کلاریترومایسین | موارد مصرف، عوارض کلاریترومایسین
![کلاریترومایسین](https://mosbate1.ir/wp-content/uploads/2020/02/flickr-marco-verch.jpg)
کلاریترومایسین (به انگلیسی: Clarithromycin) یک آنتی بیوتیک بر پایه ماکرولید است و برای درمان هلیکوباکتر پیلوری، گلودرد استرپتوکوکی، برونشیت، سینوزیت، برخی انواع ذات الریه (پنومونی) و عفونتهای دیگر رایج میباشد.
اشکال دارویی کلاریترومایسین
- قرص روکشدار: 250 میلی گرم و 500 میلی گرم
- سوسپانسیون خوراکی: 125 میلی گرم بر 5 میلی لیتر
کلاریترومایسین (به انگلیسی:Clarithromycin) یک آنتی بیوتیک بر پایه ماکرولید است و برای درمان هلیکوباکتر پیلوری، گلودرد استرپتوکوکی، برونشیت، سینوزیت، برخی انواع ذات الریه (پنومونی) و عفونتهای دیگر رایج میباشد.
موارد و مقدار مصرف کلاریترومایسین
الف) فارنژیت یا التهاب لوزه ناشی از استرپتوکوک پیوژن.
بزرگسالان: مقدار mg 250 هر 12 ساعت از راه خوراکی و به مدت 10 روز مصرف میشود.
کودکان: مقدار mg/kg 15 در روز از راه خوراکی به شکل منقسم با فواصل 12 ساعته و به مدت 10 روز مصرف میگردد.
ب) سینوزیت حاد ماگزیلاری ناشی از استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا یا موراکسلاکاتارالیس.
بزرگسالان: مقدار mg 500 هر 12 ساعت از راه خوراکی به مدت 14 روز مصرف میشود.
پ) تشدید علائم برونشیت مزمن توسط موراکسلا کاتارالیس، استرپتوکوک پنومونیه یا هموفیلوس آنفلوانزا یا پاراآنفلوانزا.
بزرگسالان: مقدار mg 250 از راه خوراکی هر 12 ساعت به مدت 14-7 روز (تنها برای موراکسلا و پنوموکوک) مصرف میشود.
ث) عفونت ساده پوستی ناشی از استافیلوکوک اورئوس یا استافیلوکوک پیوژنز.
بزرگسالان: مقدار mg 250 از راه خوراکی هر 12 ساعت به مدت 14-7 روز مصرف میشود.
ج) پیشگیری و درمان عفونت منتشر ناشی از مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس.
بزرگسالان: مقدار mg 500 از راه خوراکی هر 12 ساعت مصرف میشود.
کودکان: میزان mg/kg 7.5 از راه خوراکی دو بار در روز مصرف میشود که تا mg 500 دو بار در روز میتواند تجویز گردد.
چ) پاکسازی عفونت هلیکوباکترپیلوری جهت کاهش خطر عود زخم دئودنوم.
بزرگسالان: در درمان سه دارویی شامل mg 500 کلاریترومایسین همراه با لانزوپرازول و یک گرم آموکسی سیلین هر 12 ساعت و به مدت 14-10 روز تجویز میگردد. در یک رژیم دیگر، mg 500 کلاریترومایسین همراه با mg 20 امپرازول و یک گرم آموکسی سیلین هر 12 ساعت برای 10 روز مصرف میشود.
در درمان دو دارویی، mg 500 کلاریترومایسین هر 8 ساعت و mg 40 امپرازول یک بار در روز به مدت 14 روز مصرف میشود.
کودکان: میزان mg/kg 15 در روز به شکل منقسم هر 12 ساعت به مدت 10 روز مصرف میشود.
ح) پنومونی اکتسابی از جامعه ناشی از کلامیدیا پنومونیه، مایکوپلاسما پنومونیه، استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا، هموفیلوس پاراآنفلوانزا یا موراکسلاکاتارالیس.
بزرگسالان: میزان mg 250 خوراکی هر 12 ساعت به مدت 14-7 روز تجویز میشود (در مورد هموفیلوس آنفلوانزا طول مدت درمان 7 روز است.)
یا این که میتوان دو قرص 500 میلی گرمی روزانه به مدت 7 روز برای درمان تمام ارگانیسمهای ذکر شده تجویز نمود.
کودکان: مقدار mg/kg 15 روزانه به شکل منقسم هر 12 ساعت برای مدت 10 روز مصرف میشود (تنها جهت درمان کلامیدیا پنومونیه، مایکوپلاسما پنومونیه یا استرپتوکوک پنومونیه).
