خواص بارهنگ برای پوست و مو، معده، یبوست، قاعدگی، عفونت رحم و دیابت

بارهنگ (Broadleaf plantain) گیاه چندساله‌ای از تیره بارهنگیان است.

بارهنگ چیست؟ 

بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشه‌ای کوتاه است. ساقه آن به طول ۷۰–۱۰ سانتی‌متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگ‌ها است. برگ‌های آن تماماً طوقه‌ای، تخم مرغی پهن با ۹–۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند. گل‌ها سبز متمایل به قهوه‌ای، کوچک مجتمع در خوشه‌های دراز استوانه‌ای. موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است.

دانه‌های این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوه‌ای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده و دارای ۲ خانه و محتوی ۸–۴ دانه است قرار دارند. دانه‌ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع‌آوری می‌نمایند. «Plantain» یک نام هند و اروپایی به معنای «داروی زندگی» است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که این نام نمی‌تواند چیزی دور از حقیقت باشد. بارهنگ گیاهی دائمی است که تصور می‌شود از اروپا و آسیا نشئت گرفته و اکنون در تمام دنیا کشت می‌شود.

گیاه بارهنگ چیست؟

خواص بارهنگ 

طب سنتی این بار به سراغ بارهنگ و خواص شگفت‌انگیز آن رفته است؛ فرقی نمی‌کند هدف درمانی و پزشکی داشته باشید یا زیبایی؛ اگر تابه‌حال از این گیاه استفاده نکرده‌اید، همین حالا یک فنجان بردارید و دم‌کرده این گیاه را تهیه و نوش جان کنید.

خواص بارهنگ برای پوست و مو 

بارهنگ و دمنوش آن شما را زیباتر می‌کند؛ تخم و گیاه بارهنگ آن‌قدر قوی است که می‌تواند به عنوان یک کرم ضد آفتاب و پاک‌کننده طبیعی عمل کند؛ از این به بعد، درمان جای زخم، نیش حشرات، آکنه و … را به گیاه بارهنگ بسپارید.

رفع آفتاب‌سوختگی با بارهنگ

درمان آفتاب سوختگی با بارهنگ

عصاره برگ‌های تازه بارهنگ به درمان آفتاب‌سوختگی کمک می‌کند. همچنین شما می‌توانید با خرد کردن این برگ‌ها با آب سرد یک ضماد طبیعی درست کنید که التهاب و خارش بدن و پوست را برطرف می‌کند.

درمان جای زخم، آکنه و جوش پوستی

ترکیب طبیعی فلفل قرمز، کامفری و عصاره برگ بارهنگ می‌تواند پوست شما را پاکسازی کند. اگر التهاب پوستی و هرگونه جوش و لک و کک و مک دارید، از عصاره بارهنگ استفاده کنید.

درخشندگی مو با بارهنگ

عصاره گیاه و تخم بارهنگ می‌تواند به عنوان یک شامپوی طبیعی عمل کند؛ ترکیب رشته‌ای این گیاه همراه با یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب و کمی آب باعث درخشندگی موها می‌شود. همچنین اگر موخوره یا شوره سر دارید، چه گزینه‌ای بهتر از بارهنگ؟

 گیاه و تخم بارهنگ؛ نوشداروی کودکان

عصاره گیاه و تخم بارهنگ همراه با روغن بادام شیرین و موم می‌تواند به عنوان یک پادزهر قوی عمل کند و برفک پوشک یا نیش پشه و دیگر عفونت‌ها و التهاب‌های پوستی نوزاد را برطرف کند. برای این منظور، فقط کافی است که پوست کودک را با این عصاره ماساژ دهید.

خواص بارهنگ و سرماخوردگی

خواص بارهنگ برای سرماخوردگی

مطالعات دانشمندان نشان می‌دهد که بارهنگ با خاصیت ضدالتهابی‌اش می‌تواند به درمان عفونت‌های تنفسی کمک کند؛ چنانچه سرماخوردگی، برونشیت یا آنفولانزا دارید، مصرف روزانه یک فنجان بارهنگ می‌تواند تمام ویروس‌های عفونی شما را تار و مار کند.

تخم بارهنگ؛ گیاه مدر

گیاه بارهنگ و تخم آن درمان‌کننده طبیعی برای بیماری‌های التهابی مثانه و کلیه‌ها است. این گیاه ادرار را زیاد می‌کند؛ درنتیجه باعث پاکسازی مثانه و کلیه‌ها می‌شود.

خواص بارهنگ برای عفونت رحم

مطالعات دانشمندان نشان می‌دهد که بارهنگ عفونت رحم خانم‌ها را برطرف کند؛ همچنین استفاده از دمنوش بارهنگ پس از زایمان هم می‌تواند خونریزی را کنترل کند. این گیاه به از بین رفتن جفت جنین کمک می‌کند و گرفتگی عضلات را پس از زایمان بهبود می‌بخشد.

خواص بارهنگ در قاعدگی

خواص بارهنگ برای خونریزی قاعدگی

بارهنگ خاصیت ضد اسپاسم دارد؛ درنتیجه دردهای قاعدگی را تسکین می‌دهد؛ خانم‌ها می‌توانند از دم‌کرده این گیاه و تخم بارهنگ برای تسکین دردهای شکمی خود استفاده کنند.

