خونريزی لانه گزينی چگونه است و چه علائمی دارد؟

لانه گزینی (implantation) چیست؟

در انسان، لانه گزینی مرحله‌ای از حاملگی است که نطفه به دیواره رحم می‌چسبد. در این مرحله از رشد قبل از تولد، کانسپتوبلاستوسیت نامیده می‌شود. با این چسبندگی، نطفه اکسیژن و مواد مغذی را از مادر دریافت می‌کند تا بتواند رشد کند. در انسان لانه گزینی تخمک بارور احتمالاً حدود 9 روز پس از تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد، اما این اتفاق می‌تواند بین 6 تا 12 روز بعد هم رخ دهد.

در سال‌های اخیر با توسعه یا تکنولوژی‌های تولید مثل کمکی (IVF) علاقه زیادی به این فرایند شده است. این تکنیک‌ها بلاستوسیت را به رحم می‌رساند تا امکان پیوند طبیعی را فراهم کند. لانه گزینی غیرطبیعی زمانی است که این روند در بدنه رحم رخ ندهد (خارج از رحم) یا جفت به‌درستی تشکیل نشود. علاوه بر این، لانه گزینی می‌تواند به‌طور طبیعی، اما با سلول تخم غیرطبیعی رخ دهد که به‌عنوان رشد مول هیداتیفرم در نظر گرفته می‌شود.

دوره لانه گزینی با تغییرات در سلول‌های اندومتری مشخص می‌شود که به جذب مایع رحم کمک می‌کند. این تغییرات به‌طورکلی به‌عنوان تبدیل غشای پلاسما شناخته‌شده است و بلاستوسیت را نزدیک به اندومتری قرار می‌دهد و آن را بی‌حرکت می‌کند. در این مرحله بلاستوسیت  هنوز می‌تواند با خارج شدن از رحم از بین برود. دانشمندان بر این باورند که هورمون‌ها موجب تورم می‌شوند که باعث می‌شوند حفره رحم قبل از این مرحله پر شود که باعث فشار به بلاستوسیت در برابر اندومتری می‌شود. دوره لانه گزینی همچنین ممکن است توسط آماده‌سازی‌های دیگر در اندومتر رحم، هم به صورت ساختاری و هم ترکیب ترشحات آن، آغاز شود.

شکست لانه گزینی ناشی از چیست؟

عدم پذیرش رحم در دوسوم موارد رخ می‌دهد و مشکلات مربوط به جنین در یک‌سوم موارد سبب شکست لانه گزینی می‌شود. پذیرش ناکافی رحم ممکن است ناشی از سیتوکین غیرطبیعی و سیگنالینگ هورمونی و همچنین تغییرات اپی ژنتیکی باشد.  شکست لانه گزینی مجدد علت ناباروری زنان است؛ بنابراین شانس بارداری می‌تواند با افزایش پذیرش آندومتر برای لانه گزینی بهبود یابد. ارزیابی مارکرهای لانه گزینی ممکن است به پیش‌بینی نتایج حاملگی کمک کند و کمبود لانه گزینی را شناسایی کند.

لانه گزینی غیرطبیعی چگونه است؟

حاملگی خارج از رحم

اگر لانه گزینی در لوله رحم یا خارج از رحم رخ دهد، لانه گزینی غیرطبیعی یا حاملگی خارج از رحم رخ می‌دهد.

• محل‌ها – سطح خارجی رحم، تخمدان، روده، دستگاه گوارش، دیواره صفاقی
• اگر نطفه به صورت خودبه‌خودی خارج نشود باید به‌وسیله جراحی خارج شود
• اگر اپیتلیوم رحم آسیب‌دیده باشد (زخم، بیماری التهابی لگن(
• اگر زونا پلوسیدا  خیلی زود از دست برود، باعث لانه گزینی لوله‌ای غیر بالغ می‌شود
• نطفه ممکن است در طول مراحل اولیه رشد کند و می‌تواند از طریق شاخ رحم ریزش کند و دوباره در حفره صفاقی متصل شود.

بیشتر بخوانید: بارداری خارج از رحم؛ عوامل، علائم، تشخیص و درمان بارداری خارج از رحم

بارداری مول هیداتی فرم

نوع دیگری از ناهنجاری‌ها زمانی است که تنها لایه‌های کانسپتوس تروفوبلاست به وجود می‌آید و نطفه رشد نمی‌کند. این حالت “مول هیداتی فرم” نامیده می‌شود، که به دلیل حضور مداوم لایه تروفوبلاستیک می‌باشد. این کانسپتوس غیرطبیعی می‌تواند در رحم لانه گزینی کند. سلول‌های تروفوبلاست می‌تواند هورمون گنادوتروپین کوریون انسانی (hCG) را در حاملگی معمولی ترشح کند. تشخیص قبل از زایمان با استفاده از آنالیز اولتراسوند نشان‌دهنده عدم وجود نطفه است.