تنظیم دوز: در صورتی که کلیرانس کراتینین کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه باشد، دوز را 50 درصد کاهش داده یا فواصل مصرف دو برابر میشود.
قبل از مصرف دارو، در موارد زیر با پزشک مشورت کنید:
– در صورت داشتن سابقه حساسیت به کلاریترومایسین یا داروهای مشابه مانند اریترومایسین یا وجود هر گونه حساسیت به غذاها، مواد محافظ و رنگها.
– در صورت مصرف داروهای ضد انعقاد، استمیزول، کاربامازپین، سیزاپراید، دیگوکسین، پیموزاید، ترفنادین، تئوفیلین ، ریفامپین، ریفابوتین، زیدوودین.
– در صورت داشتن بیماری خاص بخصوص بیماری کلیوی.
چگونگی مصرف داروی کلاریترومایسین
کلاریترومایسین را میتوان با غذا یا با شکم خالی مصرف کرد. اگر دارو موجب ناراحتی معده شما میشود آن را با غذا مصرف کنید. این دارو معمولاً هر 12 ساعت مصرف میشود. دارو را سر وقت و به طور کامل مصرف کنید، حتی اگر احساس بهبودی میکنید. اگر پیش از اتمام داروی تان آن را قطع کنید، علایم تان ممکن است مجدداً عود کند.
پیش از اندازه گیری مقدار دارو توسط پیمانه داخل جعبه در شکل سوسپانسیون آن، شیشه دارو را به خوبی تکان دهید. سوسپانسیون این دارو نیازی به نگهداری در یخچال ندارد، ولی حداکثر تا 14 روز قابل مصرف میباشد. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که به یاد آوردید مصرفش کنید. البته اگر تقریباً موقع نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده، به برنامه دارویی منظمتان بازگردید.
مکانیسم اثر:
کلاریترومایسین از طریق اتصال به RNA 50 S ریبوزومی، موجب مهار سنتز پروتئین در باکتری میشود و اثرات باکتریواستاتیکی ایجاد میشود.
فارماکوکینتیک:
نیمه عمر دارو 5 تا 7 ساعت است.
این دارو و متابولیت های آن بطور عمده از طریق ادرار دفع میشوند.
موارد منع مصرف کلاریترومایسین:
افرادی که به ین دارو حساسیت مفرط دارند.
مصرف همزمان کلاریترومایسین با آستمیزول منع مصرف دارد.
موارد احتیاط
در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف کلاریترومایسین، پزشکتان را مطلع سازید:
حساسیت به کلاریترومایسین، اریترومایسین، یا دیگر آنتی بیوتیک ها.
بارداری یا شیردهی.
مصرف داروهای دیگر، به ویژه کاربامازپین، ریفابوتین، استفیرول، سیساپراید، ضدانعقادهای خوراکی (وارفارین )، تئوفیلین ، یا زیدووودین.
ابتلا به یا سابقه بیماری کلیوی یا کبدی.
هنگام مصرف کلاریترومایسین توصیه میشود
حتی در صورت احساس بهبودی، دارو را تا انتها مصرف کنید تا عفونتتان درمان شده، از عود بیماری جلوگیری شود.
اگر ظرف 3 روز از درمان با کلاریترومایسین احساس بهبود نداشتید، با پزشکتان مشورت کنید.
از پیمانه داخل جعبه دارو برای اندازه گیری مقدار دارو استفاده کنید.
کلاریترومایسین را دور از دسترس کودکان و دور از گرما، نور مستقیم، و حرارت مرطوب نگه دارید (در این شرایط کلاریترومایسین فاسد میشود).
هنگام مصرف کلاریترومایسین نباید از کلاریترومایسین تاریخ مصرف گذشته استفاده کنید.
دارو را ناتمام قطع کنید، مگر به دستور پزشک.
مصرف کلاریترومایسین در بارداری
FDA طبقه بندی:C.
مصرف کلاریترومایسین در دوران شیردهی
ترشح دارو در شیر مشخص نیست، ولی سایر ماکرولیدها در شیر ترشح میشوند. باید در دوران شیردهی با احتیاط مصرف شود.
مصرف کلاریترومایسین در کودکان:
بی خطر بودن و اثربخشی دارو در کودکان زیر 6 ماه مشخص نشده است.
