معنی ضرب المثل عاقلان دانند

معنی ضرب المثل عاقلان دانند

از ضرب المثل های فارسی که در گفتگوهای محاوره ای بین مردم به کار برده می شود می توان به ضرب المثل ” عاقلان دانند” اشاره نمود که وقتی بخواهیم حرف کسی را رد کنیم یا قبول نداشته باشیم از آن استفاده می شود.

این ضرب المثل به شعری از سعدی اشاره دارد که عبارت است از:

ز دست رفتن دیوانه عاقلان دانند    که احتمال نماندست ناشکیبا را

این ضرب المثل برای کسانی که از چیزی سر درنمی آورند به کار می رود و در واقع جمله ای برای رد حرف آنها است و این که به جای حرف های نادرست و بدون پایه بهتر است از عقل سلیم استفاده شود. در این ضرب المثل در واقع به مخاطب فهمانده می شود که بهتر است به جای سخنان نسنجیده به سخنان انسان های عاقل گوش کند و در واقع به وی به صورت کنایه و با این ضرب المثل فهمانده می شود که ساکت باشد.

این گفته قدیمی دارای کاربرد دیگری نیز است و آن این که معمولا در مورد انسان هایی به کار می رود که تنها خود دارای عیب و عار زیادی هستند اما همیشه می خواهند عیب های مختلف را به دیگران انتساب دهند که در این حالت و برای قطع حرف آنها از این ضرب المثل استفاده می شود.

این ضرب المثل فارسی یکی از نمونه هایی است که منظور آن کاملا مشخص است به این معنی که با شنیدن آن مخاطب به راحتی معنی آن را درک می کند و فهم آن سخت نیست که باعث شده یکی را رایج ترین ضرب المثل ها باشد.

از این جمله یعنی ” عاقلان دانند” به وفور در شعرهای شاعرانی مانند سعدی یا حافظ استفاده شده است همچنین در داستان های با متون فارسی قدیمی نیز عین عبارت یا مشابه آن بسیار به چشم می خورد.