چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟
ظروف مسی از دیرباز جایگاه ویژهای در آشپزی سنتی داشتهاند. این ظروف با زیبایی و جلوهای کلاسیک، نه تنها به آشپزخانه حس نوستالژیک میبخشند، بلکه به دلیل هدایت گرمایی بینظیرشان مورد علاقه بسیاری از آشپزان هستند. اما پشت این جذابیت ظاهری، ممکن است مشکلاتی نهفته باشد. با ما همراه باشید تا به این پرسش که چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟ پاسخ دهیم.
مواد اسیدی
مس و غذاهای اسیدی ترکیب خوبی نیستند. وقتی مواد اسیدی مثل گوجهفرنگی، لیمو یا سرکه با سطح مسی واکنش میدهند، یونهای مس به غذا منتقل میشوند. این اتفاق طعم غذا را تغییر میدهد. مصرف طولانیمدت چنین غذاهایی میتواند به مسمومیت ناشی مس منجر شود. جالب است بدانید که این نوع مسمومیت یکی از مشکلات نادر اما جدی در دنیای پزشکی است که میتواند باعث حالت تهوع، درد شکم و حتی آسیب کبد شود.
نکته جالب اینجاست که در گذشته، بسیاری از آشپزان سنتی ایرانی، ظروف مسی را با قلع اندود میکردند تا از این واکنشها جلوگیری کنند. این قلعکاری مثل یک سد محافظ عمل میکند و جلوی تماس مستقیم مس با غذا را میگیرد. اما اگر این لایه محافظ خراشیده یا خورده شود، دیگر نمیتوان به ایمنی ظرف اعتماد کرد. اگر هنوز وسوسه شدهاید که خورش گوجهفرنگی محبوبتان را در قابلمه مسی بپزید، بهتر است دوباره فکر کنید. گاهی وقتها زیبایی ظروف مسی ارزش این همه دردسر را ندارد.
لبنیات و مس| چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟
لبنیات نیز از جمله موادی به شمار میآيند که نباید در ظروف مسی پخته یا نگهداری شوند. دلیل اصلی این موضوع واکنش شیمیایی میان پروتئینهای موجود در شیر یا ماست و سطح مسی است که میتواند ترکیبات ناخواستهای تولید کند. این واکنش نهتنها کیفیت و طعم لبنیات را تغییر میدهد، بلکه میتواند سلامت شما را نیز تهدید کند.
برای درک این موضوع، به این فکر کنید که مس چگونه میتواند با مواد غذایی تعامل داشته باشد. در دمای بالا، یونهای مس با سرعت بیشتری آزاد میشوند. وقتی این یونها با کازئین (پروتئین اصلی در لبنیات) ترکیب میشوند، ساختار طبیعی لبنیات را تغییر داده و ترکیباتی ایجاد میکنند که سیستم گوارشی را تحریک خواهند کرد. به راستی چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟ به طور کلی، پختن غذاهایی مانند فرنی یا شیر برنج در ظروف مسی میتواند نتیجهای نامطلوب داشته باشد.
آبجوش
آبجوش به نظر بیضررترین چیزی است که میتوان آن را در هر ظرفی تهیه کرد، اما همین آب ساده میتواند در ظروف مسی دردسرساز شود. زمانی که آب در یک ظرف مسی به جوش میآید، تماس طولانیمدت آن با سطح مسی باعث آزاد شدن یونهای مس در آب خواهد شد. حالا تصور کنید که این آب برای تهیه چای، قهوه یا حتی سوپ مورد استفاده قرار بگیرد؛ نتیجه چه میشود؟ طعمی فلزی و ناخوشایند به اضافه خواهد شد که به سلامت شما آسیب میزند.
جالب است که در بسیاری از خانههای قدیمی، استفاده از کتریهای مسی رواج داشت. اما با گذشت زمان و آگاهی بیشتر درباره مضرات احتمالی این کار، استفاده از ظروفی با جنسهای ایمنتر مانند استیل به انتخاب نخست کاربران تبدیل شد. دلیل این تغییر به خوبی روشن است: هر بار جوشاندن آب در یک ظرف مسی، مقداری از فلز مس را به مایع منتقل میکند، بهویژه اگر ظرف دچار خطوخش یا فرسایش شده باشد.
