پی ام اس (سندرم پیش از قاعدگی)؛ علائم، تشخیص و درمان آن

سندرم پیش از قاعدگی (پی‌ام‌اس یا PMS) (به انگلیسی: Premenstrual Syndrome) یا تنش پیش از قاعدگی (PMT) (به انگلیسی: Premenstrual Tension)  ترکیبی از علائمی است که بسیاری از خانم‌ها حدود یک یا دو هفته قبل از پریود خود به آن مبتلا می‌شوند. بیشتر زنان، بیش از 90٪، می‌گویند برخی از علائم قبل از قاعدگی، مانند نفخ، سردرد و احساس خستگی را تجربه می‌کنند.  برای بعضی از خانم‌ها، ممکن است این علائم آن‌قدر شدید باشد که فعالیت خود را از دست بدهند. به‌طور متوسط، زنان در 30 سالگی به‌احتمال‌زیاد دچار پی‌ام اس خواهند شد. پزشک شما می‌تواند در یافتن راه‌هایی برای تسکین علائم به شما کمک کند.

پی‌ام اس چیست؟

PMS ترکیبی از علائم جسمی و عاطفی است که بسیاری از خانم‌ها بعد از تخمک‌گذاری و قبل از شروع دوره قاعدگی به آن مبتلا می‌شوند. محققان تصور می‌کنند که PMS در روزهای پس از تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد زیرا میزان استروژن و پروژسترون شروع به کاهش چشمگیری می‌کند و بدن را برای بارداری آماده می‌کند. علائم PMS در طی چند روز پس از شروع دوره قاعدگی از بین می‌رود و سطح هورمون دوباره افزایش می‌یابد.

البته برخی از خانم‌ها دوره خود را بدون هیچ‌گونه علائم یا فقط علائم بسیار خفیف می‌گذرانند. اما برای بعضی، علائم PMS ممکن است آن‌قدر شدید باشد که انجام کارهای روزمره مانند رفتن به محل کار یا دانشگاه را سخت کند. علائم شدید PMS ممکن است نشانه‌ای از اختلال دیسفریک قبل از قاعدگی (PMDD) باشد. وقتی دیگر پریود نمی‌شوید، مانند بعد از یائسگی، PMS نیز از بین می‌رود. بعد از بارداری، ممکن است دوباره برگردد، اما علائم متفاوتی داشته باشید.

چه کسی به سندروم قبل از قاعدگی مبتلا می‌شود؟

در بسیاری از زنان، علائم PMS خفیف است. کمتر از 5٪ از زنان در سن باروری، شکل شدیدتری از PMS دریافت می‌کنند، به نام اختلال دیسفوری قبل از قاعدگی.

PMS ممکن است بیشتر در زنانی اتفاق بیفتد که:

• استرس زیادی داشته باشند.
• سابقه افسردگی در خانواده داشته باشند.
• سابقه شخصی افسردگی یا افسردگی پس از زایمان داشته باشند.

آیا سندروم پیش از قاعدگی با افزایش سن تغییر می‌کند؟

بله. علائم PMS ممکن است با رسیدن به اواخر دهه 30 یا 40 و یا نزدیک شدن به یائسگی بدتر شوند. این امر به‌ویژه در مورد خانم‌هایی که خلق‌وخوی آن‌ها نسبت به تغییر سطح هورمون‌ها در دوران قاعدگی حساس است، صادق است. در سال‌های منتهی به یائسگی، وقتی بدن به‌آرامی به یائسگی می‌رود، سطح هورمون شما به روشی غیرقابل‌پیش‌بینی بالا و پایین می‌رود. ممکن است شما همان تغییرات خلقی را به دست آورید، یا ممکن است آن‌ها بدتر شوند.

علائم سندروم پس از یائسگی متوقف می‌شود، وقتی‌که دیگر پریود نمی‌شوید.

علائم سندرم پیش از قاعدگی چیست؟

علائم PMS برای هر زن متفاوت است. ممکن است علائم جسمی مانند نفخ یا علائم عاطفی مانند غم و اندوه یا هر دو را دریافت کنند. علائم شما ممکن است در طول زندگی تغییر کند.

