گاباپنتین؛ موارد مصرف، گاباپنتین در بارداری و عوارض جانبی

گاباپنتین Gabapentin یک داروی ضد صرع است که یک داروی ضد انعقاد نیز نامیده می‌شود. گاباپنتین بر روی مواد شیمیایی و اعصابی در بدن تأثیر می‌گذارد که در بروز تشنج و برخی انواع درد درگیر هستند.

گاباپنتین در بزرگ‌سالان برای درمان دردهای نوروپاتیک (دردهای عصبی) ناشی از ویروس تب‌خال یا زگیل استفاده می‌شود. گاباپنتین با نام تجاری  Horizant نیز برای درمان سندروم پای بی‌قرار استفاده می‌شود.

گاباپنتین با نام تجاری Neurontin هم برای درمان تشنج‌های بزرگ‌سالان و کودکان حداقل 3 ساله استفاده می‌شود. فقط از گاباپنتینی استفاده کنید که توسط پزشک تجویزشده است.

اطلاعات مهم در مورد گاباپنتین

برخی افراد در زمان مصرف گاباپتین به خودکشی فکر می‌کنند. کودکانی که گاباپنتین مصرف می‌کنند ممکن است دچار تغییرات رفتاری شوند. نسبت به تغییرات خلقی و برخی علائم دیگر هوشیار باشید و هرگونه نشانه جدید یا بدتر شدن علائم را به پزشک اطلاع دهید.

مصرف گاباپنتین را به‌طور ناگهانی قطع نکنید، حتی اگر احساس می‌کنید خوب هستید.

قبل از مصرف گاباپنتین

اگر به گاباپنتین حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید. برای اینکه اطمینان حاصل کنید که مصرف دارو برای شما بی‌خطر است، اگر تاکنون به هر یک از مشکلات زیر دچار شده‌اید، قبل از شروع مصرف گاباپنتین حتماً به پزشک اطلاع دهید:

• بیماری کلیوی (یا اگر در حال دیالیز هستید)
• دیابت
• افسردگی، اختلال خلقی یا فکر و اقدام به خودکشی
• تشنج (مگر اینکه گاباپنتین را برای درمان تشنج دریافت کنید)
• بیماری کبد
• بیماری قلبی
• (بری بیماران مبتلابه سندروم پای بی‌قرار) اگر در طول روز می‌خوابید یا شیفت شب‌کار می‌کنید.

برخی افراد در زمان مصرف داروی گاباپنتین به خودکشی فکر می‌کنند. پزشک اثربخشی دارو را طی ملاقات منظم موردبررسی قرار می‌دهد. خانواده و اطرافیان نیز باید نسبت به تغییرات خلقی و نشانه‌های به وجود آمده در فرد هوشیارتر باشند.

نکاتی در مورد مصرف گاباپنتین

گاباپنتین را درست طبق دستور پزشک مصرف کنید و این دارو را کمتر یا بیشتر از میزان توصیه‌شده مصرف نکنید. مصرف گاباپنتین را به‌طور ناگهانی متوقف نکنید. قطع ناگهانی مصرف گاباپنتین ممکن است باعث افزایش تشنج‌ها شود. در مورد کاهش میزان مصرف دارو دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کنید.

یک برچسب هشدار یا کارت شناسایی همراه داشته باشید که نشان دهد داروی گاباپنتین مصرف می‌کنید. به‌علاوه به هر پزشکی که مراجعه می‌کنید، باید در جریان مصرف داروی گاباپنتین توسط شما قرار بگیرد.

داروی گاباپنتین بر روی نتیجه برخی آزمایش‌ها تأثیر می‌گذارد، بنابراین برای انجام هرگونه آزمایش یا معاینات پزشکی به پزشک اطلاع دهید که داروی گاباپنتین مصرف می‌کنید. قرص و کپسول گاباپنتین را در دمای اتاق نگهداری کنید و از نور و رطوبت دور نگه‌دارید.

همه چیز درباره گاباپنتین

گاباپنتین در دوران بارداری

مشخص نیست که آیا گاباپنتین به نوزاد متولد نشده آسیب می‌زند یا خیر. پیش از مصرف گاباپنتین اگر باردار هستید یا قصد باردارشدن دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

کنترل تشنج در دوران بارداری بسیار مهم است و تشنج در دوران بارداری هم به مادر و هم به نوزاد آسیب می‌زند. در دوران بارداری مصرف گاباپنتین را برای تشنج بدون مشورت پزشک شروع یا متوقف نکنید و اگر باردار شدید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

گاباپنتین می‌تواند وارد شیر مادر شود، اما تأثیرات آن بر روی نوزاد ناشناخته است. اگر در حال شیردهی به نوزاد هستید، قبل از شروع مصرف گاباپنتین به پزشک اطلاع دهید.

اقدامات احتیاطی در زمان مصرف گاباپنتین

این دارو بر روی افکار و عکس‌العمل‌های شما تأثیر می‌گذارد. در زمان مصرف گاباپنتین اگر تصمیم به رانندگی دارید یا کاری انجام می‌دهید که نیاز به هوشیاری دارید، خیلی مراقب باشید.

