آرتریت یا التهاب مفصل؛ علت، علائم و درمان های گیاهی و خانگی آن

التهاب مفصل یا آرتریت (به انگلیسی: Arthritis) به برافروختگی مفصل که با ورم و درد و محدودیت حرکت همراه است، گفته می‌شود.

مهم‌ترین علامت آرتریت شامل درد و خشکی مفاصل است که با افزایش سن بدتر می‌شود. دو نوع مهم آرتریت عبارت‌اند از:

• استئوآرتریت
• روماتوئید آرتریت

استئوآرتریت معمولاً در اثر فرسایش و استهلاک ایجاد می‌شود، درحالی‌که روماتوئید آرتریت یک اختلال خودایمنی می‌باشد. انواع دیگر آرتریت‌ها می‌تواند توسط کریستال‌های اسید اوریک، عفونت‌ها و حتی بیماری‌های زمینه‌ای مانند پسوریازیس و یا لوپوس به وجود آیند. درمان بستگی به نوع آرتریت دارد. یکی از اهداف اصلی درمان آرتریت عبارت است از کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد بیمار.

علت آرتریت چیست؟

استئوآرتریت:

شایع‌ترین نوع آرتریت می‌باشد که در اثر استهلاک و فرسایش غضروف مفصل به وجود می‌آید. غضروف در انتهای استخوان دارای پوششی سفت و براق می‌باشد. آسیب موجب ساییدن استخوان می‌شود و می‌تواند باعث درد و محدود شدن حرکات گردد. این استهلاک و فرسودگی می‌تواند در عرض چندین سال رخ دهد و یا می‌تواند باعث عفونت و یا آسیب مفصل گردد.

روماتوئید آرتریت:

سیستم ایمنی بدن به پوشش مفصل حمله می‌کند و باعث ملتهب و متورم شدن مفصل می‌گردد. با پیشرفت این آرتریت، درنهایت موجب تخریب غضروف و استخوان می‌گردد.

علائم آرتریت

شایع‌ترین علائم آرتریت در مفاصل بدن دیده می‌شود. بسته به نوع آرتریت، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل

• درد
• سفتی
• ورم
• قرمزی
• کاهش محدوده حرکت مفاصل

باشد.

آرتریت چه علائم و نشانه هایی دارد؟

عوامل خطر آرتریت

سابقه خانوادگی: برخی از انواع آرتریت‌ها، در خانواده ارثی می‌باشند. بنابراین اگر والدین شما مبتلا به این بیماری است، شانس ابتلای شما به این بیماری زیاد است. ژن‌ها می‌توانند شما را در معرض عوامل محیطی که باعث تشدید آرتریت می‌شوند نیز قرار دهند.
سن: خطر ابتلا به انواع مختلف آرتریت از قبیل استئوآرتریت، روماتوئید آرتریت و نقرس با افزایش سن بیشتر می‌شود.
جنس: زنان بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید مبتلا می‌شوند، درحالی‌که بیشتر افراد مبتلا به نقرس، مرد می‌باشند.
صدمه به مفصل: افرادی که دچار آسیب مفصل می‌شوند، مانند کسانی که در ورزش مفصلشان آسیب می‌بیند، به‌احتمال‌زیاد مبتلا به آرتروز می‌گردند.
چاقی: وزن زیاد روی مفاصل فشار وارد می‌کند و از بین مفاصل بدن بیشتر مفاصل زانو، لگن و ستون فقرات آسیب می‌بینند. افراد چاق در معرض خطر بالای ابتلا به آرتروز می‌باشند.

عوارض آرتریت

آرتریت شدید، بر روی دست‌ها و بازوها تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود به‌سختی کارهای روزانه خود را انجام دهید. در برخی موارد، مفاصل پیچ می‌خورند و تغییر شکل می‌دهند.

تشخیص آرتریت

پزشک مفاصلتان را معاینه می‌کند تا ببیند ورم، قرمزی و یا گرما دارد یا نه؛ او همچنین بررسی می‌کند که شما چگونه مفاصلتان را حرکت می‌دهید.

پزشک ممکن است این آزمایش‌ها را از شما بخواهد:

•  آزمایش خون، ادرار و مایع مفصلی
• آزمایش‌های عکس‌برداری مثل سی‌تی‌اسکن، MRI، اشعه ایکس و سونوگرافی.
• آرتروسکوپی: پزشک از طریق برشی در نزدیکی مفصل و با واردکردن لوله‌ای انعطاف‌پذیر و کوچک به نام آرتروسکوپ، آسیب مفصل را می‌بیند. آرتروسکوپ، تصویر داخل مفصل را به صفحه‌نمایش (مانیتور) انتقال می‌دهد.

