درمان آفت دهان کودک: زخمهای آفت که زخمهای دهانی نیز نامیده میشوند در کودکان زیر ۱۰ سال نادر میباشند اما احتمالاً میتوانند علت ناراحتی کودک شما باشند.
آفت دهان لب و زبان در کودکان علت علائم و درمان سریع آن
آفت دهان بیماری است که باعث ایجاد زخمهای کوچک در دهان، خصوصاً داخل لب، روی گونهها یا روی زبان میشود. (آفت دهان لب و زبان در کودکان علت علائم و درمان سریع آن) آفت دهانی مشکل جدی به شمار نمیرود، اما میتواند حین خوردن، آشامیدن یا تماس بر روی آن برای کودک ایجاد درد نماید. علت اصلی این نوع زخمهای دهانی مشخص نیست، اما به نظر میرسد ژنتیک در آن نقش داشته باشد.
برخی کودکان وقتی دچار استرس میشوند، بیشتر مستعد آفت میشوند. آفت میتواند بعد از وارد آمدن ضربه به دهان، مثلاً در اثر شکاف حاصل از یک درمان دندانپزشکی در پوست کودک، یا گاز گرفتن زبان یا گونه توسط کودک نیز بروز پیدا کند. برخی شواهد نشان میدهد که آلرژی غذایی، عفونت ویروسی و کمبود مواد غذایی (بهخصوص عدم دریافت آهن، فولیک اسید، روی و ویتامین B12 کافی) میتواند از عوامل تحریک کننده بروز آفت در دهان کودک باشند.
اگر میخواهید بدانید که زخم ایجاد شده در دهان کودکتان آفت است یا نه، یا اگر آفت بعد از چند هفته از همچنان در دهان کودکتان باقی ماند، جهت تشخیص و درمان وی را نزد یک دندانپزشک ببرید. معمولاً درد حاصل از آفت دهان، طی چند روز کاهش مییابد و زخمهای دهان بدون درمان خاصی، طی یک یا دو هفته التیام مییابند، ولی اگر زخم ایجاد شده در دهان کودک بزرگ، دردناک یا ماندگار باشد، متخصصین درمانهای مناسب برای کودکان تجویز خواهند نمود، مثلاً ممکن است استفاده از دهانشویه آنتی باکتریال (ضد میکروبی)، پماد کورتیزون، یا محلولهای با نسخه یا بدون نسخه مخصوص کاهش درد و تحریک بافت دهان کودک را توصیه نمایند.
آفت دهان چیست و چه مشخصات ظاهری دارد؟
آفت دهان شامل یک سری زخمهای گرد یا بیضی شکل بوده که توسط یک ناحیه قرمز احاطه شده است. این زخمهای دهانی اصولاً خاکستری، زرد رنگ بوده و بسته به نوع آن، اندازههای متفاوتی دارند، قطر آنها میتواند بین چند میلیمتر تا بیش از یک سانتیمتر باشد.
علت آفت دهان در کودکان
علت دقیق این بیماری ناشناخته است، ولی عوامل مختلفی وجود دارد که به نظر میرسد در پخش شدن و گسترش این زخمهای دهانی در کودکان مؤثر باشد، از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- سیستم ایمنی ضعیف بدن
- آلرژی به غذاهایی مانند قهوه، شکلات، پنیر، مغزها (میوههای مغزدار) و مرکبات
- استرس
- ویروس و باکتری
- زخمهای داخل دهان
- تغذیه نامناسب
- داروهای خاص
اولین بروز افت دهانی در کودکان و نوجوانان بین ۱۰ تا ۱۹ سال اتفاق میافتد که در حدود یک سوم این کودکان، این زخمها تا سالها بعد، بهطور مکرر ظاهر میشود. این زخمها مسری نبوده و از کودکی به کودک دیگر منتقل نمیگردد
علائم و نشانهها آفت دهان
در ادامه به برخی از علائم و نشانههای ایجاد آفت در دهان کودکان اشاره میشود. هر چند، هر کودک ممکن است علائم مختلفی را تجربه کند. این نشانهها عبارتند از:
- زخمهای داخل دهان، خصوصاً داخل لبها، روی گونهها یا روی زبان.
