چگونه جرات داشته باشیم
آنچه در این مقاله میخوانید
در این مطلب خواهیم آموخت که چگونه فردی جسور و جرات مند باشیم، باما همراه باشید 🙂
چگونه با جرات باشیم؟
جرئت ورزی، یعنی دفاع از حقوق خود و بیان افکار و احساسات خویش که به شیوه مستقیم، صادقانه و مناسب انجام شود. افراد جرئت ورز برای خود و دیگران احترام قائل هستند…
ارتباط یکی از مهم‌ترین زمینه‌های سلامت زندگی اجتماعی و منشأ فرهنگ و به‌عنوان زمینه و مبنای حرکت و ارتقای انسانی است که اگر ویروسی شود، بی‌شک پایه اصلی زندگی می‌لغزد و رضایت از آن محو می‌شود. در این میان ارتباط مؤثر با دیگران، مهارتی است که انسان را در موقعیت ممتاز و بهتری قرار می‌دهد و دست‌یابی به موفقیت و خوشبختی را سهل‌تر می‌سازد.
ارتباط مؤثر رابطه‌ای است که در آن شخص به‌گونه‌ای عمل می‌کند که در آن علاوه بر اینکه خودش به خواسته‌هایش می‌رسد، افراد مقابل نیز احساس رضایت دارند. یکی از مهارت‌های ارتباط مؤثر، جرئت ورزی است. افرادی که از مهارت جرئت ورزی (حدّ وسط برخورد منفعلانه و پرخاشگری) بی‌بهره‌اند، نمی‌توانند از خودشان دفاع نمایند؛ لذاست که غالباً در برخورد با دیگران منفعل، پشیمان و ترسو بوده و به‌جای اهمیت به نیازها و خواسته‌ای خود، از خواسته‌ها و نظر دیگران تبعیت می‌کنند.
راه های افزایش جرات ورزی
تعریف جرات و جرات ورزی
جرئت ورزی، یعنی دفاع از حقوق خود و بیان افکار و احساسات خویش که به شیوه مستقیم، صادقانه و مناسب انجام شود. افراد جرئت ورز برای خود و دیگران احترام قائل هستند. آنان منفعل نیستند و ضمن اینکه به خواسته‌ها و نیازهای دیگران احترام می‌گذارند، اجازه نمی‌دهند دیگران از آن‌ها سوءاستفاده کنند و به شیوه قاهرانه با آنان ارتباط برقرار کنند.
جرئت ورزی مهارتی است در راه خود کارآمدی و خودکنترلی در افراد که اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس آن‌ها را تقویت می‌کند. این مهارت که جزو مهارت‌های مقابله باخشم و همچنین بهترین روش ارتباط رضایت‌بخش با دیگران است، بسان سایر مهارت‌های ارتباطی نیازمند دانش، تدبیر، مذاکره و انعطاف‌پذیری است.
توجه داشته باشید که جرئت ورزی و پرخاشگری از یکدیگر متمایزند. پرخاشگر بودن به معنی دفاع از حقوق خود به شیوه‌ای خصمانه است که فرد سعی می‌کند نیازها و خواسته‌های خود را از طریق غالب شدن، توهین و تحقیر دیگران برآورده کند که در این میان برای حقوق و خواسته دیگران اهمیتی قائل نیست.
برای درک بیشتر تفاوت جرئت ورزی (حدّ وسط برخورد منفعلانه و پرخاشگری) با هر یک از رفتار انفعالی و پرخاشگرانه به مثال‌های زیر دقّت نمایید.
1. فردی در صف خرید می‌خواهد خودش را جلوی شما جا بزند و می‌گوید: اجازه می‌دهید زودتر از شما خرید کنم؟ من عجله دارم.
پاسخ انفعالی: خیلی خوب.
پاسخ پرخاشگرانه: آهای، می‌خواهی چه‌کار کنی، برو آخر صف بایست.
پاسخ همراه باجرئت ورزی: متأسفم، نمی‌توانم، من هم عجله دارم.
