با یک جست و جوی ساده در اینترنت، می‌توان لیستی بلند و بالا از رژیم‌های غذایی و لاغری تهیه کرد؛ اما آیا تا به حال با این دید به قضیه نگاه کرده‌اید که با وجود حجم بالای تنوع فردی، نژادی، سلامتی و فرهنگ غذایی، تعداد رژیم‌های غذایی نه تنها زیاد نیست بلکه کم و ناقص هم است. این موضوع، انتخاب یک رژیم غذایی مناسب را برای افراد را سخت می‌کند.
معیار‌های انتخاب یک رژیم غذایی خوب چیست و چگونه می‌توانیم آن را متناسب با نیاز‌های ضروری بدن خود تنظیم کنیم؟ علم ژنتیک، مژده ایجاد یک برنامه غذایی شخصی ساز شده برای هر فرد را می‌دهد!
به دنبال کشف رژیم غذایی مناسب!
بدن برخی افراد بدون رعایت هیچ گونه رژیم غذایی سالم، همیشه ظاهر استاندارد خود را حفظ می‌کند و هرگز جلوه چاقی به خود نمی‌گیرد؛ اما بدن برخی دیگر، حتی با وجود امتحان کردن یک یا چند رژیم غذایی خوب نیز تا مرز افزایش یا کاهش بیش از حد سایز هم پیش می‌رود!
با این وضع، مهم است که به این موضوع بپردازیم که چرا گاهی، رژیم‌ها خوب جواب نمی‌دهند؟ یا چرا یک رژیم غذایی معروف، برای برخی بد عمل می‌کند یا حتی عمل نمی‌کند؟ این موارد، پرسش‌هایی است که به دنبال منحصر به فرد نبودن رژیم‌های غذایی شکل گرفته است.
رژیم غذایی خوب از نظر پزشکان متخصص تغذیه
با شنیدن عبارت «رژیم غذایی خوب یا مناسب »، اولین چیزی که به ذهن اکثر ما می‌رسد، سریع‌ترین روش لاغری و یا چاقی با استفاده از یک برنامه غذایی ساده و سبک است. اما بهترین رژیم غذایی یا رژیم غذایی اصولی از نظر عموم پزشکان و متخصصان تغذیه، رژیمی است که بدن انسان را با مشکل روبرو نسازد و سلامت او را به خطر نیاندازد. در ادامه چندتا از رژیم‌های غذایی معروف را بررسی می‌کنیم که در عین معروف بودن، ممکن است برای همه مناسب نباشند!
رژیم‌های غذایی محبوب یا رژیم غذایی سالم؟!
یکی از محبوب‌ترین رژیم‌های غذایی در سطح جهان، رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که به دلیل ارتباط آن با سلامت و طول عمر عالی در میان جمعیت‌های مدیترانه‌ای، در مقایسه با سایر مناطق مشهور است. با این حال، چیزی که بسیاری از مردم نادیده می‌گیرند این است که ویژگی زندگی سالم و عمر طولانی مردم مدیترانه، فقط بخاطر نوع تغذیه نیست؛ بلکه در مورد سبک زندگی مدیترانه‌ای است. ساکنان مدیترانه به دلیل سبک زندگی فعال، مصرف کم گوشت قرمز و حداقل استفاده از شکر و روغن‌های تصفیه شده شناخته شده‌اند.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای غذا‌ها را به چهار دسته تقسیم می‌کند: مجاز، کم مصرف، محدود و ممنوع. این رژیم بر مصرف سبزیجات رنگارنگ، حبوبات، آجیل و میوه‌ها تأکید دارد. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که رژیم غذایی‌ای که برای یک منطقه خوب عمل می‌کند، لزوماً برای همه افراد در سایر نقاط جهان مناسب نیست.
رژیم غذایی پالئو که اغلب به عنوان رژیم غارنشینی نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از رژیم‌های محبوب دنیا است. با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها، افزایش مصرف گوشت و حذف محصولات لبنی شناخته می‌شود که ممکن است سلامتی افراد به طور جدی به خطر بی‌اندازد.
پس از رژیم مدیترانه‌ای و رژیم پالئو که محبوبیت دارد، رژیم DASH است. این رژیم بر کاهش فشار خون بالا تمرکز دارد و شامل طیف وسیعی از غذا‌ها مانند میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی کم چرب و غلات کامل است. رژیم غذایی DASH به دلیل رویکرد سالم برای قلب مورد ستایش قرار می‌گیرد، اما مانند سایر رژیم‌های غذایی، اثربخشی آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
تمام رژیم‌هایی که درباره آن‌ها صحبت کردیم؛ روی بخشی از نیاز‌های بدن تمرکز کرده‌اند و جایگزین مناسبی برای تأمین سایر نیاز‌های ضروری ندارند. به همین دلیل است که پیروی از این رژیم‌ها روی برخی افراد اثر مثبت و روی برخی دیگر اثر منفی دارد.