سندروم پیش از قاعدگی چه علائمی دارد؟

علائم جسمی PMS می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سینه‌های متورم یا لطیف
• یبوست یا اسهال
• نفخ
• گرفتگی عضلات
• سردرد یا کمردرد
• دست‌وپا چلفتی شدن
• تحمل کمتری نسبت به نویز یا نور

علائم عاطفی یا روانی PMS شامل موارد زیر است:

• تحریک‌پذیری یا رفتار خصمانه
• احساس خستگی
• مشکلات خواب (خوابیدن خیلی زیاد یا خیلی کم)
• تغییر اشتها یا هوس‌های غذایی
• مشکل در حافظه
• تنش یا اضطراب
• افسردگی، احساس غم و اندوه یا گریه‌های طلسم
• نوسانات خلقی
• کمتر به رابطه جنسی علاقه‌مند می‌شوید

اگر این علائم شما را آزار می‌دهد یا بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، با پزشک یا مشاوره خود صحبت کنید.

چه عواملی باعث پی‌ام اس می‌شوند؟

محققان دقیقاً نمی‌دانند چه عواملی باعث ایجاد PMS می‌شود. ممکن است تغییر در سطح هورمون در دوران قاعدگی نقش داشته باشد. این میزان هورمون در حال تغییر ممکن است برخی از خانم‌ها را بیش از سایرین تحت تأثیر قرار دهد.

پی‌ام اس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص سندروم پیش از قاعدگی

هیچ تست واحدی برای PMS وجود ندارد. پزشک در مورد علائم شما با شما صحبت خواهد کرد، ازجمله زمان وقوع آن‌ها و میزان تأثیر آن‌ها بر زندگی شما.

اگر علائم زیر را دارید:

• حداقل سه‌چرخ قاعدگی پشت سر هم، در سه روز قبل از دوره این علائم را داشته باشید.
• در طی چهار روز پس از شروع دوره علائم پایان یابد.
• شما را از لذت بردن یا انجام برخی از فعالیت‌های عادی خود بازدارد.

علائم PMS شما چیست و چند ماه است که شدید است. علائم خود را هر روز در یک تقویم یا با یک برنامه روی تلفن خود بنویسید. این اطلاعات را در مراجعه به پزشک با خود ببرید.

پی‌ام اس چگونه بر سایر مشکلات سلامتی تأثیر می‌گذارد؟

در حدود نیمی از خانم‌هایی که نیاز به درمان سندروم قاعدگی دارند، مشکلات دیگری نیز دارند که ممکن است در زمان قبل از قاعدگی بدتر شوند. مشکلات سلامتی شامل موارد زیر است:

• افسردگی و اختلالات اضطرابی. این‌ها شایع‌ترین شرایطی هستند که با PMS همپوشانی دارند. افسردگی و علائم اضطراب مانند PMS است و ممکن است قبل یا در طول دوره شما بدتر شود.
• آنسفالومیلیت میالژیک / سندرم خستگی مزمن. برخی از خانم‌ها گزارش می‌دهند که علائم آن‌ها اغلب درست قبل از پریود شدن بدتر می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان مبتلابه این بیماری نیز ممکن است به‌احتمال‌زیاد دچار خونریزی شدید قاعدگی و یائسگی زودرس شوند.
• سندرم روده تحریک‌پذیر باعث گرفتگی، نفخ و گاز معده می‌شود. علائم IBS ممکن است درست قبل از پریود شما بدتر شود.
• سندرم درد مثانه. زنان مبتلابه سندرم درد مثانه به‌احتمال‌زیاد در طول PMS دچار گرفتگی دردناک هستند.
• PMS همچنین ممکن است برخی از مشکلات سلامتی مانند آسم، آلرژی و میگرن را بدتر کند.

برخی نکات جلوگیری از سندروم پیش از قاعدگی

این نکات به شما کمک می‌کند به‌طورکلی سالم‌تر باشید و برخی از علائم PMS را تسکین می‌دهید.