- زخمهایی که یک رویه زرد و یک پایه سرخ دارند.
- در اغلب موارد تب بروز نمیکند.
- این زخمها معمولاً بین ۷ تا ۱۴ روز التیام پیدا میکنند.
- معمولاً این زخمها مدام اتفاق میافتند و تکرار میشوند.
چه زمان باید به دندانپزشک کودکان مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائمی نظیر، کهیر، تاولهای ملتهب یا تب در کودک یا در صورت دشوار شدن آشامیدن به دلیل وجود این زخمهای دهانی، حتماً با دندانپزشک کودتان مشورت نمائید. در صورتیکه کودکتان زود به زود دچار آفت دهان میشود نیز با دندانپزشک وی مشورت نمائید.
علت و درمان آفت دهان در کودکان و بزرگسالان
آفت دهان زخمهای بازی است که در داخل گونهها، لبها یا زبان بوجود میآید. ویروسهایی مثل آبله مرغان و کوکساکی باعث آفت میشوند، اما اغلب علت آفت دهان ناشناخته است. اغلب این آفتها مسری هستند، اما اگر ناشی از ویروس هرپس که زخم سرد (تبخال) نامیده میشود، باشد در خارج از دهان دور لبها بوجود میآیند و بسیار مسری هستند و به آسانی گسترش پیدا میکنند. در اکثر موارد، برای درمان آفت دهان نیازمند فرآیند خاصی نیست اما برای بهبود سریعتر آن میتوان به پزشک مراجعه کرد.
بعضی از افراد پس از مصرف بعضی از غذاهای مشخص دچار آفت میشوند. بعضی از افراد دیگر پس از استفاده از خمیر دندان دارای مواد کف زا دچار این مشکل میشوند. گاهی اوقات آفت در محل آسیب دیدگی جزئی در دهان ظاهر میشود. برای مثال، گاز گرفتن داخل گونه یا خراش انداختن داخل گونه با غذایی سفت مثل آب نبات. آفت در دهان در هر سنی بوجود میآید، برای مثال در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان شایعتر است. درا دامه روشهای درمان آفت دهان ذکر خواهد شد.
دلیل آفت دهان چیست؟
بیماران مبتلا به آفت دهانی از درد در دهان خود شکوه میکنند و یک یا چند آفت در غشاهای مخاطی دهان آنها نمایان است. آفتها اغلب مرکزی خاکستری برجسته و لیه سفید یا زرد رنگی دارند که دور آن قرمز رنگ است. آفتها به راحتی دچار خونریزی میشوند (در حین مسواک زدن) و معمولاً چندین روز در دهان باقی میمانند. گاهی اوقات، یک یا دو هفته طول میکشد تا آنها از بین بروند. اگر علت افت دهان عفونتهای ویروسی باشد، ممکن است همراه با تب باشند.
علائم زخم سرد (تبخال لب و دهان کودکان) شامل تب بالا، اختلال بلع، و احساس درد در ناحیه دهان میشود. کودک ممکم است بر روی لب و پوست دور دهان خود زخمهایی داشته باشد و غده لنفاوی دور گردن او متورم میشود. بر خلاف اغلب ویروسها، ویروس هرپس برای همیشه در بدن باقی میماند و در طول زندگی فرد مجدد فعال میشود. وقتی این ویروس فعال شود، دور دهان احساس گزگز یا بی حسی میکند که همراه با یک تاول است که در نهایت ترکیده میشود و دلمه میبندد. زخمهای سرد اغلب وقتی دوباره ظاهر میشود که فرد سرماخوردگی یا عفونت دیگری داشته باشد، بیش از حد در معرض نور خورشید قرار گیرد، استرس دارد و در خانمها در زمان عادت ماهیانه ممکن است.
