اصلی ترین عامل تاسیس سازمان های قضایی، ارتکاب بزهکاران به انواع جرم های کیفری و حقوقی است؛ قربانیان باید با ارائه مدارک به این مراجع حقوقی و گذراندن مراحل خاص، خواستار دادرسی ماموران دولت به پرونده شوند.
از حائز اهمیت ترین مراتب مربوط به روند دادرسی، می توان به مرحله تنظیم و ثبت شکایت اشاره کرد؛ نوشتن شکایت نامه، ابتدایی ترین قدم در امر مطالبه خسارات وارده به شاکی است که محتوای آن، تاثیر بسزایی بر حکم نهایی مقام قضایی دارد. بدیهی است که افراد غیرمتخصص نمی توانند شکوائیه ای فاقد کاستی تنظیم کنند؛ لذا در مقاله «نحوه شکایت نویسی + اصول کلیدی» تحت نظر وکلای مجرب، به پرتکرارترین پرسش ها پاسخ داده می شود.
محتوا شکایت نامه چیست؟
برای اجرای عدالت و مطالبه خسارات پس از ارتکاب افراد به هر نوع جرم حقوقی و کیفری، بزهدیده باید ابتدا مدارک لازم را جمع آوری کند؛ سپس وی باید با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، شکایت و دادخواستش را ثبت کند تا فرآیند دادرسی توسط مراجع قضایی آغاز شود. لازم به ذکر است که با پیشرفت تکنولوژی و فراگیری اینترنت، ثبت بعضی از شکوائیه ها به صورت غیر حضوری نیز امکان پذیر می باشد!
اطلاع رسانی به مراجع ذیصلاح و ثبت شکایت چه به صورت آنلاین و چه به صورت حضوری باشد، پرداختن به تمام موارد مذکور در ماده 68 قانون آیین دادرسی کیفری در متن شکایت نامه الزامی است تا تهدیدی متوجه منافع شخص نشود:
الف – نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و در صورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کد پستی شاکی
ب – موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم
پ – ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی
ت – ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان
ث – مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان
بر اساس تبصره ای که در ادامه همین ماده آمده است، اطلاعات فوق باید در برگه هایی که خود قوه قضائیه در اختیار مراجعان قرار می دهد، تنظیم و ثبت شود تا شکوائیه در مراکز حقوقی مورد استفاده قرار بگیرد؛ البته استفاده نکردن از این برگه های متحد الشکل، مانع استماع شکایت قربانیان توسط مسئولان نمی باشد.
نحوه شکایت نویسی
در این بخش از مقاله، به اصول کلیدی نوشتن شکایت نامه موثق و قابل استناد طی جلسات دادگاه قضایی، اشاره می شود:
الف) دقت و صحت متن شکایت نامه
خواهان باید پیش از نوشتن اظهارات خویش نسبت به آنچه رخ داده است، وقایع را بار دیگر مرور کند تا هیچ موردی از قلم نیوفتد؛ چه بسا پرونده های بزرگی که با دقت در جزئیات شرح جرم حل شده اند!
همچنین اظهارنامه قربانی را باید با صداقت تمام به قلم تحریر درآورد؛ یعنی وقایع باید صحت داشته باشند و علاوه بر آن، شاکی باید بتواند به واسطه مدارک محکمه پسند، جرم را در محضر مقام قضایی اثبات کند. مدارکی که ضمیمه شکوائیه می شوند باید کافی و کامل باشند؛ یعنی از نظر کیفیت باید به گونه ای باشد که عنوان متهم را به مجرم تغییر دهد.
همچنین از نظر جزئیاتی چون محل جمع آوری مدرک (دوربین مدار بسته، شهادت شاهدین و…)، تاریخ، زمان دقیق و… نیز باید اطلاعاتی تکمیلی داده شود؛ به طوری که هیچگونه راهی برای بی اعتبار جلوده دادن مستندات توسط وکیل طرف مقابل وجود نداشته باشد.
ب) صراحت متن شکایت نامه برای مسئولین
یکی دیگر از مواردی که بر اثبات جرم موثر می باشد، صراحت و وضوح متن شکوائیه ای است که توسط زیان دیده ثبت می گردد.
