بیماری سوزاک؛ علائم، تشخیص، عوارض و درمان خانگی آن

سوزاک (به انگلیسی: Gonorrhea) یکی از بیماری‌های آمیزشی شایع است که از طریق آمیزش جنسی منتقل می‌شود. عامل آن نیسریا گونورآ یا گنوکوک یک دیپلوکوک گرم‌منفی می‌باشد. علائم معمول در مردان شامل سوزش ادرار و خروج ترشحات چرکی از آلت است. اما در زنان معمولاً بی‌علامت است یا ممکن است خود را به صورت ترشحات واژنی یا دردهای لگنی نشان دهد. برای پیشگیری از بروز عوارض و جلوگیری از گسترش بیماری درمان آنتی‌بیوتیکی ضروری است.

علائم سوزاک چیست؟

علائم سوزاک در مردان

علائم مردان معمولاً ناشی از التهاب پیشابراه است.

• ترشحات سفید یا زردرنگ متمایل به سبز از آلت تناسلی
• سوزش ادرار
• سوزش گلو
• تورم و یا دردناکی بیضه ها
• غدد متورم در گلو

بیماری سوزاک چه نشانه هایی دارد؟

علائم سوزاک در زنان

بیش از نیمی از زنان آلوده بدون علامت هستند و موارد علامت‌دار معمولاً ناشی از التهاب واژن و آندوسرویکس، به صورت‌های زیر بروز می‌کند:

• ترشحات زرد یا سفید مایل به سبز از واژن
• درد بخش پایین شکم یا لگن
• سوزش ادرار ورم ملتحمه (قرمز چشم و یا خارش آنها)
• خونریزی بین دوره های قاعدگی
• ورم فرج
• سوزش گلو و تورم غدد گلو (زمانی که این بیماری به ناحیه دهان سرایت کند)

همچنین بخوانید: انواع بیماری های مقاربتی و علائم آن

تشخیص سوزاک

تشخیص بیماری از طریق آزمایش میکروسکوپی گسترش ترشحات دستگاه تناسلی رنگ‌آمیزی شده با روش گرم یا کشت این ترشحات در محیط‌های اختصاصی کشت صورت می‌گیرد. حداکثر شیوع این بیماری در طبقات اقتصادی پائین جامعه وجود دارد.

عوارض سوزاک

در صورت عدم درمان در ۲۸ درصد موارد نوزادان حاصل از مادران مبتلا دچار التهاب چشمی ناشی از گنوکوک می‌شوند.

یکی از عوارض بیماری گسترش بیماری به همهٔ بافت‌های بدن است که ممکن است به پتشی یا التهاب مفاصل یا اندوکاردیت منجر شود. شیوع این حالت بین ۰.۶ تا ۳ درصد در زنان و ۰.۴ تا ۰.۷ درصد در مردان است. در بیست درصد از موارد، عفونت در مراحل عادت ماهانه به رَحِم رسیده و باعث التهاب رحم، لوله‌های زهدان و برخی نواحی لگن می‌شود که گاهی چنین حالتی منجر به نازایی یا حاملگی خارج از رحم می‌شود.

در مطالعه انجام‌شده در ایالات متحده بین بیماران مبتلای بین سنین ۱۴ تا ۳۹ سال حدود ۴۶ درصد این بیماران دچار عفونت کلامیدیایی هم‌زمان بودند. دختران در سنین قبل از بلوغ ممکن است در اثر تماس جنسی مستقیم با ترشحات بالغین آلوده، دچار التهاب گنوکوکی مهبل و رحم شوند. نوزادان و ندرتاً بالغین ممکن است مبتلا به عفونت گنوگوکی ملتحمه چشم شوند که اگر به سرعت و به مقدار کافی درمان نشوند ممکن است منجر به نابینایی گردد.

درصورتی‌که آلودگی به صورت سیستمیک در بدن پخش شود منجر به درگیری مفاصل و پوست و گاهی به‌ندرت قلب و پرده‌های مغزی می‌شود. درصورتی‌که درمان آلودگی و التهاب مفصلی به تأخیر افتد منجر به ضایعات دائمی مفصلی می‌شود. التهاب‌های غیرگنوکوکی مجاری ادراری – تناسلی و التهاب چرکی مخاطی رحم که ممکن است با عوامل دیگر غیر از گنوکوک ایجاد شده باشند، در اغلب موارد با عفونت گنوکوکی همراه بوده و تشخیص بالینی سوزاک را دچار اشکال می‌کند.