چگونه از سندرم پیش از قاعدگی جلوگیری کنیم؟

• به‌طور منظم فعالیت بدنی هوازی را در طول ماه انجام دهید. ورزش می‌تواند به مشکلاتی مانند افسردگی، مشکل در تمرکز و خستگی کمک کند.
• غذاهای سالم را انتخاب کنید. اجتناب از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، نمک و شکر در دو هفته قبل از دوره شما ممکن است بسیاری از علائم PMS را کاهش دهد.
• به‌اندازه کافی خوابیدن. سعی کنید هر شب حدود هشت ساعت خواب داشته باشید. کمبود خواب با افسردگی و اضطراب در ارتباط است و می‌تواند علائم PMS مانند خستگی را بدتر کند
• برای مقابله با استرس روش‌های سالم پیدا کنید. با دوستان خود صحبت کنید. برخی از زنان همچنین یوگا، ماساژ یا مراقبه را مفید می‌دانند.
• سیگار نکشید، زنانی که سیگار می‌کشند علائم PMS بیشتری را نسبت به زنانی که سیگار نمی‌کشند گزارش کردند.

داروهای جلوگیری از سندروم پیش از قاعدگی

داروهای مسکن بدون نسخه که می‌توانید در اکثر فروشگاه‌ها خریداری کنید ممکن است به کاهش علائم جسمی مانند گرفتگی، سردرد و حساسیت کمک کند. قرص سندرم پیش از قاعدگی شامل:

• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• آسپرین

برخی از خانم‌ها می‌دانند که مصرف داروی ضد درد درست قبل از شروع دوره آن‌ها، میزان درد و خونریزی را که در طول دوره خود دارند کاهش می‌دهد.

• داروهای ضدافسردگی می‌توانند به تسکین علائم عاطفی PMS برای برخی از زنان کمک کنند.
• دیورتیک ها (“قرص‌های آب”) ممکن است علائم نفخ و حساسیت پستان را کاهش دهند.
• داروی ضد اضطراب ممکن است به کاهش احساس اضطراب کمک کند.

توجه: همه داروها خطراتی دارند. در مورد مزایا و خطرات با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.

مقابله با سندروم پیش از قاعدگی با مصرف ویتامین‌ها

چگونه سندرم پیش از قاعدگی را درمان کنیم؟

مطالعات نشان می‌دهد که برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است به تسکین برخی از علائم PMS کمک کنند. البته سازمان غذا و دارو (FDA) ویتامین‌ها یا مکمل‌های معدنی و گیاهی خاصی را برای آن در نظر نگرفته است. قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید.

آشنایی با مزایای برخی مکمل‌ها و ویتامین‌ها:

کلسیم: مطالعات نشان می‌دهد که کلسیم می‌تواند به کاهش برخی از علائم PMS مانند خستگی و افسردگی کمک کند. 24،25 کلسیم در غذاهایی مانند شیر، پنیر و ماست یافت می‌شود. برخی غذاها مانند آب‌پرتقال، غلات و نان دارای کلسیم اضافه‌شده (غنی‌شده) هستند. همچنین می‌توانید یک مکمل کلسیم مصرف کنید.

ویتامین B6: ویتامین ب 6 ممکن است به علائم PMS ازجمله خستگی، تحریک‌پذیری، فراموشی، نفخ و اضطراب کمک کند. ویتامین B6 را می‌توان در غذاهایی مانند ماهی، مرغ، سیب‌زمینی، میوه (به‌جز مرکبات) و غلات غنی‌شده یافت. همچنین می‌توانید آن را به‌عنوان یک مکمل رژیم غذایی مصرف کنید.

منیزیم: منیزیم ممکن است به تسکین برخی از علائم PMS ازجمله میگرن کمک کند. اگر میگرن دارید، با پزشک خود مشورت کنید که آیا به منیزیم بیشتری احتیاج دارید یا خیر. همچنین می‌توانید یک مکمل مصرف کنید.

اسیدهای چرب اشباع‌نشده اشباع‌شده (امگا 3 و امگا 6): مطالعات نشان می‌دهد که مصرف یک مکمل با 1 تا 2 گرم اسیدهای چرب اشباع‌نشده ممکن است به کاهش گرفتگی و سایر علائم PMS کمک کند. منابع خوب اسیدهای چرب اشباع‌نشده اشباع‌شده شامل تخم کتان، آجیل، ماهی و سبزیجات دارای برگ سبز هستند.

