علائم و نشانه های کم خونی چیست؟

خواندن این مطلب 8 دقیقه زمان میبرد

علائم و نشانه‌های کمبود آهن در بدن

کم خونی زمانی رخ می‌دهد که بدن به اندازه کافی ماده معدنی آهن را در اختیار نداشته باشد. این امر منجر به پایین آمدن بیش از حد گلبول‌های قرمز خون می‌شود.

تبلیغات

به همین دلیل است که بدن برای تولید هموگلوبین (نوعی پروتئین ضروری در گلبول‌های قرمز که به اجزای بدن اکسیژن رسانی می‌کند) نیاز به آهن دارد.

اگر بدن با کمبود هموگلوبین مواجه شود، به بافت‌ها و عضلات بدن اکسیژن کافی نخواهد رسید و این اعضا نخواهند توانست وظیفه‌ی خود را به خوبی ایفا کنند.

کم خونی انواعی دارد، کم خونی فقر آهن، شایع‌ترین نوع کم خونی در سراسر جهان است.

علت کمبود آهن بدن:

علل شایع کمبود آهن در بدن عبارت‌اند از: مصرف نامناسب و ناکافی آهن به علت رژیم‌های غذایی ضعیف، بیماری‌های التهابی روده، افزایش نیاز در دوران بارداری و از دست دادن خون در دوره‌های ماهانه و یا خونریزی داخلی.

تبلیغات

کمبود آهن می‌تواند نتایج ناخوشایندی را که می‌تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد، به همراه داشته باشد. کاهش سلامت بدن، عدم تمرکز و کاهش کارایی بدن از این جمله هستند.

علائم و نشانه‌های کمبود آهن بستگی به شدت کم خونی، سرعت رشد آن، سن و وضعیت فعلی بدن دارد.

در برخی موارد، افراد علائم را مشاهده نمی‌کنند.

در این مطلب قصد داریم 10 نشانه شایع کمبود آهن را برای شما بیان کنیم. با مثبت 1 همراه باشید.

10 مورد از نشانه های کمبود آهن در بدن

1. خستگی غیرمعمول

خستگی بیش از حد از علائم کم خونی

احساس خستگی، یکی از شایع‌ترین نشانه‌های کمبود آهن است که بیش از نیمی از افراد که دچار کمبود آهن هستند به آن دچار می‌شوند.

تبلیغات

بروز احساس خستگی به دلیل عدم وجود هموگلوبین کافی در بدن است.

هنگامی که بدن شما هموگلوبین کافی نداشته باشد، اکسیژن کمتری به بافت‌ها و عضلات می‌رسد و آن‌ها را از انرژی محروم می‌کند. علاوه بر این، قلب شما باید بیشتر کار کند تا اکسیژن بیشتری به بافت‌های بدن برساند که این موضوع باعث خستگی مضاعف شما می‌شود.

از آنجایی که احساس خستگی، اغلب به عنوان یک نشانه نرمال از زندگی شلوغ و مدرن این روزها در نظر گرفته می‌شود، نمی‌شود تنها به این نشانه اکتفا کرد.

با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به کمبود آهن، داشتن انرژی کم و ضعف، احساس بد خلقی و دشواری تمرکز را تجربه می‌کنند.

همچنین بخوانید: 10 ترفند برای رفع سریع خستگی

تبلیغات

خلاصه: خستگی، یکی از شایع ترین نشانه های کمبود آهن است. خستگی به دلیل کاهش گلبول های قرمز خون و کم شدن اکسیژن رسانی به بافت های بدن رخ می دهد.

2. رنگ پریدگی

رنگ پریدگی از نشانه های کم خونی در بدن

از علائم شایع کمبود آهن، رنگ پریدگی پوست و تغییر رنگ پشت پلک‌ها را می‌توان نام برد.

هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون، رنگ قرمزی را به خون می‌دهد، بنابراین با کمبود آهن خون و سطح هموگلوبین خون پوست رنگ طبیعی و شفاف خود را از دست می‌دهد.

رنگ پریدگی پوست در افرادی که مبتلا به کمبود آهن هستند، می‌تواند در سراسر بدن یا ناحیه‌هایی مانند چهره، لثه‌ها، لب‌ها یا پشت پلک‌های پایینی و حتی ناخن‌ها ظاهر شود.

رنگ پریدگی اغلب یکی از اولین چیزهایی است که پزشکان به عنوان نشانه‌ای از کمبود آهن به آن توجه می‌کنند. با این حال، این موضوع بایستی با آزمایش خون تأیید شود.

تبلیغات

اگر به پشت پلک پایینی خود نگاه کنید، لایه داخلی آن باید رنگی مایل به قرمز داشته باشد. اگر رنگ آن صورتی یا زرد باشد، ممکن است نشان این باشد که کمبود آهن دارید.

