بروکسیم یا دندان‌قروچه چیست؟
به هم ساییدن و فشار دادن دندان‌ها به هم به‌صورت ارادی یا غیرارادی را بروکسیم یا دندان‌قروچه می‌گویند. بروکسیم، دندان‌ها را خم یا خرد می‌کند، اکثر مردم نمی‌دانند که این کار را انجام می‌دهند چراکه برخی افراد دندان‌هایشان را فقط در طول خواب بهم می‌سایند که این مورد را بروکسیم شبانه «یا» بروکسیم در طول خواب می‌نامند، دیگران نیز دندان‌های خود را در طول روز دچار سایش می‌کنند، این‌گونه تصور میشود که اینکار مربوط به استرس یا اضطراب می‌باشد.
استرس می‌تواند به دلایل بسیاری رخ دهد، ازجمله وقایع غم‌انگیز و دردناک مانند مرگ یک دوست و یا از دست دادن یک شغل؛ همچنین می‌تواند از وقایع شاد مانند کار جدید یا تولد یک کودک نیز رخ دهد این‌ها مقدمه‌ای بود برای آغاز بحثی در مورد علت، نشانه و راههای درمان و جلوگیری از بروکسیم یا همان دندان‌قروچه که در ادامه بخش بهداشت دهان و دندان به آن خواهیم پرداخت.
علائم دندان‌قروچه:
علائم و نشانه‌های دندان‌قروچه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ساییدن دندان‌ها که ممکن است به‌اندازه کافی بلند باشد تا از خواب بیدار شود.
- دندان‌هایی که مسطح، شکسته یا لق هستند.
- مینای دندان ساییده شده و لایه‌های عمیق‌تری از دندان شما دیده میشود.
- افزایش درد دندان یا حساسیت
- عضلات فک خسته یا محکم یا فک قفل‌شده‌ای که کاملاً باز یا بسته نمی‌شود.
- درد فک، گردن یا صورت
- درد در گوش اگرچه درواقع مشکل گوش شما نیست.
- سردرد کسل‌کننده که از شقیقه‌ها شروع میشود.
- اختلال خواب
علت بروکسیم یا دندان‌قروچه
بروکسیسم می‌تواند علل مختلفی داشته باشد، بعضی از کارشناسان بروکسیسم را به‌عنوان چیزی بیش از عادت نمی‌دانند این نیز می‌تواند نتیجه واکنش بدن، هنگامی‌که دندان‌ها روی‌هم قرار نمی‌گیرند باشد. بعضی از کارشناسان، بروکسیم را یک نوع عادت می‌دانند، درحالی‌که دیگران آن را به علت یکی از موارد زیر می‌دانند:
- استرس، اضطراب، سرخوردگی و خشم
- یک ضعف کوچک، یا زمانی که دندان‌ها و فک‌ها به‌درستی روی‌هم قرار نداشته باشند
- علامت بیماری‌های نادر اعصاب و عضلات صورت
- در مواردی نادر، ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی داروهای افسردگی باشد که شامل پروزاک (فلوکستین)، زولوفت (سرترالین) و پاکسیل (پاروکستین) است.
- یکی از عوارض بیماری‌های هانتینگتون یا پارکینسون
- برکسیسم همچنین می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های نادر خاصی از اعصاب و عضلات
عوارض دندان‌قروچه:
در اکثر موارد، دندان‌قروچه عوارض جدی ایجاد نمی‌کند؛ اما دندان‌قروچه شدید ممکن است منجر به:
- آسیب به دندان‌ها و فک
- سردردهایی از نوع تنشی
- درد شدید صورت یا فک
- اختلالی که در مفاصل گیجگاهی فکی (TMJs)، درست در جلوی گوش شما رخ می‌دهد.
