شابانک | خواص و عوارض جانبی احتمالی شابانک یا آروگولا

شابانک، (همچنین: آروگولا، شابانک سالاد، منداب، جرجیر، کَحکیز) یک گیاه خوراکی یک‌ساله است که بومی مناطق مدیترانه، از مراکش و پرتغال تا لبنان و ترکیه و ایران (روستای خورند از توابع شهرستان راور استان کرمان و استان بوشهر شهرستان‌های کنگان و دیر و جم و دشتستان) است. شابانک در ایران یک گونه گیاه علفی یک‌ساله دارد که معمولاً به‌صورت هرز در کشتزارها می‌روید. این گیاه سرمادوست و بلندروز است که همانند گندم دارای انواع پاییزه و بهاره است. برگ‌های شابانک دارای پهنکی بخش‌شده به چند بریدگی عمیق و نامنظم است و گل‌های درشت به رنگ سفید مایل به زرد یا مایل به صورتی با شبکه‌ای از خط‌های ریز به رنگ بنفش دارد.

از شابانک در تهیه سالاد بهره می‌گیرند. گل و دانه‌ها و برگ‌های شابانک همگی قابل‌استفاده هستند. مزهٔ خاص و تند برگ‌های آن برای سالاد و سایر غذاهای سرد مناسب است. منداب دارای ویتامین ث زیاد و هم‌چنین نیترات زیاد است و به این خاطر نباید روزانه مقادیر زیادی از آن را خورد زیرا ممکن است از میزان نیترات مجاز برای بدن بگذرد.

شابانک یا آروگولا چیست؟

این گیاه در ایران در بلوچستان و نواحی اطراف دریای خزر یافت می‌شود و در برخی کشتزارهای کرمانشاه، آذربایجان، اهواز، بوشهر، تهران، یزد و جندق نیز می‌روید. در قدیم در فارسی، شابانک را کک کوج هم می‌نامیدند و بدن شترهای دچار شده به جرب را با آن چرب می‌کردند.

خواص شابانک

شابانک، سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌هاست. این گیاه حاوی مقدار زیادی اسید فولیک، ویتامین A, C و K همراه با سایر مواد معدنی مانند پتاسیم، منگنز، آهن و کلسیم است. این سبزی برگ‌دار، فیبر و فیتوشیمایی‌های زیادی نیز دارد، قند کمی داشته و کم‌کالری و کم کربوهیدارت و کم‌چربی است.

این گیاه علاوه بر سرشار بودن از آنتی‌اکسیدان، غنی از ترکیبی به نام گلوکوزینولات است که به ترکیبات قدرتمندی به نام ایندول‌ها، تیوسیانات‌ها و ایزوتیوسیانات‌ها تجزیه می‌شوند. این ترکیبات در پیشگیری از سرطان مفید هستند.

خواص شابانک: پاک‌سازی بدن

آنتی‌اکسیدان‌ها واکنش‌های آنزیمی را در داخل سلول‌های ما تنظیم کرده و همچنین به نابودی رادیکال‌های آزاد که منجر به بیماری می‌شوند، کمک می‌کند. آروگولا حاوی مقدار قابل‌توجهی آنتی‌اکسیدان است و علاوه بر آن می‌تواند به زندگی سالم شما کمک کند. همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها از شما در مقابل بیماری‌های مختلف و رایج مانند سرطان، پیری زودرس و بیماری‌های قلبی مراقبت کند.

خواص شابانک: آروگولا برای مقابله با سرطان

خواص شابانک برای مقابله با سرطان

طی سه دهه اخیر مشاهده‌شده است که مصرف مقدار زیاد سبزیجات صلیبی مانند شابانک می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان به‌خصوص سرطان روده و ریه را کاهش دهد. سبزیجات صلیبی به علت وجود محتوای ترکیبات گوگردی طعم تندی دارند اما همین ترکیبات درواقع خواص ضد سرطانی را ایجاد می‌کنند. محققین در تلاش‌اند تا تأثیرات مفید گوگرد در مقابله ملانوما، سرطان مری، پروستات و لوزالمعده را کشف کنند. محققان دریافته‌اند که گوگرد می‌تواند آنزیم گسترش‌دهنده‌ی سرطان را مهار کند.

خواص شابانک: آروگولا برای محافظت از چشم

آروگولا حاوی مقدار خوبی ویتامین آ است که بسیار برای چشم‌ها خوب است. این ویتامین حتی برای استخوان‌ها و دندان‌ها نیز مناسب است. ویتامین آ از سطح چشم و قرنیه مراقبت می‌کند و بنابراین برای بینایی خوب، ضروری است.

خواص شابانک: آروگولا مفید برای استخوان‌ها

شابانک حاوی ویتامین کا است که برای استخوان‌های محکم و سالم ضروری است و بروز پوکی استخوان را به تعویق می‌اندازد. ویتامین کا فعالیت استخوان‌سازی در سلول‌ها را افزایش می‌دهد. با بروز بیماری مانند آلزایمر، ویتامین کا انحطاط شبکه‌ی عصبی را آهسته‌تر می‌کند. آروگولا منبع خوبی از ویتامین کا است که می‌تواند به‌خودی‌خود از این بیماری‌ها جلوگیری کند.

