علل، علائم و درمان خانگی فشار خون پایین در بارداری
یکی از علائمی که ممکن است خانم‌های باردار در طی این دوران حساس تجربه کنند فشار خون پایین یا هیپوتنشن است. با اینکه به‌طورکلی بالا رفتن فشار خون از کاهش فشار خون خطرناک‌تر است اما درصورتی‌که کاهش فشار خون همراه با سرگیجه شدید و غش باشد خطرناک است و باید آن را جدی بگیرید. دلیل اصلی کاهش فشار خون در بارداری کمبود آب در بدن مادر است؛ زیرا کمبود آب روی جریان خون تأثیر گذاشته و فشار را کاهش می‌دهد.
در این مطلب می‌خواهیم روش‌های درمانی برای درمان فشار خون پایین در دوران بارداری را برایتان توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید:
چه شرایطی باعث افت فشار خون در بارداری می‌شود؟
همان‌طور که گفته شد مهم‌ترین دلیل افت فشار در این دوران کمبود آب است؛ اما دلایل دیگری نیز باعث پایین آمدن فشار در بارداری می‌شوند که عبارت‌اند از:
- گرمای شدید
- ایستادن به مدت طولانی
- فعالیت طولانی و سنگین
- تجمع خون در پاها و کاهش خون‌رسانی به مغز
خطرات فشار خون پایین در دوران بارداری
به‌طورکلی، فشار خون پایین در دوران بارداری نگران‌کننده نیست، مگر اینکه باعث سرگیجه و غش کردن ناگهانی و در نتیجه وارد شدن شوک و ضربه ناگهانی به شکم مادر و از بین رفتن جنین شود و یا اندام‌های خود مادر دچار شکستگی و آسیب بشوند. به‌علاوه فشار خون پایین می‌تواند نشانه‌ای از حاملگی خارج از رحم باشد.
آیا فشار خون بر نوزاد تأثیر می‌گذارد؟
تحقیقات مختلف در مورد فشار خون بالا در دوران بارداری نشان دهنده تأثیر خطرناک فشار خون بالا بر روی نوزادان می‌باشد، اما اطلاعات زیادی درباره اثرات فشار خون پایین وجود ندارد. بااین‌حال برخی مطالعات نیز نشان می‌دهند که فشار خون پایین در دوران بارداری ممکن است منجر به کم‌وزن شدن جنین در هنگام تولد و یا حتی تولد نوزاد مرده شود.
علائم فشار خون پایین در بارداری
علائم مختلفی نشان دهنده افت فشار در یک خانم باردار است که شایع‌ترین و خطرناک‌ترین آن‌ها سرگیجه شدید و غش کردن است. علائم دیگری نیز به‌صورت خفیف مشاهده می‌شوند که عبارت‌اند از:
نشانه های کاهش فشار خون در بارداری
- احساس سرگیجه در هنگام تغییر حالت بدن از حالت دراز کشیده به نشسته یا از حالت نشسته به ایستاده
- سیاهی جلوی چشم و تاری دید
- حالت تهوع
- خستگی
- تشنگی غیرعادی
- پوست چرب، رنگ‌پریده یا سرد
- تنفس سریع به‌صورت نفس‌نفس زدن
- عدم تمرکز در انجام کارهای روزمره
تأثیر بارداری بر فشار خون
اگر باردار باشید، پزشک یا پرستار به‌احتمال‌زیاد فشار خون شما را در هر جلسه معاینه قبل از زایمان بررسی می‌کند. فشار خون، به معنی فشار و نیرویی است که در رگ‌های شما در هنگام پمپاژ خون در بدن ایجاد می‌شود. این فشار می‌تواند در زمان‌های خاصی از روز بالا یا پایین برود و عوامل مختلفی بر روی آن تأثیر می‌گذارند. مثلاً اگر احساس هیجان یا عصبانیت کنید ممکن است فشار خون تغییر کند.
