اندومتر رحم؛ علت ضخیم شدن اندومتر، ضخامت آندومتر نرمال چقدره؟
مجرایی که با آن ادرار می‌کنید آندومتر نام دارد. در آزمایشات سونوگرافی و یا MRI، اندومتری به‌وسیله خطی تیره در صفحه مشاهده میشود. این خط گاهی تحت عنوان نوار رحم نامیده میشود. این خط به بیماری خاص یا تشخیص آن در بدن اشاره ندارد، بلکـه می‌توان آن را به‌عنوان عضو معمول بدن در نظر گرفت. در این مقاله بررسی نوار آندومتر خواهیم پرداخت و تفاوت‌های ویژه آن را با سلول‌های آندومتر مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
تفاوت سلول‌های آندومتر و نوار آندومتر
سلول‌های آندومتر در سایر نقاط بدن به‌عنوان نشانه‌ای از اندومتریوز (اختلالی که در آن بافت‌های رحم از آن خارجی می‌شوند) ظاهر می‌شوند، اما نوار آندومتر به‌طور خاص به بافت اندومتری در رحم اشاره دارد.
به‌مرورزمان، با گذشت سن و ایجاد تغییرات در نواحی تناسلی، این بافت نیز دستخوش تغییراتی خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این تغییرات، علائم و زمان مراجعه به پزشک ادامه این نوشته را از دست ندهید.
نوار آندومتر معمولاً به چه صورت است؟
اگر در سن باروری هستید، شکل کلی نوار آندومتر بستگی به این دارد که شما در کجای چرخه و دوره قاعدگی قرار دارید.
قاعدگی یا مرحله اولیه تکثیر
روزهای قاعدگی و بلافاصله بعدازآن را دوره قاعدگی یا مرحله اولیه تکثیر می‌نامیم. در این روزها، نوار آندومتر بسیار نازک به نظر می‌رسد؛ درست مثل یک خط مستقیم.
مرحلۀ تکثیر اخیر (پایانی)
در ادامه بافت اندومتری شما ضخیم‌تر خواهد شد. در مرحله تکثیر پایانی، خطوط ممکن است به حالت لایه‌لایه‌ای به نظر برسند که خط تیره‌ای از وسط آن عبور کرده است. این مرحله پس از تخمک‌گذاری به پایان می‌رسد.
مرحله ترشح
آن قسمت از چرخه قاعدگی که بین زمان تخمک‌گذاری و آغاز قاعدگی قرار دارد، مرحله ترشح نامیده میشود. در این روزها، اندومتری در ضخیم‌ترین حالت ممکن قرار دارد. نوار آندومتر مایع اطرافش را جمع می‌کند؛ به‌نحوی‌که در سونوگرافی، به نظر می‌رسد که این دو تراکم و رنگ مشابهی دارند.
ضخامت آندومتر نرمال چقدره؟
ضخامت این نوار به این بستگی دارد که شما در کدام مرحله از زندگی قرار دارید.
اطفال
قبل از بلوغ نوار آندومتری، در تمام طول ماه مثل یک خط نازک است. در بعضی موارد، ممکن است هنوز در سونوگرافی قابل‌تشخیص نباشد.
پیش از یائسگی
برای زنانی که در سن باروری قرار دارند، نوار آندومتری با توجه به چرخه قاعدگی ضخیم و نازک میشود. نوار می‌تواند هرجایی در بازه‌ی کمتر از 1 میلی‌متر تا اندکی بیشتر از 16 میلی‌متر باشد. درمجموع همه‌چیز بستگی این دارد که شما در هنگام اندازه‌گیری ضخامت این نوار، کجای دوران قاعدگی قرار دارید.
میانگین این ضخامت‌ها به شرح زیر است:
در طول قاعدگی: 2 تا 4 میلی‌متر
مرحله اولیه تکثیر: 5 تا 7 میلی‌متر
مرحلۀ تکثیر پایانی: تا 11 میلی‌متر
مرحله ترشح: تا 16 میلی‌متر
بارداری
هنگامی بارداری، یک تخمک بارورشده درحالی‌که در ضخیم‌ترین حالت ممکن قرار دارد، به آندومتر وارد میشود. آزمایشات تصویری انجام‌شده در دوران بارداری ممکن است یک نوار آندومتر به ضخامت 2 میلی‌متر یا بیشتر را نشان دهد.
در بارداری عادی، نوار آندومتر به خانه‌ای برای جنین در حال رشد تبدیل خواهد شد. این نوار درنهایت توسط کیسه حاملگی و جفت به‌مرور پوشانده میشود.
بعد از زایمان
نوار آندومتر پس از زایمان ضخیم‌تر از حد معمول است. این به این دلیل است که لخته‌های خون و بافت‌های قدیمی می‌توانند پس از زایمان بیشتر باقی بمانند.
این بقایا در 24 درصد موارد، پس از حاملگی رؤیت می‌شوند. همچنین باید بدانید بعد از سزارین نیز این بقایا معمولاً قابل‌مشاهده هستند.
زمانی که چرخه‌ی قاعدگی شما به حالت عادی خود بازمی‌گردد، روند عادی ضخیم و نازک شدن نوار آندومتر شما نیز شرایط عادی خود را پیدا می‌کند.
پس از یائسگی
ضخامت آندومتر پس از رسیدن به یائسگی، به حالت موازنه درمی‌آید. اگر نزدیک یائسه شدن هستید ولی گاه‌به‌گاه خونریزی واژینال نیز دارید، متوسط ضخامت نوار آندومتر کمتر از 5 میلی‌متر می‌باشد.
