عوامل و نشانه های سرطان

سرطان یک واژه پزشکی است که طیف گسترده ای از بیماری ها را شامل می شود. سرطان با رشد غیرطبیعی سلول هایی که بدون کنترل تقسیم می شوند و دارای توانایی نفوذ به بافت ها و از بین بردن بافت های سالم در بدن دارند، شکل میگیرد و می تواند در سراسر بدن گسترش یابد.

سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر در سرتاسر جهان است. با این حال، شانس بهبودی سرطان با تشخیص زودهنگام و گزینه های درمان سرطان زیاد است.

علائم سرطان

علائم سرطان در افراد میتواند متفاوت باشد و همچنین به ناحیه ای که سرطان در آنجا شکل میگیرد بستگی دارد.

از علائم کلی سرطان موارد زیر هستند، اما این موارد تنها به سرطان اختصاص ندارند و داشتن این علائم، به طور قطعی نشانه ی ابتلا به سرطان نیست.

• خستگی
• بالارفتن دمای بدن
• ظاهر شدن غده یا تورمی که زیر پوست احساس شود
• درد
• تغییرات وزن، از جمله افزایش یا کاهش ناخواسته وزن بدن
• تغییرات وضعیت پوست، از قبیل  زرد شدن پوست، ناحیه های تیره رنگ یا نقاط قرمز در پوست، زخم هایی که بهبود نمی یابند و تغییر در رنگ خال ها
• سرفه مداوم
• گرفتن صدا
• مشکل در بلع
• مشکل در هضم یا احساس ناراحتی پس از صرف غذا

تشکیل سرطان

سلول های سالم گاهی اوقات تمایل به تغییر دی ان ای خود دارند و تقریبا تمام سلول موفق به تغییر دی ان ای خود می شوند. در صورتی که این تغییرات با موفقیت انجام نشود سلول ها میمیردند.

در برخی از موارد این سلول ها قابل تغییر دی ان ای خود نیستند که منجر به رشد این سلول ها و تبدیل آنها به سلول های سرطانی می شود.

این انحراف همچنین می تواند زندگی برخی از سلول ها را بیش از حد طبیعی طولانی کند، این پدیده باعث انباشت سلول های سرطانی می شود.

چگونه انسان دچار سرطان می شود؟

در برخی از سرطانها، تجمع سلول ها، تومور سرطانی را تولید می کند. با این حال، در همه ی سرطان ها تومور وجود ندارد، به عنوان مثال: سرطان خون، که بر سلول های خونی، مغز و استخوان، سیستم لنفاوی و طحال تاثیر می گذارد، اما این نوع سرطان تومور تولید نمی کند.

تغییرات ژنتیکی تنها دلیل بروز و توسعه سرطان است. محققان بر این باورند که توسعه سرطان در صورت تغییرات سلولی صورت میگیرد. از جمله:

اختلالات ژنتیکی درونی

گاهی اوقات فرد ممکن است با یک اختلال ژنتیکی خاص متولد شود، در حالی که انحراف ژنتیکی در بعضی از افراد به دلیل نیروی فعال داخل بدن مانند هورمون ها، ویروس ها و عفونت های مزمن رخ می دهد.

اختلالات ژنتیکی برونی

اختلالات ژنتیکی همچنین می تواند به دلیل فعل و انفعالات بیرونی، مانند اشعه ماوراء بنفش و یا مواد شیمیایی سرطان زا موجود در محیط بیرون رخ دهد.

عوامل کمک کننده

عوامل کمک کننده باعث می شود که سلول ها سریعتر تقسیم شوند. این می تواند منجر به تجمع سلول های سرطانی و تومور شود. عوامل کمک کننده می توانند ارثی باشند، در بدن ساخته شوند یا از محیط بیرون وارد بدن شوند.

