بیماری رینود؛ علل، علائم، عوامل تشدید کننده و درمان رینود
رینود چه بیماری است؟
سندرم رینود (به انگلیسی: Raynaud’s disease) (به نام ِ مُریس رِنو، پزشک فرانسوی) در دانش پزشکی به کاهش چشمگیر جریان خون در رگ‌های دست یا پا و به یکی از علت‌های سرمای شدید یا احساسات آنی و بنابراین در اثر فعالیت واگ یا سیستم سمپاتیک، ممکن است اتفاق افتد. پدیده رینود یک اختلال دستگاه گردش خون است که به‌عنوان عارضه‌ای از سایر بیماری‌ها بروز می‌کند. هر دو اختلال مذکور شریان‌های کوچک دست‌وپا را درگیر ساخته و در هر دو جنس دیده می‌شوند ولی در خانم‌های سنین ۴۰–۲۰ سال شایع‌ترند.
علل رینود
انقباض شریان‌های تأمین‌کننده خون‌رسانی انگشتان دست‌وپا در اثر حساسیت بیش‌ازحد به سرما یا اختلال سیستمیک در گردش خون. این حساسیت ممکن است ناشی از عملکرد ضعیف دستگاه ایمنی باشد و اختلال در گردش خون از نشانه‌های غلظت بالای خون مثلاً در افراد سیگاری دیده می‌شود.
علائم شایع رینود
- علائم مراحل اولیه:
رنگ‌پریدگی انگشتان هنگام مواجهه با سرما یا استرس. پس از رنگ‌پریدگی، حالت کبودی و سپس قرمزی انگشتان بروز می‌کند. درد، کرختی و گزگز کردن با این تغییرات رنگ همراه است. گرما این علائم را تخفیف می‌دهد.
- علائم مراحل پیشرفته:
عفونت‌های مزمن اطراف ناخن‌های انگشتان دست‌وپا، بروز زخم در نوک انگشتان به دلیل ناکافی بودن جریان خون انگشتان علائم به‌تدریج در طی سال‌ها بارز می‌گردند. در مورد پدیده رینود علائم ممکن است ناگهانی آغاز گردند.
همه چیز درباره بیماری رینود
عوامل تشدیدکننده بیماری رینود
- استرس
- استعمال دخانیات که باعث اختلال در جریان خون انتهاها می‌شود.
- آب‌وهوای سرد و مرطوب
- مشاغلی که با کار با وسایل سنگین دارای ارتعاش شدید، نظیر اره‌برقی یا مته بادی در ارتباط‌اند.
- اسکلرودرمی، لوپوس اریتماتو یا سایر اختلالات بافت همبند
- بیماری برگر
- بیماری قلب ناشی از بیماری ریوی
- مصرف برخی دارها از قبیل ترکیبات ارگوت، داروهای ضدپرفشاری خون، مسدودکننده‌های گیرنده آلفا و بتا آدرنرژیک و مسدودکننده‌های کانال کلسیم
پیشگیری از بیماری رینود
- از استعمال دخانیات پرهیز کنید. تنباکو باعث شعله‌ور شدن این اخلال می‌گردد. این بیماری در بین افراد غیرسیگاری نادر است.
- اقدام برای درمان طبی بیماری‌های ذکرشده به‌عنوان علت بیماری
- از تماس با دود سیگار افراد دیگر نیز اجتناب کنید.
عوارض احتمالی رینود
- ضعف و کرختی دائمی انگشتان دست‌وپا
- قانقاریا و قطع انگشتان (تنها در موارد خیلی شدید بیماری)
- پدیده رینود ممکن است به سمت بیماری رینود پیشرفت نماید.
درمان رینود
- بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خون، رادیوگرافی دستها و پاها، آزمون مواجهه با سرما (قرار دادن دستها در آب با دمای ۱۵–۱۰ درجه سانتی‌گراد)
- ترک استعمال دخانیات. با این کار علائم بهبود می‌یابند.
- خودداری از تماس با سرما به هر شکل، استفاده از دستکش هنگام کار در فضای باز یا هنگام کار با اجسام سرد
- استفاده از کفش‌های مناسب و جوراب‌های پشمی
- دوری از موقعیت‌های استرس‌زا
- در صورت نقل‌مکان به یک نقطه آب‌وهوایی گرم برای زندگی
- تمرین‌های بازخورد زیستی جهت یادگیری طرز بالا بردن درجه حرارت پوست ممکن است کمک‌کننده باشد.
- جراحی بر روی اعصاب سمپاتیک عضو درگیر در موارد شدید بیماری
تصویر گرفته‌شده توسط دوربین ترموگراف – سمت راست (رینود)
نکات خوددرمانی برای بهبود علائم رینود
1- پاهای خود را کاملاً بپوشانید.
جوراب‌های ضخیم و یا نانو سیلور بپوشید تا پاهای شمارا کاملاً گرم نگه دارد. جوراب‌های نانو سیلور از فیبر نقره‌ی خالص تشکیل‌شده‌اند که در فصل زمستان پای شمارا گرم و در تابستان آن‌ها را خنک نگه می‌دارند.
2- از پوشاندن دستها غافل نشوید.
اگر می‌خواهید در هوای سرد زمستان بیرون بروید، پوشیدن دستکش را فراموش نکنید. اگر هوا سرد است با شال‌گردن و کلاه، خود را به‌خوبی بپوشانید. می‌توانید کیسه‌های گرمازایی را نیز در دستکش خود قرار دهید تا دستانتان را گرم کند.
3- برای بهبود جریان خون، انتخاب‌های سالم انجام دهید.
ترک مصرف سیگار و عادت به یک برنامه‌ی ورزشی منظم می‌تواند علائم بیماری را در شما بهبود بخشد.
4- استراحت کنید.
استرس و اضطراب نیز به‌نوبه‌ی خود ممکن است به افزایش این علائم بیانجامد. بنابراین، بهتر است از روش‌های ریلکسیشنی همچون یوگا و تمرکز ذهن بهره بگیرید.
داروهای موثر در بهبود رینود
هشدار: مصرف زیر نظر پزشک
- داروهای گشادکننده عروق به‌منظور باز کردن شریان‌های کوچک و بهبود خون‌رسانی آن‌ها مانند تولازولین، دیلتیازم و فنوکسی بنزامین
- داروهای آرام‌بخش به‌منظور کاهش استرس
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری: محدودیتی وجود ندارد، مگر در ارتباط با پرهیز از سرما. در هنگام شرکت در ورزش‌های فعال از سرد شدن بدن جلوگیری کنید.