• مبدأ: انسان تنها مبدأ شناخته شده این عامل عفونی است.
• دورهٔ واگیری: این زمان نزد موارد درمان‌نشده بیماری ممکن است برای ماه‌ها ادامه داشته باشد. چند ساعت بعد از شروع درمان مؤثر، واگیری خاتمه می‌یابد.

پیشگیری از سوزاک

چگونه از ابتلا به بیماری سوزاک جلوگیری کنیم؟

مبتنی بر رابطه جنسی سالم می‌باشد. جهت جلوگیری از ابتلا در اشخاصی که مشکوک به آلودگی به این بیماری می‌باشند حتماً بایستی از کاندوم استفاده شود. اقدامات دیگری که خاص پیشگیری از ابتلا به سوزاک است مثل پیشگیری داروئی در چشم نوزادان و توجه به تماس‌های بیماران مبتلا به سایر بیماری‌های عفونی نیز اجرا می‌گردد. ترشحات بیمار و اشیایی که به آن‌ها آلوده‌شده‌اند بایستی گندزدایی شود. باید به این نکته توجه نمود که در صورت بروز این بیماری در شخص باید به سرعت گزارش داده شود زیرا با این کار از نشر آن جلوگیری به عمل می‌آید. مسلماً در این گزارش هویت فرد محفوظ باقی خواهد ماند.

همچنین بخوانید: راههای پیشگیری از بیماری های مقاربتی

درمان سوزاک

سوزاک بدون درمان ممکن است تا هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد که می‌تواند ریسک عوارض را هم بالا ببرد. درمان قدیمی سوزاک استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل پنی‌سیلین و تتراسایکلین بوده است. در حال حاضر موارد مقاوم به داروهای قدیمی افزایش یافته است و معمولاً از آنتی‌بیوتیک‌های جدیدتر مثل سفتریاکسون استفاده می‌شود. درصورتی‌که بیماری شدید و گسترده نباشد و فرد حامله نباشد می‌توان از یک دوز آمپول سفتریاکسون به صورت عضلانی و بعدازآن کپسول داکسی‌سایکلین ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت تا یک هفته استفاده کرد. درصورتی‌که حاملگی استفاده از اریترومایسین ۴۰۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت می‌تواند به‌عنوان جایگزین استفاده شود. موارد مقاوم به سفتریاکسون نیز گزارش شده که بسیار نادر است.

درمان قدیمی و کلاسیک در صورت عدم حساسیت به پنی‌سیلین شامل تزریق عضلانی پنی‌سیلین پروکایین و ادامه درمان با کپسول تتراسایکلین ۲۵۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت تا یک هفته می‌باشد. دلیل تجویز داکسی‌سایکلین و تتراسایکلین وجود عفونت کلامیدیایی هم‌زمان است که در اکثر موارد وجود دارد.

درمان خانگی سوزاک

مهم‌ترین داروهای خانگی برای سوزاک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان خانگی سوزاک | فلز روی

یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن و نگه‌داشتن بدن خود را در حال اجرا در یک دوره سالم روی است. این ماده معدنی ضروری می‌تواند تعداد آنتی‌بادی‌ها و گلبول‌های سفید را افزایش دهد و درعین‌حال به‌طور مستقیم بر عفونت باکتریایی سوزاک مؤثر باشد.

درمان خانگی سوزاک | سیر

سیر درمان کننده بیماری سوزاک

سیر و ماده مهم آن، آلیسین، یکی دیگر از داروهای خانگی محبوب سوزاک است. این یکی از ضد باکتری‌ها به‌راحتی در دسترس و محبوب است غذاهایی که می‌توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید و همچنین به نظر می‌رسد در آماده‌سازی‌های آشپزی همه‌کاره باشد. شما می‌توانید قدرت سیستم ایمنی بدن را به میزان قابل‌توجهی تقویت کرده و سوزاک را با مصرف طبیعی سیر درمان کنید یا خود را با عصاره سیر یا حتی سیر به شکل مکمل درمان کنید!

درمان خانگی سوزاک | ویتامین سی

احتمالاً شنیده‌اید که ویتامین C یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود سلامت سیستم ایمنی بدن است و هنگام بروز سوزاک، هر چیزی که می‌تواند مقاومت شما در برابر عفونت‌های باکتریایی را بهبود بخشد چیز خوبی است. بالا غلظت ویتامین C را می‌توان در میوه‌های مختلف و سبزیجات، به‌ویژه پیدا شده است اسفناج، کلم بروکلی و مرکبات. ویتامین C که معمولاً به اسید اسکوربیک معروف است، به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان نیز عمل می‌کند و می‌تواند به کاهش التهاب و ناراحتی ناشی از این بیماری کمک کند.

