یکی از نکات بسیار مهم مربوط به بارداری، داشتن آرامش در این دوران است. شکی نیست که اگر مادر باردار در آرامش باشد راحت‌تر می‌تواند این دوران را پشت سر بگذارد. علاوه بر این، داشتن آرامش در دوران بارداری باعث تأثیرات مثبت بر جنین و نیز بر روی سلامت جنین می‌باشد. و در مقابل، داشتن استرس و اضطراب باعث ناراحتی مادر باردار بوده و مشکلات مهمی را هم ممکن است برای جنین ایجاد کند.
مهم ترین عوامل در داشتن آرامش مادر در بارداری
عامل معنوی
عامل معنوی یکی از تأثیرگذارترین عوامل در آرامش بارداری محسوب می‌گردد. به یاد خدا بودن، تنها راه آرامش دل‌هاست. پس مادران باردار سعی کنند در زمان بارداری همواره به یاد خدا باشند و در هر عملی که انجام می‌دهند توجه به خدا داشته باشند.
شخصیت مادر باردار
بعضی از زنان اصولاً شخصیت آرامی دارند و بعضی از زنان شاید حالت پرخاشگری و ناآرامی داشته باشند. اگر زن بارداری از روحیه و شخصیت آرامی برخوردار است که خیلی خوب است و در غیر این صورت، خانم باردار سعی کند شخصیت آرام را در خود تمرین کند. البته همسر یک خانم بار و اطرافیان او می‌توانند نقش مهمی در ایجاد شخصیت آرام در او داشته باشند.
رفتار همسر زن باردار
نحوه رفتار همسر زن باردار در آرامش مادر
رفتار شوهر در زمان بارداری خانم خیلی مهم است. همان‌طور که در مطلب نقش پدر در دوران بارداری و حاملگی اشاره‌شده است نقش پدر در زمان حاملگی مادر، بسیار پر رنگ می‌باشد. به دلیل برخی مسائل و سختی‌های دوران بارداری، معمولاً زنان حامله بیش از هر زمان دیگری نیاز به توجه همسر خود احساس می‌کنند.
هرچقدر که رفتار شوهر با همسر بارداری خود از آرامش و محبت و نیز توجه بیشتری برخوردار باشد به همان اندازه در افزایش آرامش زن باردار و رفع نگرانی‌ها و اضطراب‌های او نقش مؤثری دارد. لازم است تا همسران به نیازهای زنان خود مخصوصاً در دوران بارداری توجه بیشتری بنمایند. گاهی یک لبخند و گاهی حتی یک نگاه محبت‌آمیز می‌تواند آرامش زائدالوصفی را در دل زن ایجاد کند.
رفتار اطرافیان خانم حامله
عامل مهم دیگری که می‌تواند در آرامش زن باردار نقش اساسی داشته باشد یا اینکه خدای‌ناکرده موجب استرس و اضطراب زن حامله شود، رفتار اطرافیان است. نوع رفتار و گفتار اطرافیان با زن حامله بسیار مهم است و این را اطرافیان زن آبستن حتماً به خاطر داشته باشند که زن باردار معمولاً ممکن است حساس باشد.
اطمینان از سلامت جنین
نگرانی از سلامت جنین می‌تواند به یک دغدغه مهم برای مادر باردار تبدیل شود. هرچقدر که اطمینان مادر باردار از سلامت جنین بیشتر باشد به همان میزان بر آرامش او تأثیر مثبتی دارد. ازاین‌رو شاید نیاز باشد که به‌وسیله برخی از آزمایشات بارداری یا انجام معاینات پزشکی از سلامت جنین اطمینان حاصل شود.
عوامل محیطی
گاهی ممکن است وارد شدن در یک محیط منفی باعث سلب آرامش روحی زن باردار شود. یک زن باردار در مورد انتخاب محیط‌های آمد و شد و سایر عوامل محیطی که در انتخاب آن‌ها اختیار دارد، بسیار دقیق عمل کند و از رفت‌وآمد در محیط‌هایی که می‌توانند تأثیر سوء بر آرامش و روحیه او بگذارند تا حد امکان پرهیز کند. برعکس، از آمد و شد در محیط‌های مثبت و معنوی خودداری نکند زیرا حضور در مجالس معنوی می‌تواند در آرامش زن باردار بسیار مفید باشد.
