افراد مغرور چه ویژگی هایی دارند؟

هر فردی خصوصیات اخلاقی منحصر به خودش را دارد. این خصوصیات اخلاقی چه خوب و چه بد، شخصیت او را شکل می‌دهند. قطعاً هیچ‌کدام از ما نیز از این قاعده مثتثنی نیستیم. همگی ما خصوصیات بد و خوبی داریم که در کنار آن‌ها شخصیت ما تعریف می‌شود. نمی‌توان هیچ فردی را با خصوصیات اخلاقی خوب و فردی را با خصوصیات اخلاقی تماماً بد یافت. همه ما از کودکی تفاوت بین صحیح و غلط و خوب و بد را می‌دانیم. رفتارهای ناشایست برای هر سن، فرهنگ و آیینی بد و ناشایست هستند. حال که این‌طور است، نظرتان در مورد خصوصیات اخلاقی نظیر مغرور بودن، تکبر، خوددوستی، جاه‌طلبی و امثال چنان خصوصیاتی چیست؟ آیا می‌توان به‌صورت قطعی آن‌ها را خوب و یا بد خطاب کرد؟

غرور و تکبر خصوصیاتی هستند که در وجود تمامی انسان‌ها هست. این خصلت ممکن است گاهی پررنگ‌تر و گاهی کم‌رنگ‌تر دیده شود. اگر انسان مغرور نباشد، به هر خفتی تن می‌دهد و این با اصل خلقت در تضاد کامل قرار دارد. اما چه مسئله‌ای پیش می‌آید که به یک فرد می‌گوییم مغرور؟ آیا غرور برابر خوددوستی مفرط است؟ آیا انسان نباید خوددوست باشد؟ اصلاً ایجاد رفاه در زندگی ثمره خوددوستی انسان است؟

تمامی این‌ها سؤالاتی هستند که ممکن است در ذهن شما ایجاد شوند. جوابی قطعی برای پاسخ به سؤالات شما وجود ندارد. به‌طورکلی چنین خصلت‌هایی نسبی هستند. با توجه به شرایط مختلف میزان این خصلت در وجود یک فرد، مثبت یا منفی بودن آن را مشخص می‌کند. این یعنی اگر فردی تن به هر خفتی نمی‌دهد، مغرور به‌حساب می‌آید؟ یا اینکه معنای خفت برای او متفاوت است؟

به منظر تشخیص یک فرد مغرور از کسی که عزت‌نفس دارد، کارشناسان یک سری معیار را در نظر گرفته‌اند تا تشخیص دهند که چه کسی مغرور است. در ادامه با ویژگی‌های رفتاری یک انسان مغرور آشنا خواهیم شد.

ویژگی‌های رفتاری یک انسان مغرور

قبل از شروع باید این را بدانید که تمامی این مشخصه‌ها ممکن است به‌صورت هم‌زمان در یک فرد مغرور دیده نشوند. درجات مختلفی از غرور و تکبر در افراد مختلف وجود دارند. نمی‌توان به‌صورت محض یک فرد را خیلی متکبر و فردی را بدون عزت‌نفس نامید.

افراد مغرور و خودشیفته چه خصوصیاتی دارند؟

میل شدید به شنیدن مدح و ستایش دیگران

افرادی که دچار غرور و تکبر هستند، میل شدیدی به این دارند که دیگران مدح او را بگویند. افراد متکبر زمانی که از دهان فردی مدح و ستایش می‌شنوند، به‌سرعت شیفته او می‌شوند. آن‌ها افراد را بر این اساس دسته‌بندی می‌کنند و به آن‌ها بها می‌دهند.

همه ما تمایل به این داریم که بابت کاری که به‌درستی انجام داده‌ایم، از ما قدردانی شود. این حس بسیار با میل شدید به شنیدن مدح و ستایش تفاوت دارد. افراد متکبر تمایل دارند بدون حتی اینکه کاری انجام داده باشند، مورد مدح و ستایش قرار بگیرند.

صحبت در مورد موفقیت‌ها و خصلت‌های مثبت

افراد مغرور و متکبر به‌شدت مایل دارند تا از خودشان تعریف کنند. این تعریف از خود به‌نوعی فخرفروشی به دیگران است. آن‌ها علاقه دارند تا نسبت به موفقیت‌های خود به دیگران فخرفروشی کنند. افراد متکبر و مغرور تمایل دارند تا در مرکز توجه واقع شوند و همه به آن‌ها احترام بگذارند.

