درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت – ACT) چیست؟
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یک نوع روان‌درمانی است که توسط استیون هیز ابداع شده است. رویکرد پذیرش و تعهد به شما کمک می‌کند تا بتوانید سختی‌های زندگی را بپذیرید. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یا به‌طور مختصر اکت (ACT) یک نوع درمان خاص و خلاقانه است که بر اساس ارزش‌ها به درمان و همراهی مراجع می‌پردازد. هدف درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بالا بردن کیفیت و معنای غنی زندگی شما است؛ تا بتوانید به سلامتی و رفاه بر اساس ارزش‌های ذهنی خود برسید. در ادامه به تشریح کاربرد و نحوه تأثیر رویکرد درمانی پذیرش و تعهد پرداخته‌ایم.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یکی از درمان‌های موج سوم می‌باشد. باوجودآن که چندین دهه از به وجود آمدن آن می‌گذرد، به‌تازگی موردتوجه درمانگران قرار گرفته است. درمان اکت یک رویکرد عملی روان‌درمانی است که ریشه در رفتار درمانی و درمان شناختی و رفتاری دارد. این درمان دارای شش اصل (پذیرش، تعهد، گسلش شناختی، بودن در زمان حال، ارزش‌ها و خود به عنوان زمینه) برای رساندن مراجع به انعطاف روانی است.
درمانگر با استفاده از ذهن آگاهی، استعاره‌ها و دیگر ابزارها به مراجع کمک می‌کند تا بتواند در جهت ارزش‌هایش حرکت کند. اکت به شما کمک می‌کند تا بر سه وجه تمرکز کنید؛
- واکنش خود را بپذیرید و در زمان حال بمانید.
- یک مسیر ارزشمند انتخاب کنید.
- عمل کنید.
همه چیز درباره درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت – ACT)
پذیرش در دیدگاه اکت (ACT)
زمانی که در موقعیتی قرار دارید که نمی‌توانید آن را کنترل کنید و یا یک ویژگی شخصیتی که تغییرش سخت است؛ پذیرش به شما این امکان را می‌دهند تا به سمت جلو حرکت کنید. وسوسه‌ها، نگرانی‌ها و سرگرمی‌های مختلف باعث می‌شوند که شما در آن موقعیت گیر بیافتید. در این مرحله از شما سؤال میشود که چگونه این موانع شما را درمانده می‌کنند. اکت از شما دعوت می‌کند تا واقعیت را بپذیرید و ازآنچه که دارید استفاده کنید. برخی از استراتژی‌هایی که برای پذیرش استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:
- اجازه دهید که احساسات همان‌طور که هستند در جریان باشند بدون آن‌که تغییری در آن‌ها ایجاد کنید.
- به ضعف‌های خودآگاه باشید اما نقاط قوت خود را یادداشت کنید.
- به خودتان اجازه دهید که در همه‌چیز خوب نباشید.
- سختی‌های زندگی خود را درک کنید بدون آن‌که از آن‌ها فرار یا اجتناب کنید.
- بدانید که شما می‌توانید واکنش‌ها، افکار و احساسات خود را به کنترل دربیاورید.
ارزش‌ها چه اهمیتی دارند؟
ارزش‌ها در واقع قطب‌نماهای زندگی هرکسی هستند. ارزش‌ها با اهدافی که دارای نقطه پایان است، تفاوت دارد. ارزش‌ها دارای طول عمر هستند، همان چیزی که شما به خاطرش زندگی می‌کنید. ارزش‌ها به شما می‌گویند که معنا و هدفتان از زندگی چیست. تنها زمانی که در مسیر ارزش‌هایتان حرکت کنید می‌توانید به شادی واقعی دست پیدا کنید و ازآنچه کرده‌اید پشیمان نشوید.
مسافرت، گردش با دوستان، کار، درس خواندن و هر کار دیگری که می‌کنید می‌تواند برایتان لذت‌بخش باشد، اما زمانی که اهداف شما در جهت ارزش‌هایتان نباشد پس از دستیابی به آن‌ها احساس پوچی خواهید کرد.
ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی راهی است برای آن‌که بتوانید تجربه‌هایی که در زمان حال دارید را بدون قضاوت مشاهده کنید. ذهن آگاهی در واقع به فرایند گسلش شناختی کمک می‌کند. به‌طوری‌که اجازه می‌دهد از افکار، واکنش‌ها و احساسات ناکارآمد فاصله بگیرید؛ تا بتوانید با آنچه که در زمان حال در حال تجربه کردن هستید به‌طور کامل ارتباط برقرار کرده و از آن لذت ببرید.
در مسیری در حال راه رفتن، متوجه می‌شوید آشنایی شما را صدا می‌کند، از شما گله می‌کند که چگونه از کنارش رد شده‌اید و او را ندیدید، این اتفاق و مشابه آن در موقعیت‌های مختلف ممکن است برایتان پیش‌آمده باشد. احتمالاً غرق در افکارتان بوده‌اید و به این صورت نتوانسته‌اید متوجه آن آشنا شوید. این افکار به شما اجازه نمی‌دهند که به اطراف نگاه کنید. افکارتان در شما احساسات مختلفی از غم، اضطراب یا حتی خوشحالی ایجاد کنند اما شما را از زمان حال دور کرده‌اند. تکنیک‌های ذهن آگاهی به شما یاد می‌دهند که چگونه با زمان حال ارتباط برقرار کنید. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم ارتباط با زمان حال یکی از اصول درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است که منجر به انعطاف روانی میشود.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت – ACT) چگونه انجام میشود؟
چه تأثیری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مراجع می‌گذارد؟
در طی درمان اکت شما یاد می‌گیرید که چگونه احساسات درونی را انکار و اجتناب نکنید و به جای آن بپذیرید که این احساسات مطابق با آن شرایط خاص می‌باشد و نباید شما را از ادامه زندگی بازبدارد. با رسیدن به چنین آگاهی یاد می‌گیرید که سختی‌ها و مشکلات را بپذیرید و تعهد دهید تا تغییراتی در رفتارتان بدهید؛ صرف‌نظر ازآنچه که در زندگی شما اتفاق افتاده و اینکه چه احساسی دارید.
درمان پذیرش و تعهد چه زمان‌هایی مورداستفاده قرار می‌گیرد؟
طبق تحقیقات اکت در درمان استرس‌های محیط کاری، اضطراب امتحان، اختلال اضطراب اجتماعی، افسردگی، اختلال وسواس فکری و سایکوزها توانسته به عنوان درمانی مؤثر شناخته شود. ازآنجاکه درمان پذیرش و تعهد جزء درمان‌های بلندمدت نیست می‌تواند درمان انتخابی برای کسانی باشد که به دنبال روشی کوتاه‌مدت و عمیق هستند.
درمان اکت با بازسازی شناختی رابطه بین کلام و افکار و احساسات و ایجاد یک فضا و فرصت برای نگاهی دوباره به خود، به مراجع می‌آموزد که چگونه در هر چالشی خطاهای شناختی خود را بشناسد و بتواند با پذیرش احساسات خود در جهت ارزش‌هایش حرکت کند.