تغذیه مادر حامله
تغذیه در بارداری از عوامل مهم در داشتن آرامش و خلق و خوی
مصرف برخی مواد غذایی ممکن است تأثیر منفی بر خلق‌وخو و آرامش یک مادر باردار داشته باشد. به‌عنوان‌مثال مصرف بیش‌ازحد گرمی‌جات می‌تواند علاوه بر سلامت جنین، موجب اضطراب مادر باردار در اثر افزایش فشارخون و … بشود. ازاین‌رو یک زن حامله بایستی به غذای خود بسیار اهمیت دهد و از غذاهای سالم و طبیعی در حد و اندازه مناسب استفاده کند زیرا در این دوران علاوه بر سلامتی خود، سلامتی جنین هم اهمیت دارد.
مسائل مادی
ممکن است برخی از زنان در مورد انتخاب سیسمونی یا سایر مسائل مادی، حساس باشند و این حساسیت باعث شود که در روحیه و آرامش آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. یا گاهی اوقات در برخی از مادران باردار، وضعیت مالی ممکن است یک دغدغه بزرگ باشد و این دغدغه نیز به‌نوبه خود سبب وارد شدن استرس و اضطراب بر مادر حامله شده و آرامش او را تهدید کند. توصیه آن است که مادران حامله سعی کنند آرامش خود را به خاطر مسائل مادی از دست ندهند.
خواب و استراحت مناسب
استراحت در بارداری از عوامل مهم در بارداری
گاهی اوقات بی‌خوابی یا بدخوابی می‌تواند خلق‌وخوی مادر باردار را عوض کرده و باعث استرس و اضطراب او شود. ازاین‌رو خانم‌های باردار سعی کنند ازیک‌طرف خواب کافی داشته باشند و از طرف دیگر در زمان مناسب بخوابند. بهترین روش و راهکار برای خواب، زود خوابیدن در شب و زود بیدار شدن در صبح است. خوابیدن دیرهنگام در شب و خوابیدن زیاد در زمان صبح تا ظهر، تأثیر مخربی می‌تواند بر بدن مادر باردار و آرامش او داشته باشد.
رابطه زناشویی در زمان مناسب
یکی از مسائل مهمی که تأثیر زیادی بر آرامش بارداری و مخصوصاً آرامش فکری در بارداری می‌تواند داشته باشد مسئله رابطه زناشویی در زمان مناسب برای بارداری است. اگر نزدیکی کردن برای حاملگی در زمان مناسب صورت گرفته باشد این می‌تواند باعث افزایش اعتمادبه‌نفس خانم حامله و افزایش آرامش او شود اما اگر عمل نزدیکی کردن به‌منظور باردارشدن در زمان نامناسب و نهی شده صورت گرفته باشد این موضوع می‌تواند سبب دلهره و اضطراب مادر باردار مخصوصاً از بابت سلامت جنین و سلامت بارداری بشود. زیرا نزدیکی در زمان نامناسب می‌تواند سبب سقط‌جنین یا بروز ناهنجاری‌هایی در جنین بشود.
روش های ایجاد آرامش در بارداری
روش‌های متعددی هم برای ایجاد آرامش در دوران بارداری وجود دارد که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره می‌شود.
1- یوگا و مدیتیشن
داشتن آرامش در بارداری با یوگا و مدیتیشن
یوگا ماهیچه‌ها و مغز شما را برای زایمان آماده کرده، احساس سلامتی را افزونی می‌بخشد و احساس خردمندانه آرامش درونی را امکان‌پذیر می‌سازد. با استفاده از کتابی درباره یوگای بارداری خودتان تمرین کنید، در کلاس‌های یوگا یا در منزل تحت نظارت مربی متخصص در یوگای بارداری آموزش ببینید و به تمرین بپردازید.
2- آروماتراپی (رایحه‌درمانی)
برای کمک به خواب خوب و تمدد اعصاب، چند قطره روغن اسطوخودوس یا روغن فندق شیرین را در وان حمام خود ریخته و به‌آرامی بدن خود را ماساژ دهید. برای آرامش ذهن و کاهش تهوع صبحگاهی، از روغن بابونه رومی استفاده کنید. روغن کندر می‌تواند باعث آسودگی و آرامش شود و ترس را کاهش بخشد. تمامی روغن‌های رایحه‌درمانی در دوران بارداری ایمن نیستند، بنابراین برای استفاده از این روغن‌ها با متخصص آروماتراپی مشورت کنید.
