بی اشتهایی؛ دلایل بی اشتهایی و روش های درمان آن
بی‌اشتهایی یا آنورکسی (به فرانسوی: anorexie)، از دیدگاه پزشکی، یکی از نشانه‌های بیماری است که کم شدن یا نبود اشتها را می‌رساند. بی‌اشتهایی در بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی دیده می‌شود. بی‌اشتهایی ممکن است به سوءتغذیه و اختلالات ناشی از آن منجر شود. بی‌اشتهایی ساده نباید با بی‌اشتهایی عصبی که یک اختلال روانی است (که در آن فرد اشتهای خود را از دست نمی‌دهد، بلکه با گرسنگی مبارزه می‌کند) اشتباه شود.
دلایل شایع بی‌اشتهایی عبارتند از:
- سرماخوردگی
- آنفلوآنزا
- عفونت های تنفسی
- باکتری ها یا عفونت های ویروسی
- یبوست
- ناراحتی معده
- مسائل گوارشی
- رفلکس اسید معده
- مسمومیت غذایی
- آلرژی
- بارداری
- عدم تعادل هورمونی
- فشار خون
- شرایط گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر
- آسم
- دیابت
- بیماری مزمن کبد یا کلیه
- سطح کلسیم بالای خون
- اچ آی وی و ایدز
- کم کاری و پرکاری تیروئید
- نارسایی قلبی
- سرطان معده یا روده بزرگ
- آپاندیسیت
داروهایی که موجب بی‌اشتهایی می شوند عبارتند از:
- آرام بخش ها
- برخی از آنتی بیوتیک ها
- ایمونوتراپی ها
- شیمی درمانی ها
- پرتودرمانی به منطقه معده
عوامل روانشناختی که موجب بی‌اشتهایی می شوند عبارتند از:
- افسردگی
- اضطراب
- فشار عصبی
- غم و اندوه
همچنین، مصرف برخی داروها چون انگیزنده‌ها، آمفتامین و داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند موجب بی‌اشتهایی شوند.
درمان بی‌اشتهایی به عنوان نشانهٔ یک بیماری با درمان آن بیماری صورت می‌گیرد. به عنوان مثال، بی‌اشتهایی ناشی از افسردگی با بهبود وضع روحی بیمار، و بی‌اشتهایی ناشی از سرطان با شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی بهبود می‌یابد.
درمان بى‌اشتهایى
اگر بى‌اشتهایى برای مدت کوتاه و به ندرت باشد، جاى نگرانى ندارد. اما اگر آخرین بارى را كه از غذا خوردن لذت برده‌اید به یاد ندارید، باید سعى كنید عادت عادى خوردن را باز به دست آورید.
در اینجا مواردى را كه برای افزایش اشتها باید به آنها توجه و عمل كنید، برایتان می گویم.
به اندازه بخورید
اشتهاى طبیعى، غذا خوردن به اندازه اى است كه وزن بدن را طبیعى نگاه دارد.
اگر اشتهاى طبیعى دارید، باید انواعى از غذاها را بخورید
اشتهاى زیاد به خوردن فقط یک نوع ماده غذا مثلاً گوشت، اشتهاى طبیعى نیست.
اگر مرتباً خود را وادار به خوردن مى كنید، این هم علامت خوبى نیست
ویتامین بخورید
خوردن روزانه مكمل مولتى ویتامین و مینرال ها به بازشدن اشتهاى كاهش یافته كمك مى كند و اگر كم خوردن شما باعث سوءتغذیه شده است، مصرف اضافی مواد غذایى آسیبى به شما نمى رساند.
گاهى در افراد مسن تر با خوردن مکمل روى (ZINC) اشتها افزایش می یابد
درباره لزوم خوردن مکمل روى با پزشك مشورت كنید.
داروهایتان را كنترل كنید
درباره احتمال اینكه نوع یا مقدار داروهاى مصرفى تان باعث بى اشتهایى شده باشد سوال كنید. پزشك ممكن است دارو را با داروهاى دیگرى كه اشتها را از بین نمى برند عوض كند.
هر چه را كه دوست دارید، بخورید
اگر لذت غذا خوردن را از دست داده اید، برنامه غذایى خود را عوض كنید. ببینید كدام غذاها برایتان اشتهاآور است و از آنها بخورید. اگر بستنى دوست دارید، هرقدر كه مى خواهید بخورید. ما رژیم غذایى ناسالمى را توصیه نمى كنیم، اما اگر بستنى تنها راه رساندن كالرى مورد نیاز به بدن است، هر قدر كه مى خواهید بخورید. هدف بالا بردن ضریب اشتها است.
حجم غذایتان را كم كنید
غذا را با حجم كم و دفعات بیشتر بخورید. معده شما غذاى كمتر را بهتر مى پذیرد.
در طی روز آب زیاد بخورید
اگر برنامه ورزشى تازه اى شروع كرده اید، مهم ترین نیاز شما آب است.
كم آبى بدن مى تواند بى اشتهایى ایجاد كند. پیش از شروع تمرین و بلافاصله بعد از آن یك لیوان آب بنوشید. به علاوه هر روز 8-6 لیوان آب بخورید.
نزد پزشك بروید
اگر بعد از دو هفته اشتهاى خود را باز نیافتید، براى معاینه كلى پیش پزشك بروید. قبل از درمان باید مشکلات و بیماری های جسمانى شما تشخیص داده شود. شاید فقط به یك دوره درمان با آنتى بیوتیك براى از بین بردن یك عفونت خفیف نیاز داشته باشید.
سلامت روانى خود را بیازمایید
اگر افسرده هستید، داروهاى ضدافسردگى تجویز شده توسط پزشك اشتهاى شما را برمى گرداند. با بازگشت سلامت روانى، اشتهاى شما نیز بازمى گردد.
از متخصص كمك بگیرید
بى اشتهایى عصبى معمولاً به درمان های خانگى جواب نمى دهد و افراد مبتلا به آن باید در بیمارستان بسترى شوند. معالجه ی آن مشكل است و نیاز به درمان شدید روان شناختى و تغذیه اى دارد. ممكن است تغذیه اجبارى از طریق تزریق درون سیاهرگى یا لوله معده اى لازم شود.