درمان آرتریت

درمان آرتریت بر اساس تسکین علائم و بهبود عملکرد مفاصل است. بیمار ممکن است چندین دارو و یا ترکیبی از داروها را مصرف کند.

ضد دردها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، کرم‌ها و یا پمادهای حاوی منتول یا کپسایسین که حاوی فلفل تند می‌باشند، داروهای اصلاح‌کننده آرتریت و کورتیکواستروئیدها.

فیزیوتراپی: ورزش باعث بهبود دامنه حرکت و قدرت عضلات دربرگیرنده مفاصل می‌گردد. در برخی موارد، نیاز به آتل می‌باشد.

جراحی: اگر با این اقدامات بهبود نیافت، جراح تعویض مفصل و یا جوش دادن مفاصل را تجویز می‌کند.

آرتریت را چگونه درمان کنیم؟

درمان‌های خانگی آرتریت

کاهش وزن: اگر چاق هستید، با کاهش وزن می‌توانید فشار روی مفاصل را کم کنید. با کاهش وزن تحرکات بدنی خود را افزایش می‌دهید و صدمه به مفاصل را به تأخیر می‌اندازید.

ورزش کردن: ورزش منظم می‌تواند مفاصل را انعطاف‌پذیر نماید. شنا کردن و یا ورزش‌های آبی از بهترین ورزش‌ها برای افراد دچار آرتریت می‌باشد، چراکه آب فشار روی مفاصل را کم می‌کند.

گرم و سرد کردن: گرم و سرد کردن مفاصل، درد ناشی از آرتریت را کم می‌کند.

وسایل کمکی: عصا، چوب زیر بغل، واکر، توالت فرنگی و وسایل کمکی دیگر از مفاصل محافظت می‌کنند و توانایی انجام کارهای روزانه را بالا می ببرید.

درمان آرتریت در طب سنتی و گیاهان دارویی

1. درمان آرتریت با معجون زردچوبه، گزنه، رازیانه و پوست بیرونی تخم‌مرغ

طرز تهیه: یک قاشق مرباخوری زردچوبه را به همراه دو قاشق گیاه گزنه و رازیانه (جمعاً ۴ قاشق غذاخوری )، به همراه یک قاشق مرباخوری پوست تخم‌مرغ در سه فنجان آب جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم‌کنید، سپس در زمان مصرف یک قاشق مرباخوری عسل اضافه کنید، نکته: مقدار معجون ذکرشده برای سه بار در روز صبح، عصر و شب می‌باشد. یک هفته از این معجون استفاده کنید تا معجزه آن را ببینید.

۲. سنجد درمانگر قوی برای آرتروز و پوکی استخوان

میوه سنجد، حاوی منابع قابل‌توجهی از املاح و عناصر هستند که مانع پوکی استخوان می‌شوند که از آن جمله می‌توان به عناصر روی، مس، کروم و منیزیم اشاره کرد. میوه سنجد همچنین حاوی اسیدفولیک فراوان و ویتامین c زیاد است. علاوه بر این، این میوه حاوی ترکیبات گیاهی است که گیرنده‌های هورمونی را فعال می‌کند و بنابراین مانع از دست رفتن کلسیم مخصوصاً در دوران میان‌سالی و یائسگی در خانم‌ها می‌شود. مصرف پودر سنجد به همراه شیر کم‌چرب که غنی از کلسیم است،‌ در جلوگیری از بروز و یا پیشرفت پوکی استخوان و آرتروز بسیار کمک‌کننده است..

مقدار مصرف: هر روز صبح نیم ساعت قبل از ناشتا ۲ قاشق مرباخوری پودر سنجد (شامل پوست، گوشت و هسته) و پودر سویای بوداده ۱ قاشق مرباخوری با یک قاشق مرباخوری عسل، در یک لیوان شیر کم‌چرب مخلوط کرده میل کنید. این روش درمانی قوی برای پوکی استخوان و درد آرتروز می‌باشد، فقط پودر سنجد را از عطاری‌های مطمئن خریده و در یخچال نگهداری کنید.

توصیه مهم دیگر برای دوستانی که درد مفاصل دارند: حدود ۵۰ گرم سنجد درسته آسیاب شده و ۵۰ گرم هسته تمبر هندی آسیاب شده رو پس از الک زدن با ۱۰۰ گرم عسل مخلوط کرده و به مدت دو هفته روزی یک قاشق مرباخوری میل کنند.

روش‌های دیگر..

یکی از آسان‌ترین درمان و سریع‌ترین راه تسکین زانودرد، مصرف تخم شنبلیله است. کمی تخم شنبلیله را که از شب قبل خیس کرده‌اید، به صورت ناشتا میل کنید. این گیاه درد مفصل را به سرعت بهبود می‌بخشد.