درمان سندرم پیش از قاعدگی در طب سنتی

برخی از خانم‌ها علائم PMS خود را با یوگا یا مدیتیشن کاهش می‌دهند. برخی دیگر گزارش داده‌اند که مکمل‌های گیاهی به تسکین علائم کمک می‌کند. قبل از مصرف هر یک از این مکمل‌ها با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. این داروها ممکن است با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.

برخی از تحقیقات تحقیقاتی نشان از تسکین علائم PMS با این مکمل‌های گیاهی دارند، اما مطالعات دیگر چنین نیست. بسیاری از مکمل‌های گیاهی را نباید با داروهای دیگر استفاده کرد. برخی مکمل‌های گیاهی که خانم‌ها برای کاهش علائم PMS استفاده می‌کنند عبارت‌اند از:

کوهوش سیاه: از ساقه‌های زیرزمینی و ریشه کوهوش سیاه برای تهیه چای، کپسول‌ها، قرص‌ها یا عصاره‌های مایع استفاده می‌شود. کوهوش سیاه اغلب در درمان علائم یائسگی به کار می‌رود  و برخی از خانم‌ها از آن برای کمک به تسکین علائم PMS استفاده می‌کنند.

گیاه پنج‌انگشت: از این گیاه برای تهیه عصاره‌های مایع یا قرص‌هایی استفاده می‌شود که برخی از خانم‌ها برای تسکین علائم PMS مصرف می‌کنند. زنانی که از نظر هورمونی یا هورمون درمانی برای علائم یائسگی کنترل هورمون درمانی انجام می‌دهند، نباید دارچین مصرف کنند. قرص ویتاگنوس از این گیاه گرفته‌شده است.

روغن گل پامچال: روغن از دانه‌های گیاه گرفته‌شده و درون کپسول‌ها قرار می‌گیرد. برخی از خانم‌ها گزارش می‌دهند که این قرص به تسکین علائم PMS کمک می‌کند، اما نتایج قطعی در دسترس نیست.

بررسی سندروم پیش از قاعدگی از بعد روانشناسی

حال که با این سندروم آشنا شدید، می‌خواهیم از بعد دیگری به آن نگاه کنیم. این سندروم اگر در زندگی زوجین ناشناخته باشد، می‌تواند باعث مشکلاتی در زندگی آن‌ها شود. آشنایی با این مشکل مخصوصاً برای آقایان از ضروریات است. او از وضعیت همسر ناآگاه است و علت اینکه همسرش به آتش‌فشان خروشان و یا موجودی افسرده تبدیل‌شده بی‌اطلاع است و همین باعث جروبحث‌هایی خواهد بود. در طی دوره پیش از قاعدگی راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا تنش را در خانه به حداقل برسانید.

راه‌حل ارائه ندهید، مگر اینکه …

هرگز به همسرتان نگویید قرص بخور. آن‌ها خود می‌دانند که خوردن قرص شرایط را بهتر می‌کند، حتی احتمال دارد که قبل اینکه بگویید خودش مصرف کرده باشد و تأثیر نداشته است. برخلاف کودکان، نیازی به یادآوری برای مصرف داروی نیست. با این حرف آن‌ها تصور می‌کنند که توهین کرده‌اید، که بدون شک باعث عصبانیت بیشتر خواهد شد.

اما اگر راه‌حل‌هایی شامل ماساژ، یک فنجان چای داغ، پخت یک کیک شکلاتی داغ یا هر نوع شیرینی دیگر البته توسط خودتان ارائه دهید، خوب است. در این مواقع شما حس همدردی خود را به همسرتان نشان خواهید داد.

همه چیز درباره سندروم پیش از قاعدگی یا پی ام اس

فاصله خود را حفظ کنید، اما خیلی فاصله نگیرید.

