اورگانو یا پونه کوهی دارویی گیاهی است که می‌توان به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی از آن استفاده کرد، این پونه با پونه‌های معمولی فرق دارد و به‌عنوان ضد عفونت های میکروبی و قارچی شناخته‌شده است برای اینکه خاصیت ضدعفونی‌کننده داشته باشد بهتر است روزی سه بار به‌اندازه یک فنجان از این گیاه بنوشید؛ در ادامه مطلب خواص پونه کوهی برای درمان انواع بیماری‌ها را می‌خوانید.
پونه کوهی چیست؟
اورگانو یا پونه کوهی یکی از گیاهان شگفت انگیز دارویی است که بانام علمی اوریگانوم ولگار (Origanum Vulgare)، شناخته میشود. این گیاه مشابه گیاه نعناع بوده و از زمان‌های بسیار قدیم مصرف دارویی و غذایی فراوانی داشته است. نام دیگر پونه کوهی مرزنجوش یا آویشن کوهی می‌باشد.
تصویر پونه کوهی
گیاه‌شناسی پونه کوهی
گیاه پونه کوهی که به نام ارگانو نیز شناخته میشود بومی منطقه‌ی گرم و معتدل غربی و جنوب غربی اروپا، آسیا و مدیترانه می‌باشد. این گیاه هم‌خانواده نعناعیان بوده و به شکل درختچه‌ای کوچک با ارتفاع ۷۵ سانتی‌متر می‌باشد.
برگ‌های این گیاه به شکل بیضی کوچک، پوشیده از کرک و به رنگ سبز مایل به خاکستری بوده و گل‌های آن کوچک و به رنگ سفید یا صورتی می‌باشد. طبع پونه کوهی گرم و خشک می‌باشد.
ترکیبات تغذیه‌ای پونه کوهی
این گیاه فوق‌العاده دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است به‌طوری‌که در این گیاه مواد مغذی مانند فیبر، پیروکسیدین، ویتامین ث، ویتامین آ، ویتامین کا و عناصری مانند آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز و پتاسیم و اسیدهای چرب امگا ۳ به‌وفور یافت میشود.
خواص پونه کوهی
بر اساس مستندات علمی خواص پونه کوهی به علت وجود ترکیبات ارزشمند غذایی بی‌شمار بوده و شامل موارد زیر می‌باشد:
1. درمان مشکلات کبدی
برای درمان مشکلات کبدی استفاده از این گیاه به علت پاک‌سازی کبد از سموم و تسریع فرایند حذف مواد زائد از کبد بسیار سودمند است. شما می‌توانید دم‌کرده ساقه گل‌دار پونه کوهی را به‌عنوان یک داروی مؤثر برطرف‌کننده اختلالات کبدی مصرف نمایید.
2. درمان اختلالات گوارشی
دم‌کرده این گیاه تقویت‌کننده خوبی برای جهاز هاضمه می‌باشد. درواقع مصرف این دمنوش در درمان درد معده، نفخ معده، کرم معده و ترش کردن معده مؤثر بوده و به علت دارا بودن فیبر فراوان در سلامت کلی دستگاه گوارش اثر سودبخشی دارد. همچنین دم‌کرده این گیاه در درمان اسهال و حتی اسهال خونی مؤثر است و سلامتی روده‌ها را تضمین خواهد نمود.
3. تقویت سیستم ایمنی بدن
وجود ترکیباتی آنتی‌اکسیدانی به نام‌های رزمارینیک اسید و تیمول، در این گیاه سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بروز بیماری‌های اتوایمیون مانند روماتیسم خواهد شد. برای بهره‌مندی از خواص این گیاه در درمان نقرس و روماتیسم از حمام دم‌کرده پونه کوهی استفاده کنید و در هنگام استحمام عضلات خود را به‌آرامی ماساژ دهید.
بدین منظور ۲۵۰ گرم از ساقه‌های خشک و گل‌دار این گیاه را در دو لیتر آب جوش بریزید و ۱۲ دقیقه کنار بگذارید تا کاملاً دم بکشد سپس آن را صاف‌کرده و بعد آن را در یک وان پر از آب گرم بریزید و راحت درون وان دراز بکشید. با استفاده از این حمام علاوه بر رفع مشکلات یادشده خستگی‌های عصبی شما نیز برطرف شده و به‌جای عصبانیت بسیار بانشاط خواهید شد.
4. درمان درد و ناراحتی‌های گلو
۶۰ گرم از ساقه‌های خشک و گل‌دار این گیاه را درون آب جوش ریخته و کنار بگذارید تا دم بکشد سپس آن را صاف نموده و قبل از سرد شدن آن را غرغره کنید این عمل را روزانه دوبار تکرار کنید. برای درمان سرفه، درمان سرماخوردگی ناشی از عفونت‌های ویروسی، درمان گلودرد و برطرف نمودن تب‌های خفیف می‌توانید روی این گیاه حساب ویژه‌ای بازکنید.