درمان خانگی سوزاک | سرکه سیب

درمان سوزاک با سرکه سیب

این مقوی سلامتی همه‌کاره، به‌ویژه قسمت سرکه مخلوط، یک ماده ضد میکروبی و ضد باکتریایی است، بنابراین می‌توان از آن برای درمان مستقیم سوزاک استفاده کرد. آیا در داخل مصرف و یا حتی به صورت موضعی (اعمال سیب در حمام و یا در یک تامپون سرکه سیب طبیعی)، این ماده می‌تواند به سرعت از بین بردن عفونت باکتریایی و جلوگیری از گسترش است. همچنین می‌تواند در کاهش التهاب و درد کمک کند.

درمان خانگی سوزاک | آلوئه ورا

ازآنجاکه سوزاک به بسیاری از داروها مقاوم شده است، داروهای گیاهی مانند آلوئه ورا اغلب به‌عنوان گزینه‌های مکمل یا جایگزین تجویز می‌شوند و آلوئه ورا در از بین بردن عفونت‌های باکتریایی و کاهش التهاب موفقیت چشمگیری نشان داده است.

درمان خانگی سوزاک | روغن درخت چای

درمان سوزاک با روغن درخت چای

مشابه با سرکه سیب، روغن درخت چای را می‌توان مستقیماً در تامپون قرار داد تا مستقیماً به باکتری‌های زنانی که از سوزاک مبتلا هستند حمله کند ثابت شده است که روغن درخت چای یک ماده ضد باکتری قدرتمند است که می‌تواند باکتری‌های سوزاک را خنثی کند و درعین‌حال مزایای دیگری نیز برای بدن به همراه دارد.

از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید

هنگام رنج از سوزاک، التهاب و درد می‌تواند رابطه جنسی را بسیار ناخوشایند کند و حتی می‌تواند شرایط را بدتر کند علاوه بر این، اگر با شریک زندگی جدید خود هستید، خطر ابتلا به این بیماری را برای آن‌ها به وجود می‌آورید و اگر شما و شریک زندگی‌تان هر دو از این بیماری رنج می‌برید، شما این بیماری را مداوم می‌کنید و مشکل هر دو بدن را دشوارتر می‌کنید.

ورزش برای درمان سوزاک

فعال بودن و تناسب‌اندام، راهی مناسب برای سیستم ایمنی بدن است که بتوانید تمرین را نیز انجام دهید با ارتقاء جریان خون، ترمیم و متابولیسم بالا، ورزش باید بتواند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند تا به‌طور مؤثر عفونت‌های باکتریایی مانند سوزاک را از بین ببرد.

درمان خانگی سوزاک | مانگوستین

این میوه محبوب گرمسیری، با نام علمی Garcinia mangostana، برای معالجه سوزاک از نسل‌ها استفاده شده است. غلظت بالای ویتامین C و تنوع زیاد آنتی‌اکسیدان‌ها باعث می‌شود این میوه به‌عنوان یک مدافع قدرتمند در برابر عفونت‌های باکتریایی ایجاد شود.

درمان خانگی سوزاک | اکیناسه یا سرخارگل

اکیناسه یا سرخارگل درمان کننده سوزاک

ده‌ها برنامه برای اکیناسه وجود دارد، به دلیل خاصیت چشمگیر ضد باکتری و تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن. اکیناسه همچنین در اکثر فروشگاه‌های مواد غذایی و فروشگاه‌های مواد غذایی سالم به‌راحتی قابل‌دسترس است. وجود دارد تحقیقات مطالعات حمایت از خواص ضد باکتری از این گیاه و آن نشان داده شده است نه تنها عوارض بیماری کنترل نیست بلکه از بین بردن باکتری ریشه و محافظت از بدن را از عفونت بیشتر است.

اگرچه علائم همیشه شدید نیستند و درمان رسمی همیشه مؤثر نیست (سویه‌های سوزاک مقاوم به آنتی‌بیوتیک)، مهم است که قبل از شروع درمان‌های جایگزین یا داروهای گیاهی برای یک بیماری مقاربتی با پزشک مشورت کنید. داروهای فوق پیشنهاد‌هایی برای درمان‌های مکمل و راهکارهای خانگی است، اما نباید به‌طور کامل جایگزین درمان آنتی‌بیوتیکی یا حداقل مشاوره پزشکی شود.