چگونه والدین خوبی باشیم؟
چشیدن طعم پدر یا مادر بودن برای بسیاری از افراد یکی از بهترین تجربه‌های زندگی به شمار می‌رود. با این حال رشد و تربیت کودک یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین مسئولیت‌ها در دنیا است، زیرا شما با کودکی روبه‌رو هستید که قرار است از شما یاد بگیرد و شما باید شخصیت او را شکل بدهید. جدا از تاثیرات ژنتیکی و عوامل ارثی، تربیت والدین نقش اساسی در شکل‌گیری شخصیت کودک دارند. حتما از خودتان می‌پرسید که چطور باید کودک خود را به‌خوبی تربیت کنید و چگونه والدین خوبی باشید. در ادامه نکاتی را بیان می‌کنیم تا در این مسیر پرپیچ‌وخم همراه به شما یاری دهد.
محدودیت‌ها را هوشمندانه تنظیم کنید
دنیای واقعی برای بسیاری از کودکان مبهم و گیج‌کننده است. از طرفی کودک بسیار کنجکاو است، بنابراین بهتر است محدودیت‌هایی را طراحی کنید تا کودک بتواند راحت‌تر زندگی را درک و مدیریت کند. مرزهایی را برای رفتارهای کودک طراحی کنید تا او بتواند به‌راحتی علایق خود را کشف کند. از طرفی نباید بال‌های فرزندتان را ببندید. کودک باید در مسیر رشد خود به‌مرور استقلال را یاد بگیرد و مسئولیت‌هایی را متناسب با سن خود بپذیرد. یادتان باشد که نظم و انضباط تنبیه نیست، بلکه برای یاد گرفتن مهارت‌های بسیاری مهم است که کودک دیسیپلین یا انضباط را یاد بگیرد. این کار او را مسئولیت‌پذیر بار می‌آورد. نکته مهم این است که برای اجرا نکردن مسئولیت‌ها و روتین‌های تعیین‌شده باید عواقبی را هم در نظر بگیرید و حتما آن‌ها را اجرا کنید، تا کودک بداند ممکن است از چیزهایی محروم شود.
با فرزندتان زمانی با کیفیت را بگذرانید
یکی از مهم‌ترین کارها در مسیر رشد و تربیت فرزند این است که با کودک خود زمان بگذرانید. با کودکان خود بازی کنید و بگذارید آن‌ها نوع بازی را انتخاب کنند. سعی کنید هرروز زمانی را به فرزندتان اختصاص دهید تا رابطه‌ای عمیق و محکم بسازید. هرروز با فرزندتان کتاب بخوانید و از سن پایین این عادت را انجام دهید این کار باعث آرامش کودک و آشتی او با کتاب‌ها می‌شود. زمانی هرچند کوتاه را در روز به فعالیتی اختصاص دهید تا بدون وقفه و دغدغه در کنار کودک بمانید و با او وقت بگذرانید. همچنین سعی کنید زمانی را برای دور هم جمع شدن اعضای خانواده در نظر بگیرید تا بدون اضطراب و در محیطی امن همگی احساسات و دغدغه‌های خود را مطرح کنند.
الگوی خوبی برای کودک خود باشید
شاید بتوان گفت یکی از تاثیرگذارترین کارها روی کودک این است که خودتان الگوی خوب و آموزنده‌ای برای فرزندتان باشید. بچه‌ها با تماشای والدین خود یاد می‌گیرند و از رفتار آن‌ها الگوبرداری می‌کنند. اگر خودتان رفتار مناسب و محترمانه‌ای داشته باشید، تاثیرش بیشتر از آن است که به کودک بگویید چه کارهایی را انجام دهد. همیشه حقیقت را بگویید تا کودک هم به اهمیت صداقت و راست‌گویی پی ببرد. محبت خود را به همسرتان نشان دهید و هرگز در برابر کودک فحاشی نکنید و فریاد نزنید. کودکان به‌سرعت رفتار و سخنان والدین خود را تقلید می‌کنند.
کودک را تحسین کنید
نسبت به کارهای فرزندتان بازخوردهای مثبت نشان دهید. یادتان باشد پاداش‌دادن مکرر کودکان را شرطی می‌کند، اما شما باید رفتارهای خوب او را تحسین کنید. این کار باعث می‌شود که کودک بداند برایتان ارزشمند است و شما به کارها و رفتارهای او توجه دارید. درباره احساسات خود از رفتار کودک با او صحبت کنید تا او بداند که رفتارهای خوبش ارزشمند و سزاوار تحسین هستند.
مهارت‌های اجتماعی را به کودک آموزش دهید
گاهی از کودک خود درباره روزی که گذرانده، فردا چه کارهایی می‌خواهد انجام دهد و علایقش سوال بپرسید. این کار به مرور مهارت گفت‌وگو را در کودک تقویت می‌کند. به آن‌ها آموزش دهید که در برخورد با دیگران چه کارهایی باید انجام دهند و چگونه صحبت کنند. یادگیری مهارت‌های اجتماعی و اعتماد به نفس کودک رابطه متقابل دارند و به همین دلیل هرچه کودک بهتر بتواند با دیگران تعامل داشته باشد، برای رشد اعتماد به نفس او بهتر خواهد بود.
