کابوس یک خواب آزار دهنده همراه با احساسات منفی، مانند اضطراب یا ترس است که فرد از شدن آن از خواب بیدار می‌شود. درسته که کابوس‌های شبانه در کودکان شایع است، اما در هر سنی و گاه و بی گاه اتفاق می افتد.
اگرچه کابوس‌های رایج معمول است، اما اختلال کابوس که باعث پریشانی و مختل شدن خواب و عملکرد روز شود در افراد نسبتاً نادر است. در قلمرو رویاها و کابوس‌ها، رمز و راز بیش از واقعیت وجود دارد. کابوس‌های شبانه ریشه در علوم اعصاب و روانشناسی دارد به این معنی که هر یک از ما دنیای رؤیایی منحصر به فردی را تجربه می‌کنیم که ذاتاً ذهنی است و مستند بودن آن با دنیای بیرونی بسیار سخت است.
کابوس‌های شبانه چیست؟
کابوس به عنوان رؤیایی تعریف می‌شود که احساسات شدیدی از ترس، وحشت، پریشانی یا اضطراب به همراه دارد. اغلب افراد در کابوس احساس سرزندگی یا شدت بیشتری نسبت به خواب بد دارند و کابوس‌ها معمولاً در حین خواب امواج مغزی فعالیتی کاملاً مشابه بیداری دارند و مغز حتی بیشتر از زمان بیداری انرژی مصرف می‌کند و مغز در هنگام خواب همچنان در حال روبه رو شدن با رویاها است.
در مورد اینکه چرا به طور کلی خواب می‌بینیم اطلاعات کمی در دست است، اما نظریه‌های مشهور از جمله مدیریت افکار ناخودآگاه، مرتب سازی خاطرات و اطلاعات، توصیه می‌شوند. هم کودکان و هم بزرگسالان کابوس‌ها و خواب های بد را تجربه می‌کنند، 85٪ بزرگسالان حداقل یک کابوس را تجربه کرده‌اند و بزرگسالان مسن در مقایسه با بزرگترهای جوان 20-50٪ کمتر دچار کابوس می‌شوند.
اگرچه کابوس‌های واقعی در بین کودکان بیشتر دیده می‌شود، اما از هر دو بزرگسال یک نفر کابوس می‌بیند و 2 تا 8 درصد از جمعیت بزرگسال گرفتار کابوس می‌شوند.
در حقیقت کابوس‌ها رویاهایی کاملاً واقع گرایانه و آزار دهنده هستند، موضوعات کابوس در افراد مختلف متفاوت است. بعضی از کابوس‌های معمول وجود دارد که بسیاری از مردم آن را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، بسیاری از بزرگسالان کابوس می‌بینند که نمی‌توانند به سرعت فرار کنند تا از خطر دور شوند یا از ارتفاع زیادی سقوط می‌کنند. اگر یک رویداد آسیب زا مانند حمله یا تصادف را پشت سر گذاشته‌اید، ممکن است کابوس‌های مکرر درباره تجربه خود داشته باشید.
علائم کابوس‌ها
کابوس‌ها ممکن است به ندرت یا بیشتر، حتی چندین بار در شب رخ دهند و باعث بیداری فرد می‌شود و شامل ویژگی‌های زیر می‌باشد:
- رویای شما زنده، واقعی و بسیار ناراحت کننده است
- کابوس شما معمولاً مربوط به تهدیدهای ایمنی یا زنده ماندن است و ممکن است مضامین آزار دهنده دیگری نیز داشته باشد
- بیداری از خواب
- در هنگام خواب خود احساس ترس، اضطراب، عصبانیت، غم و انزجار دارید
- هنگام خواب احساس تعریق یا ضربان قلب تپنده دارید
- هنگام بیداری به وضوح می‌توانید جزئیات رویای خود را به یاد بیاورید
- کابوس باعث پریشانی می‌شود و شما را از خواب راحت بازمی دارد
- ناراحتی عمده یا اختلال در طول روز، مانند اضطراب یا ترس مداوم، یا اضطراب قبل از خواب
- خواب آلودگی روزانه، خستگی یا کمبود انرژی
- مشکلات عملکرد در محل کار یا مدرسه یا در موقعیت‌های اجتماعی
- مشکلات رفتاری مربوط به زمان خواب یا ترس از تاریکی
عواملی که باعث کابوس‌های شبانه می‌شود:
1. تجربیات
برای اکثر مردم، کابوس جنبه‌ها و موارد منفی زندگی مانند استرس، ترس، نگرانی، تجربیات شخصی و خاطرات مشاجره و جنبه‌های دیگر در کابوس‌ها ظاهر می‌شود.
2. اضطراب و استرس
استرس و اضطراب در اشکال مختلفی وجود دارد، از موارد موقت روزمره مانند انتقال به مکان جدید، تغییر نقش در مدرسه یا محل کار، یا عدم انجام یک کار، تا موارد مهم دیگر مانند طلاق، از دست دادن یکی از اعضای خانواده، ضربه یا اختلالات اضطرابی همراه است که به طور کلی با کم خوابی و ایجاد کابوس مرتبط است.
3. رسانه‌ها
فیلم‌های ترسناک یا دیدن صحنه‌های خون آسیب یا صداهای مزاحم و اخبار حادثه‌ای باعث کابوس‌های شبانه می‌شود.
دلیل کابوس های شبانه در بزرگسالان چیست
4. افسردگی
افسردگی شدید و نگرش منفی به خود عامل اصلی کابوس‌های شبانه است. در واقع، افسردگی قوی‌ترین محرک کابوس‌ها می‌باشد.
5. شخصیت
بزرگسالانی که دارای ویژگی‌های شخصیتی مانند بی اعتمادی، تنهایی و از هم گسیختگی عاطفی هستند، بیشتر دچار کابوس‌های مزمن می‌شوند.
6. محیط
تحقیقات در مورد خواب بیان می‌کند که دما و محیط خواب بر کیفیت آن تأثیر می‌گذارد و باعث کابوس‌های شبانه می‌شود.
7. علائم آسیب زا
کابوس‌های مکرر از جمله رویدادهای مرتبط با خشونت و زنده ماندن از بلایای طبیعی یک ویژگی مشخص در اختلال خواب و کابوس دیدن است.
8. داروها
انواع خاصی از داروها، به ویژه داروهایی که انتقال دهنده‌های عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، روی رخ دادن کابوس‌ها تأثیر می‌گذارند.
9. غذا خوردن قبل از خواب
خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب علاوه بر سوءهاضمه و بر متابولیسم و رویاهای افراد در خواب تأثیر می‌گذارد و در مواردی منجر به کابوس می‌شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کابوس‌های شما ویژگی‌های زیر داشته باشد باید به پزشک مراجعه کنید:
- کابوس‌ها مرتباً رخ دهد و با گذشت زمان ادامه یابد
- به طور معمول خواب را مختل کند
- باعث ترس از خوابیدن شود
- باعث مشکلات رفتاری در روز یا مشکل در عملکرد شود
برنامه جامع کنترل انزال شامل کتاب الکترونیکی (182 صفحه) + فایل صوتی کتاب (132 دقیقه) + کتاب الکترونیکی 14 تمرین مکمل + برنامه تمرینی 4 هفته ای + موسیقی درمانی سابلیمینال