در طب چینی از هویج برای درمان درد مفصل استفاده می‌شود. به ۲ عدد هویج رنده شده، کمی آب و لیموی تازه اضافه و میل کنید. هویج برای سلامت رباط‌ها مفید و تسکین‌دهنده درد است.

درمان آرترید با روغن های گیاهی

ماساژ دادن آرام زانو با روغن‌های ذکرشده، التهاب را کاهش می‌دهد و گردش خون را تقویت می‌کند.

۱. استفاده از روغن بادام تلخ و اسانس نعنا برای ماساژ دادن اندام‌هایی که دردناک است، معجزه می‌کند.

۲. ۲ قاشق مرباخوری روغن خردل را با ۵ جبه سیر رنده شده کمی گرم کنید و به زانوها بمالید.

۳. ماساژ با روغن ولرم نارگیل، تسکین‌دهنده درد است و گردش خون را بهبود می‌بخشد.

۴. ماساژ با روغن‌زیتون، مفصل‌ها را نرم و منعطف می‌کند و درد زانو را تسکین می‌دهد. این روغن حاوی ماده‌ای به نام «الیوکانتل» است که درد در قسمت مؤثر را کاهش می‌دهد.

۵. دم‌نوش زنجبیل و زردچوبه با کمی عسل نیز به تسکین درد زانو کمک می‌کند. این دو گیاه خاصیت ضدالتهابی دارد و درد مربوط به آرتریت روماتوئید را کاهش می‌دهد. مصرف این دم‌نوش، روزی ۱ بار یک روز در میان می‌تواند مؤثر واقع شود.

طرز تهیه: از گیاهان ذکرشده از هرکدام یک قاشق چای‌خوری درون آب جوش ریخته ۵ دقیقه دم‌کنید کمی که خنک شد با عسل نوش جان کنید.. تا درد زانوی شما کاهش یابد.

درمان‌های جایگزین

طب سوزنی: در این روش، سوزن‌های باریکی را در مناطق خاصی از پوست وارد می‌کنند تا انواع دردها از قبیل دردهای ناشی از آرتریت را کاهش دهد.

گلوکزآمین: محققان تازگی به این نتیجه رسیده‌اند که گلوکزآمین بهتر از دارونما نیست. اما به‌هرحال، افرادی که دارای درد متوسط تا شدید هستند و گلوکزآمین و دارونما را باهم مصرف می‌کنند، می‌تواند با درد آرتریت بیشتر کنار بیایند تا افرادی که هیچ‌چیزی مصرف نمی‌کنند.

تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS): با استفاده از این دستگاه، پالس‌های الکتریکی خفیفی تولید می‌شود. با این روش، عصب نزدیک مفصل دردناک تحریک می‌شود و باعث می‌شود که علامت‌های درد به مغز انتقال نیابد.

یوگا و تای چی: حرکات آهسته و کششی در این دو ورزش، به بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می‌کند و دامنه حرکات را زیاد می‌کند.

داروهای ضددرد و آرتریت

درمان آرتریت با داروهای شیمیایی

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌تواند باعث افزایش بروز بیماری‌های قلبی شود و بر قلب، رگ‌ها و فشارخون اثر دارند و این داروها موجب احتباس مایعات بدن می‌شوند، پس افراد مبتلا به نارسایی قلبی باید از این داروها اجتناب کنند.

این را باید بدانید که فقط دارو موجب کاهش درد آرتریت نمی‌شود، بلکه شما می‌توانید با تغییرات شیوه زندگی و درمان‌های خانگی این درد را کاهش دهید. اگر شما نیاز به دارو برای کنترل درد آرتریت دارید، دوز داروی مصرفی را کم و مدت‌زمان کوتاهی آن‌ها را تحت نظر پزشک مصرف کنید.

اگر شما از داروهایی که بدون نسخه پزشک در داروخانه‌ها فروخته می‌شوند، برای کاهش علائم آرتریت استفاده می‌کنید، موارد زیر را مدنظر داشته باشید:

• به‌طور مرتب، فشارخونتان را بررسی کنید.
• از نوشیدن الکل اجتناب کنید.
• مکمل‌های گیاهی، تغذیه‌ای و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشکتان بگویید.

بوتاکس و آرتریت

تزریق بوتاکس برای کاهش درد آرتریت در شانه، زانو و ران به ظاهر مفید است.
هنگامی که مقدار کمی بوتاکس به عضله تزریق شود، باعث مسدود کردن انقباض آن عضله می‌گردد.
در مطالعات مختلف نشان داده‌شده که بوتاکس برای کاهش درد آرتریت مؤثر است، اما هنوز که هنوز نمی‌توان آن را ثابت کرد.