خلاصه: رنگ پریدگی چهره، پشت پلک پایین یا ناخن ممکن است نشانه ای از کمبود آهن باشد. رنگ پریدگی به علت سطح پایین هموگلوبین خون رخ می دهد.

3. تنگی نفس

تنگی نفس از نشانه و علائم کم خونی

هموگلوبین، گلبول‌های قرمز شما را قادر می‌سازد تا اکسیژن را به تمام نقاط بدن حمل کنند.

هنگامی که سطح هموگلوبین به دلیل کمبود آهن پایین می‌آید، اکسیژن رسانی نیز کاهش می‌یابد. این به این معنی است که عضلات شما اکسیژن کافی برای انجام فعالیت‌های عادی مانند راه رفتن و … را دریافت نخواهند کرد.

در نتیجه، میزان تنفس شما افزایش می‌یابد، زیرا بدن شما تلاش می‌کند اکسیژن بیشتری دریافت کند.

تبلیغات

به همین دلیل، تنگی نفس رخ می‌دهد.

تنگی نفس می‌تواند بر کارهای روزمره شما مانند: پیاده‌روی، کار، بالا رفتن از پله‌ها و بسیاری از امور دیگر تأثیر منفی داشته باشد و شما را از انجام این کارها بازدارد.

خلاصه: تنگی نفس از علائم کمبود آهن است. تنگی نفس به دلیل پایین آمدن سطح هموگلبین و کاهش سطح اکسیژن رسانی به عضلات و بافت های بدن رخ می دهد.

4. سردرد و سرگیجه

سردرد و سرگیجه از نشانه های ابتلا به کم خونی

کمبود آهن ممکن است باعث سردرد شود.

سردرد به دلیل کمبود آهن می‌تواند با سرگیجه نیز همراه باشد.

تبلیغات

در کمبود آهن، به دلیل سطح پایین هموگلوبین، اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد. در نتیجه، فشار به رگ‌های خونی مغز می‌تواند موجب سردرد شود.

اگرچه سردرد عللی بسیاری می‌تواند داشته باشد، ولی سردردهای مکرر و سرگیجه می‌تواند نشانه‌ای از کمبود آهن باشد.

همچنین بخوانید: درمان سردرد با داروهای گیاهی

خلاصه: سردرد و سرگیجه می تواند نشانه ی کمبود آهن باشد. کمبود هموگلوبین، باعث می شود اکسیژن کافی به مغز نرسد، به رگ های خونی فشار وارد شود و دچار سردرد شوید.

5. بالا رفتن ضربان قلب

بالارفتن ضربان قلب از نشانه های ابتلا به کم خونی

بالا رفتن ضربان قلب، می‌تواند یکی دیگر از علائم کم خونی فقر آهن باشد.

هموگلوبین، نوعی پروتئین در گلبول‌های قرمز است که به انتقال اکسیژن به تمام نقاط بدن کمک می‌کند.

در کمبود آهن، به دلیل پایین آمدن سطح هموگلوبین خون و کمبود اکسیژن در بافت‌های بدن، قلب سعی بر این دارد تا اکسیژن را به بافت‌های بدن برساند، پس بایستی پمپاژ بیشتری انجام دهد که باعث می‌شود ضربان قلب به شدت بالا رود و یا حتی نامنظم شود و در شرایط خیلی بحرانی با نارسایی و بزرگ شدن قلب همراه باشد.

معمولاً این نشانه زمانی که به کم خونی شدید دچار باشید رخ می‌دهد.

خلاصه: زمانی که کمبود آهن دارید، قلب برای اکسیژن رسانی به بافت های بدن سخت می کوشد. این می تواند منجر به بی نظمی و بالارفتن ضربان قلب و حتی نارسایی و بزرگ شدن قلب شود.

6. خشکی و آسیب‌پذیری پوست و مو

ریزش مو از نشانه های کم خونی در بدن

خشکی و آسیب‌پذیری پوست و مو می‌تواند از علائم کمبود آهن باشد.

زمانی که بدن شما با کمبود آهن مواجه است، اکسیژن به صورت محدود به اعضا و بافت‌های بدن مثل پوست و مو هدایت می‌شود.

وقتی پوست و مو از اکسیژن محروم شوند، خشک و ضعیف می‌شوند.

در موارد شدید کمبود آهن می‌تواند با ریزش مو نیز همراه باشد.

ریزش مو در طول شست‌وشو و استحمام امری طبیعیست اما اگر احساس می‌کنید که ریزش مو از حد نرمال تجاوز کرده، ممکن است به دلیل کمبود آهن در بدن شما باشد.

خلاصه: از آنجا که پوست و مو در هنگام کمبود آهن، اکسیژن کمتری را دریافت می کنند، خشک و آسیب پذیر می شوند. در موارد شدید این امر می تواند با ریزش مو همراه باشد.

7. تورم و درد زبان و دهان

افزایش زخم در زبان از نشانه های کم خونی در بدن

گاهی فقط با یک نگاه به داخل دهانتان می‌توانید بفهمید که آیا شما از کمبود آهن رنج می‌برید یا خیر.