عزت نفسی کودک خود را تقویت کنید
بچه‌ها دوست دارند همیشه نظر والدین را درباره خود بدانند. لحن و نوع برخورد شما تاثیر بسیار عمیقی روی شکل‌گیری شخصیت و رشد روانی او می‌گذارد. بنابراین باید بسیار روی گفتار و رفتار خود در قبال کودک حساس باشید. مهم‌ترین قدم در مسیر تبدیل‌شدن به والدین خوب این است که عزت نفس کودک خود را پرورش دهید. به کودک اجازه دهید تا آرام‌آرام کارهایش را خودش انجام دهد و وظایفی را بر عهده بگیرد و مسئولیت‌هایی را قبول کند. هرگز او را با دیگران مقایسه نکنید و به‌خاطر اشتباهاتش او را تحقیر و تنبیه نکنید. اگر کودک احساس بی‌ارزشی کند، این حس تا سال‌ها گریبان‌گیر او خواهد بود. سعی کنید فرزند خود را درک کرده و به او کمک کنید تا اشتباهاتش را بپذیرد و از آن‌ها یاد بگیرد.
فعالیت بدنی و قدرت مغز کودک را تقویت کنید
به کودک یاد بدهید که نقاشی بکشد یا شکل‌های دلخواهش را روی کاغذ بیاورد. این کار به او کمک می‌کند تا زودتر بتواند تحلیل کند و بنویسد. کودک به‌مرور میتواند با کشیدن شکل‌های ساده نیازها و فکرهایش را ثبت کند. سعی کنید زمان مشاهده فیلم و کارتون و همچنین بازی‌های کامپیوتری و موبایلی را معین و محدود نگه دارید. بهتر است به‌جای آن کودک را به بازی، ورزش و فعالیت بدنی تشویق کنید. تقویت عضله‌ها و آمادگی جسمانی باعث افزایش سلامتی، تناسب اندام و اعتماد اعتماد به نفس کودک می‌شود. همچنین روانشناس کودک توصیه می‌کند که زمان مشاهده تلویزیون و کار با گوشی و تبلت را در شب کاهش دهید تا روی کیفیت خواب کودک تاثیر منفی نگذارد.
مراقب سلامتی فرزندتان باشید
یادتان باشد که شما نزدیک‌ترین و مهم‌ترین فردی هستید که کودک با او سروکار دارد. از طرفی مسئولیت رشد و تربیت کودک با شما است، پس باید مراقب سلامتی کودک خود باشید. فراموش نکنید که سلامت روانی هم به اندازه سلامت جسمی مهم است. بنابراین برای حفظ سلامت کودک در همه ابعاد برنامه‌ریزی کنید و با متخصصان مشورت داشته باشید. در کنار اینکه کودک را واکسن می‌زنید و او را به مسواک‌زدن تشویق می‌کنید، باید فضایی امن و آرامش‌بخش را در خانه ایجاد کنید تا کودک بتواند احساسات خود را بروز دهد. همچنین سعی کنید برنامه غذایی سالمی را ترتیب دهید تا کودک به سبک زندگی سالم عادت کند. اگر احساس کردید رفتار یا افکار کودکتان تغییر کرده است، حتما با یک روانشناس کودک خوب در تهران یا شهر خود مشورت کنید تا اگر کودک به اختلالی دچار شده است سریع‌تر فرآیند درمان و بهبود را شروع کنید.
برای خودتان وقت بگذارید و نیازهای خود را بشناسید
یکی از مهم‌ترین کارها برای اینکه والدین خوبی باشید این است که اشتباهات خود را بپذیرید و سعی در جبران آن‌ها داشته باشید. توانایی‌ها و نقاط قوت خود را بشناسید و با نقاط ضعف خود نیز روبه‌رو شوید. سعی کنید انتظارات واقع‌بینانه‌ای از خود و اعضای خانواده داشته باشید. بهتر است زمانی را برای خودتان در نظر بگیرید تا استراحت کنید و انرژی خود را مجددا به دست آورید. یادتان باشد که کودک با پای خودش به این دنیا نیامده است، پس باید رفتارهای درستی با او داشته باشید. اگر احساس ناامیدی و استیصال می‌کنید بدانید که بسیاری از والدین شبیه شما هستند، پس می‌توانید از یک روانشناس کمک بگیرید تا آرامش ذهن خود را بازیابید و افسار زندگی را دوباره در دست بگیرید.
همیشه خود را به‌روز نگه دارید و سعی کنید درباره فرزندپروری و روش‌های مختلف رفتار با کودک مطالعه داشته باشید و از متخصصان کمک بگیرید. مهارت‌های تربیت فرزند را در خودتان پرورش دهید و سعی کنید به‌صورت انعطاف‌پذیر رفتار کنید. اگر نمی‌دانید با بعضی از رفتارهای کودک خود چه کنید، حتما از بهترین روانشناس کودک کمک بگیرید تا بتوانید شرایط را مدیریت کنید و فرزند خود را بهبود دهید.
