نگهداری از سالمند فشار بالا

فشارخون بالا یکی از شایع ترین بیماری ها در میان سالمندان است که می تواند عوارض جدی ای مانند بیماری های قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیوی را به همراه داشته باشد. با افزایش سن، احتمال ابتلا به فشارخون بالا به دلیل تغییرات طبیعی در بدن و عوامل مختلف محیطی افزایش می یابد. این بیماری اغلب بدون علامت است، اما مدیریت و کنترل آن از اهمیت زیادی دارد.

پرستاری از سالمند مبتلا به فشارخون بالا نیازمند توجه ویژه به جنبه های مختلف زندگی او از جمله تغذیه، فعالیت بدنی و مصرف داروهاست. با توجه به این که سالمندان ممکن است به دلیل مشکلات جسمی یا ذهنی نتوانند به درستی از خود مراقبت کنند، حمایت و نظارت دقیق توسط خانواده و پرستار سالمند در منزل ضروری است. در این میان استفاده از خدمات پرستاری حرفه ای در منزل می تواند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به فشارخون بالا کمک کند و از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.

عوامل مؤثر بر فشارخون در سالمندان و راهکارهای پیشگیری

بیماری فشارخون به دلایل مختلف در سالمندان ایجاد می شود. شناسایی این عوامل و اتخاذ راهکارهای پیشگیری مناسب می تواند به کنترل و کاهش خطرات مرتبط با این بیماری کمک کند. از جمله عوامل مؤثر بر فشارخون در سالمندان به موارد زیر می توان اشاره داشت:

• تغییرات طبیعی در بدن
• افزایش سن
• سابقه خانوادگی و وراثت
• تغذیه نامناسب
• عدم فعالیت بدنی
• استرس و اضطراب

راهکارهای پیشگیری به کاهش خطر ابتلا به فشارخون بالا و بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک می کنند. استفاده از خدمات پرستاری نیز می تواند در نظارت بهتر و اجرای این راهکارها مؤثر باشد.

• کاهش مصرف نمک و چربی های اشباع و افزایش مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات کامل.
• انجام ورزش هایی مانند پیاده روی، شنا یا یوگا به صورت منظم برای حفظ سلامت قلب و کاهش فشارخون.
• استفاده از تکنیک های آرام سازی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی و تای چی برای کاهش استرس.
• اندازه گیری منظم فشارخون و پیگیری تغییرات آن برای پیشگیری از بروز عوارض.
• مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره های لازم برای مدیریت و کنترل فشارخون.

نکات مراقبت از سالمندان با فشارخون بالا و راه حل های آن

مراقبت از سالمندان مبتلا به فشارخون بالا با چالش های متعددی همراه است. برای فائق آمدن بر این چالش ها در ابتدا این بیمار سالمند است که باید همکاری لازم را انجام دهد. در صورتی که بیمار توانایی این کار را نداشته باشد این خانواده و از همه مهم تر پرستار سالمند در منزل است که باید برای حل چالش ها برنامه ریزی داشته باشد. از جمله چالش های پیش روی شما به موارد زیر باید اشاره داشت:

پرهیز از مصرف دارو

برخی سالمندان به دلیل فراموشی یا نپذیرفتن بیماری، از مصرف منظم دارو خودداری می کنند. استفاده از یادآورهای دارویی مانند برنامه های تلفن همراه یا جعبه های تقسیم بندی دارو و نظارت یک فرد باتجربه کمک می کند تا داروها به موقع مصرف شوند.

تغذیه نامناسب

مصرف بیش از حد نمک و چربی ها می تواند فشارخون را افزایش دهد. متاسفانه ذائقه ایرانی ها نیز با غذای چرب و پرنمک عادت داده شده است. به عنوان راه حل می توان تشویق به پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل شامل میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را پیشنهاد داد. تهیه غذاهای مناسب با نظارت پرستار سالمند می تواند به بهبود وضعیت تغذیه سالمند کمک کند.

کم تحرکی

بسیاری از سالمندان به دلیل مشکلات جسمی یا بی انگیزگی، فعالیت بدنی کافی ندارند. برنامه ریزی برای فعالیت های بدنی ساده و متناسب با توانایی های سالمند مانند پیاده روی یا تمرینات سبک و همراهی یک فرد حامی می تواند به افزایش تحرک کمک کند.

استرس و اضطراب

عوامل استرس زا در زندگی روزمره فشارخون را تشدید می کند. استفاده از تکنیک های آرام سازی و مدیریت استرس مانند تمرینات تنفسی و مدیتیشن، همراه با حمایت یک فرد دلسوز می تواند موثر باشد. افراد و بیمارانی که از خدمات پرستاری استفاده می کنند کمتر در معرض این استرس ها قرار می گیرند. چرا که این افراد بدون دلسوزی برای خانواده تنها به بیمار سالمند فکر کرده و این عوامل را از زندگی بیمار دور می کنند.

عدم پایش منظم فشارخون

عدم پیگیری منظم منجر به بروز مشکلات جدی می شود. استفاده از دستگاه های خانگی برای اندازه گیری منظم فشارخون و ثبت نتایج، با کمک یک فرد قابل اعتماد برای ارائه به پزشک، می تواند پیشگیری کننده باشد. پیگیری فرایند افزایش و کاهش فشارخون به پزشک کمک می کند که تجویز بهتری داشته باشد.