علاوه بر اینکه شاکی باید از افراط و تفریط در بیان وقایع بپرهیزد، نباید از عبارات پیچیده و نامفهوم برای ابراز اظهاراتش استفاده کند؛ چراکه در این صورت امکان برداشت اشتباه قاضی از اتفاقات وجود داشته که نتیجه ای جز ضرر قربانی در منافع اش را به دنبال ندارد.
در شکایت نامه باید تا حد امکان از استدلال های منطقی، اصطلاحات حقوقی و عبارات صریح استفاده شود تا درک آن برای مسئولین دستگاه قضایی راحت تر باشد؛ از آنجایی که وکلا در حیطه تسلط بر قوانین و اصطلاحات مربوطه متخصص اند، بهتر است پیش از هرگونه اقدامی برای نوشتن شکوائیه، با وکیلی حاذق مشاوره شود.
ج) پایبندی به اصول قانونی
پیش تر بدین موضوع اشاره شد که برای استفاده از شکایت نامه در مراجع قضایی در طول دادرسی به پرونده، قانونا شکوائیه باید در برگه های متحد الشکل ثبت شود؛ پس بهتر است اظهارات شاکی در برگه ای با سربرگ و قالب معتبر تنظیم گردد.
د) پایبندی به اصول ادبی
شکایت نامه از جمله متون رسمی می باشد که برای فردی با صلاحیت قضاوت نوشته می شود، لذا هنگام نوشتن متن شکوائیه باید قالب های نوشتاری ادبی و رسمی مورد استفاده قرار بگیرند؛ همچنین شاکی نباید عصبانیتش را توسط الفاظ زشت بیان کند و نهایت احترام و ادب باید رعایت شود.
حتی اگر بخشی از شرح جرم مربوط به فحاشی مجرم باشد، بهتر است که قربانی یا وکیل وی به صورت هرچه سر بسته تر بدین موضوع بپردازند؛ به عنوان مثال بجای نام بردن مصادیق بی احترامی، به صورت کلی بگوید «نسبت دادن فوش های ناموسی».
ه) پرهیز از خط خوردگی
همانطور که می دانیم، شکایت نامه توسط تمام مسئولان مربوطه از جمله قاضی بررسی می شود؛ لذا علاوه بر رعایت ادب، باید با پرهیز از خط و تا خوردگی و تحویل دادن شکایت نامه ای تمیز و مرتب، به ماموران دولت احترام گذاشته شود.
همچنین گاهی خط خورگی ها باعث نامفهوم شدن بعضی از لغات و عبارات اساسی می شوند که شاید بر فرآیند قضاوت و صدور حکم، موثر واقع شود! حال با توجه به حساسیت و سختی این کار، پیشنهاد ما این است که در این مسیر از تجربیات یک وکیل کمک بگیرید. برای مشاهده لیستی از وکلا که می توانند در این هدف به شما کمک کنند، کلیک کنید.
مدارک لازم برای نوشتن شکایت نامه چیست؟
مدارکی برای احراز هویت شاکی یعنی شناسنامه و کارت ملی.
همراه داشتن قبضی دولتی مانند قبض برق برای استخراج کد پستی.
اظهارنامه ای که شرح جرم با بیان جزئیات در آن توسط قربانی ثبت شده است.
هرگونه مدرک صوتی، تصویری، کاغذی، شهادت نامه و… که ارتکاب جرم توسط متهم را اثبات کند.
در صورت استخدام وکیل برای پیش بردن هرچه سریعتر فرآیند ثبت شکایت و دادرسی به پرونده، وی موظف است در تمامی مراحل حقوقی، وکالتنامه را تسلیم کارمندان دولت کند.
کلام آخر
از جمله مواردی که باید حین نوشتن شکایت نامه بدان ها پرداخته شود، اطلاعات هویتی و نشانی خواهان و خوانده، شماره تلفن، کد پستی، ادله وقوع جرم، مشخصات و نشانی شهود و… است. همچنین شاکی باید حین تنظیم شکوائیه، به اصولی پایبند باشد که ما در این مقاله به آن ها اشاره کردیم. حضور یک وکیل در این مراحل کار را ساده تر خواهد کرد؛ بنابراین توصیه می شود نگاهی به سایت نوین وکلا بیندازید تا با بهترین وکلا آشنا شوید.