فشار خون اطلاعات مهمی درباره سلامتی شما و نوزاد شما به پزشک می‌دهد. همچنین می‌تواند به پزشک برای تعیین بیماری‌های دیگر مانند پره اکلامپسی کمک کند. تغییراتی که در بدن شما در طول بارداری رخ می‌دهد، می‌تواند فشار خون شما را تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً فشار خون شما به‌صورت طبیعی در 24 هفته اول بارداری پایین می‌آید و باید کنترل شود. عوامل دیگری که باعث افت فشار در دوران بارداری می‌شوند، عبارت‌اند از:
- کم‌آبی بدن
- کم‌خونی
- خونریزی داخلی
- استراحت مطلق
- داروهای خاص
- بیماری قلبی
- اختلالات غدد درون ریز
- عفونت‌ها
- کمبود مواد مغذی
- واکنش آلرژیک
درمان فشار خون پایین در بارداری
درصورتی‌که افت فشار در بارداری شدید و غیرطبیعی باشد، نیاز به درمان دارد. درمان افت فشار به دلیل ایجاد آن بستگی دارد؛ اما به‌طورکلی برای درمان این بیماری پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:
- اگر پایین آمدن فشار خون ناشی از بی‌آبی بدن باشد، پزشک برای شما سرم وصل می‌کند و از مایعات داخل وریدی استفاده خواهد کرد.
- اگر پایین آمدن فشار خون ناشی از تجمع آن در پاها باشد، پزشک به شما توصیه می‌کند که از جوراب واریس استفاده کنید.
- مقداری نمک اضافی در رژیم غذایی نیز به افزایش فشار خون کمک می‌کند.
روش های جلوگیری از فشار خون پایین در بارداری
مراقبت‌های خانگی برای درمان فشار خون پایین در بارداری
اگر علائم فشار خون پایین مانند سرگیجه را تجربه کردید، بهتر است برای درمان آن موارد زیر را امتحان کنید:
- اجتناب از بلند شدن سریع از موقعیت نشسته یا دراز کشیده
- اجتناب از ایستادن طولانی‌مدت
- در طول روز وعده‌های غذایی کم‌حجم بخورید. در عوض تعداد وعده‌هایتان را افزایش دهید.
- حمام یا دوش خیلی گرم نگیرید.
- آب بیشتر بنوشید.
- لباس‌های گشاد بپوشید.
- رژیم غذایی سالم و مکمل‌های غذایی قبل از زایمان را در دوران بارداری مصرف کنید.
درمان خانگی و گیاهی فشار خون پایین در بارداری
هیچ درمانی برای فشار خون در زمان بارداری تجویز نمی‌شود. حتی داروها نیز در دوران بارداری تجویز نمی‌شوند مگر اینکه علائم خطرناک باشند و احتمال عوارض وجود داشته باشد.
بااین‌حال فشار خون می‌تواند با تغییراتی ساده در سبک زندگی مانند ورزش کردن برای بالا بردن جریان خون، مراقب بودن در زمان بلند شدن از حالت نشسته یا خوابیده یا کشیدن مچ پاها و پاها قبل از ایستادن، کنترل شود.
به این نکته اشاره شده است که فشار خون در سه ماهه سوم به‌خودی‌خود شروع به بالا رفتن می‌کند.
برای پایین اوردن فشار خون در بارداری چه بخوریم
شما می‌توانید برخی از درمان‌های خانگی برای فشار خون پایین در بارداری را که در پایین ذکر شده است، امتحان کنید:
1. آب‌نمک:
معمولاً به بیماران با فشار خون پایین توصیه می‌شود چراکه سدیم موجود در نمک فشار خون را افزایش می‌دهد. اما بیش‌ازحد آب‌نمک مصرف نکنید زیرا می‌تواند به سلامت شما آسیب رساند. نصف قاشق چای‌خوری نمک را به یک لیوان آب اضافه کرده و بنوشید.
2. کشمش:
بهترین درمان مصرف کشمش است؛ راهی سنتی اما عالی برای درمان فشار خون پایین. مقداری کشمش را به مدت یک شب خیس کنید و صبح با معده خالی مصرف کنید. شما همچنین می‌توانید آبی که کشمش‌ها در آن خیسانده شده‌اند را مصرف کنید. این روش را برای چند هفته یا حتی یک ماه انجام دهید.