نکته مهم
ممکن است بپرسید که چرا آب که نه اسیدی است و نه چرب، باید با مس واکنش نشان دهد؟ پاسخ در اینجاست که گرما و زمان طولانی تماس بین این دو ماده باعث شتابگیری فرآیند حلشدن مس در آب میشود. این مسئله بهویژه در مناطقی که آب شرب سختی بالایی دارد، میتواند خطرناکتر باشد، زیرا مواد معدنی موجود در آب به افزایش این سرعت واکنش کمک میکنند.
غذاهای حاوی چربی بالا | چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟
به نظر شما چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟ غذاهایی که چربی زیادی دارند، مانند خورشتها یا سرخکردنیها، در دمای بالا میتوانند واکنشهای ناخواستهای با سطح مسی ظرف ایجاد کنند. مس به دلیل طبیعت واکنشپذیر خود، میتواند با چربیها ترکیب شود و ترکیبات شیمیایی مضری بسازد. در هنگام پخت غذاهای چرب، مانند خوراکهای گوشت و مرغ که حاوی روغنهای زیاد هستند، مس میتواند به راحتی وارد مواد غذایی شده و آنها را آلوده کند.
یکی از ویژگیهای خاص مس، هدایت حرارتی عالی است که باعث میشود برای بسیاری از غذاهایی که به حرارت بالا نیاز دارند، مناسب باشد. اما برای غذاهایی با چربیهای زیاد، این ویژگی مس میتواند مشکلساز شود. روغنها و چربیها ترکیبات شیمیایی خطرناکی در کنار مس به وجود میآورند.
اکثر آشپزان حرفهای توصیه میکنند برای پخت غذاهایی با چربی بالا از ظروف غیرمسی استفاده کنید. در واقع، اگر به آشپزی علاقهمند باشید، احتمالاً با این توصیهها روبرو شدهاید. ظروف چدن، استیل ضدزنگ و آلومینیوم گزینههای مناسبی برای این نوع غذاها هستند. این ظروف نه تنها از نظر شیمیایی بیخطرتر هستند، بلکه توانایی پخش یکنواخت گرما را نیز دارند که باعث پخت بهتر میشود.
غذاهای سرخکردنی
یکی از اشتباهات رایجی که برخی افراد مرتکب میشوند، استفاده از ظروف مسی برای پخت غذاهای سرخکردنی است. حقیقت این است که مس بهطور کلی برای پخت و پز غذاهایی که نیاز به حرارت زیاد و مستقیم دارند، انتخاب مناسبی نیست. غذاهایی مانند سیبزمینی سرخکرده، مرغ سوخاری، یا هر نوع غذای دیگری که نیاز به روغن داغ دارد، نباید در ظروف مسی قرار بگیرند.
در فرایند سرخکردن، روغنها به دمای بسیار بالایی میرسند و وقتی که روغن داغ با مس تماس پیدا میکند، یونها آزاد میشوند. در این حالت غذا طعم نامناسبی به خود میگیرد و خطر جذب آلودگی ناشی از مس افزایش مییابد. اگر میپرسید چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟ باید بگوییم یونهای مس در روغن به راحتی حل شده و وارد غذا میشوند، از آنجا که بیشتر غذاهای سرخکردنی روغن زیادی جذب میکنند، مقدار مسی که ممکن است وارد بدن شما شود، افزایش میيابد.
غذاهایی که به حرارت یکنواخت نیاز دارند، مانند برنج ساده، مربا و شربتهای سنتی، بهخوبی در ظروف مسی پخته میشوند. توجه داشته باشید که این ظروف برای غذاهای خشک یا کمچرب نیز مناسب هستند. با این حال، همیشه اطمینان حاصل کنید که لایه محافظ ظروف سالم است تا از واکنش مس با مواد غذایی جلوگیری شود.
منابع: