سینوزیت | علل، علائم، تشخیص و درمان سینوزیت
![سینوزیت | علل، علائم، تشخیص و درمان سینوزیت](https://mosbate1.ir/wp-content/uploads/2020/03/sinusitis21.jpg)
سینوزیت یکی از بیماریهایی میباشد که افراد زیادی را دچار مشکل میکند بخصوص در فصول سرما، اما از کجا بفهمیم که بیماری سینوزیت داریم یا نه؟
سینوزیت چیست؟
به حفرههایی که در اطراف بینی و در سایر قسمتهای صورت در استخوانها وجود دارند و در آنها هوا وجود دارد، سینوس گفته میشود. در سینوزیت حاد سینوسها ملتهب و متورم میشوند. التهاب و تورم سینوسها در تخلیهٔ ترشحات اختلال ایجاد میکند و موجب افزایش ترشح مایع مخاطی میشود. این بیماری شایع است و تنفس عادی فرد، ا ز طریق بینی را با مشکل مواجه میکند.
علل بروز سینوزیت
ویروسها که بیشتر سینوزیتها را ایجاد میکنند، باکتریها، آلرژی و حساسیتها، پولیپ و تومورهای بینی، انحراف بینی، عفونتهای قارچی و در مواردی عفونتهای دندانی هستند. درمان سینوزیت حاد به عامل ایجادکننده بستگی دارد. التهاب سینوسها اگر ادامه پیدا کند ممکن است به عفونتهای شدید و عوارض جدیتری منجر شود. در مواردی که سینوزیت بیشتر از 8 هفته طول بکشد یا مکرراً عود کند به آن سینوزیت مزمن گفته میشود.
علائم سینوزیت کدماند؟
علائم سینوزیت حاد
- ترشحات غلیظ زرد یا سبزرنگ از بینی یا پشت حلق.
- احتقان یا انسداد بینی که موجب مشکل در تنفس از طریق بینی میشود.
- درد، حساسیت به لمس، تورم یا احساس فشار در اطراف چشمها، گونهها، بینی یا پیشانی.
- درد در فک فوقانی و دندانها.
- کاهش حس بویایی و چشایی.
- سرفه که ممکن است شبها بدتر شود.
برخی علائم دیگر سینوزیت ممکن است شامل این موارد باشند:
- درد گوش
- گلودرد
- بوی بددهان
- خستگی
- تحریکپذیری
- تب
- تهوع
عوامل خطر ابتلا به سینوزیت کدماند؟
اگر دچار یکی از شرایط زیر هستید خطر ابتلا به سینوزیت در شما افزایش مییابد
- تب یونجه یا اختلال حساسیتی دیگری که سینوسها را تحت تأثیر قرار دهد.
- اختلالات ساختاری در بینی مانند انحراف تیغهٔ بینی، پولیپ یا تومورها.
- برخی بیماریها مانند سیستیک فیبروزیس، ریفلاکس اسید معده به مری و اختلالات سیستم ایمنی مانند نقص در ایمنوگلبولینها و پادتنها.
- مواجههٔ مکرر با هوای آلوده مانند سیگار کشیدن.
بیماری سینوزیت را چگونه تشخیص بدهیم؟
تشخیص سینوزیت
اگر دچار سینوزیت شوید ممکن است نواحی اطراف بینی و چشمها متورم شوند و احساس کنید صورت شما کمی متورم شده است. ممکن است در صورت خود درد ضربان داری حس کنید و یا دچار سردرد شوید. بیشتر اوقات سینوزیت حاد به دنبال سرماخوردگی رخ میدهد.
عوارض سینوزیت حاد کدماند؟
1) حملهٔ آسم
سینوزیت میتواند بهعنوان آغازگر حملهٔ آسم عمل کند.
2) سینوزیت مزمن
سینوزیت حاد میتواند به سینوزیت مزمن تبدیل شود. اگر علائم سینوزیت بیش از 8 هفته به طول بیانجامد سینوزیت مزمن رویداده است.
3) مننژیت
ممکن است عفونت به مغز نیز گسترش یابد و موجب بروز مننژیت شود.