جرئت‌مندی در اصل به معنای توانایی ابراز افکار و احساسات به شیوه‌ای است که در آن نیازهای شما به‌روشنی مشخص می‌شود و راه ارتباط با دیگران برای همیشه گشوده باقی می‌ماند. باوجوداین شما قبل از ابراز آزادانه نیازهای خود باید باور کنید که از حق مشروع داشتن این نیازها برخوردارید
راه های افزایش دل و جرات
2. یکی از هم‌کلاسی‌ها جزوه درسی شمارا برای شب امتحان طلب می‌کند.
پاسخ انفعالی: من خودم نیاز دارم، ولی باشد.
پاسخ پرخاشگرانه: خیلی پررو هستی که شب امتحان چنین تقاضایی می‌کنی، فراموشش کن.
پاسخ همراه باجرئت ورزی: خوشحال می‌شدم به شما کمک کنم، از قبل برای مطالعه شب امتحانی برنامه‌ریزی کرده‌ام. ای‌کاش زودتر می‌گفتید.
انواع رفتار جرات مندانه
رفتار جرئت مندانه طبقه‌بندی‌های فراوانی شده است، برخی ابراز وجود در رفتار جرئت مندانه را دارای چهار مؤلفه می‌دانند و برخی نیز به‌طورکلی رفتارهای جرئت مندانه را به سه گروه کلی تقسیم می‌نمایند:
✥ بیان جرئت مندانه احساسات مثبت و منفی
✥ رد جرئت مندانه خواسته‌های نابجای دیگران و مقاومت در برابر آن‌ها
✥ درخواست‌های جرئت مندانه از دیگران نترس، جرئت داشته باش
جرئت‌مندی در اصل به معنای توانایی ابراز افکار و احساسات به شیوه‌ای است که در آن نیازهای شما به‌روشنی مشخص می‌شود و راه ارتباط با دیگران برای همیشه گشوده باقی می‌ماند. باوجوداین شما قبل از ابراز آزادانه نیازهای خود باید باور کنید که از حق مشروع داشتن این نیازها برخوردارید.
چگونه جرات مند شویم
حقوق زیر را همیشه باید مدنظر داشته باشید:
✓ شما حق‌دارید در مورد چگونگی هدایت زندگی خود تصمیم بگیرید. این حق، پیگیری اهداف و آرزوهای شخصی و تعیین اولویت‌های خاص خود شمارا شامل می‌شود.
✓ شما از این حق برخوردارید که ارزش‌ها، باورها، عقاید و عواطف خاص خودتان داشته باشید و حق‌دارید از بابت این ارزش‌ها، باورها، عقاید و عواطف به خودتان احترام بگذارید، مهم نیست دیگران چه عقیده‌ای دارند.
✓ شما حق‌دارید بابت اعمال یا احساسات خود به دیگران توضیح ندهید نیاز نیست اعمال و احساسات خود را توجیه کنید.
✓ شما حق‌دارید به دیگران بگویید مایلید بگویید چگونه با شما رفتار شود.
✓ شما حق‌دارید خودتان را ابراز کنید و حق‌دارید بگویید «نه»، «من نمی‌دانم» «من نمی‌فهمم» یا حتی «من اهمیت نمی‌دهم». شما حق‌دارید وقتی را به شکل‌دهی افکار خود پیش از ابراز آن‌ها اختصاص دهید.
✓ شما حق‌دارید از دیگران درخواست اطلاعات یا کمک کنید بدون اینکه از بابت نیازهای خود دست‌خوش احساسات منفی شوید.
✓ شما حق‌دارید افکارتان را تغییر دهید، اشتباه کنید و گاه غیرمنطقی عمل کنید و پیام‌های آن عمل را کاملاً بپذیرید.
✓ شما حق‌دارید خودتان را دوست بدارید هرچند می‌دانید کامل نیستید و گاهی کارها را پایین‌تر از حد توانایی کامل خود انجام دهید.
✓ شما حق‌دارید روابط مثبت و رضایت‌بخش برقرار کنید. روابطی که در آن احساس آرامش کنید و آزادید صادقانه خود را بیان کنید و حق‌دارید روابط خود را اگر نیازهای شمارا برآورده نسازد، تغییر یا خاتمه دهید.
✓ شما حق‌دارید زندگی خود را به هر شیوه‌ای که خودتان تعیین می‌کنید تغییر و تحول دهید.
