آبسه چیست و چرا ایجاد می شود؟

آبسه چیست؟

آبسه تجمع دردناکی از چرک‌هاست که به‌طورمعمول براثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. آبسه‌ها می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن شیوع پیدا کنند.

این مقاله به تشریح دو نوع آبسه می‌پردازد:

آبسه‌های پوستی – که در زیرپوست ایجاد می‌شوند.

آبسه‌های داخلی – که در داخل بدن، در اندام‌ها و یا در فضاهای بین اندام‌های بدن منتشر می‌شوند.

علائم آبسه

یک آبسهٔ پوستی اغلب به‌صورت یک تودهٔ متورم و چرکی در زیر سطح پوست ظاهر می‌شود. همچنین ممکن است علائم دیگری از عفونت مانند تب بسیار بالا و لرز را نیز داشته باشید. شناسایی آبسه در داخل بدن بسیار دشوار است، اما علائم آن شامل موارد زیر است:

• درد در ناحیهٔ آسیب‌دیده
• یک تب بالا
• به‌طورکلی احساس خوشایندی ندارید

هنگامی‌که به پزشک معالج خود مراجعه نمودید اگر فکر می‌کنید که ممکن است به آبسه دچار باشید، پزشک عمومی خود را ببینید. اگر به آبسهٔ داخلی دچار شده‌اید، آن‌ها می‌توانند به معاینهٔ آبسهٔ پوستی بپردازند یا شمارا به بیمارستان ارجاع دهند. بسته به‌جایی که آبسه وجود دارد، چندین آزمایش برای کمک به تشخیص آبسه وجود دارد.

علل آبسه‌ها

بیشتر آبسه‌ها در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌گردند. هنگامی‌که باکتری‌ها وارد بدن شما می‌شوند، سیستمایمنی بدن گلبول‌های سفید خون‌آلوده را به منطقهٔ آسیب‌دیده ارسال می‌کند. با حملهٔ گلبول‌هایسفید به باکتری‌ها، بعضی از بافت‌های اطراف می‌میرند و سوراخی ایجاد می‌کنند که با چرک پر می‌شود تا آبسه ایجاد گردد.

چرک مخلوطی از بافت مرده، گلبول‌های سفید خون و باکتری‌هاست. آبسه‌های داخلی اغلب به‌عنوان عارضهٔ یک شرایط موجود مانند عفونت، درهرجای دیگری از بدن شما می‌توانند توسعه پیدا کنند. به‌عنوان‌مثال، اگر آپاندیس شما براثر آماس ضمیمهٔ روده (نوعی التهاب روده) ترکید، باکتری‌ها می‌توانند در شکم شما پخش شوند و باعث ایجاد آبسه شوند.

چرا آبسه ایجاد می شود؟

درمان کردن آبسه

یک آبسهٔ کوچک پوستی ممکن است به‌طور طبیعی تخلیه شود، یا به‌سادگی کوچک شود و یا بدون هیچ‌گونه درمانی خشک شود و یا از بین برود. بااین‌وجود، آبسه‌های بزرگ‌تر ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها برای رفع عفونت داشته باشند و ممکن است لازم باشد که چرک تخلیه گردد. این کار معمولاً با قرار دادن یک سوزن از طریق پوست شما یا با ایجاد یک برش کوچک در پوست روی آبسه انجام می‌گردد. در مورد درمان آبسه بیشتر مطالعه کنید.