اثر بر آزمایش های تشخیصی
منجر به افزایش سطح سرمی ALT, AST، آلکالین فسفاتاز، LDH، بیلی روبین، کراتینین و BUN میگردد. میتوان PT و INR را افزایش و WBC را کاهش دهد.
مسمومیت و درمان
هیچ اطلاعاتی موجود نیست
تداخلات دارویی
کلاریترومایسین نباید همراه با آستمیزول، سیساپراید، پیموزاید و ترفنادین استفاده شود. • کلاریترومایسین اثرات عوامل ضد انعقاد خون، همچون وارفارین، را افزایش میدهد. • اثرات و نیز عوارض جانبی کاربامازپین، دیگوکسین و تئوفیلین، در صورت مصرف همزمان با کلاریترومایسین افزایش مییابد. • کلاریترومایسین با بسیاری از داروها تداخل دارد. در صورت استفاده از هر یک از داروهای ذکر شده در قسمت “هشدارها و موارد احتیاط” پزشک خود را مطلع سازید.
عوارض جانبی داروی کلاریترومایسین
کلاریترومایسین عوارض جانبی چندانی ایجاد نمیکند. ممکن است عوارض خفیفی رخ دهد که عبارتند از: سردرد، سرگیجه، بثورات پوستی خفیف، تهوع، استفراغ، طعم ناخوشایند، اسهال، ناراحتی و یا درد معده. در صورت شدت یا ازمان علایم ذکر شده، با پزشک خود مشورت کنید. اما در صورت وقوع هر یک از علایم یا نشانههای زیر، دارو را قطع و بلافاصله به پزشک خود مراجعه نمایید: خستگی یا ضعف غیر عادی، تب، تورم زبان، گلو، صورت، دستها یا پاها، خشونت صدا، خارش و کهیر، بثورات پوستی شدید، وزوزگوش یا مشکل در شنوایی، اشکال در تنفس یا بلع، اسهال شدید یا خونی، زرد شدن پوست یا چشمها و ضربان قلب تند یا نامنظم
ملاحظات اختصاصی درباره داروی کلاریترومایسین
1- باید قبل از تجویز دوز اول دارو، نمونههای کشت و تستهای تعیین حساسیت تهیه شود.
2- دارو میتواند با داروهای متابولیزه شونده توسط CYP3A4، هگزوباربیتال، فنی توئین و والپروات تداخل کند.
3- ندرتاً دارو میتواند باعث بروز واکنشهای آلرژیک شامل آنافیلاکسی، سندرم استیونس جانسون، نکروز پوستی توکسیک، اثرات گوارشی و CNS، ترومبوسیتوپنی، نوتروپنی، اختلال عملکرد کبدی، طولانی شدن QT و آریتمی های بطنی گردد.
4- ممکن است رشد بیش از حد ارگانیسمهای غیر حساس یا قارچ اتفاق بیفتد.
توجهات پزشکی – پرستاری درمورد کلاریترومایسین:
برای ثابت نگهداشتن سطح درمانی دارو، لازم است دارو هر 12 ساعت یکبار مصرف شود.
علائم مسمومیت کبدی عبارتند از: درد شکم، تهوع، استفراغ، تب، لکوسیتوز و ائوزینوفیلی. ممکن است زردی ایجاد نشود.
در افراد مبتلا به نارسایی کلیه کاهش دوز انجام شود.
در افراد مسن باید دوز پایینتری از دارو نسبت به افراد بالغ مصرف شود.
هشدار برای مصرف داروی کلاریترومایسین
1- در صورت ابتلای بیمار به نارسایی کبدی یا کلیوی، تاکی کاردی بطنی و پورفیری با احتیاط فراوان مصرف شود.
2- در صورت ابتلای بیمار به نارسایی کلیوی، کاهش مقدار مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
توصیههای دارویی کلاریترومایسین
بهتر است این دارو با معده خالی مصرف شود ولی در صورت بروز تحریک گوارشی، میتوان آن را با غذا مصرف کرد.
داروهای هم گروه کلاریترومایسین
Azithromycin
نگهداری دارو کلاریترومایسین
دارو را در بسته مخصوص آن، کاملاً پوشیده و دور از دسترس اطفال نگهدارید. قرصها باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم، حرارت زیاد و رطوبت نگهداری شود. سوسپانسیون را در یخچال نگهداری، اما از منجمد کردن آن پرهیز کنید. با گذشتن از تاریخ اعتبار یا نیاز به دارو، آن را دور بریزید و محلول خوراکی را بیش از 14 روز نگهداری نکنید.