چرا کودکان افسرده می‌شوند؟ دلایل، علائم و درمان

اغلب مردم افسردگی را به عنوان بیماری روحی بزرگسالان می‌شناسند، اما کودکان و نوجوانان نیز می‌توانند به افسردگی مبتلا شوند. متاسفانه به دلیل همین نگرش غلط بسیاری از کودکان افسرده درمان نمی‌شوند زیرا والدین آن‌ها تصور نمی‌کنند که کودکان نیز افسرده می‌شوند.

اکثر بچه‌ها روزهایی دارند که ممکن است احساس ناراحتی یا تنهایی کنند، اما این به این معنا نیست که کودک افسرده است. اگر کودک شما دائما غمگین یا ناامید به نظر می‌رسد و این احساسات بر روابط او تاثیر گذاشته، امکان دارد که به افسردگی مبتلا شده باشد. در این حالت کودک نیاز به کمک دارد. اما افسردگی در کودکان چیست؟

می‌توان گفت افسردگی یک اختلال خلقی است که می‌تواند باعث شود کودک احساس غم، تحریک‌پذیری یا ناامیدی کند. این احساس می‌تواند بر خواب، اشتها و روابط کودک اثر بگذارد. با توجه به اینکه اختلال افسردگی یک اختلال مهم در کودکان است ضروری است تا والدین و معلمان درباره علائم و درمان آن اطلاعات کسب کنند. در این مقاله سعی داریم ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که چرا کودکان افسرده می‌شوند و سپس  به بیان علائم و درمان افسردگی در کودکان بپردازیم. با ما همراه باشید.

علت افسردگی در کودکان چیست؟

اگر بپرسید که چرا کودکان افسرده می‌شوند باید بگوییم افسردگی در کودکان می‌تواند ترکیبی از علت‌های مختلف باشد. اگرچه هر یک از این عوامل به تنهایی نمی‌توانند در ایجاد اختلال افسردگی در کودکان موثر باشند اما می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. مسلما دانستن علت افسردگی در کودکان می‌تواند به پیشگیری و درمان آن کمک کند.

الف ) شیمی مغز: عدم تعادل در برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی و هورمون‌ها ممکن است در نحوه عملکرد مغز کودک نقش داشته باشد که می‌تواند بر خلق‌وخو و احساسات کودک تأثیر گذاشته و خطر ابتلا به افسردگی را در او افزایش دهد.

ب) عوامل محیطی: محیط خانه پراسترس، آشفته یا ناپایدار نیز می‌تواند کودکان را بیشتر در معرض افسردگی قرار دهد. همچنین نه تنها خانه بلکه آسیب‌های محیط مدرسه یا مهد کودک نیز‌ می‌تواند در بروز افسردگی کودکان نقش داشته باشند. برخی روانشناسان اعتقاد دارند که طرد شدن کودک توسط همسالان و یا تحت قلدری قرار گرفتن در مدرسه نیز ممکن است یکی از عوامل موثر در افسردگی در کودکان باشد.

ج) سابقه خانوادگی: روانشناسان معتقدند کودکانی که اعضای درجه یک آن‌ها دارای اختلالات خلقی مانند افسردگی هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلابه افسردگی قرار دارند.

د)تجربه استرس شدید یا تروما: تحقیقات نشان داده است که تغییرات ناگهانی مانند جابه‌جایی محل زندگی، جدایی والدین یا اتفاقات ناگوار مانند از دست دادن والدین یا تجاوز می‌تواند علت افسردگی در کودکان باشد.

ه)استفاده بی‌رویه از موبایل و شبکه‌های اجتماعی : یکی از دلایلی که اخیرا در بروز افسردگی در کودکان مورد توجه قرار گرفته، استفاده افراطی کودکان از موبایل است. اعتیاد به بازی با گوشی برای کودکان می‌تواند ریسک ابتلا به افسردگی را در آن‌ها بالا ببرد.

افسردگی در کودکان چه علائمی دارد؟

تشخیص افسردگی در کودکان آسان نیست و حتما باید توسط روانشناس کودک تایید شود، اما شما می‌توانید با دیدن هر یک از علائم افسردگی در کودکان به روانشناس کودک مراجعه کنید. کودکان معمولا تمایل ندارند و یا نمی‌توانند احساسات خود را تشخیص دهند یا بیان کنند. اما این علائم افسردگی در کودکان تاحدودی می‌تواند به شما در تشخیص آن کمک کند.

تحریک پذیری: اگر کودک شما به تازگی در برابر هر موضوع کوچکی واکنش شدید نشان می‌دهد، این مورد می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی در کودکان باشد. کودکان افسرده تحریک‌پذیری بالایی دارند یعنی معمولا در برابر اتفاقات واکنش متناسب نشان نمی‌دهند آن‌ها ممکن است سریع عصبانی شده و پرخاشگری کنند و یا در اثر هر اتفاق کوچکی گریه کنند.

تغییر در خلق‌وخوی کودک: اگر احساس می‌کنید خلق‌وخوی کودک شما تغییر کرده است، این تغییرات می‌تواند نشانه افسردگی در کودکان باشد. برای مثال اگر کودک قبلا بسیار پرانرژی بوده و حالا کم‌‌تحرک و ناراحت به نظر می‌رسد یا اینکه قبلا به‌راحتی دوست پیدا می‌کرده، اما حالا کاملا تنهایی را ترجیح می‌دهد، می تواند نشانه ای از تغییر خلق‌وخو و بروز افسردگی در کودک باشد.