اشکال مختلف مول هیداتی فرم:

مول جزئی، مول کامل و تومور تروفوبلاستیک حاملگی. بسیاری از این تومورها به‌وسیله یک اسپرم هاپلوئید به وجود می‌آیند که یک تخمک بدون پرونوکولیا زن را بارور می‌کند. تومور دارای شکل ظاهری “انگور” است و بدون نطفه بسته ظاهر می‌شود. به دنبال بارداری مولار اول، حدود 1٪ خطر بارداری مولار دوم وجود دارد.

تشکیل جفت غیرطبیعی

ناهنجاری‌های لانه گزینی جفتی: ناهنجاری‌ها می‌توانند از آناتومیکی با درجه یا محل لانه گزینی، ساختار (مانند دوقلو)، تا عملکرد جفت، اثرات جفت مادر (پره اکلامپسی، اریتروبلاستوز جنین) و درنهایت ناهنجاری‌های مکانیکی مرتبط با طناب جفت (بند ناف) باشد.

آیا گرفتگی و خونریزی معمول است؟

هنگامی‌که فرد برای بار اول باردار می‌شود گرفتگی و خونریزی را تجربه نمی‌کند. یک‌چهارم شرکت‌کنندگان در یک مطالعه سال 2010 خونریزی در سه‌ماهه اول را گزارش کردند. فقط 8 درصد از آن‌ها خونریزی شدید داشتند. 28 درصد از کسانی که خونریزی و لکه بینی داشتند نیز درد را گزارش کردند. 54 درصد کسانی که خونریزی شدید داشتند نیز درد را تجربه کردند.

چگونگی تشخیص درد و گرفتگی لانه گزینی

کسانی که لانه گزینی را تجربه کنند، ممکن است گرفتگی خفیف یا متوسط داشته باشند. برخی این احساسات را به صورت زیر شرح می‌دهند:

• نیشگون
• احساس کشیدگی
• احساس سوزش

این می‌تواند آن را از انقباض قاعدگی متمایز کند. درد ناخوشایند شدید در طول لانه گزینی غیرمعمول است، بنابراین هرکسی که درد شکم بین دوره‌ها را تجربه کند باید توسط پزشک ارزیابی شود. هنگامی‌که بارداری رخ دهد، لانه گزینی 6 تا 12 روز بعد از تخمک گذاری رخ می‌دهد.

اگر یک تخمک بارور شود، بدن پوشش رحم را برای دریافت و محافظت از تخمک آماده می‌کند. بعضی از خونریزی‌های ناگهانی یا لکه بینی ممکن است باعث گرفتگی لانه گزینی شود. این خونریزی لانه گزینی نامیده می‌شود و سبک‌تر از پریودی منظم است.

علائم خونریزی لانه گزینی

خونریزی‌های لکه گزینی یکی از علائم اولیه بارداری (حداقل یکی از اولین علائم قابل‌تشخیص برای یک مادر) است. به‌طورمعمول، این خونریزی حدود چند روز قبل از چرخه قاعدگی بعدی شروع می‌شود. چگونه فرد می‌تواند تفاوت بین پریودی و خونریزی لانه گزینی را تشخیص دهد؟ چندین نشانه اضافی وجود دارد که باید در ذهن داشته باشید.

خونریزی لانه گزینی چه نشانه هایی دارد؟

علائم عمومی همراه با خونریزی لانه گزینی شامل موارد زیر است:

• گرفتگی سبک یا ضعف (کمتر از گرفتگی معمول پریودی)
• نوسانات خلقی
• سردرد
• حالت تهوع
• حساسیت سینه
• کمردرد

خونریزی لانه گزینی چگونه است؟

خونریزی لانه گزینی با پریودی متوسط زن متفاوت است. در حال حاضر، همه زنان در دوران قاعدگی جریان خون مشابهی ندارند. بعضی از خانم‌ها پریودی سنگین‌تری نسبت به دیگران داشتند درحالی‌که دیگران ممکن است خونریزی کمی غیرقابل‌پیش‌بینی داشته باشند. حتی با در نظر داشتن این موضوع، تفاوت‌های متعددی وجود دارد که خونریزی قاعدگی و خونریزی لانه گزینی را متمایز می‌کند. تفاوت‌های کلیدی:

1. رنگ

با توجه به سنگینی و سبکی پریودی، اکثر زنان پریودی با رنگ متفاوت دارند (معمولاً به رنگ قرمز تیره). بااین‌حال، خونریزی لانه گزینی معمولاً به رنگ صورتی روشن تا قهوه‌ای تیره (رنگ زنگ آهن) است.