دندان‌قروچه
تشخیص بروکسیم یا دندان‌قروچه
اگر هر یک از این علائم و نشانه‌ها را تجربه کرده‌اید، به دندان‌پزشک مراجعه کنید، او می‌تواند تشخیص دهد که آیا شما یک بروکسر هستید یا نه و بهترین درمان ممکن را به شما خواهد داد. دندان‌پزشک شما درباره سلامت عمومی دندان‌هایتان سؤال‌هایی خواهد کرد، چه منابع استرسی‌ای در زندگی شما وجود دارد و از چه داروهایی استفاده می‌کنید. اگر اتاق‌خواب خود را باکسی مشترک هستید، دندان‌پزشک ممکن است بخواهد با آن فرد نیز صحبت کند، دندان‌پزشک در مورد عادات خوابتان، به‌ویژه در مورد هرگونه صدای غیرمعمول در طول شب سؤال خواهد کرد و شمارا موردبررسی قرار می‌دهد، توجه ویژه‌ای به عضلات داخل و اطراف فک شما می‌کند.
دندان‌پزشک همچنین دندان‌های شمارا برای شواهد کشیدگی روی‌هم نگاه خواهد کرد در طول این آزمایش، دندان‌پزشک، عضلات فک و مفصل‌های فکرتان را نیز بررسی خواهد کرد. او همچنین دندان‌های شکسته، دندان‌های کشیده شده و دندان‌های ترمیم‌شده‌تان را بررسی خواهد کرد. اگر متقاعد شود که بروکسیسم شما مربوط به مشکلات دندان است، معاینه دقیق‌تری را انجام خواهد داد.
علاوه بر این، به بررسی دندان «نیش» خواهد پرداخت (اینکه چطور دندان‌های بالایی و پایین‌تر شما روی‌هم می‌آیند). دندان‌پزشک دندان‌ها و لثه‌ها را برای آسیب‌های ناشی از بروکسیم یا دندان‌قروچه بررسی می‌کند و همچنین ممکن است از دندان‌ها و فک شما عکس اشعه ایکس را تجویز کند.
آماری نگران‌کننده از بروکسیم یا دندان‌قروچه
حدود 30 هزار کودک دندان‌هایشان را به‌واسطه سایش و قروچه خرد می‌کنند این میزان در کودکان زیر 5 سال بیشتر است. اگر فرزند شما دندان‌هایش را خرد و به هم می‌کشد، با دندان‌پزشک خانواده خود درمیان بگذارید اکثر کودکان درنهایت بروکسیسم را از بین می‌برند و به دندان‌هایشان آسیب دائمی نمی‌زنند.
طول مدت درمان برای بروکسیم یا دندان‌قروچه
از بین بچه‌هایی که بین 3 تا 10 سال سن دارند، بیش از نیمی از آن‌ها تا 13 سالگی بروکسیسم خود را متوقف می‌کنند، در نوجوانی و بزرگ‌سالان، مدت‌زمانی که بروکسیسم طول می‌کشد، بستگی به علت آن دارد. به‌عنوان‌مثال، بروکسیسم می‌تواند برای سال‌های بسیاری ادامه یابد، اگر به استرس مربوط شود که البته استرس هیچ‌وقت از بین نمی‌رود بااین‌حال، اگر برکسیسم به علت مشکل دندان ایجاد شود، باید درزمانی که دندان‌ها اصلاح و ترمیم شدند، متوقف شود. این اغلب در چند دفعه ویزیت دندان‌پزشک اتفاق می‌افتد و تمام میشود.
راههای پیشگیری و رفع بروکسیم یا دندان‌قروچه
اگر بروکسیسم شما به استرس مربوط باشد، مشاوره حرفه‌ای ممکن است کمکتان کند. شما همچنین می‌توانید استراتژی‌هایی را امتحان کنید تا به شما آرامش ببخشد. ممکن است کافئین‌ها به کاهش محرک‌ها کمک کنند. در کودکان و بزرگ‌سالان، آسیب دندان مرتبط با بروکسیسم می‌تواند جلوگیری شود روش معمول، این است که صفحه و پلاک پاز گرفتنی مربوطه را بخرید (یک وسیله دندانی که در شب می‌گذارید تا مانع شود). گذاشتن صفحه گاز گرفتنی نیز می‌تواند به کاهش فشار روی عضلات صورت و مفصل فک کمک کند. گذاشتن کمپرس داغ روی عضلات صورت ممکن است به کاهش برخی از دردهای ناشی از فشار بروکسیسم کمک کند.
