جراحی درآوردن رحم یا هیسترکتومی، یک روش جراحی است که در آن رحم زن برداشته میشود. این جراحی، که گاهی اوقات شامل برداشتن تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ نیز میشود، به دلایل مختلف پزشکی انجام می‌گیرد. تصمیم برای انجام جراحی رحم تصمیمی مهم است که باید با دقت و پس از مشورت با پزشک متخصص گرفته شود. در این مقاله، به بررسی دلایل، انواع روش‌ها، عوارض و مراقبت‌های مربوط به جراحی درآوردن رحم می‌پردازیم تا شما را در درک بهتر این موضوع یاری کنیم.
جراحی درآوردن رحم چیست؟
جراحی درآوردن رحم، یا هیسترکتومی، یک روش جراحی است که در آن رحم به طور کامل یا جزئی برداشته میشود. این عمل جراحی میتواند به دلایل مختلف پزشکی انجام شود. گاهی اوقات، علاوه بر رحم، تخمدان‌ها (Ovaries) و لوله‌های فالوپ (Fallopian Tubes) نیز برداشته می‌شوند.
انواع مختلف جراحی رحم
- هیسترکتومی کامل (Total Hysterectomy): در این روش، رحم و دهانه رحم (Cervix) به طور کامل برداشته می‌شوند.
- هیسترکتومی جزئی (Partial Hysterectomy): در این روش، فقط رحم برداشته میشود و دهانه رحم باقی می‌ماند.
- هیسترکتومی رادیکال (Radical Hysterectomy): این نوع جراحی، که معمولاً برای درمان سرطان رحم انجام میشود، شامل برداشتن رحم، دهانه رحم، بافت‌های اطراف و گاهی اوقات غدد لنفاوی (Lymph Nodes) است.
تفاوت بین خارج کردن رحم و دیگر جراحی‌های مرتبط
جراحی رحم با جراحی‌های دیگری مانند اووفورکتومی (Oophorectomy) (برداشتن تخمدان‌ها) و سالپینژکتومی (Salpingectomy) (برداشتن لوله‌های فالوپ) متفاوت است. در برخی موارد، این جراحی‌ها به طور همزمان با جراحی درآوردن رحم انجام می‌شوند.
دلایل انجام جراحی درآوردن رحم
جراحی درآوردن رحم به دلایل مختلف پزشکی انجام میشود. برخی از شایع‌ترین دلایل عبارتند از:
فیبروم (Fibroids)
فیبروم‌ها تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی) هستند که در رحم رشد می‌کنند. این تومورها می‌توانند باعث خونریزی‌های شدید، درد لگن و فشار بر مثانه شوند. در صورتی که فیبروم‌ها باعث مشکلات جدی شوند و درمان‌های دیگر موثر نباشند، جراحی رحم ممکن است ضروری باشد.
آندومتریوز (Endometriosis)
آندومتریوز بیماری است که در آن بافت داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم رشد می‌کند. این بیماری میتواند باعث درد شدید، خونریزی‌های غیرطبیعی و ناباروری شود. در موارد شدید، جراحی رحم ممکن است به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود.
بیماری‌های دیگر
- سرطان رحم: در صورت تشخیص سرطان رحم، جراحی رحم معمولاً به عنوان بخشی از درمان انجام میشود.
- خونریزی‌های شدید: خونریزی‌های شدید و غیرقابل کنترل که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، ممکن است نیاز به جراحی رحم داشته باشند.
- افتادگی رحم: افتادگی رحم زمانی رخ می‌دهد که رحم به داخل واژن پایین می‌آید. این وضعیت میتواند باعث درد، ناراحتی و مشکلات ادراری شود.
- آدنومیوز: این بیماری زمانی رخ می دهد که بافت داخلی رحم به درون عضلات رحم رشد می کند.
- درد مزمن لگن: در برخی موارد، جراحی درآوردن رحم به عنوان آخرین راه حل برای درد مزمن لگن به کار می رود.
انواع روش‌های جراحی رحم
جراحی درآوردن رحم به روش‌های مختلفی انجام میشود که انتخاب روش مناسب بستگی به شرایط بیمار، دلیل جراحی و نظر پزشک دارد.
جراحی باز
در این روش، یک برش در ناحیه شکم ایجاد میشود و رحم از طریق این برش خارج میشود. این روش معمولاً برای مواردی که رحم بزرگ شده یا بیماری‌های پیچیده وجود دارد، استفاده میشود. دوره نقاهت این روش طولانی‌تر از سایر روش‌ها است.
جراحی لاپاراسکوپی
در این روش، چند برش کوچک در ناحیه شکم ایجاد میشود و یک دوربین کوچک و ابزارهای جراحی از طریق این برش‌ها وارد شکم می‌شوند. جراح با استفاده از تصاویر دوربین، رحم را خارج می‌کند. این روش کم تهاجمی است و دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد. این جراحی بسیار تخصصی است و پیشنهاد میشود که توسط پزشکی انجام شود که تبحر بالایی در این زمینه داشته باشد. دکتر فرشته سادات جلالی از جمله پزشکانی است که با تجربه و تخصص بالای خود در زمینه جراحی لاپاراسکوپی، میتواند گزینه ی مناسبی برای شما باشد.
جراحی واژینال
در این روش، رحم از طریق واژن خارج میشود و هیچ برشی در ناحیه شکم ایجاد نمی‌شود. این روش معمولاً برای مواردی که افتادگی رحم وجود دارد، استفاده میشود. دوره نقاهت این روش نیز کوتاه است.