خواص بارهنگ برای معده

یک فنجان چای یا دمنوش بارهنگ بنوشید یا از برگ‌های این گیاه در سالاد استفاده کنید تا التهاب معده خود را تسکین دهید. همچنین دم‌کرده این گیاه به بهبود عملکرد دستگاه گوارشی و مبارزه با یبوست کمک می‌کند؛ اگر مشکل زخم معده دارید، بارهنگ را فراموش نکنید.

گیاه بارهنگ؛ ضد سرطان

شاید هیچ گیاهی به اندازه چای سبز آنتی‌اکسیدان طبیعی نداشته باشد، اما بارهنگ و دمنوش آن‌هم می‌تواند مانع از رشد سلول‌های سرطانی شود؛ بارهنگ این خاصیت خود را مدیون آنتی‌اکسیدان‌هایش است.

خواص بارهنگ برای لاغری

بارهنگ برای لاغری شکم

شاید تعجب کنید اما دمنوش های گیاهی هم می‌توانند تا حد زیادی مثل یک ضد اشتهای قوی عمل و دردهای ناشی از گرسنگی را کنترل و درمان کنند؛ فقط ۳ گرم از گیاه بارهنگ با ۲۵۰ میلی‌لیتر آب می‌تواند به شما یک دمنوش طبیعی و جانانه بدهد؛ مصرف سه فنجان از این عصاره شما را لاغرتر خواهد کرد.

درمان یبوست با بارهنگ

دانه‌های بارهنگ برای درمان یبوست مزمن بسیار مؤثر هستند؛ این دانه‌ها برای نرم کردن مدفوع بعد از عمل جراحی روده، دوران بارداری یا  مشکلات مربوط به بواسیر گزینه مناسبی هستند؛ اگر مبتلا به بیماری سندروم روده تحریک‌پذیر هستید، مصرف این گیاه را فراموش نکنید.

بارهنگ، گیاه ضد دیابت

گیاه بارهنگ می‌تواند قند خون را کنترل کند؛ فیبرهای محلول در آب می‌توانند بعد از صرف غذا، سطح قند خون و میزان جذب کربوهیدرات را کاهش دهند. مطالعات دانشمندان نشان می‌دهد که مردانی که به دیابت نوع ۲ مبتلا بوده‌اند با مصرف این گیاه به مدت ۸ هفته قند خونشان کنترل شده است.

طریقه و میزان مصرف بارهنگ

برگ:
بر روی 2 تا 4 گرم برگ خرد یا پودر شده، یک لیوان آب سرد ریخته و تا حد جوشیدن، حرارت دهید و بعدازآن حرارت را خاموش‌کنید. سپس 10 دقیقه صبر کرده و محصول را صاف و میل کنید.

طریقه مصرف بذر بارهنگ

دانه بارهنگ:
منابع مختلف، مصرف روزانه بین 5 تا 15 گرم دانه را توصیه کرده‌اند. دانه‌ها را داخل نصف استکان آب ریخته، مخلوط کرده و میل نمایید.

عوارض جانبی بارهنگ

برگ و دانه در حد مصرف دارویی، همراه با عارضه نیستند.

نکات ضروری

1- در هنگام مصرف بارهنگ، باید مایعات به مقدار زیاد نوشید تا موسیلاژ روی سطح دانه‌ها، به خوبی بتوانند آب جذب کنند و متورم شوند و از متراکم شدن در معده و روده جلوگیری شود.

2- مصرف بارهنگ در زمان حاملگی و شیردهی توصیه نمی‌شود؛ چون روغن دانه که شباهتی به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم شده و با حالت مسهلی که ایجاد می‌کند، ممکن است مشکل‌ساز شود.

3- ممکن است روغن مذکور دانه باعث آلرژی، التهاب و درماتیت در بعضی افراد حساس گردد.

4- ممکن است دانه‌های بارهنگ موجود در بازار ایران مربوط به گونه دیگری از بارهنگ به نام Major Plantago (یا بارهنگ کبیر با نام‌های مترادف Exaltata Plantago و یا Cemata Plantago)، مربوط باشد.

این‌گونه بارهنگ دارای برگ‌های پهن و بزرگ است که بر روی سطح زمین قرارگرفته‌اند. در پهنگ این برگ‌ها 3 تا 11 رگبرگ سراسری در طول برگ به خوبی نمایان است. گل‌ها به صورت سنبله درازی بر روی محوری که از وسط برگ‌ها می‌روید ظاهر شده که سپس به میوه و دانه‌هایی که بر روی همین محور قرار دارند تبدیل می‌شوند.

قسمت مورداستفاده این گیاه، دانه، برگ و ریشه است که در طب عوام از آن‌ها استفاده می‌شود.

گونه دیگری که ممکن است از دانه آن در ایران به عنوان بارهنگ استفاده شود Media Plantago می‌باشد.

دانه بیشتر گونه‌های بارهنگ (Plantago) حاوی موسیلاژ بوده که در نقاط مختلف جهان مورد مصرف دارویی مشابه دارند.