افزایش یا کاهش اشتها: افسردگی در کودکان می‌تواند روی اشتهای کودکان تاثیر بگذارد. بنابراین اگر شاهد تغییرات قابل توجه در اشتهای کودک خود شدید، این مورد می‌تواند از علائم افسردگی در کودکان باشد. این تغییرات  در کودکان افسرده می‌تواند به صورت کاهش اشتها و یا افزایش اشتها بروز پیدا کند.

افزایش یا کاهش خواب : تغییر در الگوی خواب یکی از مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی در کودکان است. اگر کودک شما بیش از قبل می‌خوابد این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی در او باشد. همچنین بی‌خوابی‌های شبانه و مشکل در به خواب رفتن نیز یکی از نشانه‌های افسردگی کودکان محسوب می‌شود.

افت عملکرد تحصیلی: یکی از نشانه‌های بارز افسردگی در کودکان، افت تحصیلی آن‌ها است. کودکان افسرده معمولا تمایلی به انجام تکالیف ندارند و در برابر توبیخ‌های معلم یا والدین بی‌تفاوتند . این موارد از مهم‌ترین علائم افسردگی در کودکان است که بیشتر توسط معلمان تشخیص داده می‌شود.

صحبت از مرگ یا مردن: کودکی که دچار افسردگی است ممکن است درباره مرگ یا مردن از شما سوال بپرسد. همچنین اگر مکالمه‌ای در این باره نداشته باشد، امکان دارد کودک به این مسائل دائم فکر کند.

درمان افسردگی در کودکان چیست؟

همانگونه که  تشخیص افسردگی در کودکان کاری کاملا تخصصی است، درمان کودکان افسرده نیز تنها با مراجعه به روانشناس کودک و تحت‌نظر او امکان‌پذیر است. بنابراین  از هرگونه درمان خانگی افسردگی در کودکان بپرهیزید و سریع مراحل درمان افسردگی کودک تحت‌نظر روانشناش را شروع کنید.

درمان افسردگی در کودکان شبیه درمان آن در بزرگسالان است که شامل روان‌درمانی و دارودرمانی می‌شود.  اگر تشخیص داده شود که کودک شما افسردگی خفیف دارد. معمولا روانشناس کودک جلسات روان‌درمانی را برای او شروع خواهد کرد . اما اگر تشخیص روانشناس افسردگی شدید باشد در کنار جلسات روان‌درمانی ، نیاز است تا دارودرمانی نیز به صورت همزمان شروع شود. برخی از روانشناسان نیز معتقدند در هر سطحی از افسردگی ترکیبی از دارودرمانی و روان درمانی می‌تواند بهترین درمان افسردگی در کودکان باشد.

طرز رفتار با کودکان افسرده بسیار اهمیت دارد

هیچ روش سریعی برای درمان افسردگی کودکان وجود ندارد، بنابراین این فرآیند درمانی، طولانی و اغلب سخت است. درمان افسردگی کودکان نیاز به صبر و حوصله فراوان والدین و همراهی تمامی افراد خانواده دارد. با این وجود انجام برخی کارها می‌تواند به کودکان افسرده در فرایند درمان افسردگی کمک کند.

برای مثال شما می‌توانید کودک را به انجام ورزش روزانه تشویق کنید. فراموش نکنید این کار نباید برای کودک حالت اجبار پیدا کند. یک پیاده‌روی خانوادگی می‌تواند علاوه بر کمک به کودکان افسرده، باعث ایجاد روابط بهتر میان اعضای خانواده نیز بشود.

قصه‌گویی برای کودکان نیز می‌تواند به ایجاد ارتباط بین شما و کودکتان کمک کند. بهتر است این قصه‌گویی هر شب تکرار شود به این صورت کودک در کنار شما احساس آرامش خواهد کرد. فراموش نکنید که محتوای این قصه‌ها باید متناسب با سن کودک و شاد باشد. برای این منظور می‌توان از اپلیکیشن قصه های کودکانه صوتی استفاده کرد.

طرز رفتار افراد خانواده با کودک افسرده اهمیت بسیاری دارد. بهتر است درمورد وضعیت کودک با سایر اعضای خانواده صحبت کنید . این مسئله باعث می‌شود دیگران با درنظر گرفتن شرایط کودک رفتار او را قضاوت کنند و کمتر باعث تحریک کودک افسرده شوند.

همچنین لازم است به خواب و تغذیه کودک اهمیت داده شود. کودکان افسرده باید از غذاهای سالم تغذیه کنند و به میران کافی بخوابند.

یکی دیگر از نکات مهم در ازتباط با کودکان افسرده نظارت بر سرگرمی‌ها و بازی‌های آن‌هاست. امروزه اکثر کودکان از بازی‌های موبایلی استفاده می‌کنند. اگرکودک شما نیز در این دسته قرار دارد بهتر است زمان دسترسی او به گوشی را به صورت تدریجی محدودتر کنید و همچنین مطمئن شوید که او از بازی‌های استاندارد و اپلیکیشن بازی‌های کودکانه مناسب سنش مانند اپلیکیشن همبازی استفاده می‌کند.

در این مقاله سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که چرا کودکان افسرده می‌شوند و سپس به صورت مفصل در علائم و درمان افسردگی در کودکان صحبت کردیم. امیدواریم این نکات به شما در رفع این مشکل کمک کند.