کاهش برونده ادراری به این معنی است که مقدار ادرار از 500 سی سی در 24 ساعت کمتر است و کاهش بیشتر نشان از یک مشکل جدی و یا تهدید کننده زندگی است که باید درمان های پزشکی انجام شود علل زیادی در الیگوری و کاهش ادرار دخالت دارد.
علل کاهش ادرار
کاهش ادرار (الیگوری) به سه طبقه پیش کلیوی، کلیوی و بعد از کلیه تقسیم می شود.
علل پیش کلیوی کاهش ادرار
علل پیش کلیوی عمدتاً به علت هیپوولمی (کاهش حجم خون) است بی اشتهایی، رژیم های غذایی کم نمک، استفراغ، اسهال و مصرف زیاد دیورتیک ها می تواند باعث حجم پایین ادرار شوند درمان شامل کاهش دوز دیورتیک ها، افزایش حجم خون و تامین خون کلیه ها می باشد. اگر به اندازه کافی مایعات مصرف نکنید و یا در اثر اسهال، استفراغ و یا تب آب بدن کم شود. الیگوری ایجاد می شود.
علائم هیپوولمی عبارتند از (تاکیکاردی، افت فشار خون وضعیتی، زبان، زبان خشک و از دست دادن خاصیت قابل ارتجاعی پوست) می باشد.
علل کلیوی کاهش ادرار
علل کلیوی در اثر اختلال پیشرونده پارانشیم کلیه و بدتر شدن تدریجی کلیه حجم ادرار بتدریج کاهش یافته و کراتینین سرم و سطح نیتروژن اوره خون بالا می رود آنمی ایجاد می شود و این نشان دهنده پیش اگهی ضعیف است و بیمار برای دیالیز و پیوند کلیه آماده می شود.
علل بعد از کلیه کاهش ادرار
عفونت ها که سبب تکرر ادرار، فوریت در ادرار و درد می شود و سپس حجم ادرار کاهش می یابد انسداد مجاری بعد از کلیه نیز سبب الیگوری می شود.
مصرف داروهایی مانند داروهای شیمی درمانی یا سرکوبگر ایمنی، آنتی کولینرژیک ها و دیورتیک ها و برخی از آنتی بیوتیک ها (جنتامایسین) داروهای فشار خون بالا (مهارکننده های ACE) داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID ها) می تواند سبب الیگوری شود
عفونت کمتر سبب الیگوری می شود عفونت شدید و یا هر بیماری که منجر به شوک شود یک اورژانس پزشکی است و نیاز فوری به درمان است عفونت سبب تورم، تحریک و یا التهاب می شود. عفونت دستگاه ادراری سبب احتباس ادراری در اثر التهاب مجرای خروجی مثانه می شود.
هر گونه التهاب یا آسیب کلیه سبب الیگوری می شود.
انسداد دستگاه ادراری مانند (بزرگ شدن پروستات) می تواند با علائمی مانند درد بدن، تهوع، استفراغ، تورم و تب همراه باشد.
مشکلات عصبی که با سیگنالهای مغز و مثانه تداخل ایجاد می شود اگر اعصاب به درستی کار نکند مغز این پیام که مثانه پر است را دریافت نمی کند حتی اگر شما بدانید که مثانه شما پر است بسیاری از حوادث می تواند به اعصاب و مسیر های عصبی آسیب برساند مواردی مانند زایمان واژینال، عفونت مغز یا نخاع، دیابت، ضربه، حوادثی که سبب آسیب مغز یا نخاع شود، مولتیپل اسکلروزیش، مسمومیت با فلزات سنگین، صدمه به لگن یا تروما و علاوه بر آن برخی از کودکان با مشکلات عصبی به دنیا می ایند که سبب احتباس ادرار می شود.
وقتی که کاهش ادرار همراه با سرگیجه، سبکی سر و یا یک پالس سریع باشد نیاز است تا به پزشک مراجعه شود.
وقتی مشکل ادراری، بزرگی پروستات باشد برای جلوگیری از آسیب کلیوی نیاز فوری به مراجعه به پزشک است.