2. لخته شدن

برخی از زنان در طول قاعدگی مقدار زیادی لخته شدن را تجربه می‌کنند، درحالی‌که بعضی از آن‌ها خیلی لخته شدن نمی‌بینند. خونریزی لانه گزینی هرگز نباید لخته داشته باشد.

3. طول زمان

طول پریودی‌های زنان می‌تواند بین 3 تا 7 روز باشد. زنانی که از روش‌های کنترل بارداری استفاده نمی‌کنند طولانی‌تر خونریزی می‌کنند درحالی‌که زنانی که از روش‌های کنترل بارداری استفاده می‌کنند برای مدت کوتاهی خونریزی می‌کنند و یا خونریزی نمی‌کنند. خونریزی لانه گزینی باید از دو ساعت تا 3 روز طول بکشد.

4. مقدار

اکثر زنان قادر به پر کردن لوازم بهداشتی و تامپون در طول پریودی هستند، اما با خونریزی لانه گزینی، متفاوت است. خونریزی لانه گزینی معمولاً فقط لکه بینی یا جریان سبک به‌جای جریان کامل است. به‌طورمعمول، خونریزی لانه گزینی ترشحات صورتی یا قهوه‌ای دارد.

بنابراین، اگر آنچه تجربه می‌کنید نزدیک به زمان پریودی باشد و خونریزی روشن یا تاریک باشد، بیش از 3 روز طول بکشد و یک جریان کامل باشد و کل پد و یا تامپون را پر کند، بسیار بعید است که خونریزی لانه گزینی باشد. بااین‌حال، اگر قاعدگی شما کوتاه‌تر از حالت معمول باشد (کمتر از 3 روز)، خون نوار بهداشتی یا تامپون را پر نمی‌کند و فقط رنگ صورتی یا قهوه‌ای دیده می‌شود که از قرمز کم‌رنگ‌تر است و گرفتگی عضلانی کمتری تجربه می‌کنید. همچنین ممکن است خونریزی لانه گزینی داشته باشید.

چه زمانی خونریزی لانه گزینی رخ می‌دهد؟

حدود 6-12 روز پس از تخمک‌گذاری (زمانی که اسپرم با تخمک همراه می‌شود)، نطفه خود را به دیواره رحم می‌چسباند. این حرکت ممکن است باعث پارگی برخی از عروق خونی که در دیواره رحم می‌باشند شود که باعث خونریزی می‌شود. قاعدگی حدود 11 تا 14 روز پس از تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد (زمانی که تخمک آزاد می‌شود و ممکن است تخمک‌گذاری شود). خونریزی لانه گزینی معمولاً در هفته قبل از پریودی مورد انتظار اتفاق می‌افتد.

خونریزی لانه گزینی چقدر طول می‌کشد؟

در اغلب موارد، خونریزی لانه گزینی ممکن است چند ساعت تا سه روز ادامه داشته باشد. زنانی که بارداری اول را تجربه می‌کنند بیشتر در معرض خونریزی یا لکه بینی هستند تا زنانی که قبلاً باردار شده‌اند.

نگرانی‌های خونریزی لانه گزینی

خونریزی لانه گزینی نباید باعث ایجاد نگرانی شود و هیچ‌گونه خطر واقعی نوزاد را تهدید نمی‌کند. اگر چند روز پس از دست دادن پریودی، خونریزی یا لکه بینی مشاهده کنید، خونریزی لانه گزینی نیست. نگرانی‌های واقعی حاملگی به‌ندرت ناشی از لانه گزینی می‌باشد و معمولاً پس از دست دادن پریودی رخ می‌دهد. گرچه این خونریزی‌های سبک پس از لانه گزینی در دوران بارداری طبیعی نیست، اما دلایل اصلی آن شامل موارد زیر است:

• تحریک دهانه رحم (به‌ویژه پس از معاینه به‌وسیله پزشک زنان)
• ناراحتی یا پارگی‌های کوچک ناشی از مقاربت
• ورزش سنگین یا بلند کردن سنگینی
• عفونت واژن.

حداقل 50٪ از زنان مبتلا به لکه بینی / خونریزی (به‌غیراز خونریزی لانه گزینی) حاملگی سالم و نرمال خواهند داشت. خونریزی گسترده ممکن است نشانه‌ای از چیزی جدی‌تر باشد، به‌ویژه در دوران بارداری. بارداری مولار یا سقط جنین دو نگرانی در این شرایط می‌باشد، به همین دلیل هرگاه به متخصص زنان یا سایر پزشکان ملاقات می‌کنید، لازم است در خصوص خونریزی اخیر (به‌ویژه اگر سنگین است) و همچنین علائم دیگری که تجربه می‌کنید با آن‌ها صحبت کنید.