نقش تغذیه در کنترل فشارخون سالمندان

تغذیه نقش کلیدی در کنترل فشارخون سالمندان ایفا می کند. پرستار سالمند می تواند با برنامه ریزی وعده های غذایی سالم و متنوع و تهیه غذاهای سالم، به سالمند کمک کند. همچنین نظارت بر رعایت رژیم غذایی و پیگیری وضعیت تغذیه سالمند توسط پرستار به بهبود نتایج مدیریت فشارخون کمک خواهد کرد. از جمله مواردی که در تغذیه سالمندان مبتلا به فشارخون باید رعایت شود به موارد زیر می توان اشاره داشت:

• کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی
• مصرف میوه ها و سبزیجاتی که غنی از پتاسیم هستند
• استفاده از غلات کامل به دلیل فیبر بالا
• کاهش مصرف چربی های اشباع و ترانس و جایگزینی آن ها با چربی های مفید مانند روغن زیتون و ماهی های چرب

اهمیت فعالیت بدنی منظم در کنترل فشارخون

متاسفانه بعد از رسیدن به سنین میانسالی افراد تصمیم می گیرند بیشتر وقت خود را به استراحت اختصاص دهند. این در حالی است که فعالیت بدنی منظم نقش بسیار مهمی در کنترل فشارخون سالمندان دارد و می تواند به کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی کمک کند. ورزش منظم به بهبود جریان خون، افزایش انعطاف پذیری عروق و کاهش سطح استرس می انجامد که همگی از عوامل مؤثر در کنترل فشارخون هستند. فعالیت بدنی می تواند:

• به کاهش فشارخون سیستولیک و دیاستولیک کمک کند و به بهبود سلامت قلبی-عروقی سالمندان منجر شود.
• باعث کنترل وزن شود که یکی از عوامل مهم در کاهش فشارخون است.
• باعث ترشح اندورفین ها شود که به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
• سلامت عمومی سالمندان را بهبود بخشد، عضلات و مفاصل را تقویت کند و سطح انرژی را افزایش دهد.

پرستار سالمند می تواند با توجه به وضعیت جسمی و توانایی های سالمند، برنامه ای متناسب از فعالیت های ورزشی ساده مانند پیاده روی، تمرینات کششی یا یوگا طراحی کند. پرستار با نظارت بر اجرای صحیح تمرینات، از بروز آسیب های احتمالی جلوگیری می کند.

تکنیک های کاهش استرس و تاثیر آن بر فشارخون

طبق آمار جهانی فشارخون در کشورهای نیمه توسعه یافته و توسعه یافته بیشتر دیده می شود و دلیل این امر استرس های زندگی ماشینی است. کاهش استرس یکی از عوامل کلیدی در کنترل فشارخون است، به خصوص برای سالمندان. استرس مزمن می تواند فشارخون را افزایش دهد و خطر بیماری های قلبی و عروقی را بالا ببرد؛ بنابراین، یادگیری و اجرای تکنیک های کاهش استرس می تواند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کند. از جمله تکنیک های کاهش استرس به موارد زیر باید اشاره نمود:

تمرینات تنفسی عمیق

تمرینات تنفسی عمیق می تواند به آرامش بدن و ذهن کمک کند و موجب کاهش فشارخون و اضطراب شود. شما به عنوان پرستار سالمند در منزل می توانید به سالمند نحوه انجام صحیح تمرینات تنفسی عمیق را آموزش دهید و او را در انجام منظم این تمرینات تشویق کنید.

مدیتیشن و یوگا

مدیتیشن و یوگا تاثیر بسیار زیادی در آرامش ذهن، کاهش استرس و بهبود سلامت کلی دارند و فشارخون را تنظیم می کنند. سالمند را تحت نظارت یک مربی با تجربه قرار دهید چرا که او می تواند سالمند را با اصول مدیتیشن و حرکات ساده یوگا آشنا کند و به او در اجرای منظم این تکنیک ها یاری برساند.

تمرینات بدنی ملایم

تمرینات بدنی ملایم مانند پیاده روی یا حرکات کششی می توانند به ترشح اندورفین ها و کاهش استرس کمک کند. شما به عنوان پرستار می توانید برنامه های ورزشی ساده اما ایمن برای سالمند تنظیم کنید و در انجام این فعالیت ها به او کمک کنید.

آرام سازی عضلانی پیشرفته (Progressive Muscle Relaxation):

این تکنیک شامل تنش و آرام سازی متوالی گروه های مختلف عضلانی است و به کاهش تنش و اضطراب کمک می کند. در صورت عدم آشنایی با این روش می توانید از خدمات پرستاری در منزل کمک بگیرید و یک فرد مسلط به این ورزش را استخدام نمایید.

موسیقی درمانی

گوش دادن به موسیقی آرامش بخش می تواند به کاهش استرس و آرامش ذهنی کمک کند. با انتخاب موسیقی های مناسب، محیطی آرامش بخش برای سالمند فراهم کنید و او را به گوش دادن منظم به موسیقی تشویق کنید.

کلام آخر

در این مقاله گفتیم که مراقبت از سالمندان مبتلا به فشارخون بالا شامل توجه به تغذیه، فعالیت بدنی و مدیریت استرس است. استفاده صحیح از داروها و پیگیری منظم پزشکی از دیگر عوامل کلیدی در مدیریت این بیماری است. در انتها باید گفت که مراقبت نوین با ارائه خدمات پرستاری و بهره گیری از پرستار سالمند در منزل می تواند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کند و به آن ها در اجرای این راهکارها یاری رساند.