دقیقاً مسافت مناسب برای فاصله داشتن چیست؟ در این روزهای وحشتناک، زنان می‌خواهند فضای کافی برای خود داشته باشند تا هر چیزی را که می‌خواهند پاره و خراب کنند و هرچقدر بخواهند گریه کنند. از این فضا دور شوید. با این حال، خیلی دور نباشید. فاصله‌تان به‌قدری باشد تا در صورت بروز نیاز با یک بستنی آن‌ها را نجات دهید.

توجه داشته باشید که من به‌هیچ‌وجه طرفدار این نوع رفتارها نیستم، تنها به‌سادگی بیان می‌کنم که چه اتفاقاتی در این دوره می‌تواند رخ دهد و هورمون‌ها چه بلایی می‌توانند سر یک زن بیاورند.

زیاد انتظار نداشته باشید

PMS می‌تواند آن‌قدر شدید باشد که گاهی اوقات تمام طول روز در رختخواب باشیم. گرفتگی می‌تواند به حدی زیاد باشد که راه رفتن یک چالش واقعی شود. بنابراین یک خانه تمیز، یک غذای گرم یا چیزهای دیگر را انتظار نداشته باشید. چنین نخواهد شد هرگز! محال است.

در اینجا کارهایی که می‌توانید در این دوره به‌عنوان یک همسر انجام دهید: تمیز کردن، آشپزی کردن، تغذیه بچه‌ها و بردن آن‌ها به پارک و … می‌باشد.

بفهمید چه خبر است

من معتقدم که مردان هرگز پیچیدگی و درد PMS را کاملاً درک نخواهند کرد. در تلاش برای جلب همدلی، سعی خواهم کرد آنچه را که اتفاق می‌افتد توضیح دهم.

در طول PMS، مغز زنان کاملاً متعلق به آن‌ها نیست. آن‌ها توسط موجودات کوچک و شرور به نام هورمون کنترل می‌شوند. آن‌ها می‌دانند که نباید این کارها را انجام دهند، اما مبارزه با این موجودات شیطانی تقریباً غیرممکن است. بنابراین مانند این است که خود را در حال انجام کارهایی می‌بینند که نمی‌خواهند انجام دهند.

نوسانات خلقی

PMS لزوماً به معنای این نیست که زنان همیشه با بدخلقی روبرو خواهند بود، نه. پی‌ام اس باعث می‌شود نوسانات خلقی در زنان ایجاد شود. بنابراین ممکن است یک دقیقه فوق‌العاده خوشحال شوند و لحظاتی در خود فروروند.

در تقویم تاریخ را علامت بزنید، اما همسرتان نفهمد که پیگیری می‌کنید

به یاد داشتن تقویم دوره خانم‌ها یک روش عالی برای شناخت زمان و نحوه مقابله با PMS است. این ممکن است به شما کمک کند دلایل ناگهانی عصبانیت را درک کنید. اما، لطفاً هر کاری که می‌کنید، همسرتان متوجه نشود. اگر متوجه باشند احساس می‌کند که یک هیولای غیرقابل‌کنترل هستند.

خانم‌ها برای آرامش تلاش کنید.

سندروم قبل قاعدگی یک چیز بسیار واقعی است، اما به‌هیچ‌وجه نباید به‌عنوان بهانه‌ای برای صدمه زدن یا ناراحت کردن دیگران مورداستفاده قرار گیرد. برخی از زنان ممکن است از این زمان هولناک استفاده کنند و کارهای مهم خود را پیش ببرند.

لطفاً توجه داشته باشید که من به‌هیچ‌وجه طرفدار این نوع رفتار نیستم. من به‌سادگی بیان می‌کنم چه اتفاقی می‌تواند رخ دهد و چگونه هورمون‌ها می‌توانند با سر یک زن اشتباه بگیرند. اگر در طی دوره در رفتار با همسرتان مشکل‌دارید پیشنهاد می‌شود از مشاوره ازدواج کمک بگیرید.

اما، دختران، بیایید سعی کنیم تا آنجا که ممکن است خوب باشیم، خوب است؟

در پایان …

بله، تحمل پی‌ام اس ممکن است کار بزرگی برای همه مردان باشد. اما پیروی از این دستورالعمل‌ها به شما کمک می‌کند تا یک همسر شاد داشته باشید و درنتیجه، باعث خوشبختی شما نیز می‌شود.