3. ریحان:
ریحان برای کاهش فشار خون در بارداری
ریحان حاوی مواد مغذی مانند ویتامین C، منیزیوم، پتاسیم و اسید پانتوتئیککه برای فشار خون پایین مفید هستند می‌باشد.
علاوه بر این ریحان به از بین بردن استرس نیز کمک می‌کند. شما می‌توانید عصاره ریحان را از برگ‌ها گرفته و یک قاشق چای‌خوری عسل به آن اضافه کرده و هر روز به صورت ناشتا مصرف کنید. همچنین می‌توانید به آسانی برگ‌های ریحان را صبح‌ها بجوید.
4. آب چغندر:
می‌توانید به مدت یک هفته به طور روزانه یک فنجان آب چغندر بنوشید.
5. زنجبیل:
زنجبیل در درمان فشار خون پایین و بالا مؤثر است زیرا حاوی ترکیباتی خاص و آنتی‌اکسیدان‌ها همراه با مواد شیمیایی مانند شگاول، گینگرول و زیننون می‌باشد که می‌توانند تغییرات و ناپایداری‌های فشار خون را کنترل کنند.
6. رازیانه:
رازیانه حاوی پتاسیم، کلسیم، آهن، منگنز، مس، روی و منیزیوم است و سطوح آهن و پتاسیم را افزایش می‌دهد که می‌تواند به بالا بردن فشار خون کمک کند. می‌توانید به آسانی در حین پخت‌وپز رازیانه را به غذا اضافه کنید.
7. آب‌لیمو:
یکی دیگر از درمان‌های خانگی عالی آب‌لیمو می‌باشد مخصوصاً زمانی که کاهش فشار خون به علت دهیدراتاسیون باشد. آب‌لیمو می‌تواند به تأمین انرژی و افزایش عملکرد کبد همراه با کمک به هضم غذا، کمک کند.
8. آب هویج تازه:
آب هویج درمان کننده فشار خون پایین در دوران حاملگی
آب هویج تازه می‌تواند به بهبود گردش خون و ازاین‌جهت به حفظ سطوح فشار خون کمک کند. شما می‌توانید آب هویج تازه را همراه با عسل هر روز صبح مصرف کنید.
9. شیر بادام:
شیر بادام بیشترین درمانی است که تجویز می‌شود. این ترکیب بر غدد آدرنال که می‌توانند فشار خون را تثبیت کنند اثر می‌کند. ۵ تا ۶ عدد بادام را در طول شب خیس بگذارید، پوست بگیرید و آسیاب کنید تا خمیری نرم شود. خمیر بادام را به شیر داغ اضافه کرده و خوب هم بزنید. یک فنجان شیر بادام مصرف کنید تا فشارخونتان بهبود یابد.
علاوه بر این درمان‌های خانگی باید مقادیر زیادی مایعات بنوشید تا شرایط را تحت کنترل نگاه‌دارید. بهتر است قبل از انتخاب هرگونه درمان خانگی با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه از پایین آمدن فشار خون در بارداری جلوگیری کنیم؟
شما می‌توانید با مراقبت صحیح از خود و استراحت کافی از پایین آمدن فشارتان جلوگیری کنید. برای پیشگیری بهتر نیز باید به نکات زیر توجه کنید:
- مایعات زیاد بنوشید (مخصوصاً آب).
- بیشتر به پهلو دراز بکشید تا به پشت، این کار باعث بهبود درد سیاتیک هم می‌شود.
- اگر احساس غش کردن داشتید، بنشینید و سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
- هنگام تغییر وضعیت، مثلاً برخاستن از زمین به‌آرامی این کار را انجام دهید.
- ورزش کردن منظم باعث کنترل فشار خون شما می‌شود، با توجه به دستور پزشک ورزش کنید.
سخن آخر
افت فشار در هفته‌های اول بارداری امری طبیعی است و با مراقبت‌های خانگی درمان می‌شود؛ اما در صورت شدید بودن آن حتماً باید به پزشک مراجعه کرده و مورد معاینه قرار بگیرید تا دچار خطرات جدی گفته شده ناشی از افت فشار نشوید.