✓ وقتی شما باور نداشته باشید که صاحب این حقوق هستید ممکن است در قبال شرایط و رویدادهای زندگی خود منفعلانه واکنش نشان دهید. وقتی به نیازها، عقاید و داوری‌های دیگران بیش از نیازها، عقاید و داوری های خود اهمیت دهید احتمالاً احساس آسیب، تشویش و حتی خشم می‌کنید و این نوع رفتار انفعالی و غیر جرئت مندانه، اغلب غیرمستقیم و ازلحاظ هیجانی غیر صادقانه و خود انکارگرانه است.
✓ نزد خیلی از افراد توجه به نیازهای مشروع خود و ابراز آن حقوق، خودخواهانه تعبیر می‌شود. خودخواهی به معنی تنها به حقوق خویش توجه کردن و عدم توجه به حقوق دیگران است. نکته‌ای که به نحو تلویحی و تأکید بر حقوق شما حاضر است این حقیقت است که شما از بابت مشروع دیگران نیز نگران هستید.
✓ زندگی افراد جرئت مند، معنادار است. اینان به دیگران اجازه می‌دهند تا مستقل بیندیشند و عمل کنند و خود نیز افزون بر در دسترس قرار دادن خواسته‌هایشان، از زورگویی، تحکّم، زبونی و ذلت فاصله می‌گیرند.
مزایای رفتار جرات مندانه
✓ از مهم‌ترین مزایای جرئت‌مندی، احساس مثبتی است که فرد درباره خود دارد. افراد جرئت مند در مقایسه با افراد سازش‌کار و پرخاشگر درباره خود احساس بهتری دارند. آن‌ها احساس عزت‌نفس دارند و خود را شریف و عزیز می‌بینند.
✓ مردم افراد جرئت مند را صریح و صادق می‌دانند و معتقدند چنین افرادی اهل چاپلوسی، تملّق و نفاق نیستند. این افراد آنچه را می‌توانند انجام دهند مطرح می‌کنند. بنابراین مردم به چنین افراد بیشتر اعتماد می‌کنند؛ گرچه به‌ظاهر آن را نشان ندهند.
✓ زندگی افراد جرئت مند، معنادار است. اینان به دیگران اجازه می‌دهند تا مستقل بیندیشند و عمل کنند و خود نیز افزون بر در دسترس قرار دادن خواسته‌هایشان، از زورگویی، تحکّم، زبونی و ذلت فاصله می‌گیرند.
پیامدهای منفی نداشتن جرات
مشکلاتی که جرات مند نبودن به همراه دارد
جرئت مند نبودن می‌تواند مشکلات زیر را به وجود آورد:
✘ افسردگی، عصبانیت از خود، احساس درماندگی، ناامیدی و نداشتن کنترل در زندگی؛
✘ رنجیدگی و عصبانیت از دیگران؛
✘ ناکامی در بسیاری از موقعیت‌هایی که فرد نمی‌تواند به خواسته خود برسد؛
✘ انفجار خشم (وقتی خشم به شیوه مناسبی ابراز نشود، روی‌هم انباشته‌شده، در مواردی به شکل نامناسب و پرخاشگرانه ابراز می‌شود)؛
✘ اضطراب و در پی آن، اجتناب از افراد و موقعیت‌هایی که سبب ناراحتی و از میان رفتن فرصت‌های زیادی می‌شود؛
✘ ضعف در روابط بین فردی و ناتوانی در بیان احساسات مثبت و منفی که باعث می‌شود فرد مقابل از احساسات و خواسته‌های فرد اطلاعی نداشته باشد و نتواند اقدامی در جهت حصول آن‌ها انجام دهد؛
✘ مشکلات جسمانی مانند سردرد، زخم معده، فشارخون بالا و تجربه استرس که عوارض جسمانی زیادی به همراه دارد؛
✘ رفتار منفعل که باعث می‌شود فرد نتواند در برابر دیگران قاطعانه عمل کند؛
✘ تقویت رفتار دیگران که باعث می‌شود توقّع آنان بیشتر شود و برای به دست آوردن خواسته‌های خود، اصرار بیشتری داشته باشند.
کتاب الکترونیکی (182 صفحه)
فایل صوتی کتاب (132 دقیقه)
کتاب الکترونیکی 14 تمرین مکمل
برنامه تمرینی 4 هفته ای
موسیقی درمانی سابلیمینال