تشخیص آفت دهان کودک
پزشک تنها با استفاده از سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی فرد میتواند آفت دهانی را تشخیص دهد، و معمول برای تشخیص انواع آفت دهان به آزمایش نیازی نیست. در صورتی که به صورت مکرر دچار آفت میشوید یا آفت دندان و دهان شما شدید است، پزشک برای پیدا کردن کمبودهای احتمالی غذایی (که با تغییر رژیم غذایی یا استفاده از مکملهای ویتامین تجویزی اصلاح میشود)، کمبودهای سیستم ایمنی و غذا و آلرژیهای دیگر، آزمایشاتی را صورت میدهد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که افت دهان بیشتر از دو هفته باقی ماند، درد شدید شد، آفت همراه با تب شدید باشد به پزشک مراجعه کنید، علاوه بر این اگر کودک شما برای بلعیدن غذا مشکل دارد، به پزشک متخصص اطفال رجوع کنید. در صورتی که آفتها به صورت مستمر ظاهر شوند، بسیار بزرگ باشند یا تا لبها نیز ادامه پیدا کنند، به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان آفت دهان قرار گیرید. پزشک اطفال دهان شویه یا کرمهای موضعی را تجویز میکند تا درد تسکین پیدا کند و فرآیند بهبودی سریعتر انجام شود.
درمان آفت دهان توسط دندانپزشک و براساس موارد زیر تعیین میشود:
- سن، سابقه پزشکی و وضعیت بهداشتی
- شدت بیماری
- میزان تحمل شما در برابر داروها یا روشهای درمانی مشخص
- انتظارات فرد
- نظر یا اولویت شما
هدف از درمان افت دهان کمک به کاهش شدت علائم است. با توجه به این که آفت یک عفونت ویروسی است، مصرف آنتی بیوتیک به عنوان یک داروی آفت دهان مؤثر نمیباشد.
روشهای درمانی مخصوص آفت دهان:
- افزایش جذب مایع (آب، نوشابه غیرگازدار، پدیالیت (مایع الکتریت خوراکی) و بستنی یخی)
- استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن برای تسکین درد یا تب. کودکان زیر 6 ماه نباید ایبوپروفن مصرف کنند.
- رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک زدن)
- داروی آفت دهان موضعی (به منظور کمک به تسکین درد) مانند استفاده از وازلین برای خشکی لبها
- دهان شویه (به منظور کمک به تسکین درد)، بطور مثال آب نمک (نصف قاشق چای خوری نمک همراه با 225 میلی لیتر آب)
- عدم مصرف غذاهای تند، شور یا اسیدی یا هر چیزی که باعث التهاب بیشتر دهان و تشدید آفت دهان میشود، بسیار اهمیت دارد.
درمان خانگی آفت دهان کوکان
با رعایت موارد زیر به کاهش درد آفت دهانی و پیشگیری از بروز مجدد آنها کمک کنید:
- از خوردن غذاهای ساینده مثل آجیل و چیپس سیب زمینی که لثهها و بافت های حساس دیگر دهان را ملتهب میکنند، پرهیز کنید.
- سعی کنید از خمیردندانها و دهان شویه هایی استفاده کنید که حاوی سدیم لوریل سولفات نباشند.
- تنها از مسواکهای نرم استفاده کنید و مواظب باشید که مسواک را خیلی سفت روی دندانها نکشید که منجر به تشدید آفت دندان و دهان شود.
- از خوردن غذاهایی که نسبت به آنها آلرژی دارید پرهیز کنید.
- از خوردن غذاهای تند، شور و اسیدی (مثل گوجه و لیمو) که باعث تشدید آفت دهان ملتهب میشود، پرهیز کنید.
برترین روشهای درمان آفت دهان کودکان از دیدگاه طب سنتی
آفت دهان یک نوع زخم میباشد که درمان کامل ندارد وپس از گذشت یک هفته بدون استفاده از دارو درمان خواهد شد. اما برای درمان آفت دهان کودکان میتوانید از ژلهای بی حسی نیز استفاده کنید همچنین اگر کودک شما به اندازهای بزرگ شده باشد که بتواند از محلول دهان شویه آب نمک استفاده کند میتوانید از این روش مؤثر و عالی نیز استفاده کنید.
