چرا دستام میلرزه؟ بررسی علل و روش های درمان آن
برای برخی افراد لرزش دست ممکن است مسئله کوچک و جزئی باشد در حالی که برای برخی دیگر، این وضعیت ممکن است منجر به بروز مشکل در استفاده از دست ها برای کارهای روزمره شود.
در این مقاله به بررسی علل بالقوه لرزش دست‌ها می پردازیم و خواهیم گفت که آیا این اتفاق طبیعی است یا خیر. ما همچنین نکاتی را در مورد نحوه جلوگیری از لرزش دست ها ارائه می دهیم و در مورد برخی از گزینه های درمانی موجود صحبت می کنیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
لرزش چیست؟
لرزش، انقباضات غیر ارادی و ریتمیک ماهیچه ای است که باعث می شود قسمتی از بدن در حال لرزش یا تکان به نظر برسد. همه افراد در هنگام هیجان شدید مانند اضطراب یا ترس، افت قند خون یا هیپوگلیسمی، تب، خستگی بدنی شدید و گرسنگی دچار لرزش خفیف می شوند که به آن لرزش فیزیولوژیک می گویند.
لرزش های فیزیولوژیک اغلب آنقدر خفیف هستند که فرد متوجه آن نمی شود. لرزش دست ممکن است زمانی که فرد استرس دارد یا مضطرب است، بیشتر محسوس باشد.
بیشترین میزان لرزش در دست ها رخ می دهد. با این حال، ممکن است در سایر اعضای بدن نیز رخ دهد، مانند:
- سر
- بازوها
- پاها
- بالاتنه
- حنجره، که ممکن است باعث لرزش صدا شود
بیش از 20 نوع لرزش وجود دارد. با این حال، اکثر آنها به دو دسته تقسیم می شوند:
- لرزش در حالت استراحت: این لرزش زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه‌ها شل هستند، از جمله زمانی که دست‌ها روبروی بدن یا روی پاها قرار می‌گیرند.
- لرزش عملی: این لرزش زمانی رخ می دهد که ماهیچه ها به دلیل حرکت ارادی منقبض می شوند.
گاهی اوقات، لرزش می تواند نشان دهنده یک مشکل اساسی سلامتی باشد، به خصوص اگر مداوم یا بسیار آشکار باشد.
چرا دستام میلرزه؟
لرزش می تواند طبیعی یا ناشی از شرایط عصبی، سایر مشکلات سلامتی یا استفاده از دارو باشد. در ادامه برخی از علل بالقوه لرزش آورده شده است.
1. لرزش فیزیولوژیک تقویت شده
لرزش فیزیولوژیک تقویت شده (EPT) وضعیت شدیدتر لرزش فیزیولوژیک است و معمولاً دست ها و انگشتان دو طرف بدن را درگیر می کند.
موارد زیر ممکن است باعث لرزش فیزیولوژیک تقویت شده در برخی افراد شود:
- فشار
- اضطراب
- خستگی
- کمبود خواب
- مصرف بیش از حد کافئین
- ورزش سنگین
- تیروئید پرکار
لرزش فیزیولوژیکی تقویت شده نیازی به درمان پزشکی ندارد، مگر زمانی که فرد در انجام کارهایش دچار ناتوانی و عدم هماهنگی شود.
2. شرایط عصبی
لرزش ممکن است به دلیل بروز مشکل در بخش‌های عمیق مغز که مسئول کنترل حرکات است، رخ دهد. برخی از بیماری های عصبی که می توانند باعث لرزش دست شوند عبارتند از:
- مولتیپل اسکلروزیس (MS – ام اس): بیماری ام اس به مغز و نخاع حمله می کند و انتقال پیام ها را برای عصب ها دشوار می کند. بسیاری از افراد مبتلا به ام اس درجاتی از لرزش را تجربه می کنند. این وضعیت زمانی ایجاد می شود که بیماری به ناحیه هایی از مسیرهای سیستم عصبی مرکزی که حرکت را کنترل می کند آسیب وارد کند.
- بیماری پارکینسون (PD): این بیماری شامل از دست دادن سلول های عصبی بخشی از مغز است که نقش مهمی در کنترل حرکت ایفا می کند. حدود 75% افراد مبتلا به پارکینسون، لرزش دارند، چه در حال استراحت، چه در عمل. لرزش معمولاً از یک طرف بدن شروع می شود و ممکن است به طرف دیگر بدن سرایت کند. لرزش ممکن است در طول دوره های استرس یا احساسات شدید بیشتر شود.
- سکته مغزی: پس از سکته مغزی، فرد ممکن است لرزش های مختلفی را بسته به ناحیه آسیب دیده تجربه کند. آسیب به عقده های قاعده ای (که هسته‌های قاعده‌ای نیز خوانده می‌شوند – از پنج هسته زیرقشری مغز تشکیل شده‌اند) باعث ایجاد لرزش در حالت استراحت در فرد می شود، این در حالی است که آسیب به مخچه می تواند باعث لرزش ارادی می شود.
- آسیب مغزی تروماتیک (TBI): لرزش ناشی از آسیب مغزی تروماتیک را لرزش پس از ضربه (PTT) می گویند. یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که لرزش پس از ضربه در نتیجه آسیب به نواحی خاص مغز مسئول حرکت اتفاق می افتد. این لرزش ها غیر معمول هستند.
- دیستونی: دیستونی یک اختلال حرکتی است که در آن انقباضات غیرارادی ماهیچه ها باعث حرکات و وضعیت های غیرارادی تکراری می شود. این وضعیت به دلیل عملکرد نامناسب عقده های پایه در مغز است. یک مطالعه در سال 2021 بیان کرد که دیستونی و لرزش، ارتباط نزدیکی با هم دارند. لرزش هایی که در افراد مبتلا به دیستونی رخ می دهد؛ شدید، ناگهانی، نامنظم یا منظم یا موج دار است.