4) مشکلات بینایی
اگر عفونت به حفرهٔ چشم گسترش پیدا کند ممکن است به کاهش بینایی و حتی در مواردی به نابینایی منجر شود. این حالت یک اورژانس پزشکی است و برای پیشگیری از آسیب دائمی چشم نیاز به درمان فوری دارد.
5) آسیب عروقی
عفونت میتواند به سیاهرگهایی که اطراف سینوسها قرار دارند انتشار پیدا کند و موجب ایجاد تداخل در جریان خون مغز شود و فرد را در معرض خطر سکتهٔ مغزی قرار دهد.
6) عفونت گوش
عفونت حاد سینوسها میتواند همراه با عفونت گوش ایجاد شود.
کاهش خطر ابتلا به سینوزیت
جلوگیری از ابتلا به سینوزیت
خطر بروز عفونتهای تنفسی فوقانی را کاهش دهید
تماس خود را با افرادی که دچار سرماخوردگی هستند کاهش دهید. دستهای خود را متناوباً با آب و صابون بشویید، این کار بهخصوص قبل از خوردن اهمیت زیادی دارد.
حساسیت و آلرژی خود را کنترل کنید
اگر دچار حساسیت هستید به پزشک مراجعه کنید تا علائم شما کنترل شود.
بهاندازهٔ کافی استراحت کنید
این عمل موجب میشود بدن شما بهتر با عفونت مبارزه کند و زودتر بهبود یابید.
از سیگار کشیدن و قرار گرفتن در هوای آلوده اجتناب کنید
همهٔ دخانیات میتوانند موجب تحریک و التهاب راههای هوایی فوقانی، بینی و ریهها شوند. از مرطوب کنندههای هوا و بخور مرطوب استفاده کنید. اگر هوایی که تنفس میکنید خشک باشد برای پیشگیری از التهاب سینوسها هوا را مرطوب کنید. دستگاههای مرطوبکننده را مرتباً تمیز کنید و از عاری بودن آنها از گردوغبار اطمینان حاصل کنید.
مایعات فراوان بنوشید
این کار ترشحات مخاطی را رقیقتر میکند و تخلیه آنها را آسانتر میکند. از مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین و الکل خودداری کنید چون تورم مخاط بینی و سینوسها را تشدید میکنند.
بینی خود را بخور بدهید
با یک حولهٔ بزرگ سرخود را بپوشانید و بخاری که از آب داغ بلند میشود را تنفس کنید. البته باید مراقب دمای بخارآب باشید تا سوزاننده نباشد. میتوانید از دوش آب گرم استفاده کنید و در هوای گرم و مرطوب آن تنفس کنید. این کار به کاهش تورم و درد و تخلیهٔ ترشحات مخاطی کمک میکند.
از کمپرس آب گرم بر روی صورت استفاده کنید
بهبود سینوزیت با کمپرس آب گرم
از حولههای گرم برای کمپرس صورت گونهها و اطراف چشمها استفاده کنید. این عمل درد را کاهش میدهد.
بینی خود را شستشو دهید
با آب جوشیدهٔ سرد شده همراه کمی نمک و یا با سرم شستشو، بینی خود را شستشو دهید. برای این کار میتوانید از سرنگ نیز استفاده کنید. شستشوی بینی به بهبودی شما کمک میکند.
هنگام خواب سرخود را بالاتر قرار دهید
این عمل به تخلیهٔ سینوسها کمک میکند و گرفتگی و احتقان بینی را کاهش میدهد.
درمان سینوزیت
درمانهایی که پزشک شما احتمالاً برای مشکل سینوزیت تجویز میکند
قرصهای مسکن و قطره ضد انعقاد بینی
اکثر افراد مبتلابه سینوزیت، در عرض دو یا سه هفته، احساس بهبودی میکنند و میتوانند در منزل از خود مراقبت میکنند شما میتوانید علائم خود را بهبود ببخشید و از بین ببرید،با استفاده از داروهای مسکن، مانند پاراستامول یا ایبوپروفن و با استفاده از ضد انعقاد بینی، البته مصرف این داروها نباید بیش از یک هفته استفاده شود، زیرا میتوانند همهچیز را بدتر کنند. در مورد قرصهای مسکن بروشوری که همرا با دارو میگیرید را حتماً بخوانید و هرگز آسپرین به کودکان زیر 16 سال ندهید. از اسپری یا قطرههای بدون نسخه ضد انعقاد بینی، برای کمک به باز کردن انسداد بینی خود استفاده کنید تا به شما اجازه دهد راحتتر نفس بکشید. نباید بیش از یک هفته استفاده شود. آنها، احتمالاً برای شما قطره یا اسپری کورتیکوستروییدی یا آنتیبیوتیک، تجویز میکنند اگر این درمانها به شما کمک نکرد، شما به یک متخصص گوش، حلق و بینی، ارجاع داده میشوید.