2 ساعت قبل و 2 ساعت بعد از مصرف گاباپنتین از مصرف آنتی‌اسیدها اجتناب کنید. آنتی‌اسیدها جذب گاباپنتین را برای بدن سخت می‌کند. به‌علاوه نوشیدن الکل در زمان مصرف گاباپنتین ممکن است باعث بروز عوارض جانبی جدی شود.

عوارض جانبی گاباپنتین

اگر نشانه‌های واکنش حساسیتی را در خود مشاهده می‌کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. نشانه‌های واکنش حساسیتی به گاباپنتین عبارت‌اند از:

• مشکل تنفسی
• التهاب صورت، لب‌ها، زبان یا گلو

اگر یک واکنش جدی نسبت به دارو نشان دادید که بر روی بخش‌های مختلف بدن تأثیر گذاشته است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

واکنش‌های جدی نسبت به گاباپنتین عبارت‌اند از:

• جوش‌های پوستی
• تب
• غدد ملتهب
• نشانه‌های شبیه به آنفلوانزا
• دردهای عضلانی
• ضعف شدید
• کبودی غیرعادی یا زرد شدن پوست یا چشم‌ها

این واکنش‌ها ممکن است چند هفته بعد از شروع مصرف گاباپنتین رخ دهد.

هرگونه نشانه جدید یا بدتر شدن علائم را به پزشک گزارش دهید، برخی از این نشانه‌ها عبارت‌اند از: تغییرات رفتاری یا خلقی، اضطراب، حمله هراس، مشکل در خواب یا حس تحریک‌پذیری، خشم، تهاجمی شدن، بی‌قراری، بیش فعالی (ذهنی یا جسمی)، افسردگی یا فکر به خودکشی یا صدمه زدن به خود.

عوارض جانبی گاباپنتین در کودکان

برخی عوارض جانبی بیشتر در کودکانی بروز می‌کند که در حال مصرف گاباپنتین هستند. اگر کودک شما در حال مصرف داروی گاباپنتین است و هر یک از علائم زیر را در وی مشاهده می‌کنید، حتماً به پزشک اطلاع دهید:

• تغییر در رفتار
• مشکل در حافظه
• مشکل در تمرکز
• بی‌قراری و عملکرد خصمانه و خشن

رایج‌ترین عوارض جانبی گاباپنتین

عوارض جانبی رایج مربوط به گاباپنتین عبارت‌اند از:

• سردرد، سرگیجه، خواب‌آلودگی و خستگی
• تورم در دست یا پا
• مشکل در چشم‌ها
• مشکل در هماهنگی
• (در کودکان) تب، تهوع و استفراغ

موارد ذکرشده لیست کاملی از عوارض جانبی گاباپتین نیستند. این دارو ممکن است عوارض دیگری نیز داشته باشد. در صورت بروز هرگونه عارضه بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

تداخلات دارویی با گاباپنتین

تداخلات دارویی بر روی اثربخشی دارو تأثیر گذاشته و خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. در اینجا به مهم‌ترین تداخلات دارویی با گاباپنتین اشاره می‌کنیم ولی تمام تداخلات را در برنمی‌گیرد. لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (داروهای با نسخه، بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهایی گیاهی) به همراه داشته باشید و آن را به پزشک خود ارائه دهید. مصرف داروی گاباپنتین را به‌طور ناگهانی و بدون مشورت با پزشک شروع یا متوقف نکنید و میزان مصرف دارو را تغییر ندهید.

یکی از داروهایی که با گاباپنتین تداخل دارد داروی اورلیستات* orlistat است.

اورلیستات orlistat: برای کاهش جذب چربی و درمان چاقی از آن استفاده می‌شود. این دارو در ایران عمدتاً با نام تجاری لیپونیل (Liponile) و در بسیاری از کشورها با نام تجاری Xenical عرضه می‌شود.

اگر در حال مصرف داروهای دیگری هستید که باعث خواب‌آلودگی و گیجی می‌شوند، مانند الکل، ماری‌جوانا، آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای خواب‌آور یا داروهای اضطراب، شل کننده‌های عضلانی و ضد دردهای مخدر (مانند کدئین و مورفین) قبل از مصرف گاباپنتین به پزشک اطلاع دهید.

برچسب مربوط به ترکیبات داروها را با دقت بررسی کنید زیرا این داروها ممکن است حاوی ترکیبات خواب‌آور باشند (مانند داروهای حساسیت و داروهای سرفه و سرماخوردگی).

داروی گاباپنتین را با دیگر داروهایی که حاوی گاباپنتین هستند مصرف نکنید. گاباپنتین با برخی آزمایش‌های ادرار که برای بررسی پروتئین ادرار انجام می‌شوند، تأثیر می‌گذارد. حتماً به پزشک معالج و پرسنل آزمایشگاه اطلاع دهید که در حال مصرف داروی گاباپنتین هستید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز هر یک از نشانه‌های زیر در زمان مصرف گاباپنتین به پزشک مراجعه کنید:

• افزایش تشنج
• ضعف یا خستگی شدید
• مشکل در تعادل یا حرکت عضلات
• درد قسمت بالای شکم
• درد قفسه سینه، سرفه‌های جدید یا بدتر شدن سرفه‌ها همراه با تب و مشکل تنفسی
• سوزش شدید یا بی‌حسی
• حرکت سریع چشم
• مشکلات کلیه – کاهش ادرار، درد یا بروز مشکل در زمان دفع ادرار، التهاب در پاها و مچ پاها