بادنجان تاجریزی (Black nightshade) جزو گیاهان دارویی است و از آن در ساخت داروهای ضد تومور، ضد تورم و داروهای ضدبارداری استفاده می‌شود. از خواص تاجریزی می‌توان به درمان بیماری‌های مربوط به قلب، گردش خون و بیماری‌هایی مربوط به سیستم عصبی اشاره کرد.
گیاه تاجریزی یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم است که از برگ، میوه و سرشاخه‌های گل‌دار این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. همچنین اندام رویشی گیاه تاجریزی دارویی، به‌واسطه داشتن ترکیبات استروئیدی، گلیکوآلکالوییدها، سولاسونین و سولامارگین در صنایع داروسازی اهمیت فراوانی دارد.
مشخصات گیاه تاجریزی
تاجریزی گیاهی یک‌ساله از خانواده سیب‌زمینی است. این گیاه در اروپا و آسیا در هندوستان و بعضی نقاط آمریکای شمالی به‌طور خودرو یافت می‌شود. همچنین در کشور ما در بخش‌هایی از گرگان، بندر گز، بابل، تمیشان، دره هراز، درّه چالوس، لاهیجان، شیراز و سیستان رشد میکند.
مهم‌ترین ویژگی ظاهری این گیاه، میوه‌های گرد، کوچک، آبدار و سیاه‌رنگ آن است که همانند دانه‌های انگور یاقوتی است و ازاین‌رو در بسیاری کتب طب سنتی از این گیاه بانام انگور روباه، سگ‌انگور، خرس انگور و در عربی عنب الثعلب یادشده است.
اندام مورداستفاده تاجریزی برگ، پیچ برگ، ساقه و میوه آن است که در اواخر پاییز یا در بهار قبل از ظاهر شدن جوانه‌ها جدا کرده و آن را پس از قطع کردن، قطعه‌قطعه و خشک می‌کنند.
ترکیبات تاجریزی
تاجریزی پیچ حاوی آلکالوئید سولانین (Solanin)، ساپونین و مواد تلخ است. دارای خاصیت مخدر (به خاطر وجود سولانین) است. از عصاره الکلی این گیاه در معالجه تب‌خال استفاده می‌شود. اثر ملایم مدر، بادشکن و ملین نیز دارد.
منبع جغرافیایی تاجریزی
زیستگاه: این گیاه به حالت وحشی در حاشیه جنگل‌ها و کنار رودخانه‌های غالب نقاط اروپای مرکزی و آفریقای شمالی می‌روید. معمولاً در اواخر پاییز و یا در بهار قبل از ظاهر شدن جوانه‌ها ساقه نسبتاً مسن آن را پس از قطع کردن قطعه‌قطعه کرده آن را می‌خشکانند.
ایران: محل رویش این گیاه در آذربایجان، نواحی شمالی ایران و بلوچستان است.
خواص تاجریزی (طبیعت و خواص درمانی)
تمام خواص گیاه تاجریزی
طبع تاجریزی بر اساس طب سنتی خیلی سرد و خشک (سوداوی) است. کاهش تب، قطع خونریزی، تسکین درد، ملین، مدر، معرق، مخدر، ضد روماتیسم، ضد سرفه و ضد آسم از ویژگی‌های این گیاه است.
برخی از مهم‌ترین خواص درمانی گیاه تاجریزی در طب سنتی عبارت‌اند از:
- مصرف میوه تاجریزی برای درمان خانگی یبوست مفید است.
- استفاده از میوه گیاه تاجریزی همراه با برخی گیاهان دارویی دیگر مانند پرسیاوش، گل زوفا، گل بنفشه، ختمی خبازی، عناب و سپستان برای کاهش تب و تسکین درد مؤثر است.
- جوشانده برگ و سرشاخه‌های گل‌دار تاجریزی برای رفع خارش اندام تناسلی زنان، التیام و تسکین درد محل کوفتگی و دچار ضرب‌دیدگی مفید است.
- در طب سنتی از کمپرس تاجریزی برای التیام سوختگی استفاده می‌شود. برای درمان دل‌درد و سوزش معده بعد از غذا، مصرف یک فنجان دم‌کرده تاجریزی مفید است.
- استفاده از ضماد برگ این گیاه برای درمان ترک نوک پستان و بیماری بواسیر مؤثر است.
- از خواص گیاه تاجریزی کاهش فشارخون بالا است. به این منظور می‌توانید مقداری از برگ تازه گیاه را مصرف نموده و یا از جوشانده آن استفاده کنید.
- در طب سنتی از تاجریزی برای درمان اسهال استفاده می‌شود.
- استفاده از خاکستر تاجریزی برای تسکین دندان‌درد ناشی از گرمی و حرارت مفید است.
- در طب سنتی از خواص تاجریزی برای درمان بیماری دیفتری استفاده می‌شود.
طریقه مصرف گیاه تاجریزی
جوشانده تاجریزی: برای تهیه جوشانده گیاه، ۵۰ گرم از برگ و سرشاخه‌های گل‌دار گیاه که خشک‌شده است را در یک لیتر آب بجوشانید. کمپرس کردن این جوشانده بر روی محل ضرب‌دیدگی و کوفتگی، باعث تسکین درد می‌شود و همچنین برای رفع خارش واژن مفید است.
دم‌کرده تاجریزی: به این منظور مقدار ۱۵ گرم از برگ خشک تاجریزی سیاه را با ۱۵ گرم پوست کوکنار مخلوط‌کنید و در یک لیتر آب جوش دم‌کنید و اجازه دهید یک ساعت بماند. دم‌کرده فوق را صاف نموده و آن را به‌صورت کمپرس روی عضو موردنظر قرار دهید.
تنتور: در برخی از کشوها، از تنتور گیاه تاجریزی برای تسکین دردهای عصبی استفاده می‌شود. (تنتور هر گیاه با خیساندن گیاه خشک‌شده و یا تازه در محلول حاوی ۲۵ درصد الکل سفید و آب تهیه می‌شود؛ از تمامی بخش‌های گیاه می‌توان برای تهیه تنتور منظور استفاده کرد.)
مضرات تاجریزی (موارد احتیاطی و منع مصرف)
برگ‌ها و سرشاخه‌های گل‌دار گیاه حاوی ماده سمی سولانین هستند، علائم مسمومیت با تاجریزی شامل خارش گردن، احساس خستگی زیاد همراه با سردرد، درد معده، اسهال و استفراغ است و در صورت زیاده‌روی برای مدت طولانی در مصرف گیاه، احتمال فلج دستگاه عصب مرکزی وجود دارد؛ لذا به‌منظور استفاده دارویی از آن بایستی حتماً زیر نظر پزشک متخصص، مقدار کم و برای دوره درمانی کوتاهی مصرف شود.
عالی بود
بسیار مفید بود در استان خوزستان بسورت وحشی رشت میکند الان ۲۷/۱/۱۴۰۲هست ومن در باغچه شرکت گیاهشو دارم من میوه سیاه رنگ و رسیدشو میخورم قبلا بهش میگفتیم قوره وحشی
باسپاس موفق
چرا سمی