همه چیز در مورد ضربان قلب

ضربان قلب چیست؟

ضربان قلب تعداد دفعاتی است که عضله قلب در یک دقیقه منقبض و منبسط می شود. هر بار که قلب شما منقبض می شود، پمپی از خون حاوی اکسیژن را به سراسر بدن شما می فرستد.

ضربان قلب طبیعی

ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای افراد بزرگسال بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است. با این حال، این تعداد می تواند بسته به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، سطح تناسب اندام و شرایط سلامتی فرد متفاوت باشد.

در اینجا ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای گروه‌های سنی مختلف را به طور تقریبی آورده‌ایم:

• نوزادان (از تولد تا 1 ماهگی):70 تا 190 ضربه در دقیقه
• کودکان (1 تا 10 سال):70 تا 120 ضربه در دقیقه
• کودکان بزرگتر و بزرگسالان (10 سال به بالا):60 تا 100 ضربه در دقیقه

عوامل موثر بر ضربان قلب

عوامل متعددی می توانند بر ضربان قلب شما تأثیر بگذارند، از جمله:

• فعالیت بدنی:هنگامی که ورزش می کنید، بدن شما به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. در نتیجه، قلب شما سریعتر کار می کند تا خون بیشتری را پمپاژ کند.
• احساسات:هنگامی که احساساتی مانند اضطراب، ترس یا عصبانیت دارید، بدن شما هورمون هایی آزاد می کند که باعث افزایش ضربان قلب شما می شود.
• داروها:برخی از داروها می توانند ضربان قلب شما را افزایش یا کاهش دهند.
• کافئین و نیکوتین:کافئین و نیکوتین محرک هایی هستند که می توانند ضربان قلب شما را افزایش دهند.
• وضعیت سلامتی:برخی از شرایط سلامتی، مانند بیماری قلبی، بیماری تیروئید و کم خونی می توانند بر ضربان قلب شما تأثیر بگذارند.

نحوه اندازه گیری ضربان قلب

معمولاً ضربان قلب به دو شکل اندازه گیری می‌شود:

1. ضربان قلب استراحتی: ضربان قلب در حالت استراحتی، یعنی زمانی که شخص در حالت آرامش و بی‌حرکتی است. این معمولاً زیر ۱۰۰ ضربه در دقیقه است و می‌تواند بین ۶۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه باشد.
2. ضربان قلب هنگام فعالیت: ضربان قلب هنگامی که بدن در فعالیت و ورزش است یا در شرایط استرسی قرار دارد. در این شرایط، ضربان قلب بالاتر می‌رود تا بیشتر اکسیژن به عضلات بدن برسد. این حالت معمولاً تا ۱۲۰-۱۴۰ ضربه در دقیقه افزایش می‌یابد، ولی ممکن است بسته به سطح فعالیت، ضربان قلب به شدت بیشتری نیز داشته باشد.

می توانید با لمس نبض خود ضربان قلب خود را اندازه بگیرید. نبض شما در نقاط مختلف بدن شما قابل لمس است، از جمله مچ دست، گردن و داخل آرنج.

برای اندازه گیری ضربان قلب خود با استفاده از مچ دست خود، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. دو انگشت (اشاره و میانی) دست مخالف خود را روی مچ دست داخلی خود، درست زیر جایی که انگشت شست شما به مچ دست شما می رسد، قرار دهید.
2. فشار ملایمی وارد کنید تا نبض خود را احساس کنید.
3. به مدت 30 ثانیه تعداد دفعات نبض خود را بشمارید.
4. این تعداد را در دو ضرب کنید تا ضربان قلب شما در دقیقه را بدست آورید.

ضربان قلب غیرطبیعی:

ضربان قلبی که خیلی تند (تاکی‌کاردی) یا خیلی کند (برادی‌کاردی) باشد، غیرطبیعی محسوب می‌شود. آریتمی قلبی به اختلالی در نظم یا سرعت ضربان قلب گفته می‌شود.

علائم ضربان قلب نامنظم (آریتمی)

علائم آریتمی قلبی می‌تواند از فردی به فرد دیگر و با توجه به نوع و شدت آریتمی متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم خفیف تا شدید داشته باشند.

برخی از شایع‌ترین علائم آریتمی قلبی عبارتند از:

• تپش قلب:احساس تپش، لرزش یا نامنظم بودن ضربان قلب. این شایع‌ترین علامت آریتمی است.
• پریدن ضربان:احساس اینکه یک ضربان قلب از دست رفته است.
• ضربان قلب سریع:ضربانی که خیلی سریع‌تر از حد معمول است (تاکی‌کاردی).
• ضربان قلب آهسته:ضربانی که خیلی کندتر از حد معمول است (برادی‌کاردی).
• سرگیجه یا غش:به دلیل کاهش جریان خون به مغز.
• تنگی نفس:به دلیل عدم پمپاژ کافی خون توسط قلب.
• درد قفسه سینه:به دلیل عدم جریان کافی خون به عضله قلب.
• خستگی:به دلیل عدم اکسیژن‌رسانی کافی به عضلات و اندام‌ها.

عوامل ابتلا به ضربان قلب نامنظم:

آریتمی قلبی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

• بیماری‌های قلبی:مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی و دریچه‌های قلبی آسیب‌دیده.
• فشار خون بالا:فشار خون بالا می‌تواند به عضله قلب آسیب برساند و منجر به آریتمی شود.
• دیابت:دیابت می‌تواند به اعصاب و رگ‌های خونی که قلب را کنترل می‌کنند آسیب برساند.
• بیماری‌های تیروئید:پرکاری تیروئید می‌تواند باعث تپش قلب شود، در حالی که کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث کند شدن ضربان قلب شود.
• برخی داروها:برخی از داروها، مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای استنشاقی، می‌توانند عوارض جانبی ضربان قلب نامنظم داشته باشند.
• مصرف مواد:مصرف کافئین، نیکوتین، الکل و مواد مخدر می‌تواند ضربان قلب را نامنظم کند.
• استرس:استرس شدید می‌تواند باعث تپش قلب شود.
• ژنتیک:برخی از افراد به طور ارثی مستعد ابتلا به آریتمی قلبی هستند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

اگر موارد زیر را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:

• ضربان قلب شما به طور مداوم سریعتر یا کندتر از حد معمول است.
• احساس تپش قلب می کنید (احساس می کنید قلب شما در حال بال بال زدن یا لرزیدن است).
• درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سرگیجه دارید.
• سابقه بیماری قلبی یا سایر شرایط سلامتی دارید.

اگر در مورد ضربان قلب خود نگرانی دارید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه فیزیکی، گوش دادن به قلب شما و انجام آزمایش‌هایی مانند نوار قلب (ECG) می‌تواند ضربان قلب شما را بررسی کند و در صورت وجود مشکل، علت آن را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.