علل نیامدن ادرار
داشتن درد در موقع ادرار کردن علامت اصلی التهاب پیشابراه است این التهاب معمولاً در اثر باکتری ها ایجاد می شود و اگر به موقع درمان آنتی بیوتیکی لازم انجام شود بهبود می یابد این باکتری ها از پوست اطراف مجرای پیشابراه وارد مجاری ادراری می شود و این عوامل عبارت از اشرشیاکلی، گنوکوک (عامل سوزاک) باکتری کلامیدیا (عامل بیماری کلامیدیا از راه تماس جنسی)، تریکوموناس (از راه تماس جنسی) و ویروس هرپس سیمپلکی می باشد؛ و مهمتریت علائم التهاب مجرای ادرار درد موقع ادرار کردن، نیامدن با به سختی آمدن ادرار، تکرر ادرار یا نیاز به دفع اورژانسی ادرار، احساس خارش و ناراحتی در مجرای خروجی ادرار، ترشحات مجرای پیشابراه و وجود خون در ادرار مردان می باشد.
شخصی که با ادرار کردن درد دارد و به جای ادرار خون خارج می شود علت آن می تواند سنگ کلیه و یا مسئله جدی تر سرطان باشد.
اگر ادرار روشن نیست و رنگ آن سفید ابریشمی باشد.
به احتمال زیاد التهاب مثانه مطرح است و شایعترین علت آن در یک زن جوان بالغ عفونت مثانه یا سیستیت است و با احتمال کمتر عفونت مخمر مطرح است نوشیدن مقدار زیاد (8 لیوان) آب البالو نیز می تواند باعث تغییر رنگ ادرار شود.
داشتن ادرار بسیار داغ نشانه سابقه طولانی از عفونت ادراری و عفونت های کلیوی (عفونت های دستگاه ادراری فوقانی) می باشد.
ادرار با (بوی بد، ابری و گرم) نشان از عفونت ادراری در مثانه و کلیه ها است.
خانمی که دارای عفونت مثانه است و ادرار همراه با خون دارد دلیل آن فقط عفونت ادراری نیست بلکه نیاز به سیستوسکوپی و تصویر برداری از کلیه دارد.
درمان اولیگوری یا کاهش ادرار
درمان بستگی به علت بیماری دارد بیمار باید در بیمارستان بستری شده و یک کاتتر در مثانه بیمار قرار می گیرد تا هم به خروج ادرار کمک کند و هم حجم ادرار اندازه گیری شود. در مواردی که مشکل کلیوی باشد دیالیز انجام می شود.
بیمار باید مقدار زیاد مایعات مصرف کند.
عدم درمان اولیگوری می تواند منجر به عوارض (قلبی عروقی، فشار خون بالا یا نارسایی قلبی، کم خونی، اختلال عملکرد پلاکت و مشکلات ادراری) شود…
تغذیه در نفریت حاد
1 – بیماران مبتلا به نفریت حاد که تجربه الیگوری یا آنوری را دارند باید به شدت مقدار پتاسیم را کاهش دهید و از غذاهای دارای پتاسیم بالا (قارچ تازه، محصولات صدف، سبزیجات و میوه تازه) اجتناب کنند.
2 – مصرف سدیم و مایع را محدود کنند. یک راه خوب برای از بین بردن نشانه های از تورم است با توجه به خروجی ادرار و شدت ادم خوردن یک رژیم غذایی کم نمک یا بدون نمک لازم است افراد مبتلا به فشار خون بالا و تورم باید مصرف نمک را به 2 – 3 گرم در روز کاهش دهند در مواردی که تورم شدید وجود دارد مصرف روزانه نمک را به کمتر از 2 گرم در روز یا یک وعده غذایی را بدون نمک مصرف کنید.
3 – یک رژیم غذایی کم پروتئین داشته باشید بیماران با نفریت حاد با علائم ناچیز باید مصرف پروتئین روزانه را به 20 – 40 گرم در روز به منظور کاهش حجم کار کلیه برسانند وقتی کراتینین و BUN به محدوده نرمال رسید مصرف پروتئین باید بتدریج به 0.8 گرم در کیلوگرم رسانده شود از پروتئین با کیفیت بالا مانند (تخم مرغ، گوشت بدون چربی و ماهی) مصرف شود.
4 – در افراد مبتلا به نفریت حاد خوردن سبزیجات و میوه های تازه توصیه می شود مگر در مواردی که الیگوری وجود دارد و نیاز است که مقدار پتاسیم کاهش یابد ویتامین B, A, C, B1 اسید فولیک، آهن به نفع بهبود عمکرد کلیه و از کم خونی جلوگیری می کند.
5 – غذاهایی که محرک کمتری دارند مصرف کنید از خوردن غذاهای تند و محرک به دلیل داشتن پورین اجتناب کنید از خوردن امعاء و احشاء حیوانات به دلیل داشتن پورین بالا پرهیز کنید.
6 – از مصرف سیگار، توتون، تنباکو و الکل اجتناب کنید زیرا بر عملکرد کلیه و کبد آسیب وارد می کند.