عوامل تشویق کننده

عواملی تشویق کننده هستند که سرطان را تهاجمی تر کنند. بدون عوامل تشویق کننده و تقویت کننده، تومور سرطانی می تواند خوش خیم باشد. عوامل تشویقی خطر ابتلا به سرطان و تخریب بافت های اطراف را افزایش می دهند و می توانند سرطان را به سایر اعضای بدن برسانند.

ساختار ژنتیکی، قدرت بدنی، انتخاب شیوه زندگی و محیطی که در آن زندگی می کنیم، می توانند شروعی برای بروز سرطان باشند و یا در صورت بروز سرطان به پیشرفت آن کمک کنند. به عنوان مثال، اگر فردی دارای اختلالات ژنتیکی به صورت وراثتی است بیشتر از شخصی که در معرض عوامل محیطی سرطان است، ممکن است به سرطان مبتلا شود.

اختلالات ژنتیکی منجر به آغاز فرآیند سرطان می شوند، در حالی که عوامل مسبب سرطان ممکن است یک مولفه کلیدی در توسعه و پیشرفت سرطان در آینده باشند.

علاوه بر این، افراد سیگاری که در محیط های حاوی آزبست مشغول به کار هستند، نسبت به افراد سیگاری که در چنین شرایطی کار نمی کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند. به این دلیل که دود سیگار همراه با آزبست، عامل پیشرفت این سرطان هستند.

عوامل خطرناک در بروز سرطان

عوامل شناخته شده برای افزایش خطر ابتلا به سرطان عبارتند از:

• سن: پیشرفت سرطان می تواند چندین دهه طول بکشد. به همین دلیل است که اکثر افراد مبتلا به سرطان معمولا در سن 55 سالگی به بعد متوجه این موضوع می شوند.
• عادت های اشتباه: بعضی از عادت ها و شیوه های زندگی میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
• استعمال دخانیات
• مصرف مشروبات الکی
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید: اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند باعث بروز و پیشرفت سرطان شود.
• روابط جنسی ناسالم
• عوامل ارثی: حدود 10٪ از سرطان ها به دلیل عوامل ارثی رخ می دهند. اگر سرطان در یک خانواده شایع باشد، احتمال دارد که این اختلالات ژنتیکی از نسلی به نسل بعد منتقل شود.
• وضعیت سلامت عمومی: بعضی از بیماری های مزمن مانند کولیت زخمی، می توانند خطر ابتلا به انواع سرطان را افزایش دهند.
• محیط زندگی: محیطی که در آن زندگی می کنیم ممکن است دارای مواد شیمیایی مضر باشد که می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. حتی اگر شما غیر سیگاری هستید، اگر با افراد سیگاری یا در محیطی که دخانیات استعمال می شود زندگی می کنید، در معرض دود سیگار قرار دارید. مواد شیمیایی موجود در محیط های کاری یا در خانه، مانند آزبست یا بنزن، ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

تشخیص سرطان

تشخیص سرطان در مراحل اولیه آن، بهترین شانس برای درمان آن است. اگر بیمار علائم مشکوک را احساس کند، باید با پزشک خود مشورت و نسبت به انجام آزمایشات اقدام کند.

تحقیقات نشان داده است که تشخیص زود هنگام سرطان ممکن است از ابتلای افراد به سرطان جلوگیری کند.

انجمن سرطان آمریکا، به تشخیص زود هنگام سرطان برای افرادی که در شرایط ابتلا به سرطان قرار دارند را توصیه می کند. این موارد شامل افراد زیر می شود:

سرطان پستان: زنان بالای 40 سال

سرطان دهانه رحم: زنان 21 ساله و بالاتر یا سه سال پس از اولین مقاربت جنسی

سرطان کولون (روده بزرگ): برای مردان و زنان 50 سال و بالاتر

سرطان پروستات: مردان بالای 50 سال

برای تشخیص سرطان، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از آزمایش های پیشگیرانه و اولیه سرطان از جمله موارد زیر را برای شما تجویز کند:

• معاینه فیزیکی
• آزمایشات آزمایشگاهی
• آزمایشات تصویربرداری
• بیوپسی یا بافت برداری