جلوگیری از آبسهٔ پوستی

بیشتر آبسه‌های پوستی در اثر ورود باکتری‌ها به یک زخم جزئی و یا ریشهٔ مو یا چربی مسدود شده یا غدهٔ عرق ایجاد می‌شوند. اطمینان حاصل کنید که پوستتان تمیز است، سالم است و تا حد زیادی عاری از باکتری‌هاست. این عوامل می‌توانند به کاهش خطر بروز آبسه‌های پوستی کمک کنند:

شما می‌توانید با انجام دو توصیهٔ زیر از خطر شیوع باکتری‌ها بکاهید:

• به‌طورمرتب دستان خود را بشویید
• افراد را در خانوادهٔ خود برای شستن مرتب دست‌ها تشویق کنید
• استفاده از حوله‌های جداگانه و حمام عمومی
• صبر کنید تا آبسهٔ پوستی شما قبل از استفاده از تجهیزات عمومی مانند تجهیزات سالن بدن‌سازی، سونا یااستخرهای شنا، به‌طور کامل درمان و بهبود یابد.

خودتان چربی که از آبسه بیرون آمده است را فشار ندهید، زیرا این کار به‌راحتی می‌تواند باکتری‌ها را در مناطق دیگر پوست شما پخش کند. اگر برای پاک کردن هرگونه چرک از آبسهٔ خود از دستمال‌کاغذی استفاده می‌کنید، آن‌ها را مستقیماً دور ریخته تا از انتشار میکروب‌ها جلوگیری نمایید. دست‌های خود را بعد از انداختن دستمال‌کاغذی بشویید. هنگام اصلاح صورت، پاها، مناطق زیر بغل یا ناحیه بیکینی مراقب باشید تا از چسبیده شدن پوست خود جلوگیری به عمل‌آورید. اگر فکر می‌کنید که ممکن است چیزی بر روی پوست شما افتاده باشد، سریعاً زخم‌ها را تمیز کرده و به مراکز خدمات درمانی محلتان رفته و یا می‌توانید پزشک عمومی خود را ملاقات کنید. تیغ یا مسواک دیگران را به‌صورت مشترک استفاده نکنید. دربارهٔ مراقبت از پوست خود بیشتر مطالعه کنید. همچنین ممکن است که موارد زیر به کاهش خطر ابتلا به آبسه پوستی کمک کنند:

• حفظ یک رژیم غذایی سالم و متعادل
• اگر اضافه‌وزن یا چاقی دارید وزن خود را کم کنید
• ترک سیگار

پیشگیری از آبسه‌های داخلی دشوار است، زیرا آن‌ها اغلب عوارض ناشی از بیماری‌های دیگر می‌باشند.

انواع دیگری از آبسه‌ها

انواع دیگری از آبسه‌ها که در اینجا به‌طور کامل شرح داده نشدند، وجود دارد، ازجمله:

آبسهٔ آنورکتال – ایجاد چرک در روده و مقعد

آبسهٔ بارتولین – ایجاد چرک دریکی از غددهای بارتولین که در هر طرف از باز شدن ناحیهٔ واژن وجود دارد.

آبسهٔ مغزی – کمیاب است اما به‌صورت بالقوه زندگی فرد را تهدید می‌کند که از چرک در داخل جمجمه ایجادشده است.

آبسهٔ دندان – چرک در زیر دندان و یا لثهٔ پشتی و استخوان ایجاد گشته است.

لوزه (آبسهٔ صفاقی) – ایجاد چرک بین یکی از لوزه‌ها و دیوارهٔ گلوی شما

آبسهٔ پیلونیدال – ایجاد چرک در پوست شکاف باسن (جایی که باسن جدا می‌شود)

آبسهٔ نخاع – ایجاد چرک در اطراف نخاع

اگر فکر می‌کنید که دچار آبسه شدید، پزشک عمومی خود را ببینید. بسته به‌جایی از بدن که در آن آبسه وجود دارد، چندین آزمایش برای تشخیص آبسه وجود دارد.

