چگونه افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنیم؟

در این مطلب خواهیم آموخت که افکار منفی چه اثرات بدی بر جسم و روح ما می‌گذارند و چگونه می‌توانیم افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنیم، باما همراه باشید 🙂

همه ما روزانه در معرض افکار منفی قرار می‌گیریم. افکار منفی آن دسته از افکاری است که ارادی یا غیرارادی به ذهن ما وارد می‌شود و ما را آزار داده و عملکرد زندگی ما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. این افکار می‌تواند یا از طریق محیط بیرونی وارد ذهن ما شود یا ساخته تخیل و افکار خودمان باشد. چیزی که در این رابطه بسیار مهم است، مقاومت ما برای فکر نکردن به تصورات منفی است. باید بدانید مقاومت نوعی مکانیسم دفاعی است که مسئله اصلی را تشدید می‌کند. لازم است که چندراهکار برای پاک‌سازی ذهن از افکار منفی را مطالعه کنید.

افکار منفی چیست و چگونه مانع ما می‌شود؟

تفکر منفی یک عادت ذهنی است و تا زمانی که شما اقدام به رهایی از آن نکنید، می‌تواند شما را در خودش غرق کند. هنگامی‌که یک فکر منفی را شروع می‌کنید، غرق شدن در آن می‌تواند وسوسه‌انگیز باشد اما برای جلوگیری لازم است که تلاش کنید.

مقاومت در مقابل افکار منفی الگوی تفکر شما را تقویت می‌کند و فرایند افکار منفی را تقویت می‌کند. وقتی شما سعی می‌کنید درباره چیزی فکر نکنید درواقع بیشتر در مورد آن فکر می‌کنید.

اصرار شما بر انکار واقعیت ذهنتان شما را عقب می‌اندازد. باید به پذیرش معایب خود و اتفاقاتی که در ذهنتان می‌افتد برسید تا بتوانید از شر آن‌ها خلاص شوید.

ریشه افکار منفی

برای پاک‌سازی ذهن از افکار منفی ابتدا باید علت و ریشه‌های آن را بدانیم. اصلی‌ترین دلایل ایجاد تفکر منفی، تجربیات منفی و اتفاقات آزاردهنده در طول زندگی است. اکثر دیده‌اید که کودکان معمولاً در افکارشان تصاویر مثبت نقش بسته است. چراکه کودکان تجارب منفی در ذهن خود ندارند و جایی برای افکار منفی در ذهنشان نیست؛ اما باگذشت زمان و اتفاقات و تجارب ناراحت‌کننده، افکار مربوط به آن اتفاقات در ذهن ما می‌ماند و با هر بار توجه به آن، پررنگ‌تر می‌شود و درگیری بیشتری در ذهن ایجاد می‌شود.

افکار منفی از کجا می آیند؟

شکست‌های عاطفی، شغلی و تحصیلی، طرح‌واره‌های منفی ذهنی نسبت به زندگی، فشارهای مالی و خانوادگی، سابقه اختلالات خلقی مثل افسردگی یا اضطراب شدید و عوامل منفی دیگر باعث ایجاد تفکر منفی می‌شود.

تأثیر افکار منفی بر بدن

افکار منفی یکی از اصلی‌ترین دلایل بیماری‌های روان‌تنی یا سایکوسوماتیک است. استرس، اضطراب، وسواس‌ها و … همه ناشی از افکار منفی زیاد است که درنهایت به بیماری‌های جسمی متعددی منتج می‌شود. سردردهای میگرنی، فشارخون، آسیب‌های قلبی، دیابت، سوزش معده، به‌هم‌ریختگی سیستم گوارشی و … برخی دیگر از موارد مسلط شدن افکار منفی بر شماست، در ادامه هر مورد را مفصل توضیح می‌دهیم.

۱. افکار منفی و افسردگی 

شکی نیست که بیماری افسردگی شخص مبتلا را از داشتن یک زندگی رضایت‌بخش محروم می‌کند؛ اما تحقیقات جدید نشان داده است که افکار منفی می‌توانند منجر به مرگ زودرس سلول‌ها و درنتیجه پیری شوند. بخشی از طول عمر یک سلول به ساختار سلولی آن به نام «تلومر» وابسته است که از داده‌های ژنتیکی محافظت و به تقسیم سلولی کمک می‌کند. بااین‌حال، با هر بار تقسیم سلولی، تلومر تحلیل می‌رود و درنهایت به‌قدری کوچک می‌شود که سلول می‌میرد. در پژوهشی که بر روی بیش از ۷ هزار نفر انجام شد، محققان پی بردند تلومر افراد مبتلابه افسردگی به میزان قابل‌توجهی کوچک‌تر از افراد شادتر بود.