قطره یا اسپریهای کورتیکواستروییدی
کورتیکواستروئیدها، همچنین به نام آستروئید شناخته میشوند، گروهی از داروهایی هستند که میتوانند به کاهش التهاب کمک کنند؛ اگر علائم پایدار و دائمی از سینوزیت دارید، پزشک ممکن است قطره یا اسپریهای استروئیدی بینی را برای کمک به کاهش تورم سینوسی شنا تجویز کند که ممکن است تجویز شود تا برای چند ماه استفاده کنید؛ عوارض جانبی احتمالی، شامل: سوزش بینی، گلودرد و خونریزی بینی است.
آنتیبیوتیکها
اگر پزشک شما احتمال میدهد که سینوس شما توسط باکتری عفونت کرده باشد، یک قرص آنتیبیوتیک یا کپسول را برای درمان عفونت را تجویز خواهد کرد معمولاً برای یک هفته، باید قرص بخورید، هرچند گاهی اوقات به دوره طولانیتری نیاز دارید. عوارض جانبی احتمالی آنتیبیوتیک، عبارتاند از: احساس و ابتلا به بیماری، اسهال و درد شکم.
درمان سینوزیت با عمل جراحی
جراحی آندوسکوپی سینوسی برای درمان سینوزیت
اگر علائم شما باوجود سعی شما، در درمانهای ذکرشده بهبود نیافت، یک نوع جراحی به نام عمل جراحی آندوسکوپی سینوسی (FESS) توصیه میشود اینیک روش، برای تخلیه مخاط از سینوسهای شما است.
ا FESS، معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود در طی این روش، جراح، یک اندوسکوپ را در بینی شما قرار میدهد. اینیک لوله نازک، یک لنز در یک سرش دارد تا جراح بتواند اجزای داخل بینی شمارا بزرگتر ببیند همچنین، به جراح اجازه خواهد داد که سینوسها را باز کند و ابزار جراحی را وارد کند سپس جراحی کند و هرگونه بافتی، نظیر پولیپ بینی (بزرگ) که به سینوس آسیبزده را برمیدارد. عوارض جانبی بالقوه و خطرات این روشها، میتوانند: شامل ناراحتی و درد موقتی و پوستهشدن داخل بینی، خونریزی از بینی و عفونت باشند بنابراین قبل از انجام این عمل جراحی، حتماً درباره عوارض اش با جراح خود مشورت کنید.
درمان سینوزیت با طب سنتی
علائم سینوزیت را درمان کنید
همیشه درمان علتهای بیماری بسیار مهمتر از درمان علائم آن است و به این معنی است که هنگامیکه عفونت سینوسی داشتید، احساس نگرانی شما بیشتر میشود؛ بنابراین قبل از اینکه بر روی تقویت سیستم ایمنی بدن خود، تمرکز کنید و علت عفونت را از بین ببرید، اول بر روی درمان نشانهها کارکنید.
هیدراته بودن
مقدار زیادی آب، آبمیوه بدون قند، آبگوشت و چای داغ بنوشید این مایعات، به نازک کردن موکوس کمک کرده و به تخریب آن از سینوسهای تحریکشده، هم کمک میکند. از نوشیدن الکل، نوشیدنیهای کافئین دار، نوشیدنیهای شیرین و همچنین مصرف سیگار اجتناب کنید، تمام این مواد، سیستم بدنی شمارا خشک و دهیدراته کرده و سبب ضخیم شدن مخاط میشود که باعث میشود راههای نفوذ هوا، مسدود شوند.
فعال شدن نقطه فشار موثر در درمان سینوزیت
سینوزیت را چگونه درمان کنیم؟
برای تسکین موقت راههای بسته بینی، زمانی که هیچیک از این راههای دیگر برای شما در دسترس نیستند، یک ماساژ صورت سریع را امتحان کنید این هفت مرحله سریع، در کمتر از دو دقیقه انجام میشود و اگر بهدرستی انجام شود، راحتتر تنفس خواهید کرد.