چرا برخی از رژیم‌ها نتیجه نمی‌دهند؟
زمانی که تلاش‌های ما در پیروی از رژیم‌های غذایی مختلف به نتایج دلخواه منجر نمی‌شود، زمان آن رسیده که مسیر جدیدی را امتحان کنیم و از یک رویکرد ژنتیکی برای تغذیه استفاده کنیم! رژیم‌های غذایی سنتی، ساختار ژنتیکی منحصربه‌فرد و نیاز‌های بدن فرد را در نظر نمی‌گیرند و این می‌تواند یکی از اصلی‌ترین دلایلی باشد که بدن برخی از افراد نتیجه دلخواه را نشان نمی‌دهد.
برنامه غذایی مبتنی بر ژنتیک که بر اساس ساختار ژنتیک افراد و نیاز‌های به خصوص بدن هر فرد تدوین می‌شود؛ یک برنامه غذایی شخصی سازی شده است. در هیچ یک از رژیم‌های غذایی سالم دنیا از جمله رژیم غذایی کتوژنیک که این روز‌ها از رژیم‌های معمول و پر مصرف مردم شده است؛ به این موضوع توجه نمی‌شود! شاید همین مسأله، یکی از دلایل اصلی عدم نتیجه‌بخشی رژیم‌های غذایی مختلف از جمله کتوژنیک است.
برای مثال رژیم کتوژنیک در آغاز با هدف کنترل بیماران صرع طراحی شده است و بعید نیست که حین نگارش آن، بسیاری از انواع بیماری‌ها و سایز نیاز‌های ضروری بدن در نظر گرفته نشده باشد. این رژیم غذایی با مصرف کم کربوهیدرات و جایگزینی چربی بجای کربوهیدرات، تلاش دارد تا چربی را به منبع اصلی انرژی بدن تبدیل کند.
آزمایش ژنتیکی تغذیه چگونه انجام می‌شود و مناسب چه افرادی است؟
معمولاً، اکثر افراد با اهدافی همچون افزایش یا کاهش وزن و یا افزایش سطح انرژی بدن و تناسب اندام به سراغ رژیم‌های غذایی می‌روند. اما کمتر افرادی هستند که از اهمیت تفاوت مقدار نیاز بدن خود به مواد معدنی، ویتأمین‌ها و سایر موارد ضروری و همچنین نقش مؤثر آن‌ها در یک رژیم غذایی خوب آگاه باشند. برای مثال، به طور قطع نوع و میزان جذب ویتأمین‌ها در بدن هر فرد، بسته به نوع ژنتیک آن‌ها منحصر به فرد است.
آزمایش ژنتیک برای تغذیه یک رویکرد نوین است که ترکیب ژنتیکی افراد را برای ایجاد یک برنامه غذایی شخصی تجزیه و تحلیل می‌کند. با بررسی اطلاعات ژنتیکی منحصر به فرد موجود در DNA افراد، می‌توان به طور دقیق مشخص کرد که بدن هر فرد چه واکنشی در برابر مواد غذایی مختلف خواهد داشت و همچنین چه مقدار از هر ماده غذایی باید در برنامه رژیمی قرار گیرد.
بررسی ژنتیکی از طریق آزمایش بزاق دهان به راحتی قابل انجام است. برای آشنایی بیشتر با تست ژنتیک تغذیه که به عنوان کامل‌کننده و شخصی ساز رژیم غذایی شما است روی لینک
( https://mysmartgene.com/nutritionx ) کلیک کنید. انتخاب و تهیه یک برنامه غذایی که تمام نیاز‌های بدن فرد را پاسخ دهد و به بهترین شکل ممکن نتیجه دهد؛ اهمیت زیادی دارد. یک رژیم غذایی عمومی، نمی‌تواند برای همه مناسب باشد.
به رسمیت شناختن نقش ژنتیک در نیاز‌های غذایی ما و استفاده از آزمایشات ژنتیکی برای تغذیه، نشان دهنده جهشی قابل توجه به سمت توسعه برنامه‌های غذایی شخصی‌سازی شده است که با نیاز‌های فردی مطابقت دارد و راز سلامت و تناسب اندام خواهد بود.