۲.افکار منفی و پرخاشگری 

حفظ خونسردی در برابر راننده‌ای که به ماشین شما زده یا مزاحم تلفنی که شما را از خواب شبانه محروم کرده کار ساده‌ای نیست؛ اما تحقیقات کالج لندن نشان می‌دهد پرهیز از پرخاشگری به طول عمر ما اضافه می‌کند. در حقیقت، افکار خصمانه باعث تحلیل رفتن ساختارهای سلولی یعنی تلومرها و درنتیجه پیری زودرس سلول‌ها می‌شوند.

تاثیر فکر منفی بر جسم

۳. افکار منفی و بددلی 

برخی افراد تصور می‌کنند احساس شک و بی‌اعتمادی نسبت به انگیزه‌های دیگران و تردید در برابر هر عقیده‌ی جدیدی، با بالا رفتن سن تبدیل به امری اجتناب‌ناپذیر می‌شود؛ اما نباید این‌طور باشد چون وقتی اجازه می‌دهید بددلی شما را تحت کنترل خود درآورد، این مسئله سال‌های طلایی زندگی‌تان را نابود می‌کند. طبق تحقیق منتشرشده در نشریه‌ی Behavioral Medicine، خطر حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی در مردان بددل بیشتر از مردانی است که کمتر شکاک هستند. ترکیب بددلی / و خصومت تأثیر منفی دوچندانی بر تلومرها دارد. افرادی که بددلی و خصومت زیادی دارند به افسردگی، اشکال پیشرفته‌ی بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های متابولیک مبتلا می‌شوند و در سنین پایین‌تر از دنیا می‌روند.

۴. افکار منفی و بدبینی 

اینکه همیشه منتظر بدترین اتفاق ممکن باشید، نه‌تنها اطرافیانتان را آزار می‌دهد بلکه برای سلامتی شما هم مضر است. طی پژوهشی در سال ۲۰۱۴، محققان میزان بدبینی و طول تلومر را در ۹۴۰ مرد بررسی کردند. هر چه مردان بدبین‌تر بودند، تلومر آن‌ها کوتاه‌تر بود. در پژوهش دیگری درباره‌ی بدبینی و طول تلومر انجام شد، محققان پی بردند بدبینی هم در مردان و هم در زنان باعث صدمه به‌سلامتی و کوتاه شدن تلومر شده بود و افراد بدبینی که مبتلابه سرطان یا بیماری‌های قلبی بودند، سرعت رشد بیماری را در آن‌ها بیشتر بود و درنتیجه زودتر از دنیا رفته بودند.

۵. افکار منفی و نشخوار فکری 

درگیری فکری در مورد یک اتفاق با تأمل کردن درباره‌ی آن متفاوت است. تأمل زمانی است که موقعیت ناخوشایندی را تحلیل می‌کنید تا به جواب بهتری برسید اما وقتی اتفاقی که سال‌ها پیش رخ‌داده را بارها و بارها تحلیل می‌کنید به آن نشخوار فکری می‌گویند و طبق تحقیقات این کار باعث اضطراب و افسردگی می‌شود. این افکار عذاب‌آور منجر به تولید مقدار زیادی هورمون استرس (کورتیزول) و افزایش ضربان قلب می‌شود. این مسئله وقتی با افسردگی همراه می‌شود می‌تواند باعث تحلیل رفتن تلومرها شود.

تاثیرات مخرب افکار منفی بر انسان

۶. افکار منفی و سرکوب کردن احساسات 

نباید برای همیشه خود را درگیر احساساتتان کنید اما سرکوب کردن آن‌ها هم باعث تحلیل رفتن تلومرها می‌شود. طبق تحقیقات، سرکوب احساسات منفی و افکار هم منجر به کوتاه شدن تلومرها می‌شود؛ بنابراین باید سعی کنید که از احساسات منفی خود دوری‌کنید اما درعین‌حال، آن‌ها را سرکوب نکنید و بپذیرید.

۷. افکار منفی و خیال‌بافی 

خیال‌بافی اگرچه کار بی‌ضرری به نظر می‌رسد اما طبق تحقیقات، خیال‌بافی شما را از زندگی و کار خود دور می‌کند و از احساس نارضایتی در شما حکایت دارد. این کار هم باعث تحلیل رفتن تلومرها و پیری زودرس می‌شود.

راه‌های پاکسازی ذهن از افکار منفی و مزاحم

برای رهایی از تفکر منفی، شما باید یک رویکرد متفاوت را امتحان کنید، رویکردی که ذهن شما را از این افکار منفی پاک کند. در ادامه چندراه برای تمرین رهایی از تفکر منفی و جایگزینی افکار مثبت را ذکر خواهیم کرد.