درمان آفت دهان شنبلیله
برگهای شنبلیله برای ساخت محلول مورد استفاده قرار میگیرند و بصورت غرغره کردن باید مورد استفاده قرار گیرند. استفاده از این گیاه دارویی دو بار در روز برای درمان آفت دهان کودک بسیار مؤثر میباشد.
شیر نارگیل
مقداری نارگیل را رنده کنید و با فشردن آن شیر نارگیل را استخراج کنید. شیر بدست آمده باید بصورت غرغره کردن مورد استفاده قرار بگیرد. دارای تأثیر آرام کنندگی و شفا بخشی آفت دهان کودک به سرعت میباشد.
چای کیسهای
با توجه به کتاب پزشکی درمان خانگی انواع بیماریها، آفت دهان با استفاده از یک چای کیسهای سیاه که با استفاده از مقداری آب گرم مرطوب شده است قابل درمان میباشد. چای حاوی ترکیبی به نام تانین میباشد که به تسکین درد و تورم کمک میکند.
جوش شیرین
از مقداری جوش شیرین استفاده کنید و یا با استفاده از آن خمیری تهیه کنید. این خمیر میتواند برای درمان ناراحتیها به کار رود و تعداد باکتریهای موجود در دهان را کاهش دهد. همچنین میتوانید با ترکیب یک قاشق پر جوش شیرین و یک فنجان آب ولرم دهان شویه ای تهیه کنید و چند بار در روز دهان خود را با استفاده از آن بشویید.
آب انگور موثر برای درمان آفت دهان
چند دانه انگور را له کنید، مقداری آب از این دانههای انگور استخراج کنید. شش تا هفت قطره از این ترکیب را در یک لیوان آب بریزید و از آن به عنوان دهان شویه به کودکتان بدهید.
پاپایا
درمان آفت دهان با میوه پاپایا
در این شرایط باید بطور منظم یک برش از میوه پاپایا را بخورید. برگهای پاپایا نیز در درمان آفت دهان کودکان بسیار مؤثر میباشد.
آلوورا
آلوورا پادشاه گیاهان تسکین دهنده میباشد. ژل این گیاه جادویی نه تنها میتواند برای درمان آفتاب سوختگی مؤثر باشد بلکه در تسکین آفت دهان کودکان نیز مؤثر میباشد. از ژل طبیعی این گیاه بهتر است استفاده کنید. ۱ قاشق چایخوری ژل آلوورا و یک قاشق آب را با یکدیگر ترکیب کنید سه بار در روز از این ترکیب روی زخم خود استفاده کنید تا درد آفت دهان کودک تسکین یابد و درمان آن زودتر انجام شود.
عسل برای آفت دهان
عسل دارای ویژگیهای ضد باکتری و ضد تورم میباشد، عسل طبیعی دارای خاصیت تسکین دهنده فوق العاده برای آفت دهان دردناک میباشد. شما به مقدار اندکی عسل طبیعی و آب گرم نیاز خواهید داشت. مقدار اندکی آب را در دهان خود غرغره کنید و سپس مقدار کمی عسل طبیعی را مستقیماً روی زخم خود قرار دهید. در روز ۲ تا ۳ بار این عمل را انجام دهید.
روغن درخت چای
استفاده از روغن درخت چای در درمان آفت دهان کودکان بسیار مؤثر میباشد این روغن را باید بطور مستقیم روی زخم قرار دهید و بهتر است این کار را قبل از خواب انجام دهید. برای بدست آوردن نتایج بهتر است این عمل را ۳ تا ۴ بار در روز انجام دهید. میتوانید از مخلوط روغن درخت چای همراه با آب گرم و نمک استفاده کنید و این مخلوط میتواند به عنوان دهان شویه مورد استفاده قرار گیرد.
تخم گشنیز
یکی دیگر از روشهای خانگی درمان آفت دهان در کودکان استفاده از جوشانده تخم گشنیز میباشد. پس از اینکه جوشانده تخم گشنیز سرد شد میتوانید از این محلول به عنوان دهان شویه استفاده کنید. برای بدست آوردن نتایج بهتر و بهبود زخم این عمل را ۳ تا ۴ بار در روز انجام دهید.