داشتن آرامش در بارداری با رایحه درمانی
3- تنفسی آرامش‌بخش
ترجیحاً در مکان آرامی بنشینید یا دراز بکشید و چشمانتان را ببندید. توجه خود را به تنفستان متمرکز کنید. هوا را عمیقاً از طریق بینی به درون فرستاده، توجه خود را بر فرستادن هوا عمیقاً به داخل شکم برای احاطه جنینتان متمرکز کنید. درحالی‌که شش‌هایتان باز می‌شود، از گسترش قفسه سینه و شکم خودآگاه شوید. به‌آرامی هوا را به بیرون بفرستید.
4- آرامش بخشی توسعه یابنده عضلات
در محیطی آرام و وضعیتی آسوده دراز بکشید. چشمانتان را ببندید و به‌طور عادی نفس بکشید. همانطوری‌که هوا را به درون می‌کشید، عضلات صورت خود را درهم بکشید (سفت کنید). همانطوری‌که هوا را به بیرون می‌فرستید، تمامی اضطراب در عضلات صورت خود را رهاسازید. این تمرین را برای دیگر عضلات بدنتان از سر تا نوک انگشتان پا تکرار کنید. با هر بازدم، سنگین شدن و فرورفتن در زمین را تصور کنید. زمانی که کاملاً آرام هستید، کمی تأمل‌کنید و بدون اراده بخوابید.
چگونه در دوران بارداری آرامش خود را حفظ کنیم؟
5- تصویرسازی (تجسم فکری)
با هر بازدم، خروج استرس از بدنتان را تجسم کنید و با هر دم، ورود انرژی مثبت به بدنتان و در بر گرفتن شما و جنینتان را تصویرسازی کنید. مکانی آرام را مجسم کنید. در آن مکان بمانید، به جزئیاتی مثل آواز پرندگان، صدای آب متمرکز شوید.
6- ماساژ بارداری
ماساژ بارداری عمیق می‌تواند نشانه‌های مربوط با بارداری مثل درد و کوفتگی ماهیچه‌ها، سیاتیک، انقباضات ماهیچه ساق پا و تورم دست‌ها و پاها را نیز آرام کند. ممکن است، نقاط فشار خاصی روی بدن، ورود به مرحله زایمان را القاء کند، بنابراین با متخصص ماساژ برای دوران بارداری مشورت کنید.
7- انعکاس درمانی (ماساژ کف دست‌وپا)
با واردکردن فشار آرامی بر نقاطی روی دست‌وپا، متخصص رفلکس لوژی (انعکاس درمانی) می‌تواند به شما در رسیدن به وضعیت آرامشی عمیق برای تشویق بدن به روند خوددرمانی کمک کند. ممکن است، رفلکس لوژی مادرانه (maternity reflexology)، ناباروری، نشانه‌های مرتبط با بارداری را درمان کند و حتی بارداران را وادار به زایمان کرده و درد زایمان را کاهش بخشد.
8- موزیک آرامش‌بخش
موسیقی در بارداری برای داشتن آرامش
گوش دادن به موسیقی آرامش بخش، با نواهای آرام موسیقیایی مثل صدای جنگل، ذوب شدن یخ یا بارانی آهسته می‌تواند به استراحت یا به خواب رفتن شما کمک کند.
خانم تینا اوت نرس ماما می‌گوید: مردم همواره درباره استرس گفتگو می‌کنند، اما این موضوع به نظر مطلق، بازتاب‌های حقیقی بسیاری دارد. استرس یا اضطراب هنگام بارداری می‌تواند مشکلات احساسی، رفتاری و شناختی (ذهنی) را دو برابر کند. تنش‌های شدید شخصی با تهدید جانی نوزادان به شکل ضعف سلامتی، ناکارایی سیستم عصبی، تاخیرات رشدی و اختلالات رفتاری به‌طور محسوسی مرتبط است. این به نفع نوزادتان است که خودآگاهانه سعی در آرامش خیال داشته باشید.