علائمی از قبیل: تورم، التهاب، خشکی، ترک‌خوردگی و پریدگی رنگ زبان می‌توانند از نشانه‌های کمبود آهن در بدن باشند.

کمبود هموگلوبین باعث کم رنگ شدن زبان می‌شود، و در صورت کمبود شدید درد و تورم را نیز به همراه خواهد داشت.

کمبود آهن همچنین می‌تواند موجب خشکی دهان و ترک‌های قرمز در گوشه‌های دهان شود.

خلاصه: تورم، التهاب، زخم، رنگ پریدگی و خشکی دهان و زبان می تواند نشانه ای از کم خونی فقر آهن باشد.

8. سندرم پای بی‌قرار

سندرم پای بی قرار از نشانه های کم خونی

کمبود آهن با سندرم پای بی قرار ارتباط مستقیمی دارد.

سندرم پای بی‌قرار نوعی اختلال است که در آن، فرد مبتلا دچار احساسی ناخوشایند در پاها می‌شود و آن را به صورت احساس گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشش یا حرکت حشرات روی پوست توصیف می‌کند و بیمار برای کاهش حس ناچار است پای خود را تکان دهد یا بکشد.

این بیماری، شب‌ها به اوج خود می‌رسد، به‌طوری‌که فرد مبتلا برای خوابیدن بایست تقلای بسیاری کند.

25٪ افراد مبتلا به سندرم بی خوابی مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند.

خلاصه: افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن احتمال بیشتری دارد تا به سندرم پای بی قرار مبتلا شوند. افراد مبتلا به این بیماری در پاهای خود احساس گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشش دارند.

9. ناخن‌های شکننده یا قاشقی شکل

افزایش آسیب پذیری ناخن ها از علائم کم خونی

یکی دیگر از علائم کمبود آهن در بدن شکننده و قاشقی شدن ناخن‌هاست، که اصطلاحاً کویلونیشیا نامیده می‌شود.

در اوایل کم خونی ابتدا ناخن‌ها شکننده و پوسته‌پوسته می‌شوند. به طوری که اگر بخواهید ناخن‌های خود را بلند نگه دارید، پس از مدتی شکسته و پوسته‌پوسته می‌شوند.

در مراحل بعدی، ناخن‌ها به شکل قاشقی درمی‌آیند، به صورتی که در وسط ناخن یک فرورفتگی ایجاد می‌شود.

با این حال، این علائم معمولاً در موارد شدید کم خونی فقر آهن دیده می‌شود.

همچنین بخوانید: برای تقویت ناخن چه بخوریم؟

خلاصه: ناخن های شکننده یا قاشقی شکل می تواند نشان دهنده کم خونی فقر آهن باشد.

10. سایر علائم

نشانه‌های دیگری برای اثبات کم خونی نیز وجود دارند، این علائم ممکن است با بیماری‌های دیگر نیز مرتبط باشند، بنابراین داشتن این علائم دلیل کافی برای کم خونی فقر آهن نیستند.

سایر علائم کم خونی فقر آهن عبارت‌اند از:

هرزه‌خواری:

هرزه‌خواری یا پیکا، به خوردن مواد بدون ارزش غذایی همچون خاک، گچ، یخ و رنگ گفته می‌شود. یکی از دلایل این اختلال می‌تواند کم خونی باشد.

احساس اضطراب:

کمبود اکسیژن موجود در بافت‌های بدن به دلیل کمبود آهن ممکن است موجب اضطراب شود.

احساس سرما در دست و پاها:

کمبود آهن به معنی کاهش اکسیژن رسانی به دست و پاها است. بعضی افراد ممکن است سردی را در تمام نقاط بدن خود احساس کنند و برخی هم دست‌ها و پاهای سردی داشته باشند.

عفونت‌های مکرر:

ازآنجاکه آهن برای سیستم ایمنی بدن مورد نیاز است، کمبود آن ممکن است سبب بیماری و عفونت شود.

خلاصه: سایر علائم کمبود آهن شامل هرزه خواری، احساس اضطراب، احساس سرما در دست و پاها و عفونت های مکرر می باشند.

اگر شما با خواندن این مطلب پی این برده اید که مبتلا به کم خونی هستید، توصیه های زیر را در نظر بگیرید:

با دکتر خود صحبت کنید

اگر فکر می‌کنید علائم یا نشانه‌های کمبود آهن را دارید، برای دیدن پزشک خود وقت تعیین کنید. یک آزمایش خون ساده می‌تواند نشان دهد که آیا شما به کم خونی مبتلا هستید یا خیر!

اگر پزشک شما تأیید کند که به کم خونی مبتلا هستید، می‌توانید با افزایش میزان مصرف آهن از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌های آهن به راحتی آن را درمان کنید.

هدف اصلی درمان این است که سطح هموگلوبین را به حالت طبیعی بازگرداند.