خواص شابانک: آروگولا مناسب برای زنان باردار

خواص شابانک در بارداری

آروگولا حاوی فولات نوعی از فولیک اسید است که بروز نواقص روانی در نوزادان را کاهش می‌دهد. فولات در ابتدا به بدن کمک می‌کند که سلول‌های جدید تولید کند و علاوه بر آن به حفاظت از بدن در مقابل هرگونه اختلال در نوزادان کمک می‌کند.

خواص شابانک: آروگولا برای تقویت سیستم ایمنی

شابانک حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی است که سیستم ایمنی شمارا تقویت کرده و در مقابل بسیاری از بیماری‌ها مقاومت می‌کند. علاوه بر آن، مس حاوی مس است که به ایجاد گلبول‌های سفید بستر کمک می‌کند. همچنین شابانک حاوی ویتامین ث است که یکی از بهترین دفاع‌ها برای بدن شماست. چنانکه با التهاب ناشی از فعالیت رادیکال‌های آزاد مقابله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد.

خواص شابانک: آروگولا برای کمک به مقابله با دیابت

آروگولا حاوی آنتی‌اکسیدانی به نام آلفا لیپوییک است که اثبات‌شده است که گلوکز کمی دارد و حساسیت انسولین را افزایش می‌دهد و از اکسایش سلولی در بیماران دیابتی جلوگیری می‌کند. این گیاه به کاهش آسیب‌های عصبی در دیابتی‌ها کمک می‌کند. بنابراین وجود شابانک در رژیم غذایی برای دیابتی‌ها بسیار خوب خواهد بود.

خواص شابانک: آروگولا برای افزایش سوخت‌وساز

یک فایده مهم آروگولا این است با افزایش سوخت‌وساز کمک می‌کند. شابانک حاوی ویتامین‌های گروه ب است که به فرآیند سوخت‌وساز بدن شما کمک می‌کند. ویتامین ب کمپلکس در تسهیل فعالیت‌های مختلف سلولی مانند تولید انرژی و تجربه چربی‌ها شرکت می‌کند. هم‌چنین به دیگر فرآیندهای حیاتی سلول و سلامت سوخت‌وساز بدن کمک می‌کند.

خواص شابانک: آروگولا برای کمک به جذب مواد معدنی

شابانک به جذب مواد معدنی در بدن ما کمک می‌کند. چراکه این گیاه در قیاس با دیگر گیاهان مقدار اگزالات کمتری دارد. جذب مواد معدنی در بدن توسط اگزالات جلوگیری می‌شود. پس آروگولا با محتوای کم اگزالات خود به جذب مواد معدنی مانند مس و آهن که برای سلامتی مفیدند کمک می‌کند.

خواص شابانک: آروگولا برای تقویت ظاهر ورزشکاری

شابانک سرشار از نیترات است که به بهبود اکسیژن‌رسانی به ماهیچه‌ها طی تمرین کمک می‌کند. مصرف منظم نیاز آن استقامت تمرینی هنگام تمرینات را بهبود می‌دهد. مصرف نیترات کیفیت زندگی افرادی که هنگام انجام فعالیت‌های روزانه احساس ضعف می‌کنند را تقویت می‌کند. بنابراین آروگولا می‌تواند به بیماران قلبی عروقی، تنفسی و متابولیسمی کمک کند.

خواص شابانک: کمک به کاهش وزن با آروگولا

خواص آروگولا برای کاهش وزن

مصرف منظم شابانک به کاهش وزن کمک می‌نماید. این گیاه کالری کمی دارد و سرشار از ویتامین یا مواد مغذی است، بنابراین مواد مغذی ضروری بدن را بدون اضافه‌وزن تأمین می‌کند.

خواص شابانک: آروگولا برای تقویت گوارش سالم

شابانک حاوی مقدار زیادی فیبر است که می‌تواند به بهبود گوارش کمک کند. محتوای فیبری این گیاه به‌طور قابل‌توجهی حرکات روده را افزایش داده و به جذب مواد مغذی کمک کند.

خواص شابانک: آروگولا برای التیام یبوست

یبوست در اثر عدم استفاده از فیبر در افراد اتفاق می‌افتد. شابانک حاوی مقدار فیبر بالایی است که به حرکات دودی داخل روده بزرگ کمک می‌کند و عمل دفع را آسان می‌نماید. اگر شما طی روز یبوست را تجربه کردید، مقداری آروگولا را به وعده غذایی خود اضافه کنید. این گیاه می‌تواند در درمان آن مفید باشد.

خواص شابانک: آروگولا برای کاهش کلسترول

فیبر موجود در شابانک می‌تواند مقدار کلسترول خوب خون را افزایش دهد و همچنین مقدار کلسترول بد خون را کاهش دهد.

خواص شابانک: جلوگیری از تصلب شرایین

با کاهش مقدار کلسترول؛ شابانک می‌تواند در جلوگیری از تصلب شرایین مؤثر باشد. کلسترولی که وارد بدن می‌شود در دیواره‌های سرخرگ تجمع می‌یابد و این موضوع احتمال ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.