تغییر زبان بدن:

وقت‌هایی را برای مشاهده زبان بدنتان بگذارید. به این فکر کنید که آیا شما فکر می‌کنید که در یک موقعیت بن‌بست گیر افتاده‌اید و سرگردانید؟ اگر جواب مثبت است به‌احتمال‌زیاد درگیر افکار منفی هستید. زبان بدن بد می‌تواند تصویر شما را تخریب کند و باعث از بین رفتن اعتمادبه‌نفس شما شود. در این حالت طبیعی است که شروع به افکار منفی کنید. سعی کنید در چنین موقعیت‌هایی با اعتمادبه‌نفس بیشتری رفتار کنید و بیشتر لبخند بزنید. زبان بدن خود را تنظیم کنید تا احساس بهتری داشته باشید.

فکر منفی خود را کشف کنید:

پاکسازی افکار منفی

گاهی اوقات تفکر منفی به این دلیل اتفاق می‌افتد که شما نیاز دارید احساسات مخرب را تخلیه کنید. شما نباید دردها را در خودتان بریزید. اگر چیزهایی هست که نیاز دارید بقیه بشنوند، جلوی خود را نگیرید و درباره‌اش با دیگران صحبت کنید. حافظه کلامی زودتر از حافظه تصویری فراموش می‌شود، بنابراین قرار دادن افکار در قابل کلمات، قالب فکر شما را شکل می‌دهد. این روش می‌تواند همه‌چیز را در مقابل چشمان شما قرار دهد و کمک می‌کند ریشه مشکلات خود را کشف کنید.

یک دقیقه برای آرام کردن ذهنتان از تمام افکار صرف کنید:

هنگامی‌که ذهن شما با سرعت در حال حرکت است، نگه‌داشتن آن بسیار سخت خواهد بود. باوجود چیزهایی که در اطراف سرتان می‌چرخد، کنترل افکار به‌خصوص افکار منفی بسیار سخت خواهد بود. چیزهای کم‌اهمیت را از سرتان خارج کنید. آرامش دادن به ذهن نهایتاً یک دقیقه طول خواهد کشید. این روش نوعی مدیتیشن یا مراقبه است که شما در آن ذهن خود را تخلیه می‌کنید.

آهنگ افکار خود را تغییر دهید:

گاهی اوقات افکار منفی نتیجه یک چشم‌انداز ضعیف است. به دیدی که نسبت به افکار و چیزهایی که در سرتان می‌چرخد، نگاه کنید. مثلاً بجای جملاتی مثل ” من در یک راه بسیار سخت هستم و هرگز نمی‌توانم از پس آن بربیایم” بگویید “من با برخی از مشکلات مواجه شدم، اما در حال تلاش برای پیدا کردن راه‌حل هستم”.

شما اساساً همان حرف را می‌زنید، اما از یک دید مثبت‌تر و انرژی‌بخش‌تر می‌نگرید. شاید در نگاه اول بسیار ساده به نظر برسد اما این تفاوت کوچک در نحوه فکر کردن می‌تواند به‌مرورزمان الگوهای تفکر شما را تغییر دهد.

خلاق باشید:

خلاقیت برای از بین بردن افکار منفی

هنگامی‌که افکار منفی به سراغ ما می‌آیند، می‌توانید به‌طور خلاقانه با آن‌ها وقت بگذرانید. برای افکارتان یک دریچه خلاقانه طراحی کنید، آن‌ها را بنویسید یا نقاشی کنید. حتی اگر لازم بود از مداد رنگی استفاده کنید. زمانی که از خلاقیت خود استفاده می‌کنید، می‌توانید افکار منفی را از ذهنتان خارج کنید.

محیط را تغییر دهید:

درست است که افکار ما در چهارچوب ذهن به وجود می‌آید اما گاهی افکار ما محصول محیط است. وقتی شما خودتان را با افراد منفی‌باف و تصاویر منفی محاصره کردید، جای تعجب نیست که افکار منفی داشته باشید. قدم زدن و دور شدن از محیط‌های منفی بسیار می‌تواند به شما کمک کند. سعی کنید تنها و به‌دوراز فضاهایی که شما را اذیت می‌کنند گام بگذارید. پارک، موزه یا هرجایی که دوست دارید. زمانی که صرف دور بودن از محیط می‌کنید می‌تواند اثرات منفی آن‌ها را در شما از بین ببرد و شما را به آرامش ذهنی برساند.

یک لیست از چیزهایی که دارید آماده کنید و قدردان باشید:

افکار منفی ممکن است مانع از به یادآوردن تمام چیزهایی که در زندگی به دست آوردید، شود. اگر قدرناشناس هستید پس باید تمرین کنید که بتوانید دوباره روی چیزهای خوبی که اطرافتان هست تمرکز کنید و آن را به‌جای افکار بدتان قرار دهید. مهم نیست چقدر فهرست چیزهایی که باید به خاطرش شکرگزار باشید کوچک است، مهم اثری است که همین لیست کوچک روی دید شما به زندگی می‌گذارد. هیچ کاری را برای رضایت و تصدیق دیگران انجام ندهید. بعد از مدت می‌فهمید چه چیزهای باارزشی دارید که قبلاً متوجه آن نبودید.