مخاطهای اضافی را از بین ببرید
غذاهای تند، مانند فلفل کایین و غیره را میتوان با سرکه سیب و آبلیمو مخلوط کرد تا یک اکسیر حلکننده و جداکننده مخاط را ایجاد کند.
استنشاق بخور موثر در درمان سینوزیت
به همراه چند قطره اکالیپتوس یا روغن نعناع در آب گرم، موجب نرم شدن مخاط سخت و ضخیم بینی میشود صورت خود را درست بالای آب قرار دهید، یک حوله روی خود بیندازید و نفس بکشید.
با آبنمک سینوزیت را درمان کنید
درمان سینوزیت با آب نمک
اگر شما مستعد ابتلا به عفونتهای سینوسی هستید و ظرف نٍتی ندارید، لازم است که حتماً آن را تهیه کنید این دستگاه کوچک دستی، باعث میشود تا حفره بینی شما مرطوب شود و مخاط ناخواسته و آلودگیهای استنشاقی که در آنجا میماند را پاک کند و از بین ببرد.
سینوزیت را باعصاره دانه گریپفروت درمان کنید
عصاره دانه گریپفروت (GSE)، یک آنتیبیوتیک طبیعی است که از دانههای گریپفروت خشکشده تشکیلشده، به همراه گوشت و پالپ آنکه بهخوبی پودر کردهاند در صورت استفاده از اسپری بینی GSE، کمک میکند تا مخاط را از ببن ببرد و از سایر آلودگیهای میکروبی در بافتهای سینوسی جلوگیری کند. توصیه میکنم که عصاره بینی گریپفروت را چهار بار در روز استفاده کنید.
ریشه زردچوبه یا زنجبیل در درمان سینوزیت
درمان سینوزیت با زنجبیل
ریشه زردچوبه، یک ادویه عالی و معطر است که معمولاً در هند و بعضی غذاهای خاورمیانه استفاده میشود زردچوبه، نهتنها حاوی کورکومین که یک ماده ضدالتهابی طبیعی است، همچنین این ادویه نیز یک ضد اکسیدکننده است. هنگامیکه باریشه زنجبیل تند ترکیبشده و جوشانده میشود، این ترکیب به کاهش مخاط و انسداد بینیها و کاهش فشار سینوسی کمک میکند. ریشه زنجبیل، همچنین دارای مادهای اضافی برای آرامش بخشیدن به معده نیز است (یک عارضه جانبی مکرر از ترشحات شبانه سینوسی).
سینوزیت خود را با سرکه سیب درمان کنید
دو یا سه قاشق غذاخوری سرکه سیب عمل نیامده را به یک فنجان آب گرم یا چای اضافه کرده و سه بار در روز بنوشید که باعث کاهش تراکم مخاطی میشود همچنین میتوانید آن را با آبلیمو و عسل مزه دار کنید. هنگامیکه برخی از دردها و گرفتگیهای مخاطی را کاهش دادید، حالا میخواهید بر تقویت سیستم ایمنی بدن خود تمرکز کنید تا خود را از عفونت مصون بدارید.
سوپ مرغ با سبزیجات موثر در درمان سینوزیت
این درمان سنتی از سوپ استخوان، باعث سبک شدن حفره بینی و سیستم تنفسی میشود و همچنین مواد معدنی مهمی را نیز به همراه دارد.
ترب کوهی
هرکسی که بهطور تصادفی، مقدار زیادی ترب کوهی خورده باشد، توانایی قوی این ماده را برای پاکسازی بینی نیز تجربه کرده است کمی ترب کوهی را با لیمو مخلوطکنید تا تأثیرش، قویتر شود.
سیر و پیاز در درمان سینوزیت
درمان سینوزیت با مصرف پیاز
هر دو این سبزیجات، باعث تقویت عملکرد سیستم ایمنی میشوند.