مواد شیمیایی خاص موجود در این گیاه مانند تیمول، لیمونن، اوسیمن علاوه بر ایجاد رایحه‌ای خوشبو در درمان سرماخوردگی‌ها و علائم ناشی از آن بسیار مؤثر عمل می‌کنند.
5. درمان عفونت
خواص پونه کوهی برای عفونت بی‌شمار است و به دلیل دارا بودن تیمول و ترکیب دیگری به نام کارواکرول از بدن در برابر طیف وسیعی از باکتری‌ها و عفونت‌ها محافظت کند. درواقع پونه کوهی برای عفونت یک عامل تحریک‌کننده به شمار می‌آید که می‌تواند تولید سلول‌های سفید خون را افزایش داده و روند بهبود بیماری‌ها را سرعت بخشد.
6. درمان ناراحتی‌های عصبی
این گیاه در درمان ناراحتی‌های عصبی و داشتن خوابی راحت بسیار سودمند است. تیمول موجود در آن سبب آرام‌سازی ذهن و بدن خواهد شد. با استحمام در وانی که حاوی دم‌کرده این گیاه است می‌توانید آرامش را به وجودتان بازگردانده و استرس‌ها را از خود دور سازید.
7. درمان زخم‌های حاصله از واریس
شست‌وشوی زخم‌های واریسی با دم‌کرده این گیاه سبب التیام خواهد شد. بهتر است روزانه دوبار رگ‌های واریسی خود را در وان با این دم‌کرده ماساژ دهید تا سریع‌تر بهبود یابید.
8. درمان بی‌اشتهایی
۲۰ گرم ساقه‌های خشک و گل‌دار این گیاه را در یک لیتر آب جوش بریزید و مدت ۱۲ دقیقه کنار بگذارید تا دم بکشد سپس آن را صاف‌کرده و با عسل شیرین سازید و همه‌روزه قبل از هر عده غذایی یک فنجان از آن را بنوشید. این دم‌کرده اشتهاآور و مقوی است و در درمان بیماری کم‌خونی نیز بسیار سودمند است.
9. سلامت قلب و عروق
اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در این گیاه در کاهش کلسترول و تنظیم فشارخون مؤثر بوده و می‌تواند التهاب را در سیستم قلبی و عروقی کاهش داده و بدین‌وسیله از آمبولی، تصلب شرایین، حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی جلوگیری کند.
10. محافظت از استخوان‌ها
محافظت از استخوان‌ها از دیگر فواید پونه کوهی است. این گیاه به علت دارا بودن سطح بالایی از منگنز، کلسیم و منیزیم از استخوان‌ها محافظت نموده و از استخوان‌ها در برابر خطر پوکی استخوان محافظت می‌کند.
سایر خواص پونه کوهی
خواص و فواید پونه کوهی
- ضدالتهاب
- ضد سرطان
- مفید برای سلامت پوست و مو
- تسریع فرایند سوخت‌وساز بدن
- درمان اختلالات مجاری ادراری
- افزایش سطح هموگلوبین در خون
- درمان مشکلات مربوط به قاعدگی
- درمان مشکلات مربوط به یائسگی
موارد منع مصرف پونه کوهی
مهم‌ترین مضرات پونه کوهی شامل موارد زیر می‌باشد. البته بیشترین عوارض پونه کوهی در اثر زیاده‌روی در مصرف این گیاه ایجاد میشود که عبارت‌اند از:
- مصرف پونه باعث ازدیاد تعریق در بدن میشود.
- استفاده از این گیاه در بعضی افراد باعث تشدید سردرد میشود.
- افراد دارای آلرژی غذایی ممکن است نسبت به این گیاه حساسیت داشته باشند.
- مصرف این گیاه در دوران بارداری سبب سقط‌جنین خواهد شد.
- همچنین برای در امان ماندن از مضرات روغن پونه کوهی حتماً آن را رقیق نمایید.
موارد استفاده از پونه کوهی
استفاده از پونه کوهی خشک یا تازه (ارگانو) در آشپزی برای طعم و عطر دادن به غذاها علی‌الخصوص غذاهای یونانی و ایتالیایی متداول است. شما می‌توانید از این گیاه به‌عنوان ادویه در تهیه انواع سوپ، سس، غذاهای گوشتی، پیتزا، ماکارونی، سبزی‌ها و حتی سالاد استفاده کنید.
چای پونه کوهی
برای تهیه چای یا دمنوش پونه کوهی یک قاشق غذاخوری از این گیاه را در یک قوری چینی با آب ۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۵ دقیقه دم‌کرده و سپس با اضافه کردن کمی عسل آن را میل نمایید.
