خواص و فواید دارویی گیاه مامیران کبیر
مامیران یا “مامیزان کبیر” گیاهی داروئی از تیره “خشخاش Papaveraceae” است که نام علمی آن “Chelidonium Majus”می‌باشد. مامیران،” گیاه پرستو” میز نامیده می‌شود.
گیاهی است علفی، چندساله با شیره نارنجی‌رنگ، منشعب به رنگ سبز تیره، واجد کرک‌های پراکنده و دارای بن ساقه‌ای پوشیده از قاعده‌های پایای برگ‌ها و ساقه‌ای منشعب به ارتفاع ۹۰- ۳۰ سانتیمتر. برگ‌ها شانه‌ای دارای ۷-۵ برگچه تخم‌مرغی تا مستطیلی شکل. گل‌آذین چتر مانند آن دارای ۶-۲ گل، گل با دو کاسبرگ آزاد و ریزان و چهار گلبرگ کامل زردرنگ، واژ تخم‌مرغی است. پرچم‌ها زردرنگ، میوه به شکل کپسول کشیده، کمابیش مستقیم و فاقد کرک است.
دانه‌های آن سیاه‌رنگ هستند. اندام دارویی مامیران قسمت هوایی گیاه است که در هنگام گل دادن جمع‌آوری می‌شوند. از مامیران به‌صورت خوراکی به‌عنوان صفرا آور، ضداسپاسم، مسکن (ضعیف) و مدر و به‌صورت موضعی در درمان زگیل استفاده می‌شود. در طب گذشته از تمام قسمت‌های گیاه مامیران به‌ویژه شیرابه و ریشه آن در درمان ناراحتی‌های پوستی به‌ویژه برص، درد دندان و نیز به‌عنوان صفرا آور استفاده می‌کردند.
سرشاخه هوایی مامیران دارای ۱-۱/۰ درصد آلکالوئید با بیش از ۲۰ آلکالوئید است. این گیاه در زمین‌های بایر به‌صورت خودرو رشد می‌کند و به‌صورت وسیعی در اروپا و آسیای شمالی و مرکزی می‌روید.
اندام دارویی مامیران قسمت هوایی گیاه است که در هنگام گل دادن جمع‌آوری می‌شوند. از مامیران به‌صورت خوراکی به‌عنوان صفرا آور، ضداسپاسم، مسکن (ضعیف) و مدر و به‌صورت موضعی در درمان زگیل استفاده می‌شود. در طب گذشته از تمام قسمت‌های گیاه مامیران به‌ویژه شیرابه و ریشه آن در درمان ناراحتی‌های پوستی به‌ویژه برص، درد دندان و نیز به‌عنوان صفرا آور استفاده می‌کردند. سرشاخه هوایی مامیران دارای ۱-۱/۰ درصد آلکالوئید با بیش از ۲۰ آلکالوئید است.
ترکیبات شیمیایی:
این گیاه سمی است و استفاده زیاد از آن باعث مسمومیت می‌شود.
مامیران کبیر دارای آلکالوئیدهای مختلفی مانند چلیدونین، هیموچلیدونین، کلریتین، پروتوپین، آلیکری توپین، هربرین و اسپارتئین می‌باشد. در مامیران کبیر همچنین نمک‌های کلسیم، منیزیوم و آلمینویم، مواد رزینی و موسیلاژ موجود است.
همه چیز درباره گیاه مامیران کبیر
خواص دارویی:
تمام قسمت‌های این گیاه و شیره آن مصرف دارویی دارند البته ریشه آن قوی‌تر از بقیه قسمت‌های آن است:
- جوشانده و یا دم‌کرده مامیران برای درمان سرطان معده بکار می‌رود
- در معالجه آسم اثر مفید درد.
- تشنج را برطرف می‌کند.
- فشارخون را پائین می‌آورد.
- ادرارآور و ملین است.
- درمان‌کننده تصلب شرایین است.
- دردهای سرطانی را ساکت می‌کند.
- برای معالجه آنژین دپواترین از آن استفاده می‌کنند.
- برای درمان آب آوردن بدن مفید است.
- سنگ کلیه را خردکرده و دفع می‌کند.
- برای معالجه نقرس مفید است.
- داروی خوبی برای برطرف کردن بیماری‌های کبدی است.
- برای درمان زخم‌های چرکین، ریشه له‌شده مامیران را مانند ضماد روی این‌گونه زخم‌ها بگذارید.
- شیره مامیران داروی مؤثری برای از بین بردن زگیل و یا میخچه است. این شیره را با گلیسیرین به نسبت مساوی مخلوط کنید.
دیگر خواص این گیاه:
درمان اختلالات قلبی و عروقی
جوشانده ریشه مامیران، تصلب شرایین و فشارخون را درمان نموده و از بروز سکته قلبی جلوگیری می‌نماید.
مسکن اختلالات عصبی
جوشانده ریشه مامیران، تسکین‌دهنده دردهای عصبی، خواب‌آور و آرام‌بخش است.
بهبود اختلالات پوستی
عصاره مامیران، زخم‌ها، زوائد گوشتی و زگیل و دیگر اختلالات پوستی را برطرف می‌سازد.
درمان کننده اختلالات کلیوی
جوشانده مامیران، محرک کلیه، فزونی دهنده حجم ادرار، دفع‌کننده سموم بدن و درمان‌کننده عفونت‌های کلیه و مثانه و مجاری ادرار است.
اختلالات چشمی
شست‌وشوی چشم با عرق مامیران، درد و ورم و عفونت‌های چشم را التیام می‌بخشد.
خلاصه آنکه مامیران، گیاهی مدر و مخدر و درمان‌کننده اختلالات قلبی و عروقی، کلیوی و چشمی است. مامیران تصفیه‌کننده خون، درمان‌کننده عفونت‌های سفیلیسی، تنگی نفس، آسم و بواسیر اس.ت
طرز استفاده:
جوشانده:
مقدر 20 گرم برگ خشک و یا ریشه مامیران را در یک لیتر آب حل کنید. مقدر مصرف آن‌یک فنجان سه بار در روز است.
دم‌کرده مامیران:
30 گرم برگ خشک مامیران را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید برای مدت ده دقیقه دم بکشد. سپس صاف‌کرده و مصرف کنید.
تنطور مامیران:
این تنطور را می‌توانید از فروشگاه‌های گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه‌ها خریداری کنید و یا اینکه مقدر 100 گرم برگ خشک یا ریشه مامیران را در 500 گرم الکل سفید خیس کرده بگذارید برای مدت دو هفته بماند. البته هرروز آن را تکان دهید پس‌ازاین مدت آن را صاف‌کرده و در شیشه دربست نگهداری کنید. مقدر مصرف آن 10-15 قطره سه بار در روز است.
شیره مامیران:
برای استفاده از شیره مامیران آن را با عسل مخلوط کرده و استفاده کنید.
موارد منع مصرف مامیران:
همان‌طور که گفته شد مصرف زیاد مامیران کبیر تولید مسمومیت می‌کند و حتی استفاده زیاد آن به‌صورت له‌شده روی زخم ها نیز همین خطر را دارد زیرا از راه پوست جذب بدن می‌شود.
این گیاه سمی است و مقدار زیاد آن در مصارف داخلی ممکن است موجب تشنج و حتی مرگ شود.
مصرف این گیاه در دوران بارداری ممنوع است.
بنابراین باید مصرف آن در حد گفته‌شده باشد و تحت نظر متخصص مصرف شود.