انواع آبسه‌ها

آبسه‌های پوستی

اگر آبسهٔ پوستی دارید، پزشک معالج شما ابتدا ناحیهٔ درگیر شده را بررسی می‌کند و از شما سؤال می‌کند:

• چه مدت آبسه داشتید؟
• آیا شما به آن منطقه آسیب رساندید؟
• آیا علائم دیگری دارید؟

ممکن است که یک نمونه چرک از آبسهٔ شما گرفته شود و برای بررسی آزمایش‌ها بیشتر ارسال شود. این امر باعث می‌گردد باکتری‌های خاصی که باعث ایجاد آبسه می‌شوند، شناسایی شوند که می‌توانند به تعیین بهترین راه درمان کمک کنند. اگر بیش از یک آبسهٔ پوستی دارید، ممکن است که از شما خواسته شود نمونه ادرار بدهید. این آزمایش برای شناسایی گلوکز که نشانهٔ دیابت است، آزمایش خواهد شد. مبتلایان به دیابت در معرض خطر بالای ابتلا به آبسه‌های پوستی هستند. اگر جوش و آبسه‌های مکرر دارید، پزشک معالج شما می‌تواند از آزمایشگاه بخواهد که باکتری‌ها را آزمایش کنند تا ببیند که آیا این ماده باعث تولید سموم PVL(یک نوع سم سلولی) می‌شود؟ یا خیر.

برای متوقف کردن بقایای این باکتری‌ها در بدن، ممکن است درمان‌های اضافی توصیه گردد؛ مانند شستشوی بدن یا یک کرم آنتی‌بیوتیکی.

آبسه‌های داخلی

تشخیص آبسه‌هایی که در بدن شما ایجاد می‌شوند دشوارتر از تشخیص آبسه‌های پوستی است، زیرا نمی‌توان آن‌ها را دید. ممکن است پزشک معالج شما در مورد علائم و سایر وضعیت سلامتی‌تان از شما سؤال کند. در صورت لزوم، شمارا به پزشک متخصص در بیمارستان ارجاع می‌دهد. بیشتر آبسه‌ها براثر عفونت باکتری‌های استافیلوکوکال ایجاد می‌شوند.

وقتی باکتری‌ها وارد بدن می‌شوند، سیستم ایمنی بدن، گلبول‌های سفید خون را برای مبارزه با عفونت می‌فرستد. این فرآیند باعث تورم (التهاب) در محل عفونت گشته و نیز باعث مرگ بافت‌های اطراف می‌شود. یک حفره‌ای ایجاد می‌گردد که با چرک پرشده است تا آبسه تشکیل شود. چرک حاوی مخلوطی از بافت مرده، گلبول‌های سفید و باکتری‌ها می‌باشد. با ادامهٔ عفونت و ایجاد چرک بیشتر، ممکن است آبسه‌ها بزرگ‌تر و دردناک‌تر شوند. برخی از انواع باکتری‌های استافیلوکوکال، سمی به نام Panton-Valentine leukocidin (PVL) تولید می‌کنند که گلبول‌های سفید را از بین می‌برند. این باعث می‌شود بدن سلول‌های بیشتری برای ادامهٔ مبارزه با عفونت ایجاد کند ونیزمی تواند منجر به عفونت‌های مکرر پوستی شوند. در موارد نادر، آبسه ممکن است ناشی از ویروس، قارچ یا انگل باشد.

آبسه‌هایی که در داخل شکم ایجاد می‌شوند، ناشی از عفونت هستند که به بافت عمیق‌تر بدن وارد می‌شوند. این آبسه‌ها می‌توانند به‌عنوان نتیجهٔ یکی از عوامل زیر باشد:

• یک جراحت
• جراحی شکم
• عفونت

که از یک ناحیهٔ نزدیک پخش می‌شود. راه‌های زیادی وجود دارد که عفونت در شکم گسترش یابد و باعث ایجاد آبسه شود. به‌عنوان‌مثال، آبسهٔ ریه می‌تواند بعد از یک عفونت باکتریایی در ریه‌های شما مانند ذات‌الریه ایجاد شود و ترکیدن آپاندیس هم می‌تواند باکتری‌ها را در شکم شما پخش کند.