زمانی که از خود تعریف می‌کنند، حسی در آن‌ها به وجود می‌آید که انگار همه افراد به او احترام می‌گذارند. این حس باعث می‌شود تا همواره به تعریف از خود و فخرفروشی ادامه دهد. توجه داشته باشید که در صورتی می‌توان این مسئله را معیاری بر تشخیص تکبر فرد دانست که این کار به‌دفعات تکرار شود و چند تعریف کوتاه دال بر این موضوع نیست.

ظاهری عامه فریب

این دسته افراد به خاطر اعتمادبه‌نفس بالایی که دارند، در ظاهر ممکن است شما را جذب خود کنند. اما در تمامی رفتارهای دوستانه‌اش تلاش دارد تا برتری خودش را نسبت به شما ثابت کند. در رفتار یک فرد متکبر و مغرور، اصلاً دلسوزی و همدردی دیده نمی‌شود. آن‌ها تنها در ظاهر رفتاری گرم و صمیمی از خود بروز می‌دهند و در باطن یک شخصیت تاریک و برون‌گرا دارند.

مخفی کردن نقاط ضعف

شاید از خودتان بپرسید این‌همه فخرفروشی و تکبر چه سودی برای یک فرد مغرور دارد؟ جواب سؤال شما سادست. این دسته افراد شاید نسبت به یک فرد عادی دارای نقاط ضعف بیشتری نیز باشند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا با حضور در مرکز توجه و شلوغ کردن وضعیت، نقاط ضعف متعدد خود را مخفی نگه‌دارند.

غرور و تکبر

اگر متوجه شدید تا فردی تلاش می‌کند با بر هم زدن افکار نقاط شعف خود را مخفی کند، بدانید که او فردی متکبر است. افراد مغرور بسیار از دیده شدن نقاط ضعف خود هراس دارند. آن‌ها دست به هر کاری می‌زنند تا دیگران متوجه این نشوند که دارای ضعف است. افراد مغرور تلاش دارند تا یک ظاهر پوشالی بی‌نقص از خود در معرض دید دیگران قرار دهند.

مشکل در ارتباط برقرار کردن

ارتباط یک فرآیند دوطرفه است. در فرآیند ارتباط بین یک فرد مغرور و یک فرد عادی، هر دو طرف راضی به مشارکت نیستند. یک فرد متکبر، معمولاً دیگران را لایق این نمی‌داند تا با او ارتباط برقرار کنند. از طرفی هیچ‌کس تمایلی به ارتباط با کسی که خودش را از او بالاتر می‌بیند ندارد.

البته افراد مغرور از این بابت راضی هم هستند. هرچقدر در انزوای بیشتری باشند، نقاط ضعف آن‌ها کمتر و دیرتر شناسایی می‌شوند. جزء مشخصات افراد متکبر این است که تمایلی به ارتباط برقرار کردن با دیگران ندارند. مهم‌تر از همه اینکه دلیل این کار خود را نالایق بودن اطرافیان خود می‌داند و نه رفتار ناشایست خودش.

قطعاً هیچ‌کس تمایل به شنیدن فخرفروشی‌های یک فرد متکبر ندارد، اما خودشان نمی‌خواهند این مسئله را قبول کنند.

ویژگی های بارز افراد مغرور

عدم قبول اشتباهات و عدم انتقادپذیری توسط افراد مغرور

ازنظر یک فردی که دارای غرور کاذب است، هر کس و هر چیزی می‌تواند مقصر باشد غیر از خود او. ازاین‌رو یک انسان مغرور هیچ‌گاه اشتباه خود را نمی‌پذیرید و به‌جای قبول آن سعی در بهانه‌تراشی می‌کند. شاید برای ما هم پیش‌آمده باشد که نخواهیم اشتباه خودمان را بپذیریم. بله درست است، این مسئله در بسیاری از ما چندین بار دیده‌شده است، اما یک فرد متکبر، تقریباً در اکثر موارد اشتباه خود را بر گردن مسائل مختلف می‌اندازد.

علاوه بر نپذیرفتن اشتباه، آن‌ها اصلاً انتقادپذیر نیستند. اصل اول انتقادپذیری این است که فرد اشتباه خود را قبول کرده باشد و بخواهد آن اشتباه را با کمک انتقادات اصلاح کند. اما فردی که اصلاً باور ندارد که اشتباه از اوست، انتقاد معنایی ندارد. در بسیاری از موارد اگر به آن‌ها انتقاد کنید، اصلاً به صحبت شما گوش نمی‌دهند و صحنه را ترک می‌کنند.