با ویتامین C سینوزیت خود را از بین ببرید
مصرف غذاهایی، با ویتامین C بالا میتواند، سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و سرعت بهبودی سینوزیت را افزایش دهد. ویتامین C، برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن ضروری است تا از سیستم بدن در مقابل ابتلا به عفونتها محافظت میکند و همچنین به بدن شما در مبارزه با عفونتها کمک کند. بهعنوان یک آنتیاکسیدان، ویتامین C همچنین به محافظت از سلولهای ما از آسیبهای رادیکال آزاد کمک میکند. توصیه میکنم 1000 میلیگرم ویتامین C راسه بار در روز مصرف کنید.
برای درمان سینوزیت از روغن پونه کوهی استفاده کنید
روغن کوهی، حاوی دو ترکیب قوی از کارواکرول و تیمول است که دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی هستند پیشنهاد میکنم، 500 میلیگرم روغن مایع را چهار بار در روز مصرف کنید. برای عفونتهای سینوسی، شما همچنین میتوانید چند قطره روغن پونه را در یککاسه بزرگ آب تازه از جوش افتاده اضافه کنید مراقب باشید که خود را نسوزانید، سرخود را با حولهای بپوشانید و بخار معطر بودن، این محلول را برای چند دقیقه استشمام کنید اینکار کمک میکند تا راه بینی را پاککنید و میتوانید چندین بار در روز تکرار کنید.
سیر در درمان سینوزیت
درمان سینوزیت با سیر
سیر، یکی از بهترینهای آنتیبیوتیکهای طبیعی است ازآنجاکه سرماخوردگیها، اغلب منجر به عفونت سینوسی میشوند، سیر یک روش عالی نهتنها برای درمان عفونت سینوسی است، بلکه برای جلوگیری از آن در وهله اول است. در یک مطالعه و آزمایش، در طی 12 هفته در فصول سرما (بین ماههای نوامبر و فوریه) به گروهی مکمل سیر و به گروهی دیگر پلاسبو (مایعی تسکیندهنده) داده میشد. مصرفکنندگان سیر، درصد ابتلا به سرماخوردگی کمتری داشتند و اگر سرما میخوردند، سریعتر از گروه پلاسبو بهبود مییافتند. برای ارتقاء سلامتی عمومی بزرگسالان، سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد کرده تا با دوز روزانه دو تا پنج گرم سیر تازه، 0.4 تا 1.2 گرم پودر خشکشده سیر، دو تا پنج میلیگرم روغن سیر، 300 تا 1000 میلیگرم عصاره سیر یا فرمولهای دیگری از آن را دریافت کنید.
اکیناسه در درمان سینوزیت
اکیناسه، گیاهی است که میتواند بدن شمارا در برابر ویروسها و باکتریها حفاظت کند گیاهپزشکان حرفهای، اغلب این گیاه را برای درمان طبیعی عفونتهای سینوسی توصیه میکنند. بهتر است که مکمل اکیناسه را در هنگام بروز اولین نشانههای بیماری، مصرف کنید پیشنهاد میشود 1000 میلیگرم اکیناسه را دو تا سه بار در روزدریافت کنید.
ظرف نٍتی موثر در درمان سینوزیت
استفاده از یک ظرف نتی به همراه محلول نمکی نیز میتواند بهشدت مشکلات سینوسی را بهبود دهد و راههای هوایی بینی را صاف کند.
رطوبت درمان کننده سینوزیت
درمان سینوزیت با بخور
چه یک دستگاه بخور باشد، چه اسپری نمکی بینی، یا حمامی پر از بخار، اضافه کردن رطوبت به هوا و عبور دادانش از بینی واقعاً میتواند به کاهش تراکم مخاطی کمک کند بهشدت توصیه میشود که درجایی که میخوابید، یک دستگاه بخور باشد، مخصوصاً زمانی که عفونت سینوسی دارید. همچنین میتوانید از یک اسپری نمکی طبیعی بینی، برای چندین بار در روز استفاده کنید استنشاق بخار، بهخصوص در کاهش سردردهای سینوسی بسیار مفید است.
روغنهای ضروری گیاهی در درمان سینوزیت
برای پاک کردن سینوسها، بهطور طبیعی، از روغن اوکالیپتوس و روغن نعناع میتوانید استفاده کنید این روغنها، میتوانند بهطور طبیعی سینوسها را باز کنند، مخاط را کاهش دهند و عفونت را از بین ببرد. یک قطره از هرکدام را بر روی سقف دهان بمالید (فقط این کار را با روغنهای ضروری انجام دهید). سپس آب بنوشید یکی دیگر از ایدههای خوب، این است که روغنهای ضروری را به هوا پخشکنید تا بتوانید آنها را تنفس کنید.