3. شرایط سلامتی
شرایط بهداشتی زیر نیز می تواند باعث لرزش دست شود:
- شرایط روانپزشکی، مانند افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه
- اختلالات دژنراتیو ارثی، مانند آتاکسی ارثی یا سندرم ایکس شکننده
- سوء مصرف یا ترک الکل
- مسمومیت با جیوه
- پرکاری تیروئید
- نارسایی کبد یا کلیه
- اضطراب یا وحشت
4. داروها
برخی داروها نیز می توانند باعث لرزش دست شوند که عبارتند از:
- برخی از داروهای آسم
- داروهایی برای شرایط روانپزشکی، مانند برخی داروهای ضد افسردگی و تثبیت کننده های خلق و خو
- داروهای تشنج مانند والپروات و والپروئیک اسید
- داروهای ضد آریتمی مانند پروکائین آمید
- داروهای سرطان، مانند تالیدومید
- داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، مانند سیکلوسپورین
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای ضد ویروسی خاص
- آنتی بیوتیک های خاص
- آمفتامین
- کافئین
آیا لرزش دست طبیعی است؟
لرزش دست ها طبیعی است به خصوص زمانی که فرد احساس استرس یا اضطراب می کند یا خواب کافی نداشته باشد.
اگر لرزش دست ها خفیف باشد و بر زندگی روزمره فرد تأثیر نگذارد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. با این حال، اگر فردی لرزش شدید یا مداوم دست را تجربه می کند که باعث شده فعالیت های روزانه او مختل شود، باید برای تعیین علت به پزشک مراجعه کند.
روش های پیشگیری از لرزش دست ها
در ادامه به معرفی روش هایی می پردازیم که می تواند برای جلوگیری از لرزش دستان شما مفید باشد.
- تغییرات سبک زندگی: ایجاد تغییرات زیر در سبک زندگی ممکن است به کاهش لرزش دست در افراد مبتلا به لرزش فیزیولوژیک کمک کند:
- اجتناب از ورزش شدید
- اجتناب از مصرف الکل
- اجتناب از مصرف محرک ها، مانند کافئین و آمفتامین ها
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای: لرزش دست که به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند پرکاری تیروئید یا ترک الکل رخ می‌دهد، معمولاً پس از درمان بیماری زمینه‌ای بهبود می‌یابد.
- تکنیک‌های روان‌شناختی: افرادی که لرزش ناشی از اضطراب یا حملات پانیک (وحشت‌زدگی) را تجربه می‌کنند، ممکن است با انجام تکنیک‌های آرام‌سازی، مانند تمرکز حواس، مدیتیشن، یوگا و تمرین‌های تنفسی بهبود پیدا می کنند.
- جایگزین کردن داروها: لرزش می تواند یکی از عوارض جانبی مصرف برخی داروها باشد. فردی که در حین مصرف دارو دچار لرزش می شود باید این عارضه را به پزشک خود گزارش دهد تا پزشک دوز دارو را تنظیم کند یا دارو را تغییر دهد.
- فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می تواند به افراد تمریناتی را برای بهبود موارد زیر آموزش دهد:
- کنترل ماهیچه ها، بهبود عملکرد و قدرت عضلات
- هماهنگی
- تعادل
- کاردرمانی: یک کاردرمانگر می تواند به افرادی که دچار لرزش هستند کمک کند تا به فعالیت های معمول روزانه خود ادامه دهند.
روش های درمان لرزش دست
بیشتر انواع لرزش، غیر قابل درمان هستند. با این حال، گزینه های درمانی زیر برای کمک به فرد در مدیریت علائم می تواند مفید واقع شود.
1. داروها
پزشکان ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش دفعات و شدت لرزش تجویز کنند. گزینه های درمانی احتمالی عبارتند از:
- بتا بلوکرها مانند پروپرانولول
- داروهای اضطراب
- داروهای ضد تشنج مانند پریمیدون
2. بوتاکس
بوتاکس یک نوروتوکسین است که باعث فلج موضعی می شود. تزریق بوتاکس ممکن است در درمان لرزش صدا و لرزش سر مفید باشد. با این حال، تزریق بوتاکس برای لرزش دست می تواند منجر به ضعف در انگشتان شود.
3. عمل جراحی
برخی از افراد ممکن است لرزش شدیدی را تجربه کنند که به دارو پاسخ نمی دهد یا به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می گذارد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است روش های جراحی مانند تحریک عمقی مغز (DBS) را پیشنهاد دهد.
هنگام انجام جراحی تحریک عمقی مغز، پزشک یک ژنراتور کوچک را زیر پوست در قسمت فوقانی قفسه سینه قرار می دهد. ژنراتور سیگنال های الکتریکی را به الکترودهای کاشته شده در تالاموس که بخشی از مغز است می فرستد، این روش برخی از حرکات غیر ارادی را هماهنگ و کنترل می کند.
پزشکان از جراحی تحریک عمقی مغز برای درمان لرزش های مرتبط با بیماری پارکینسون یا دیستونی استفاده می کنند.
اگر فردی واجد شرایط جراحی تحریک عمقی مغز نباشد، پزشک ممکن است روش‌های دیگری را توصیه کند، مانند:
- فرسایش فرکانس رادیویی: استفاده از جریان الکتریکی برای گرم کردن بافت عصبی ناکارآمد به منظور مختل کردن توانایی آن در ارسال سیگنال ها.
- رادیو سرجری: تابش پرتوهای متمرکز به ناحیه ای از مغز برای از بین بردن سلول‌های بیش فعال مغزی که باعث لرزش می‌شوند.
