سادیسم (دگر آزاری)؛ علل، علائم، تشخیص و درمان آن

اختلال شخصیت سادیسم (دگر آزاری) را می‌توان به عنوان وضعیتی تعریف کرد که در آن فرد تحت‌فشار مشکلات فردی قرار می‌گیرد و حالاتی مانند خشم، سردرگمی، پرخاشگری و رفتارهای غیرمتعارف از او دیده می‌شود. منظور از مشکلات فردی، مشکلات معمولی است که برای همه افراد معمولی نیز وجود دارد اما افراد مبتلابه اختلال آن را با خشونت جبران می‌کنند که خشونت یکی از بارزترین ویژگی‌های فرد سادیسمی می‌باشد. افرادی که معمولاً از کمبود دلسوزی دیگران رنج می‌برند و یا در مورد نظرات دیگران می‌ترسند، احتمال بیشتری وجود دارد که از خود رفتارهای خشونت‌بار نشان دهند و چنین افرادی معمولاً دارای شخصیت ضداجتماعی می‌باشند و از خشونت رنج می‌برند. رفتار ضداجتماعی به‌خودی‌خود به دیگران ضربه نمی‌زند.

از طرفی رابطه‌ای هم بین اختلال سادیسمی معمولی و سادیسم جنسیتی وجود دارد. افراد مبتلابه سادیسم جنسیتی معمولاً رفتارهایی مثل تحقیر ساختن و مغلوب کردن دیگران را از خود نشان می‌دهند.

اختلال سادیسم چیست؟

افراد مبتلابه سادیسم معمولاً از دیدن رنج و ناراحتی دیگران حس رضایت پیدا می‌کنند. این افراد معمولاً نه‌تنها از رفتار سادیسمی خود احساس رضایت دارند، بلکه دوست دارند آن را در افراد دیگر نیز مشاهده کنند و درواقع بخش عظیمی از نیاز آن‌ها به خشونت، در دیدن این رفتارها در وجود دیگران برطرف می‌شود. افراد سادیسمی مدام حالاتی مثل خشونت و پرخاشگری را از خود بروز می‌دهند و افراد مبتلابه سادیسم همچنین از نظر احساسی نیز از خود خشونت نشان می‌دهند و به‌عنوان‌مثال این افراد از حمله دیگر افراد به یکدیگر لذت می‌برند و دوست دارند که شاهد این قضایا باشند.

طبقه‌بندی اختلال شخصیت سادیسمی

سادیسم اجباری

این نوع سادیسم معمولاً در بین افرادی که مقام و مسئولیت بالایی دارند، بیشتر دیده می‌شود. این افراد خودشان را در جایگاهی می‌بینند که انگار باید همه را تحت نظر و کنترل داشته باشند و از مجازات کردن دیگران نیز لذت می‌برند. کسی که سادیسم اجباری دارد، دوست دارد دیگران را مجبور به انجام اقداماتی کند تا به خودش احساس قدرت بیشتری دست بدهد.

سادیسم انفجاری

این افراد معمولاً خشم‌های غیرقابل‌پیش‌بینی را از خود نشان می‌دهند و درنتیجه از زندگی‌شان ناامید می‌شوند. آن‌ها در مواقع خطیر کنترل خود را از دست می‌دهند و به‌جای فکر کردن، به خشونت می‌پردازند.

سادیسم ستمگرانه

این نوع سادیسم نیز مدام در حال ابراز خشم و عصبانیت می‌باشد و درنتیجه افراد زیادی قربانی آنان می‌شوند. این دسته‌به‌دسته سادیسم انفجاری نیز شباهت دارند، با این تفاوت که دقت آن‌ها در انجام کارها بیشتر است و گاهی اوقات نیز دوست دارند که خودشان را از دید جامعه پنهان کنند و به انجام کارهایی بپردازند که از نظر دیگران خلاف قانون است.

سادیسم از دست دادن کنترل

این نوع سادیسم به‌طور کامل با سه نوع دیگر متفاوت است. این افراد می‌توانند موقعیت‌های خطرناک را به‌خوبی تصور کنند، خودشان را در مقام ضربه زننده ببینند. اول‌ازهمه حمله کنند و نیازهای خشونتی خود را برآورده کنند و این افراد سعی دارند که با ابراز خشونت خود به دیگران ثابت کنند که از چیزی نمی‌ترسند.

علت‌های سادیسم

دلایل بروز سادیسم

هیچ علت دقیق، واضح و روشنی برای ابتلای افراد به سادیسم وجود ندارد. بعضی از افراد عقیده دارند که نشان دادن حالات سادیسمی دست خود فرد است و هیچ غیر آگاهی در آن وجود ندارد اما بعضی دیگر معتقدند که سادیسم به دلیل مشکلات بیولوژیکی در فرد اتفاق می‌افتد و دسته‌ای از متخصصان علت‌های سادیسم را نیز در اتفاقات سخت و وحشتناک مربوط به دوران کودکی فرد می‌دانند. آن‌ها همچنین معتقد هستند که مشکلاتی مثل تجاوز به کودک در سنین پایین می‌تواند علت مهمی در ابتلای افراد به سادیسم در آینده باشد و در بین تمام علت‌های احتمالی، هیچ اثری از ژنتیک و ارث سادیسم دیده نمی‌شود.

