستوسترون پایین عبارت‌اند از:
نشانه‌های سطح تستوسترون پایین در مردان و زنان:
- خستگی
- افسردگی
- کم بودن میل جنسی
- از دست دادن لذت رابطه جنسی (به‌ویژه در خانم‌ها)
- از دست دادن تمرکز
- از دست دادن حجم عضلانی و قدرت آن
- کاهش حس خوب بودن
- کاهش موهای بدن
- افزایش چربی بدن
- تغییر خلق‌وخو
- افزایش خشونت
- کاهش کیفیت خواب
نشانه‌های سطح تستوسترون پایین فقط در مردان:
- مشکل در ایجاد و حفظ حالت نعوظ
- از بین رفتن نعوظ صبح یا شب
- بزرگی بافت سینه (ژنیکوماستی)
- احساس برافروختگی
چگونه می‌توانم سطح تستوسترون خود را با درمان افزایش دهم؟
تستوسترون را چگونه افزایش دهیم
تستوسترون را به چند روش می‌توان مصرف نمود، از طریق تزریق، ژل پوستی، برچسب، کاشت زیرپوست به‌صورت کپسول رها کن تدریجی، اسپری در کانال تنفسی و یا به صورت مکیدنی.
هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایبی نسبت به سایر روش‌ها دارا هستند. به‌عنوان‌مثال، ژل تستوسترون و سایر روش‌های جذبی از طریق پوست نباید توسط والدین کودکان و نوجوانان مصرف شود، چراکه به دلیل شستشوی لباس‌ها، اشتراک اتاق، حوله و سایر لباس‌ها ممکن است باعث انتقال آن به سایر افراد شود.
مکمل تستوسترون نباید توسط خانم‌هایی که باردار هستند و یا قصد بارداری دارند مصرف گردد. به‌طورکلی مردانی که می‌خواهند پدر شوند و یا یک خانواده باسابقه سرطان‌های مرتبط با گیرنده‌های آندروژن دارند هم نباید تستوسترون مصرف کنند.
تستوسترون و بدنسازی تأثیرات و عوارض جانبی تستوسترون چیست؟
معمول‌ترین عوارض مصرف تجویزی تستوسترون، افزایش آکنه، درد یا ورم در ناحیه تزریق و بزرگ شدن سینه‌ها در مردان است. خشونتی هم که به نظر می‌رسد در اثر مصرف تستوسترون بروز می‌کند، بسیار نادر بوده و تنها در تعداد کمی از افراد مشاهده می‌شود.
نگرانی از بابت اینکه تستوسترون درمانی باعث افزایش خطر حمله قلبی و یا سایر بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود هم بسیار بزرگ‌نمایی شده است. یک مطالعه آماری روی ۳۰ تحقیق نشان داد که هیچ ارتباط قابل‌توجهی بین مصرف تستوسترون و افزایش خطر سکته قبلی یا افزایش مرگ‌ومیر وجود ندارد. جالب است بدانید که برعکس این موضوع امکان‌پذیر است؛ یعنی کمبود تستوسترون خطر ابتلا به بیماری‌های پیش‌رونده قلبی عروقی و مرگ زودرس را افزایش می‌دهد.
همچنین بالا بودن طبیعی سطح تستوسترون و یا تستوسترون درمانی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان سالم نمی‌شود. شواهد قوی عکس این قضیه را نشان می‌دهند، یعنی کم بودن تستوسترون خطر ابتلا به سرطان پروستات و سایر سرطان‌ها را افزایش داده و پیشرفت بیماری را بیشتر می‌کند.
همه مطالب ذکرشده در صورت مصرف غیراستاندارد (بیش‌ازحد و خودسرانه) تستوسترون نقض می‌شود. سکته، بیماری‌های قلبی عروقی، مرگ ناگهانی، بیماری‌های کبد، کلیه و … همه از خطرات مصرف زیاد و غیراصولی تستوسترون محسوب می‌گردند. در خانم‌ها بروز آکنه، تغییر همیشگی صدا، کچلی، افزایش موهای صورت، بزرگ شدن اندام جنسی، کوچک شدن سینه، افسردگی و نازایی در اثر مصرف بیش‌ازحد تستوسترون گزارش‌شده است.
در مردان بالغی که بیش‌ازحد از استروئیدهای آنابولیک استفاده کرده‌اند عوارضی مانند آکنه، کچلی، عقیم شدن دائمی، بزرگ شدن سینه‌ها، از دست دادن میل جنسی، اختلال در عملکرد نعوظ، کوچک شدن بیضه‌ها و عرق کردن بیش‌ازحد گزارش‌شده است.
آیا باید نگران سطح تستوسترون بدنم باشم؟
اگر دراین‌باره نگران هستید و یا احساس می‌کنید که سطح این هورمون در بدن شما کم است، پیشنهاد می‌کنیم که میزان تستوسترون خود را توسط یک پزشک متخصص اندازه‌گیری کنید. معمولاً پزشک‌ها سطح تستوسترون کلی بدن شمارا که شامل تستوسترون آزاد و تستوسترون پیوندی است را اندازه‌گیری می‌کنند. این مقدار شروع خوبی برای تصمیم‌گیری در مورد اقدامات بعدی شما است.
اگر تستوسترون در دسترس پایینی ندارید و یا مشکلی در گیرنده‌های آندروژن بدن شما وجود ندارد، نیازی نیست از تستوسترون به‌صورت مکمل استفاده کنید. همین‌که سعی کنید به‌صورت طبیعی ترشح این هورمون را افزایش دهید کافی است. همچنین تا جای امکان از عواملی که سطح تستوسترون را کاهش می‌دهند دوری‌کنید.
نمی‌دانم که دراین‌باره به‌اندازه کافی تذکر داده‌ام یا خیر؛ اگر احساس می‌کنید که باید تستوسترون مصرف کنید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید نه یک فرد هیکلی غریبه در باشگاه. هیچ توصیه‌ای را غیر از توصیه پزشک قبول نکنید.
کتاب الکترونیکی (182 صفحه)
فایل صوتی کتاب (132 دقیقه)
کتاب الکترونیکی 14 تمرین مکمل
برنامه تمرینی 4 هفته ای
موسیقی درمانی سابلیمینال