جراحی رباتیک
این روش نوعی جراحی لاپاراسکوپی است که با استفاده از ربات انجام میشود. جراح با استفاده از کنسول، ربات را کنترل می‌کند و ابزارهای جراحی را هدایت می‌کند. این روش دقت بالایی دارد و دوره نقاهت کوتاهی دارد.
انتخاب روش مناسب جراحی رحم بستگی به شرایط خاص هر بیمار دارد و باید توسط پزشک متخصص تعیین شود.
عوارض و خطرات جراحی درآوردن رحم
مانند هر جراحی دیگری، جراحی درآوردن رحم نیز با عوارض و خطراتی همراه است. این عوارض می‌توانند به صورت عمومی یا خاص مرتبط با جراحی رحم باشند.
عوارض عمومی جراحی
- خونریزی: احتمال خونریزی در حین یا بعد از جراحی وجود دارد.
- عفونت: خطر عفونت در محل جراحی یا در داخل شکم وجود دارد.
- واکنش به بیهوشی: برخی افراد ممکن است به داروهای بیهوشی واکنش نشان دهند.
- آسیب به اندام‌های مجاور: در موارد نادر، ممکن است به اندام‌های مجاور مانند مثانه یا روده آسیب وارد شود.
عوارض خاص جراحی رحم
- یائسگی زودرس: اگر تخمدان‌ها نیز در طول جراحی برداشته شوند، یائسگی زودرس رخ می‌دهد.
- تغییرات هورمونی: حتی اگر تخمدان‌ها حفظ شوند، ممکن است تغییراتی در سطح هورمون‌ها ایجاد شود.
- درد مزمن لگن: در برخی موارد، درد مزمن لگن پس از جراحی ادامه می‌یابد.
- پرولاپس واژن: در مواردی نادر، ممکن است افتادگی واژن بعد از جراحی رخ دهد.
- فیستول: ایجاد یک اتصال غیر طبیعی بین واژن و مثانه یا روده.
مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی رحم
مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی درآوردن رحم نقش مهمی در بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض دارد.
آمادگی‌های قبل از جراحی
- مشاوره با پزشک: قبل از جراحی، باید با پزشک خود در مورد تمام جوانب جراحی، از جمله دلایل، روش‌ها، عوارض و مراقبت‌ها، مشورت کنید.
- آزمایش‌های قبل از جراحی: انجام آزمایش‌های خون، ادرار و تصویربرداری برای بررسی وضعیت سلامت عمومی ضروری است.
- قطع مصرف برخی داروها: پزشک ممکن است از شما بخواهد مصرف برخی داروها، مانند داروهای رقیق‌کننده خون، را قبل از جراحی متوقف کنید.
- آمادگی روانی: آمادگی روانی برای جراحی و دوره نقاهت اهمیت دارد. صحبت با مشاور یا روانشناس میتواند مفید باشد.
مراقبت‌های بعد از جراحی و دوره نقاهت
- استراحت کافی: استراحت کافی در روزهای اولیه بعد از جراحی ضروری است.
- کنترل درد: پزشک داروهای مسکن برای کنترل درد تجویز می‌کند.
- مراقبت از محل جراحی: محل جراحی باید تمیز و خشک نگه داشته شود.
- فعالیت‌های سبک: به تدریج فعالیت‌های سبک را شروع کنید، اما از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
- رژیم غذایی مناسب: مصرف غذاهای سالم و مغذی به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند.
- پیگیری با پزشک: مراجعه به پزشک برای پیگیری وضعیت بهبودی ضروری است.
- مراقبت از تغییرات هورمونی: درصورت برداشت تخمدان ها، پزشک ممکن است هورمون درمانی را تجویز کند.
نکته: مشاوره با پزشک متخصص در کلینیک تخصصی زنان مهر میتواند به شما در درک بهتر مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی کمک کند و به شما اطمینان دهد که بهترین مراقبت‌ها را دریافت می‌کنید.
جمع‌بندی
جراحی درآوردن رحم، یا هیسترکتومی، یک روش جراحی است که در صورت وجود مشکلات جدی پزشکی، مانند فیبروم، آندومتریوز، سرطان رحم و خونریزی‌های شدید، انجام میشود. این جراحی میتواند به روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله جراحی باز، لاپاراسکوپی، واژینال و رباتیک، که انتخاب روش مناسب بستگی به شرایط بیمار و نظر پزشک دارد.
مانند هر جراحی دیگری، جراحی رحم نیز با عوارض و خطراتی همراه است، از جمله خونریزی، عفونت، عوارض ناشی از بیهوشی، و عوارض خاص مرتبط با برداشتن رحم. همچنین، این جراحی میتواند تاثیرات روانی و عاطفی قابل توجهی داشته باشد، از جمله احساس از دست دادن، تغییرات خلقی و نگرانی در مورد تصویر بدن.
مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی رحم نقش مهمی در بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض دارد. مشاوره با پزشک متخصص، انجام آزمایش‌های قبل از جراحی، استراحت کافی، کنترل درد، مراقبت از محل جراحی و پیگیری با پزشک از جمله مراقبت‌های ضروری است.
مشورت با پزشک متخصص در کلینیک تخصصی زنان مهر با مدیریت دکتر فرشته سادات جلالی میتواند به شما در درک بهتر جوانب مختلف جراحی درآوردن رحم، از جمله دلایل، روش‌ها، عوارض و مراقبت‌ها، کمک کند. تصمیم‌گیری آگاهانه و دریافت مراقبت‌های مناسب میتواند به شما کمک کند تا با این جراحی به بهترین شکل ممکن کنار بیایید و به زندگی عادی خود بازگردید.