درمان دندان‌قروچه:
در بسیاری موارد، درمان لازم نیست. بسیاری از بچه‌ها بدون درمان از دندان‌قروچه آن‌ها رفع میشود و بسیاری از بزرگ‌سالان دندان‌قروچه آن‌ها شدید نیست و نیازی به درمان ندارند؛ اما اگر دندان‌قروچه شدید باشد، گزینه‌ها شامل رویکردهای خاص دندانپزشکی، روش‌های درمانی و داروها برای جلوگیری از آسیب بیشتر دندان‌ها و تسکین درد فک یا ناراحتی است.
با پزشک خود صحبت کنید تا دریابید که کدام گزینه ممکن است برای شما بهتر باشد.
درمان‌های دندانپزشکی:
اگر شما یا فرزندتان دچار دندان‌قروچه هستید، پزشک ممکن است راه‌هایی برای حفظ یا بهبود دندان‌های شما پیشنهاد دهد. اگرچه این روش‌ها ممکن است مانع سایش دندان‌های شما شود، اما ممکن است جلوی دندان‌قروچه را نگیرد:
محافظ‌ها و گارد دهان: این‌ها به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که دندان‌ها از هم جدا شوند تا از آسیب‌های ناشی از چفت شدن و سایش جلوگیری شود. آن‌ها می‌توانند از مواد سخت آکریلیک یا نرم ساخته شوند و روی دندان‌های فوقانی یا تحتانی شما قرار گیرند.
درمان دندان‌قروچه
اصلاح دندان: در موارد شدید هنگامی‌که ساییدگی دندان منجر به حساسیت یا عدم توانایی جویدن مناسب شده است ممکن است دندان‌پزشک شما نیاز به تغییر شکل مجدد سطوح جویدگی دندان‌های شما داشته یا آسیب‌ها را ترمیم کند.
روش‌های دیگر درمان دندان‌قروچه:
ممکن است یک یا چند مورد از این روش‌ها در از بین بردن دندان‌قروچه کمک کند:
مدیریت استرس یا اضطراب: اگر دندان‌های خود را به دلیل استرس به هم می‌سایید، ممکن است با یادگیری راهکارهای تقویت آرامش مانند مدیتیشن، از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
تغییر رفتار: به‌محض فهمیدن که دچار دندان‌قروچه هستید، ممکن است با تمرین صحیح موقعیت دهان و فک بتوانید رفتار را تغییر دهید. از دندان‌پزشک خود بخواهید که بهترین وضعیت را برای دهان و فکتان نشان دهد.
بیوفیدبک: اگر به‌سختی عادت خود را تغییر می‌دهید، ممکن است از بیوفیدبک استفاده کنید، روشی که از روش‌ها و تجهیزات نظارتی استفاده می‌کند تا به شما می‌آموزد تا فعالیت عضلات را در فک خودکنترل کنید.
داروهای درمان دندان‌قروچه:
به‌طورکلی، داروها برای درمان دندان‌قروچه بسیار مؤثر نیستند و برای تعیین اثربخشی آن‌ها تحقیقات بیشتری لازم است. نمونه‌هایی از داروهایی که ممکن است برای دندان‌قروچه استفاده شوند عبارت‌اند از:
شل کننده‌های عضلانی: در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است قبل از خواب، برای مدت‌زمانی کوتاه، شل کننده عضله را پیشنهاد دهد.
بوتاکس: تزریق بوتاکس، نوعی از سم بوتولینوم، ممکن است به برخی از افراد مبتلابه دندان‌قروچه شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، کمک کند.
داروهای اضطراب یا استرس: پزشک شما ممکن است استفاده کوتاه‌مدت از داروهای ضدافسردگی یا داروهای ضد اضطراب را برای کمک به شما در مقابله با استرس یا سایر مشکلات عاطفی که ممکن است باعث بروز دردهایی شما شود، توصیه کند.