از این غذاها و نوشیدنیها اجتناب کنید
1) قند
گلبولهای سفید خون را کاهش میدهد که به مبارزه با عفونت کمک میکند.
2) آبمیوهها
اگرچه آبپرتقال حاوی مقداری ویتامین C است، اما مقدار آن بهاندازه تمام میوهها و سبزیجات دیگر نیست اگر میخواهید آبمیوه بنوشید، آن را رقیق کنید.
3) محصولات لبنی
شیر و سایر محصولات لبنی تولیدکننده مخاط هستند، بنابراین بهتر است از مصرف آنها جلوگیری شود.
4) آرد و دانههای تصفیهشده
همه دانههای تصفیهشده، میتوانند باعث تولید بیشتر مخاط شوند.
5) نمک
بدون مصرف آب کافی، نمک میتواند باعث کمآبی بدن شود و روند بهبود التهاب سینوسها را کاهش دهد.
داروها و درمانهای طبیعی سینوزیت
داروهای درمان کننده سینوزیت
درمانهای خانگی بسیاری، وجود دارد که میتوانید برای کاهش نشانهها استفاده کنید و عفونت سینوسی خود را بهبود دهید:
- مقدار زیادی مایعات مانند آب و آب مرکبات را بنوشید هیدراته ماندن برای کمک به مبارزه با عفونتها و پاکسازی بینی مهم است.
- استفاده از محلول نمکی یا قطره بینی: شما میتوانید قطره نمکی خود را با ترکیب کردن 1 فنجان آب گرم با 1/8 قاشق چایخوری نمک و کمی پودر بکینگ پودر تهیه کنید.
- در شب، از دستگاه بخور استفاده کنید یا میتوانید یک ظرف آب جوش برداشته، یک حوله بر روی سرخود قرار دهید و در بخار آن نفس بکشید.
- استفاده از نوارهای بینی نیز به باز کردن بینیها کمک میکند؛ برای گلودرد، آبنمک (1/4 قاشق چایخوری نمک به ازای هر 8 اونس آب)، آب گرم نوشیدنی را باهم مخلوطکنید.
- عسل و لیمو نیز گلودرد را تسکین میدهند.
- حتماً خوب و زیاد بخوابید، زیرا این امر، به سیستم ایمنی بدن شما در مقابل مبارزه با عفونتها کمک میکند.
- برای سردرد: بستههای گرم یا سرد را بر روی شانهها یا گردن خود بگذارید، یا یک کمپرس سرد را روی پیشانی خود قرار دهید ماساژ بدهید، یا حمام گرم بگیرید که میتوانند به کاهش سردرد کمک کنند.
عفونت سینوسی در بارداری
در دوران بارداری، شایع است که اشتهایتان کم شود و احساس مریضی قطعاً کمکی نخواهد کرد بااینحال، حتی اگر اشتها نداشته باشید، مهم است که بهخوبی غذا بخورید. حتماً از غذاهای مغذی و سالمی مانند میوهها و سبزیجات استفاده کنید سوپ نیز، ممکن است یک گزینه خوبی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما علائم سینوزیت خفیف رادارید، میتوانید ابتدا اقدامات اولیه و درمانهای اولیه خانگی را شروع کنید و درصورتیکه هر یک از موارد زیر برایتان رخ داد به پزشک خود مراجعه کنید:
- درصورتیکه علائم شما طی چند روز بهبود نیابد و یا بدتر شود.
- اگر تب بالای 38 سانتیگراد داشته باشید.
- درصورتیکه سابقهٔ سینوزیت مکرر یا سابقهٔ سینوزیت مزمن دارید.
اگر دچار علائم زیر شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است این علائم نشاندهندهٔ عفونتی جدی باشند
- درد شدید یا تورم اطراف چشمها
- تورم در پیشانی
- سردرد شدید
- احساس گیجی
- دوبینی یا هرگونه تغییر در دید طبیعی
- خشکی یا سفتی گردن
- تنگی نفس