اما اگر دیگر خونریزی واژینال نداشته باشید، متوسط ضخامت نوار بین 8 تا 11 میلی‌متر خواهد بود. نوار آندومتر 11 میلی‌متری یا بیشتر در مرحله پس از یائسگی را به‌عنوان یک نوار ضخیم می‌شناسیم.
همه چیز درباره اندومتر رحم
چه چیزی باعث ضخامت غیرطبیعی نوار آندومتر میشود؟
به‌استثنای مواردی که علائم غیرطبیعی را مشاهده نمی‌کنید، بافت آندومتری ضخیم به‌خودی‌خود جای نگرانی ندارد. در برخی موارد یک نوار آندومتر ضخیم ممکن است نشانه‌ای از موارد زیر باشد:
پولیپ ها
پولیپ آندومتر، از اختلالات بافتیِ رحم است. این پولیپ ها باعث میشود آندومتری در سونوگرافی ضخیم‌تر به نظر بیاید. در بیشتر موارد، این پولیپ ها خوش خی‌ام هستند در موارد بسیار نادر، پولیپ آندومتر می‌تواند بدخیم شود.
فیبروئید رشته‌ای رحم
فیبروئید های رحم می‌توانند به آندومتری متصل شده و آن را ضخیم‌تر سازند. این فیبروئید ها بسیار شایع هستند؛ به حدی که 80 درصد از زنان آن را تا قبل از 50 سالگی تجربه می‌کنند.
استفاده از تاموکسیفن
تاموکسیفن (Nolvadex) یکی از داروهای مصرفی برای درمان سرطان پستان است. عوارض جانبی رایج این دارو عبارت‌اند از:
- یائسگی زودرس
- تغییر در روند ضخیم و نازک شدن اندومتری
هایپرپلازی آندومتر
هایپرپلازی آندومتر زمانی اتفاق می‌افتد که غدد آندومتر باعث رشد سریع‌تر بافت میشود. این موضوع در زنان مبتلا به یائسگی شایع‌تر است. در برخی موارد، هایپرپلازی آندومتری می‌تواند بدخیم شود.
سرطان آندومتری
به گفته انجمن سرطان آمریکا، تقریباً تمام سرطان‌های رحم از سلول‌های آندومتر شروع می‌شوند. داشتن اندومتری که به شکل غیرمعمول ضخیم باشد، می‌تواند نشانه اولیه سرطان باشد. علائم دیگر شامل خونریزی شدید، مکرر یا غیرمعمول، ترشحات نامنظم بعد از یائسگی و درد کمر یا لگن است.
چه چیزی باعث نازکی غیرطبیعی بافت میشود؟
به‌استثنای مواردی که نشانه‌های غیرمعمول مشاهده می‌کنید، بافت اندومتری ضخیم به‌طورکلی علت نگرانی نیست. در بعضی موارد نوار نازک اندومتری ممکن است نشانه‌ای از موارد زیر باشد:
- یائسگی
- اندومتریوم ضخیم و نازک شدن عادی خود را در طول دوران یائسگی و پس‌ازآن متوقف می‌کند.
آتروفی
سطح پایین استروژن می‌تواند منجر به ایجاد شرایطی شود که به آن آتروفی اندومتری گفته میشود. در اکثر موارد، این موضوع به شروع یائسگی مربوط میشود. عدم تعادل در هورمون‌ها، اختلالات خورد و خوراک و شرایط ایمنی بدن نیز می‌تواند منجر به آتروفی در زنان جوان شود. هنگامی که بدن شما دارای سطح استروژن کم است، ممکن است بافت اندومتری از ضخامت کافی برای رشد و بارور شدن تخمک برخوردار نباشد.
علائم مربوط به اختلال در بافت‌های رحم چیست؟
هنگامی که سلول‌های آندومتر به شکل غیرطبیعی رشد می‌کنند، علائم دیگر نیز ممکن است در ادامه به وجود بیایند.
اگر نوار آندومتر ضخیم‌تر از حالت عادی باشد، این علائم ممکن است مشاهده شوند:
- خونریزی پیش‌بینی‌نشده بین دوره‌های قاعدگی
- قاعدگی‌های بسیار دردناک
- مشکل باردار شدن
- چرخه‌های قاعدگی که کمتر از 24 روز یا بیشتر از 38 روز است.
- خونریزی شدید در قاعدگی
اگر اندومتری شما نازک‌تر از حد طبیعی باشد، علائم مربوط می‌تواند مشابه با علائم بافت ضخیم باشد. علاوه بر آن‌ها ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- پریود نشدن در بعضی از دفعات و یا اینکه فرد کلاً پریود نمی‌شود
- درد لگن در زمان‌های مختلف در هرماه
- درد در رابطه جنسی
اگر در معرض هرکدام از این علائم هستید، پزشک خود را در جریان بگذارید. پزشک ممکن است سونوگرافی یا سایر آزمایش‌های تشخیصی را برای تشخیص علت تجویز کند.
با پزشک خود صحبت کنید
حتماً سؤالات خود را درباره سلامت باروری از پزشکتان بپرسید. پزشک شما می‌تواند تاریخچه پزشکی شما را بررسی کرده و آنچه برای شما طبیعی و نرمال است را به شما بگوید.
اگر علائم غیرطبیعی را مشاهده کردید، حتماً با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید و تا هنگام آزمایشات سالانه خود صبر نکنید. انجام این کار می‌تواند هرگونه درمان لازم را به تأخیر بیندازد.
