علت عفونت لثه و علائم بیماری لثه
در صورتی که به ژنژیویت مبتلا باشید، یک یا چند مورد از علایم زیر را تجربه خواهید‌کرد :
– قرمزی و تورم لثه، و خونریزی آن حتی در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
– احساس طعم بد یا بوی بد در دهان
– ایجاد پلاک یا لکه های سفید روی لثه
– پس‌روی لثه از اطراف دندان
– چرک بین لثه یا دندان
– ایجاد فاصله بین دندانها یا تغییر موقعیت دندانها
– لق شدن یا بهم خوردن تطابق دندان مصنوعی
هنگامی که بیماری ژنژیویت پیشرفت می‌کند، عوارض گوناگونی ممکن است ایجاد شود. فردی که دچار بیماری لثه شده ممکن است پس‌روی لثه یا بیرون زدگی ریشه دندان را تجربه کند. همچنین شیارهای عمیق در اطراف دندان ایجاد میشود چرا که اتصال لثه و دندان از بین رفته است. در این شرایط به راحتی ذرات غذا، باکتری‌ها و پلاک در این شیارها که به آنها پاکِت گفته میشود، گیر می‌کنند.
در صورتی که ژنژیویت پیشروی کرده و به پریودنتیت تبدیل شود، بافت‌های لثه یا استخوان اطراف دندان تحلیل رفته و ممکن است دندان لق شود و در نهایت بیفتد. این تغییرات ممکن است خیلی آهسته یا خیلی سریع اتفاق بیفتد. این علایم ممکن است در یک دندان یا تمامی دندانها دیده شود.
در صورتی که بهداشت دهان رعایت نشود یا فرد دچار مشکلات و ضعف سیستم ایمنی باشد، ژنژیویت اولسراتیو (زخمی) نکروزی حاد ممکن است اتفاق بیفتد. این وضعیت دردناک بوده و در آن لثه متورم و زخمی شده و پوسته ریزی می‌کند.
این امکان وجود دارد که دچار ژنژیویت باشید اما خودتان متوجه هیچ علامتی نشوید به همین علت مراجعه منظم به دندانپزشک برای شناسایی زود هنگام عفونت لثه امری ضروری است. دندانپزشک تمامی دهان را معاینه می‌کند و هرگونه مشکل را زود شناسایی و درمان می‌نماید پیش از این که عوارض جدی برای شما ایجاد کند.
روش‌های تشخیص بیماری لثه
دندانپزشک از روش‌های زیر برای شناسایی بیماری لثه استفاده می‌کند:
- اندازه‌گیری عمق لثه- دندانپزشک با استفاده از پروب مخصوص، عمق پاکِت‌های اطراف دندانها را اندازه گیری می‌کند. عمق پاکت‌های لثه سالم بین یک تا سه میلی‌متر است. اگر عمق پاکت لثه بیش از این مقدار باشد، ممکن است دچار مشکل لثه شده باشید. هر چه عمق آن بیشتر باشد شدت بیماری بیشتر است.
- عکس پرتوی ایکس – عکس پرتوی ایکس دندانپزشکی کمک می‌کند سطح استخوان زیر لثه مشخص شود. به این ترتیب دندانپزشک متوجه میشود آیا در اثر بیماری لثه بخشی از استخوان تحلیل رفته است یا خیر.
- بررسی حساسیت دندان – در صورتی که دندانها در اطراف مرز لثه حساس شده باشند و در مقابل تغییرات دما یا قرار گیری در محیط اسیدی حساسیت نشان دهند، ممکن است لثه دچار پس‌روی شده و ریشه دندان نمایان شده باشد.
- معاینه لثه – دندانپزشک رنگ لثه، تورم و سهولت خونریزی لثه را بررسی می‌کند.
درمان التهاب و عفونت لثه
هدف از درمان ژنژیویت شناسایی و برطرف کردن عواملی است که باعث بیماری لثه شده است. بیشتر عوامل را با رعایت بهداشت دهان و دندان و جرم گیری می‌توان برطرف نمود. در صورتی که عامل زمینه ساز خاصی مانند سیگار کشیدن یا دیابت کنترل نشده فرد را مستعد بیماری لثه کرده است، باید تعداد این فاکتورها را برطرف نمود تا موفقیت درمان افزایش یافته و عفونت لثه بازنگردد.
پس از این که جرم و رسوب سطح دندان با جرم گیری پاک شد، بیمار می‌تواند با مراقبت‌های معمولی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مرتب و استفاده از دهان‌شویه، بیماری لثه را درمان کرده و از بروز مجدد آن پیشگیری نماید. همچنین بیمار می‌تواند تحت نظارت دندانپزشک از محلول پروکسید کارباماید 10% استفاده کند. روش کار بدین صورت است که محلول مورد نظر را بر روی تری ریخته و در تماس با دندانها قرار می‌دهید. بخصوص در بیمارانی که در انجام مراقبت‌های بهداشتی معمول دهان مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ناتوان هستند (به علت سن بالا یا معلولیت و شرایط خاص) این روش مفید است.
در مواردی که ژنژیویت به پریودنتیت تبدیل شده است و پاکت‌های عمیقی بین دندان و لثه تشکیل شده است، باید جرم گیری عمیق و تسطیح ریشه (روت پلنینگ) انجام شود تا تمامی سطح دندان تمیز شود. ممکن است برای دسترسی به تمام سطوح دندان در جرم‌گیری، نیاز به جراحی باشد.
در این عمل جراحی که به آن جراحی فلپ گفته میشود، می‌توان جراحی کاهش عمق پاکت را نیز انجام داد تا بیمار راحت‌تر بتواند این نواحی را با مسواک و نخ دندان تمیز کند.
در طی این عمل لثه برش می‌خورد و زبانة لثه که به آن فلپ گفته میشود بالا زده میشود تا سطوح دندان کاملاً تمیز شود. سپس زبانه لثه دوباره به دندان چسبانده میشود بنابراین شیاری بین لثه و دندان باقی نمی‌ماند. گاهی اوقات استخوان نیز باید شکل دهی شود.
گاهی اوقات ممکن است از پیوند بافت نرم برای پوشاندن سطح ریشه دندان که در اثر پس‌روی لثه بیرون زده است، استفاده شود. این کار کمک می‌کند حساسیت دندان بر طرف شده و از ریشه دندان که نرم و آسیب پذیر است و تمیز کردن آن دشوارتر است محافظت شود.
لیزر درمانی یکی دیگر از درمان‌هایی است که برای کمک به سلامت لثه استفاده میشود. پاکت لثه با لیزر بافت نرم تحت درمان قرار می‌گیرد تا باکتری‌های مضر پنهان شده در پاکت‌ها، از بین بروند. همچنین بافت‌های ناسالم و آلوده برداشته میشود. لیزر باعث تحریک فرآیند التیام و تسریع آن میشود.