این اختلال معمولاً در کنار اختلال‌های دیگر رخ می‌دهد، مثلاً افرادی که در رفتارهای عادی سعی دارند که بیش‌ازحد خاص باشند و یا در رفتار خود دچار اغراق هستند، احتمال بیشتری برای ابتلا به سادیسم در آن‌ها وجود دارد.

بعضی از انواع اختلالات سادیسم را در ادامه به شما معرفی می‌کنیم:

•  افسردگی
•  اختلال دوقطبی
•  اختلال شخصیتی مرزی
•  اختلال وحشتی
•  اختلال خود دفاعی
•  اختلال هیستریک

علائم ابتلا به بیماری سادیسم

•  افراد مبتلابه سادیسم عمداً به‌تحقیر دیگران می‌پردازند: آن‌ها سعی دارند که گره و مشکلاتی را بر سر راه دیگران ایجاد کنند.
•  این افراد تمایل دارند که دیگران را تحت کنترل خود بگیرند: برایشان فرقی ندارد که فرد موردنظر شاگرد، زندانی، بیمار، اعضای خانواده یا والدینشان باشد و درهرصورت دوست دارند که همه را مدیریت کنند و همه مطابق میل آنان رفتار کنند.
•  این افراد از آسیب زدن به دیگران احساس لذت و رضایت دارند: دروغ گفتن آن‌ها معمولاً دلیل خاصی ندارد و بدون هیچ دلیلی این رفتار را انجام می‌دهند.
•  این افراد معمولاً سعی در ناامید کردن دیگران دارند.
•  افراد سادیسمی برعکس انسان‌های معمولی دیگران را از به انجام رساندن کارهایشان می‌ترسانند.
•  افراد سادیسمی سعی دارند که برای دیگران محدودیت ایجاد کنند: مثلاً همسر خود را مدام چک می‌کنند و استقلال او را می‌گیرند و بچه‌های خود را نیز گوشه‌گیر، بی‌اعتماد به نفس و ضداجتماعی بار می‌آورند.
•  این افراد علاقه بیش‌ازحد بالایی به ورزش‌های خشن، هنرهای رزمی، سلاح‌ها، دیدن جراحت‌ها و مرگ دیگران دارند.
•  هدف آن‌ها از خشونت و متشنج کردن فضا این است که به دیگران نشان دهند از همه قوی‌تر هستند.

تشخیص اختلال سادیسم

سادیسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معمولاً روان‌پزشکان با ملاقات حضوری و از راه‌های زیر به تشخیص این اختلال می‌پردازند:

1. تمام مدل‌های خشونتی فرد را موردبررسی قرار می‌دهند: از خانواده، همسر، دوستان، فرزندان، والدین و همکاران وی سؤال می‌پرسند و مواردی که بیشتر باعث ایجاد خشونت در افراد می‌شود را بررسی می‌کنند.
2. همچنین سعی می‌کنند که افراد را در معرض موقعیت‌هایی قرار دهند تا خشم آن‌ها را برانگیزند و بتوانند بیشتر آن‌ها را زیر ذره‌بین قرار دهند.
3. آناتومی روابط این افراد را با جزئیات موردبررسی قرار می‌دهند.

دراین‌بین ممکن است که افراد و دوروبری‌های این شخص، علائم را با اختلالات دیگر اشتباه گرفته باشند.

معمولاً سادیسم را می‌توان با اختلالات زیر کمی شبیه دانست:

•  اختلال شخصیتی اسکیزوئید
•  اختلال پارانوئید
•  اختلال ضداجتماعی
•  اختلال اسکیزوتیپال
•  اختلالات شخصیتی که در اثر مصرف دارو اتفاق می‌افتد.

درمان اختلال سادیسم

روان‌پزشک بعد از بررسی‌های متعدد می‌تواند درمان مناسب را برای بیمار تجویز کند که در این قسمت به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مشاوره و روان‌درمانی

اگرچه که نوع اختلال شخصیتی این افراد با یکدیگر متفاوت است اما می‌توان با انجام جلسات مشاوره و روان‌درمانی توسط فرد با تجربه بخش زیادی از علائم سادیسم را از بین برد.

دارودرمانی

داروهای آرام‌بخش نیز وجود دارند که می‌توانند از میل فرد به خودکشی ، خشونت‌های بی‌جا، پرخاشگری و اضطراب و افسردگی جلوگیری کنند که به افراد سادیسمی هم تجویز می‌شوند.