خواص شابانک: آروگولا برای مراقبت از کلیه

آروگولا تا ی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان است که به حفاظت از کلیه در مقابل چندین مواد خطرناک مانند جیوه کلرید مراقبت می‌کند.

خواص شابانک: تثبیت سلامت پوست

خواص شابانک برای سلامت پوست

محتوای بالای آنتی‌اکسیدانی و ویتامین ث موجود در شابانک می‌تواند پوستتان را مغذی و سالم نگه دارد. آروگولا می‌تواند به تثبیت گردش خون و به‌تبع آن اطمینان حاصل از تغذیه و اکسیژن‌رسانی به لایه‌های پوستی اطمینان حاصل کند. ویتامین ث موجود در این گیاه همچنین تولید کلاژن در پوست را افزایش داده که این اقدام پوست را محکم و جوان می‌سازد.

خواص شابانک: التیام استرس و شل سازی عضلات

آروگولا حاوی منیزیم است که ماهیچه‌ها شل و اعصاب را آرام می‌کند. مصرف شابانک هنگام شام نه‌تنها مفید بلکه استرس و شل سازی عضلات بعد از یک روز کاری سخت را التیام می‌دهد.

خواص شابانک: آروگولا برای جلوگیری از اسکوروی

این گیاه حاوی ویتامین ث است که دهان را سالم نگه‌داشته و از بروز اسکوروی جلوگیری می‌کند. آنتی‌اکسیدان موجود در شابانک هم‌چنین می‌تواند از دهان در مقابل عفونت‌های باکتریایی محافظت می‌کند.

خواص شابانک: آروگولا برای جلوگیری از آلزایمر

شابانک حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان است که از مغز در مقابل آسیب‌های رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و مصرف منظم شابانک می‌تواند عملکرد ثابت مغز را حفظ کرده و مانع از ابتلا به آلزایمر شود که معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد.

خواص گیاه شابانک یا آروگولا

خواص شابانک: آروگولا برای جلوگیری از کم‌خونی

شابانک حاوی آهن است که در رشد و تولید گلبول‌های قرمز خون بسیار حیاتی است. فقدان آهن می‌تواند منجر به کم‌خونی و کاهش بازده یک شخص شود. کم‌خونی اختلالی است که در آن بدن اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کند از آنچه که بدن گلبول‌های قرمز کافی ندارد.

خواص شابانک: افزایش دریافت مایعات

شابانک حاوی آب است و می‌تواند دریافت مایعات بدن را در طی روزهای گرم، افزایش دهد. این گیاه می‌تواند معده را تسکین دهد و شما بعد از انجام هر فعالیت احساس سیرابی کنید.

خواص شابانک: آروگولا برای مقابله با التهاب

آروگولا حاوی آنتی‌اکسیدان زیادی است که می‌تواند خواص ضدالتهابی به این گیاه دهد. محتوای آنتی‌اکسیدانی آروگولا می‌تواند التهاب ناشی از عفونت‌های میکروبی را کاهش دهد.

خواص شابانک: آروگولا برای پاک‌سازی کولون

برگ‌های شابانک یک عامل پاک‌کننده طبیعی است که می‌تواند به پاک شدن کولون از عوامل سمی آسیب‌زا و آلاینده‌ها کمک کند. کولون جایی است که مواد دفعی و گوارش در آنجا شکل می‌گیرد و در اثر این مواد حاوی سموم بسیاری است. همچنین شابانک می‌تواند رشد باکتری‌های مفید را در کولون افزایش دهد.

خواص شابانک: جلوگیری از زخم گوارشی

مطالعات منتشرشده حاکی از آن است که آروگولا خواص ضد زخم گوارشی دارد که از معده محافظت کرده و مانع از بروز زخم‌های گوارشی می‌شود.

خواص شابانک: آروگولا برای تقویت سلامتی مو

خواص شابانک برای سلامتی مو

طبق مطالعات انجام‌شده، افرادی که آروگولا یا آب آن را مصرف می‌کنند، از ریزش موی خود ناشی از مشکلات عفونی به علت خواص ضدالتهابی جلوگیری می‌کنند. این گیاه همچنین از نازک شدن مو ممانعت کرده و رشد سالم مو را افزایش می‌دهد.

عوارض جانبی و حساسیت‌های شابانک:

مصرف شابانک ممکن است آثار مفیدی داشته باشد اما مصرف هر چیزی مثل این گیاه ممکن است آثار دیگری نیز بر روی سلامتی شما داشته باشد. برخی از عوارض جانبی کوتاه‌مدت شابانک شامل نفخ شکم، گرفتگی عضلات شکم و ناراحتی باشد.

این اثرات بد ناشی از وجود گوگرد در شابانک است. این گیاه برای افرادی که اختلالات خونی دارند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند؛ خطرناک است. شابانک حاوی ویتامین کا است که باعث انعقاد خون می‌شود و ممکن است با داروهای رقیق‌کننده خون تداخل داشته باشد. شابانگ حاوی نیترات است که ممکن است باکتری‌های داخل بدن آن را به نیتریت تبدیل کنند که برای سلامتی مضر است.