افراد مغرور به‌ندرت عذرخواهی می‌کنند

این مسئله نیز دقیقاً از مورد قبلی نشأت می‌گیرد. فردی عذرخواهی و طلب بخشش می‌کند که اشتباه کرده باشد. بهتر است بگوییم شخصی این کار را می‌کند که قبول کرده باشد اشتباه کرده. ازنظر یک فرد مغرور و متکبر، اشتباهی صورت نگرفته که بخواهد به خاطر آن عذرخواهی کند. او رفتار ناشایستش را حق خود می‌داند و از آن بابت هیچ پشیمانی ندارد.

این رفتار به خاطر این است که حس می‌کنند با معذرت‌خواهی، جایگاه والای خود را از دست می‌دهند. آن‌ها یک جایگاه والای خیالی برای خود ساخته‌اند و خود را درون آن قرار داده‌اند. این جایگاه تنها در ذهن آن‌هاست و شاید دیگران چنین احترامی برای او قائل نباشند، اما او چنین تصوری داشته و عذرخواهی را عقب‌نشینی از آن جایگاه می‌داند.

یک فرد متکبر را به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان قانع کرد که اشتباه نموده. به همین دلیل اگر با یک فردی که غرور بیش‌ازاندازه دارد طرف هستید، سعی نکنید با او کلنجار بروید. او شما و همه کائنات را مقصر می‌داند اما خودش را نه!

افراد مغرور بی‌گذشت هستند

افرادی که دارای غرور زیادی هستند، همواره خودشان را داخل یک مسابقه همیشگی می‌بینند. آن‌ها تصور می‌کنند باید برنده باشند حتی اگر به قیمت نابود کردن دیگران باشد. این دسته افراد نه‌تنها سعی در مخفی کردن اشتباهات دیگران نمی‌کنند، بلکه با تمام وجود تلاش می‌کنند تا آن اشتباه را به دیگران نشان دهند. آن‌ها تصور می‌کنند که با نشان دادن ضعف دیگران، خودشان قوی‌تر جلوه می‌کنند.

یکی از روش‌های دیگری که افراد مغرور به خاطر حفظ غرور خودشان سعی می‌کنند تا نقاط ضعف خود را مخفی کنند، همین روش است. آن‌ها با نشان دادن نقاط ضعف دیگران، نقاط ضعف خود را مخفی می‌کنند.

درنهایت باید به این مسئله توجه داشته باشید که مرز بین عزت‌نفس، اعتمادبه‌نفس و غرور نابجا بسیار باریک است. شما باید بسیار دقت کنید تا تفاوت بین این سه خصیصه اخلاقی را تشخیص دهید. تقریباً مشخصات همه آن‌ها یکسان است و در شدت است که با یکدیگر تفاوت دارند.

توجه داشته باشید که غرور به شرایط زندگی فرد هم‌بستگی دارد. برای مثال انجام یک کار بسیار سطح پایین برای فردی که ازنظر جایگاه اقتصادی در مقام بالایی قرار دارد، عزت‌نفس است. اما ممکن است انجام همان کار برای فردی که ازنظر شغلی در مقام پایین‌تری قرار دارد، هیچ ایرادی نداشته باشد. در چنین مواردی اگر فرد از انجام آن کار سرباز زند، این نشانه غرور است.

انجام یک سری از کارها برای دسته‌ای خاص از افراد کاملاً غیرممکن است و هیچ ربطی به غرور کاذب ندارد. شاید برای ما هم همین‌طور باشد. هر فرد را بسته به طبقه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، خانوادگی و شغلی‌اش باید بسنجید. برای قیاس دو فرد باید آن‌ها در یک جایگاه قرار داشته باشند و اگر نه این قیاس کاملاً اشتباهی خواهد بود.

فقط توجه داشته باشید قبل از اینکه دیگری را قیاس کنید، خودتان را در بسنجید. شاید این شما هستید که با غرور نابجا دیگران را آزار می‌دهید. کافی است یک‌بار رفتار خودتان با دیگران را تحلیل کرده و همان‌گونه که دیگران را قضاوت می‌کنید، خودتان را قضاوت کنید.