معنی ضرب المثل آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است؟

مفهوم ضرب المثل آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است؟

این ضرب المثل برای کسانی کاربرد دارد که اگرچه جرمی مرتکب نشده‌اند، اما به دلیل سوءتفاهم با اطرافیانش به عنوان مجرم شناخته می‌شوند. با این حال، این افراد هیچ نگرانی در دل خود نمی‌اندازند زیرا به صداقت و نیت پاک خود اطمینان دارند.

ضرب المثل “آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است” یکی از پرکاربردترین ضرب المثل های فارسی با مفهوم اخلاقی است. این ضرب المثل بیان می‌کند که اگر اعمال و رفتار یک شخص درست و خوب باشد، او نیازی به ترس از حسابرسی در دنیا و در روز قیامت نخواهد داشت. تنها کسانی که ترس از محاسبه دارند، گناهکاران هستند. به همین دلیل، آنها از مرگ می‌ترسند، زیرا مرگ آغاز حسابرسی و نمایش اعمال زشت و پنهان آنهاست.

از این ضرب المثل در مواردی استفاده می‌شود که کسی بدون ارتکاب جرمی، به دلیل سوءتفاهم با اطرافیانش، به عنوان یک گناهکار محسوب می‌شود. اما او ناراحتی ندارد، زیرا باور دارد که عملکرد صحیح و نیت پاک خود را دارد. استفاده از این ضرب المثل به منظور تشویق به انجام کارهای درست و اجتناب از انجام کارهای نادرست است.

این حکایت در گلستان سعدی، باب اول، در سیرت پادشاهان آمده است. معنای این مثل این است که افرادی که در این دنیا کارهای خوب و صحیح انجام می‌دهند، هیچ ترسی از این دنیا و روز قیامت خود ندارند.

در گلستان سعدی آمده است: “و حکما گویند چار کس از چار کس به جان برنجند حرامی از سلطان و دزد از پاسبان و فاسق از غماز و روسپی از محتسب و آن را که حساب پاک است از محاسب چه باک است.”

این ضرب المثل زمانی به کار می‌رود که فردی هیچ گناهی نکرده باشد و از هرگونه مواخذه ترسی نداشته باشد. به عبارتی، این مثل نشان‌دهنده افراد صادق و خداترس است که همواره راه درست را ادامه می‌دهند و از کارهای بد دوری می‌کنند. افراد با ایمان و راستگو همواره به دنبال کارهای صحیح هستند و مسیر مستقیم را دنبال می‌کنند و از هیچ گناهی که مرتکب نشده‌اند ترسی ندارند.